مانومتری مری آزمایشی است که برای تشخیص مشکلات مربوط به حرکت و عملکرد مری (لوله‌ای که از گلو به معده می‌رود) استفاده می‌شود. این روش شامل قرار دادن یک لوله حساس به فشار در بینی است که سپس به گلو، مری و معده وارد می شود. به طور خاص، از مانومتر مری برای تشخیص اختلال عملکرد حرکتی مری استفاده می شود. این به مشکلات مربوط به پریستالسیس (انقباض غیرارادی و ریتمیک که به حرکت غذا به معده کمک می‌کند) یا دریچه‌هایی که اسفنکتر نامیده می‌شوند، اشاره دارد که در زمان خوردن یا نوشیدن باز و بسته می‌شوند.
مانومتری مری برای چیست؟
مری دارای دو اسفنکتر است، از جمله:
- اسفنکتر تحتانی مری (LES)، واقع در ورودی معده، که از برگشت غذا و اسید به مری جلوگیری می‌کند( رفلاکس).
- اسفنکتر فوقانی مری (UES)، که در زیر گلو (حلق) قرار دارد، و از ورود هوا به معده یا ورود محتویات آن به ریه ها جلوگیری می کند.
در صورت داشتن دیسفاژی (مشکل در بلع)، ادینووفاژی (بلع دردناک)، یا علائم ریفلاکس که در مقابل درمان مقاومت می کنند (از جمله سوزش سر دل و درد قفسه سینه) ممکن است مانومتری مری توصیه شود.
با این حال، مانومتری مری معمولاً اولین آزمایشی نیست که برای تشخیص این بیماری استفاده می شود. در واقع مانومتری مری پس از آن که اشعه ایکس و سایر آزمایش‌ها علل محتمل‌تری از جمله انسداد مری، تنگی مری، فتق هیاتال یا بیماری قلبی را رد کردند، انجام می شود.
مانومتری مری ممکن است برای کمک به تشخیص موارد زیر استفاده شود:
- ازوفاژیت ائوزینوفیلیک، یک علت آلرژیک دیسفاژی
- آشالازی، اختلال عملکرد LES که در آن غذا قادر به عبور از معده نیست.
- اسکلرودرمی، یک اختلال نادر که باعث سفت شدن مزمن بافت‌ها از جمله گلو می‌شود.
- مری جکهامر (پریستالیس بیش از حد انقباض)، که با اسپاسم مری در یک توالی غیر طبیعی مشخص می شود.
- مری فندق شکن (پریستالسیس فشار خون بالا)، که با انقباضات سریع مری در یک توالی طبیعی مشخص می شود.
در حالی که مانومتری در شناسایی مشکلات حرکتی مفید است، اما محدودیت هایی را به همراه دارد. با توجه به اینکه اسپاسم و مشکلات بلع اغلب گذرا هستند، اما بروز آن ها در طول آزمایش ممکن است منجر به نتایج غیرقطعی یا مبهم شود.
از این آزمایش برای تشخیص بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده نمی شود، بلکه برای مشخص کردن ماهیت بیماری استفاده می شود.
تست های جایگزین برای مانومتری مری کدامند؟
در حالی که مانومتری مری بهترین روش برای ارزیابی اختلال حرکتی است، آزمایش‌های دیگری نیز وجود دارند که ممکن است برای تشخیص بیماری شما موثرتر باشند، از جمله:
- مطالعات بلع باریم، که ممکن است برای ارزیابی عملکرد اسفنکتر مری با ثبت حرکت مایع با دوربین فیلمبرداری اشعه ایکس زنده مورد استفاده قرار گیرد.
- مانومتری با وضوح بالا، که هزینه بیشتری دارد، مشابه مانومتری معمولی عمل می کند، اما در آن از حسگرهای بیشتری برای ایجاد یک نقشه سه بعدی برای مشخص کردن مشکلات اسفنکتر نامتقارن استفاده می شود.
عوارض تست مانومتری مری
در حالی که تصور مانومتری مری ممکن است ناراحت کننده به نظر برسد، اما این یک روش نسبتاً بی خطر و ایمن است و معمولاً آنطور که فکر می کنید ناراحت کننده نیست. عوارض انجام این تست نادر است اما احتمال بروز آن وجود دارند، از جمله:
- خون دماغ شدن
- سوراخ شدن مری
- آریتمی (ضربان قلب نامنظم)
- آسپیراسیون (استنشاق محتویات معده)
از بسیاری از این موارد می توان با پیروی از دستورالعمل های پیش آزمون ارائه شده توسط پزشک پیشگیری کرد. در صورت وجود هرگونه انسداد در حلق یا مری فوقانی، از جمله تومورهای خوش خیم یا بدخیم، باید از انجام این آزمایش خودداری شود.
