عوامل مختلفی می توانند منجر به بروز معده عصبی شوند. از شایع ترین آنها می توان به چالش های عاطفی مانند اضطراب و افسردگی یا اختلالات گوارشی اشاره کرد. اگر چه بروز این وضعیت در اکثر مواقع زیاد نگران کننده نیست اما در برخی شرایط خاص می تواند منجر به بروز عوارض جدی شود. برای همین بهتر است شایع ترین علائم معده عصبی را شناخته و در صورت بروز آنها سریعا برای درمان اقدام کنید.
علائم معده عصبی
علائم nervous stomach می تواند متفاوت باشد. اما در شرایطی که ناشی از استرس و اضطراب باشد، می تواند با بروز علائم فیزیکی دیگری همراه شود. در نهایت علائم فیزیکی نیز ممکن است منجر به استرس و اضطراب شود. چون مغز و روده ارتباط نزدیکی با هم دارند و در مورد هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی و زمان آزاد شدن با هم ارتباط برقرار می‌کنند.
به طور کلی علائم شایع عصبی شدن معده عبارتند از:
- دلشوره
- نفخ و باد شکم
- درد و گرفتگی
- اسهال و یا یبوست
- احساس نا آرامی در معده
- ناراحتی معده یا سوء هاضمه
- حالت تهوع، احساس خشکی یا احساس “بیماری شکم”
- از دست دادن اشتها یا نشانه های گرسنگی غیر همگام
- افزایش نیاز به ادرار کردن یا اجابت مزاج
عصبی شدن معده می تواند منعکس کننده علائم برخی از اختلالات دستگاه گوارش باشد. اینها شامل شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و گاستروانتریت است که یک عفونت باکتریایی یا ویروسی معده است.
گاهی اوقات، افراد IBS را معده عصبی می نامند. با این حال، یک فرد بدون داشتن IBS می تواند معده عصبی داشته باشد. برای تشخیص IBS نیاز است که علائم به مدت حداقل 3 ماه به طور مداوم رخ دهند. علائم IBS نیز اغلب با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی بهبود می یابند.
کودکان اغلب ممکن است علائم معده عصبی را تجربه کنند. آنها ممکن است علائم خود را متفاوت از بزرگسالان بروز دهند. آنها ممکن است از رفتن به مدرسه امتناع کنند یا به طور مکرر از درد معده شکایت کنند بدون اینکه علائم دیگری از عفونت نشان دهند.
علت معده عصبی چیست؟
علل شایع عصبی شدن معده شامل پریشانی عاطفی مانند استرس یا اضطراب است. در بیشتر موارد، علت درد معده یک مشکل موقتی است که به صورت گاه به گاه بروز می کند. معده درد عصبی همچنین می تواند ناشی از اختلالات یا بیماری هایی مانند اختلال اضطراب، افسردگی یا اختلالات گوارشی و گوارشی باشد. سلامت مغز به سلامت روده کمک می کند و برعکس. برخی از علل رایجی که می توانند منجر به عصبی شدن معده شوند، عبارتند از:
- استرس
- اضطراب
- اسکیزوفرنی
- زخم معده
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- بیماری التهابی روده
- افسردگی و اختلالات افسردگی مانند اختلال دوقطبی
- برخی از عوامل سبک زندگی، از جمله سیگار کشیدن، نوشیدن قهوه و مصرف الکل که مخاط معده را ناراحت می کند.
زخم معده می تواند علت اصلی nervous stomach و در نتیجه معده عصبی درمان نشده باشد.
کدام داروها باعث عصبی شدن معده می شوند؟
داروهای بدون نسخه و تجویزی ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی باعث عصبی شدن معده شوند. این وضعیت بیشتر در مواقعی بروز می کند که یک یا چند دارو را باهم مصرف کنید. همچنین ممکن است در افرادی با حساسیت به مواد تشکیل دهنده یا سایر بیماری های زمینه ای رخ دهد و یکی از علائم بیماری های مزمن باشد. برای همین بهتر است علائم خود را جدی بگیرید و در صورت مداوم بودن و تشدید شدن سریعا به پزشک مراجعه کنید.
داروها
برخی از داروها ممکن است معده را تحریک کنند، در حالی که برخی دیگر می توانند باعث یبوست یا اسهال و در نهایت منجر به ناراحتی و علائم عصبی معده می شود. داروهای رایجی که ممکن است باعث ایجاد علائم عوارض معده شوند عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن که می تواند پوشش معده را ضعیف کند.
- آهن، آنتی اسیدها و داروهای ضد درد، به ویژه داروهای مخدر که باعث یبوست می شوند.
- آنتی بیوتیک ها که می توانند باعث اسهال شوند.
درمان معده عصبی
گزینه درمانی معده عصبی به علت آن بستگی دارد. معده عصبی که به ندرت رخ می دهد در برخی شرایط با کاهش استرس و اضطراب می توانید علائم عصبی بودن معده خود را تسکین دهید. برخی از این راهکارها عبارتند از:
- روی «نه» گفتن کار کنید.
- ورزش را به برنامه روزانه خود اضافه کنید.
- تنفس آهسته و عمیق را تمرین کنید.
- در طول روز استراحت های کوتاه مدت بیشتری داشته باشید.
- به مدیتیشن های هدایت شده برای تسکین استرس پایدار گوش دهید.
