تزریق اپیدورال (epidural) باعث تسکین موقت یا پایدار درد یا التهاب در ستون فقرات، بازوها و پاها می‌شود. در این تزریق ممکن است که برای قرار دادن سوزن در محل مناسب و به دست آوردن حداکثر بازدهی درمانی، از تصویربرداری پزشکی استفاده شود. این نوع تزریق ممکن است به تایید محل دقیق درد کمک کند.
تزریق اپیدورال چیست؟
تزریق اپیدورال شامل تزریق دارو به فضای اطراف نخاع است که به عنوان فضای اپیدورال نیز شناخته می‌شود. به طور کلی، این تزریق برای تسکین موقت یا طولانی مدت درد یا التهاب استفاده می‌شود. فضای اپیدورال، خارجی ترین قسمت کانال نخاعی است.
استروئیدها، داروهای بیهوشی و داروهای ضد التهابی معمولاً در تزریق اپیدورال استفاده می‌شوند. تزریق ممکن است درد و تورم را در داخل و اطراف ریشه‌های عصبی نخاعی و همچنین اطراف اعصاب آسیب دیده کاهش دهد که به این ترتیب به مرور زمان بیمار می تواند بهبود یابند.
روش‌های راهنمایی به کمک تصویربرداری، مانند فلوروسکوپی (تصاویر چندگانه اشعه ایکس) یا توموگرافی کامپیوتری (CT یا اسکن “CAT”)، ممکن است برای کمک به پزشک برای قرار دادن دقیق سوزن در محل مناسب برای هدف قرار دادن ناحیه خاصی که باعث بروز درد می‌شود، استفاده شود. در این روش بیمار می‌تواند حداکثر بهبودی را از تزریق دارو دریافت کند.
کاربردهای تزریق اپیدورال
تزریق اپیدورال یکی از روش‌هایی است که پزشکان برای تسکین درد همراه با فیزیوتراپی، داروهای خوراکی و جراحی در صورت عدم پاسخگویی بیمار به درمان‌های رایج از آن استفاده می‌کنند. حتی تزریق اپیدورال ممکن است برای کاهش درد ناشی از موارد زیر انجام شود:
- خارهای استخوانی
- تنگی کانال نخاعی (تنگی کانال نخاعی)
- آسیب‌های دیگر به اعصاب نخاعی، مهره‌ها و بافت‌های اطراف
- فتق یا برآمدگی دیسک که با اعصاب برخورد می‌کند و باعث بروز درد می‌شود.
- سندرم‌های جراحی “شکست خورده” پس از عمل (درد مزمن پشت یا پا پس از جراحی ستون فقرات)
این موارد از جمله کاربردهای تزریق اپیدورال هستند.
تجهیزات تزریق اپیدورال
تزریق اپیدورال به کمک سرنگی بسیار شبیه به سرنگی که برای واکسیناسیون استفاده می‌شود، صورت می گیرد. پزشک سرنگ را با محتوای یک ویال کوچک دارو پر می‌کند. نوع داروی مورد استفاده بستگی به نیازهای بیمار دارد. روش راهنمایی به کمک تصویربرداری مورد استفاده، مانند فلوروسکوپی یا CT، به تجهیزات اضافی در اطراف میز تزریق نیاز دارد.
هر دو نوع تصویربرداری بدون درد و شامل استفاده از اشعه ایکس برای به دست آوردن تصاویر ضروری هستند که به پزشک اجازه می‌دهد سوزن را دقیقاً در محل مناسب و ناحیه مورد نظر قرار دهد. در این معاینه معمولاً از یک میز رادیوگرافی، یک یا دو لوله اشعه ایکس و یک مانیتور ویدیویی استفاده می‌شود.
فلوروسکوپی اشعه ایکس را به تصاویر ویدئویی تبدیل می‌کند. پزشکان از آن برای مشاهده محل تزریق استفاده می‌کنند. دستگاه اشعه ایکس و یک دستگاه آشکارساز، تصاویر را تشکیل می‌دهند. سی تی اسکنر معمولاً یک دستگاه بزرگ به شکل دونات با یک تونل کوتاه در مرکز است. این روش‌های می‌توانند به پزشک در تعیین محل تزریق کمک کنند.
نحوه تزریق اپیدورال
انواع مختلف داروهای تزریق شده به فضای اپیدورال اثرات متفاوتی را در بیماران ایجاد می‌کنند. کورتیکواستروئیدها به عنوان عوامل ضدالتهابی عمل می‌کنند و تورم و تحریک اعصاب را کاهش می‌دهند. این اثر به عصب اجازه می‌دهد تا خودش را بهبود بخشد و در نتیجه از ناراحتی و درد بیشتر جلوگیری می‌شود.