عوارض مانومتری مری معمولا جزئی است و ممکن است شامل گلودرد خفیف، سرفه، خونریزی خفیف بینی و تحریک سینوس باشد. اگر گلوی شما به دنبال آزمایش مانومتری مری درد می‌کند، می‌توانید آب نمک غرغره کنید یا از قرص‌های بنزوکائین گلو مانند سپاکول استفاده کنید. تحریک معمولاً در عرض یک روز یا بیشتر از بین می رود.
همچنین انسداد سینوس ها و خونریزی های جزئی بینی غیر معمول نیست. اغلب می توانید با اسپری بینی کورتیکواستروئیدی بدون نسخه یا اسپری بینی سالین استریل به پاکسازی سینوس ها کمک کنید. آنتی هیستامین ها معمولا کمکی نمی کنند زیرا تورم بیشتر به دلیل التهاب است تا آلرژی.
خونریزی بینی را می توان با فشار دادن قسمت نرم بینی بالای سوراخ بینی و تنفس از طریق دهان درمان کرد. در حالی که بروز عوارض جدی غیرمعمول است، اما اگر علائم غیرعادی از جمله تب، رفلاکس شدید، استفراغ، آریتمی، تنگی نفس یا خلط خونی را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
دستورالعمل های لازم قبل از مانومتری مری
مانومتری مری نیاز به آمادگی خاصی دارد. در حالی که لوله گذاری (قرار دادن لوله در گلو) ممکن است ناخوشایند به نظر برسد، اما تلاش کافی برای اطمینان از راحتی و آرامش شما انجام می شود. انجام آزمایش حدود 15 تا 30 دقیقه طول می کشد. مانومتری مری اغلب صبح ها برای اطمینان از خالی بودن معده انجام می شود.
مانومتری مری تستی است که معمولاً توسط متخصص گوارش در مطب یا بیمارستان انجام می شود. این آزمایش با یک واحد مانومتری متشکل از یک ماژول کامپیوتری، یک صفحه نمایش دیجیتال و یک کاتتر بینی انعطاف پذیر 2.75 تا 4.2 میلی متری انجام می شود. خود کاتتر مجهز به هشت حسگر است که قادر به تشخیص تغییرات ظریف در فشار مری هستند.
غذا و نوشیدنی
برای جلوگیری از آسپیراسیون، از شما خواسته می شود که چهار تا شش ساعت قبل از آزمایش، خوردن یا نوشیدن هر چیزی از جمله آب را متوقف کنید. اگر این دستورالعمل رعایت نشود، ممکن است پزشک مجبور شود قرار ملاقات شما را لغو کرده و دوباره قرار دیگری را برنامه ریزی کند.
داروها
داروهایی وجود دارند که می توانند بر تحرک مری تأثیر بگذارند. بنابراین در صورت انجام تست مانومتری باید این دارو ها متوقف شوند تا اطمینان حاصل شود که در آزمایش تداخل ندارند. برای این منظور، همیشه به پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، اعم از دارو های بدون نسخه، سنتی، هومیوپاتی یا تفریحی، اطلاع دهید.
برخی از دارو هایی که می توانند در نتایج این تست اختلال ایجاد کنند، عبارتند از:
- آرام بخش ها مانند ورسد (میدازولام) و آتیوان (لورازپام)
- نیترات ها مانند نیتروگلیسیرین، ویاگرا (سیلدنافیل) و سیالیس (تادالافیل)
- مسدود کننده های کانال کلسیم، مانند نورواسک (آملودیپین) و کاردیزم (دیلتیازم)
- آنتی کولینرژیک ها مانند اسپیریوا (تیوتروپیوم)، آتروونت (ایپراتروپیوم بروماید) و دیتروپان (اکسی بوتینین)
نحوه انجام مانومتری مری
آزمایش مانومتری مری معمولاً توسط یک پرستار انجام می شود. پس از ورود به بیمارستان، لباس بیمارستان به شما ارائه و از شما خواسته می شود که روی میز معاینه بنشینید. شما باید عینک و هر چیزی را که در دهانتان ممکن است جابجا شود، را بردارید.
برای انجام این آزمایش از آرام بخش ها استفاده نمی شوند زیرا می توانند مری را بیش از حد شل و در نتایج آزمایش اختلال ایجاد کنند. در عوض ممکن است ازیک عامل بی حس کننده موضعی برای کمک به کاهش ناراحتی استفاده شود.