درمان خانگی معده درد عصبی
از طرفی هم nervous stomach را اغلب می توان با درمان های خانگی و طبیعی و همچنین تغییر سبک زندگی درمان کرد، از جمله:
داروهای گیاهی
برخی از گیاهان دارویی می توانند علائم معده را در برخی از افراد تسکین دهند. اگر حالت تهوع دارید، ریشه زنجبیل ممکن است کمک کند. یک تکه ریشه را بجوید، چای زنجبیل بنوشید، آب نبات زنجبیل بخورید.
گیاهان دیگر مانند نعناع، نعناع فلفلی، اسطوخودوس یا بادرنجبویه نیز ضد اسپاسم شناخته شده هستند. آنها ممکن است اسپاسم و سفت شدن ماهیچه های صاف را که باعث دلشوره، نفخ، گرفتگی و ناراحتی می شود، متوقف کنند.
پرهیز از مصرف کافئین بخصوص قهوه
محتوای کافئین موجود در قهوه می تواند باعث تحریک عصبی و اضطراب شود و آن را بدتر کند. علاوه بر این، قهوه همچنین روده ها را تحریک و علائم روده را بدتر می کند. به جای آن نوشیدنی های کافئین دار کمتر مانند چای سبز یا چای اولانگ را امتحان کنید.
تمرین تنفس عمیق، تمرکز حواس و مدیتیشن
تمرینات ذهنی به شما کمک می کند روی نفس خود تمرکز کنید و شما را به لحظه حال بازگرداند. این می تواند استرس و اضطرابی را که باعث ایجاد ناراحتی معده می شود، مدیریت کند. نفس های عمیق به ویژه می تواند مفید باشد. اگر مدیتیشن را دوست دارید یا هر ترفند ذهنی دیگری دارید که شما را آرام می کند، آنها را امتحان کنید.
استفاده از روغن های آرام بخش یا بخورها
بخورهای گیاهی یا روغن‌های ضروری که به عنوان پخش‌کننده‌های معطر استفاده می‌شوند، برای کمک به برخی از افراد مبتلا به اضطراب شناخته شده‌اند. محصولاتی را با گیاهان آرام بخش مانند بابونه، اسطوخودوس، وتیور یا گل رز خریداری کنید. در هنگام بروز ناراحتی معده، این راهکارها را با زمان و فضای آرامش بخش برای خود ترکیب کنید.
استراحت کردن
در نهایت، زمان و مکانی برای استراحت خود پیدا کنید و کنترل عصبی خود را به دست بگیرید. اگر صحبت با یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا یکی از عزیزان کمک کننده است، در این مدت این کار را انجام دهید. صحبت با کسی که به او اعتماد دارید می تواند به شما کمک کند بر اضطراب غلبه کنید.
درمان های پزشکی برای معده درد عصبی
برخی گزینه های درمانی پزشکی برای تسکین و رفع علائم وجود دارند که مهترین آنها عبارتند از:
- هیپنوتیزم درمانی
- داروهای ضد افسردگی برای معده عصبی یا سندرم روده تحریک پذیر
- درمان شناختی رفتاری (CBT) برای کاهش استرس و یادگیری نحوه کنار آمدن با اضطراب
اگر nervous stomach یک عارضه جانبی از دارو یا برخی غذاها باشد، پزشک معالج شما می تواند گزینه درمانی دیگری را برای شما تجویز کند.
عوارض معده عصبی چیست؟
مغز و روده از طریق عصب واگ، یکی از بزرگترین اعصاب بدن، به هم متصل می شوند. این عصب سیگنال هایی را از مغز به روده و بالعکس می فرستد و در هنگام بروز استرس و اضطراب، تحریک پذیری و بی نظمی گوارشی را افزایش می دهد.
اگر علائم عصبی معده را به طور منظم دارید و به خصوص اگر علائم شما به تدریج بدتر می شود، ممکن است لازم باشد به سطح استرس و سلامت گوارش خود توجه بیشتری داشته باشید.
در صورت عدم درمان، علائم معده عصبی می تواند منجر به بروز عوارض دیگری شود. یک مطالعه رابطه بین سندرم روده تحریک پذیر و طیف وسیعی از اختلالات روانپزشکی را نشان داد. انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا می گوید انواع مواد شیمیایی که در هنگام استرس آزاد می شوند، تأثیر منفی بر سلامت روده دارند. این باعث ایجاد عدم تعادل می شود که می تواند یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری های گوارشی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
عصبی شدن معده ممکن است خود به خود برطرف شود و نیازی به درمان نداشته باشد. اما علائم و نشانه های خاصی وجود دارد که در هنگام بروز آنها باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است آزمایش های معمول آزمایشگاهی را برای بررسی علل زمینه ای مانند کم خونی تجویز کند .در صورت مشاهده موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ
- کاهش وزن غیرقابل توضیح (یعنی بدون تلاش یا دانستن دلیل کاهش وزن)
- وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه رنگ و قیری رنگ
- مشکلات گوارشی مزمن یا حل نشده از جمله سوزش سر دل
- علائم شما باعث بروز اختلال در فعالیت های روزمره شما می شود.
بسته با سایر علائم همراه با عصبی شدن معده، پزشک معالج تان ممکن است شما را به یک متخصص گوارش و حتی یک روانپزشک ارجاع دهد.
سخن آخر
بروز علائم معده عصبی زیاد جدی و نگران کننده نیست. داشتن معده درد عصبی می تواند با وضعیت عاطفی یا سلامت روانی، سلامت گوارش یا روده یا حتی ترکیبی از هر دو مرتبط باشد. به ندرت، ممکن است نشان دهنده اتفاق جدی تری باشد. معده عصبی همچنین می تواند نحوه عملکرد طبیعی دستگاه گوارش شما در مواقع استرس باشد.
آخرین دیدگاه‌ها