با تزریق مستقیم اپیدورال به فضای اپیدورال، دارو در سراسر فضای اپیدورال حرکت می‌کند و ریشه‌های عصبی ملتهب یا تحریک شده را می‌پوشاند. بنابراین، تزریق کمری (از طریق کمر) می‌تواند درد مرتبط با کمر و اعصابی مانند اعصاب سیاتیک را که به سمت اندام‌های تحتانی حرکت می‌کنند، کاهش دهد.
به طور مشابه، اگر تزریق اپیدورال در گردن انجام شود، باید در سراسر فضای اپیدورال گردنی پخش شود و مشکلات عصبی موجود در گردن را تسکین دهد. البته این نوع تزریق می‌تواند درد بازو را نیز تسکین دهد. مدت زمان بهبودی پس از تزریق اپیدورال متفاوت است.
برخی از بیماران با تسکین دائمی درد رو به رو می‌شوند. در برخی دیگر، اثرات تسکین دهنده ممکن است مدت زیادی طول نکشند. در برخی موارد، ممکن است قبل از اینکه از تسکین قابل توجهی در بیمار به وجود آید، یک سری تزریق به فرد انجام دهید. به این ترتیب بیمار ممکن است برای چند روز تا چند ماه تسکین پیدا کند.
با این حال، درد ممکن است در نهایت دوباره بروز پیدا کند. به همین علت در فرد بیمار به یک سری تزریق دیگر یا درمان جایگزین نیاز خواهد بود.
روش تزریق اپیدورال اغلب به صورت سرپایی انجام می‌شود. با این حال، برخی از بیماران ممکن است پس از این روش نیاز به پذیرش در بیمارستان داشته باشند. از پزشک خود بپرسید که آیا نیاز به مراجعه دوباره دارید یا خیر. تزریق اپیدورال معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد، اما با وجود انجام امور در واحد CT یا اشعه ایکس ممکن است بیشتر طول بکشد.
وقتی به مطب، بیمارستان یا مرکز جراحی مراجعه می‌کنید، پرستار یا تکنسین ممکن است یک خط داخل وریدی (IV) را در بازوی شما بگذارد تا داروی آرام‌بخشی در طول عمل وارد سیستم گردش خون شما شود. البته این کار به ندرت مورد نیاز است. اما در صورت لزوم توسط تیم پزشکی انجام خواهد گرفت.
ممکن است که بر روی شکم یا پهلو، روی یک میز در اتاق فلوروسکوپی یا در اتاق سی تی اسکن قرار بگیرید. سعی کنید تا حد امکان احساس راحتی کنید. پزشک محل تزریق را مشخص و پوست را با محلول ضد عفونی کننده تمیز و استریل می‌کند. سپس داروی بی حس کننده موضعی برای کمک به بی حس شدن ناحیه قبل از تزریق اپیدورال تزریق می‌شود.
هنگامی که ناحیه بی حس شد، پزشک به احتمال زیاد از روش راهنمایی تصویربرداری برای کمک به هدایت سوزن اپیدورال به موقعیت درست استفاده می‌کند. هنگامی که سوزن در جای خود قرار می‌گیرد، ماده حاجب تزریق می‌شود تا پزشک بتواند به طور دقیق اعصاب را برای توزیع مقدار کافی دارو مورد هدف قرار دهد.
سپس، پزشک به تدریج دارو را که معمولاً ترکیبی از داروهای بی حس کننده و ضد التهابی (کورتیزون/استروئیدها) است، تزریق می‌کند. پس از اتمام، شما را به یک صندلی یا تخت منتقل می‌کنند و اجازه می‌دهند چند دقیقه تا یک ساعت استراحت کنید.
پرستار یا تکنسین بررسی می‌کند که شما هیچ واکنش نامطلوبی به دارو نداشته باشید. سپس در صورت عادی بودن شرایط، اجازه خروج از بیمارستان صادر خواهد شد.
در طول تزریق چه شرایطی را تجربه خواهم کرد؟
به طور کلی ممکن است هیچ احساسی نداشته باشید، اما احتمال دارد هنگام تزریق احساس سوزن سوزن شدن یا فشار ایجاد شود. بسته به میزان تورم موجود در ناحیه، ممکن است با ورود دارو به فضای اپیدورال، در محل تزریق یا اندام فوقانی یا تحتانی خود احساس سوزش داشته باشید.
با این حال، هنگامی که تزریق به پایان می‌رسد، هر گونه ناراحتی معمولا برطرف می‌شود. همچنین ممکن است بسته به محل تزریق، احساس “سوزن و سوزن شدن” را در بازوها و پاهای خود داشته باشید. اگر درد شدیدی احساس کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
به علت بی حسی و هر گونه ناراحتی که ممکن است بعد از عمل تجربه کنید، شاید در راه رفتن به تنهایی و سوار و پیاده شدن از ماشین کمی مشکل داشته باشید. این شرایط طبیعی است و باید در عرض چند ساعت از بین بروند. با این حال، شما باید برای بقیه روز استراحت کنید. ممکن است که بتوانید روز بعد فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
به این نکته توجه داشته باشید که تزریق اپیدورال ممکن است فوراً تأثیر نگذارد. معمولاً بهبود درد در 48 ساعت اول به تدریج رخ می‌دهد. اثرات تزریق احتمال دارد برای چند روز، هفته و گاهی ماه‌ها باقی بماند. در برخی از بیماران، درد ممکن است قبل از شروع بهبودی و کاهش، در ابتدا کمی بدتر شود.