مراحل تست مانومتری مری
آزمایش مانومتری مری می تواند بسته به نوع تجهیزات مورد استفاده متفاوت باشد اما کم و بیش از مراحل زیر پیروی می کند:
- قبل از قرار دادن کاتتر، نوک آن با بی حس کننده موضعی روغن کاری می شود. ممکن است سوراخ بینی نیز روغن کاری شده باشد.
- هنگامی که کاتتر وارد می شود، به نقطه مقاومت می رسد زیرا یک زاویه حاد در گلو ایجاد می کند. ممکن است از شما خواسته شود که سر خود را به سمت پایین خم کنید تا کاتتر راحت حرکت کند.
- برای حرکت کاتتر از کنار UES خود، از شما خواسته می شود که آب را از طریق نی بنوشید. انجام این کار اسفنکتر را باز می کند و به کاتتر اجازه می دهد با حداقل مقاومت وارد شود.
- هنگامی که کاتتر از UES عبور کرد، به سرعت وارد مری و معده می شود. سپس کاتتر در جای خود چسبانده و از شما خواسته می شود به پهلو دراز بکشید.
- سپس پزشک شروع به کالیبره کردن حسگرهای کاتتر می کند. در این مرحله، برای اطمینان از تنظیم صحیح کالیبراسیون، باید از بلعیدن خودداری کنید.
- آزمایش زمانی آغاز می شود که دو سنسور آخر به درستی در معده قرار گیرند. سنسور روی صفر تنظیم شده است تا به عنوان خط پایه برای مقایسه عمل کند.
- همانطور که کاتتر به LES کشیده می شود، از شما خواسته می شود چندین جرعه آب بنوشید. انجام این کار به پزشک اجازه می‌دهد تا تغییرات فشار اسفنکتر را از حالت بسته (قبل از بلع) به حالت باز (پس از بلعیدن) اندازه‌گیری کند.
- برای اندازه گیری تغییرات فشار مری هنگام بلع، جرعه های بیشتری از آب می نوشید. اگر پریستالسیس طبیعی باشد، پزشک تغییرات ریتمیک در فشار را که به سمت پایین حرکت می کند، مشاهده می کند.
- در نهایت برای تست UES از شما خواسته می شود که بنشینید. کاتتر به تدریج برداشته می شود تا فشار در UES با فشار مری و گلو مقایسه شود. سپس کاتتر به آرامی برداشته می شود.
نتایج مانومتری مری چگونه است؟
چند روز پس از انجام آزمایش، پزشک نتایج را با شما بررسی می کند. در حالی که آزمایش‌ها می‌توانند بینش‌های ارزشمندی در مورد عملکرد مری و اسفنکترهای شما ارائه دهند، ممکن است قضاوت بالینی برای تفسیر نتایج مورد نیاز باشد.
مانومتری مری یک تست فنی چالش برانگیز است که عوامل مختلفی می توانند بر نتایج آن تاثیر بگذارند. در حالی که آزمایش‌ها ممکن است شواهد انکارناپذیری از یک مشکل حرکتی (مانند دیسفاژی) را ارائه دهند، تشخیص سایر بیماری ها (مانند آشالازی) بسیار دشوارتر است. بنابراین، تجربه و تخصص بالینی برای به دست آوردن یک تشخیص دقیق مهم است.
سوالات متداول
آیا تست مانومتری مری ریفلاکس را تشخیص می دهد؟ انجام آزمایش مانومتری مری معمولاً برای تشخیص بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) انجام نمی شود. با این حال، اگر بیماری با درمان بهبود نیابد، مانومتری می‌تواند هر مشکلی را در مری که ممکن است به GERD کمک کند، شناسایی کند.
انسداد مری چیست؟ انسداد مری زمانی است که غذا، جسم خارجی یا دیورتیکول مری باعث انسداد جزئی یا کامل مری شود. دیورتیکول مری یک کیسه کوچک است که می تواند در نواحی ضعیف پوشش مری ایجاد شود.
علت اسپاسم مری چیست؟ علت دقیق اسپاسم مری ناشناخته است. برخی از محققان بر این باورند که به دلیل اعصاب معیوب که ماهیچه های مری را کنترل می کنند رخ می دهد. اسپاسم همچنین ممکن است در اثر اسید زیاد در مری به دلیل سوزش سر دل ایجاد شود.
آخرین دیدگاه‌ها