همچنین شاید برای بهبود کامل نیاز به انجام یک سری تزریق اپیدورال باشید (بیش از ۱ بار تزریق انجام می‌شود).
نتایج تزریق اپیدورال
رادیولوژیست یا متخصص بیهوشی به احتمال زیاد تزریق اپیدورال را انجام می‌دهد. با این حال، یک جراح مغز و اعصاب، جراح ارتوپد یا متخصص مغز و اعصاب نیز ممکن است آن را انجام دهد. پزشکی که تزریق را انجام می‌دهد، پس از اتمام فرآیند تزریق، وضعیت شما را پیگیری و در صورت نیاز، سایر روش‌های درمانی را تجویز خواهد کرد.
تصویربرداری‌هایی که در طول عمل انجام می‌شود، دیگر نیازی به تکرار پس از درمان نخواهد داشت. با این حال ممکن است که رادیولوژیست تاریخ جلسه ویزیت بعدی را تعیین کند. این ویزیت می تواند شامل معاینه فیزیکی، معاینه(های) تصویربرداری و آزمایش خون باشد.
در طول ویزیت بعدی، اگر متوجه بروز عوارض جانبی یا تغییری شدید، به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
مزایا و خطرات تزریق اپیدورال
از جمله فواید تزریق اپیدورال، عبارت‌اند از:
- تسکین درد موقت یا طولانی مدت
- بهبود توانایی انجام فعالیت‌های روزانه بدون محدودیت‌های قبلی ناشی از درد.
- تزریق اپیدورال ممکن است که نیاز به انجام روش‌های تهاجمی را کاهش دهد.
- کاهش موقت یا طولانی مدت التهاب در ناحیه ستون فقرات. التهاب باعث بروز درد می‌شود.
- تزریق اپیدورال می تواند به تایید منشا درد کمک کند.این مورد اغلب در بیمارانی که بیش از یک علت احتمالی برای توضیح درد آنها وجود دارد، کاربرد دارد.
اگر درباره مزایای تزریق اپیدورال سوالات بیشتری دارید، با یک پزشک تماس بگیرید و با او مشورت کنید. از جمله خطرات تزریق اپیدورال، عبارت‌اند از:
- افزایش موقت درد
- بروز عفونت در محل تزریق
- وارد شدن آسیب به اعصاب محل تزریق
- بروز سردرد بسیار نادر، اما احتمال آن وجود دارد.
- بروز واکنش به داروها، مانند گرگرفتگی یا بثورات پوستی
- خونریزی در صورتی که رگ خونی به طور ناخواسته آسیب ببیند.
- فلج موقت اعصاب منتهی به مثانه و روده که باعث اختلال عملکرد موقت مثانه یا روده می‌شود.
- هنگامی که از فلوروسکوپی یا سی تی استفاده می‌شود، حداقل تشعشعات سطح پایین وجود خواهد داشت.برای اطلاعات بیشتر در مورد میزان تشعشع با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
زنان در صورت بارداری همیشه باید به پزشک و تکنسین تیم درمان خود اطلاع دهند. پزشکان برای جلوگیری از قرار گرفتن جنین در معرض تشعشعات، بسیاری از آزمایشات را در دوران بارداری انجام نمی‌دهند. در صورت نیاز به عکس برداری با اشعه ایکس، پزشک اقدامات احتیاطی را برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض اشعه انجام خواهد داد.
اگر تزریق اپیدورال در ناحیه گردن انجام شود، در صورت قرار دادن نادرست سوزن، عوارض جدی تری مانند آسیب نخاعی، سکته مغزی یا مرگ ممکن است بروز پیدا کنند. با این حال، پزشک معالج شما از روش راهنمایی تصویربرداری و یک تکنیک استریل برای به حداقل رساندن این خطرات استفاده خواهد کرد.
محدودیت‌های تزریق اپیدورال
اثرات تزریق اپیدورال ممکن است موقتی و یا اثرات تسکین دهندگی درازمدت کمی داشته باشد. شرایط هر فردی متفاوت است؛ با این حال، گاهی اوقات ممکن است تزریق پس از چند هفته یا چند ماه تکرار شود تا حداکثر اثر درمانی دارو به دست آید.
اگر تزریق اپیدورال به کاهش درد شما کمک نکرد، پزشک شما به احتمال زیاد روش درمانی دیگری را توصیه خواهد کرد.
