حجامت درمانی شامل گرم کردن و قرار دادن لیوان ها، که معمولاً از شیشه ساخته می شود، روی پوست است. فنجان ها اغلب در قسمت پشت، گردن و شانه ها یا محل درد قرار می گیرند. حجامت ممکن است باعث کبودی موقتی شود و شدت درد آن به میزان مکش ایجاد شده بستگی دارد. حجامت نوعی روش درمانی جایگزین محسوب می شود که از کشور چین منشا گرفته است. مکش ممکن است جریان خون را بهبود بخشیده و آن را تسهیل کند. طرفداران این روش درمانی ادعا می کنند مکش به تسهیل جریان “qi” در بدن کمک می کند. چی یک کلمه چینی به معنای نیروی زندگی است.
بسیاری از تائوئیست ها معتقدند این روش درمانی به تعادل ین و یانگ یا انرژی منفی و مثبت در بدن کمک می کند و با برقراری تعادل بین این دو حد در مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری زا و همچنین توانایی آن در افزایش جریان خون و کاهش درد نقش موثری دارد. این روش درمانی گردش خون را در محلی که فنجان ها قرار می گیرند افزایش می دهد و از این طریق باعث کاهش تنش عضلانی شده و ترمیم سلول را بهبود می بخشد. همچنین ممکن است به تشکیل بافت های جدید همبند و ایجاد رگ های خونی جدید در بافت کمک کند. مردم از این روش درمانی برای تکمیل مراقبت های خود برای تعدادی از مسائل و شرایط مختلف استفاده می کنند.
انواع حجامت درمانی
این روش درمانی در ابتدا با استفاده از شاخ حیوانات انجام می شد. بعداً، “فنجان” و سپس سرامیک جای شاخ های حیوانی شد. مکش در درجه اول از طریق استفاده از گرما ایجاد می شد. فنجان ها ابتدا با آتش گرم می شدند و سپس روی پوست قرار می گرفتند. هنگام خنک شدن، لیوان ها پوست را به طرف داخل خود می کشیدند. حجامت مدرن اغلب با استفاده از لیوان های شیشه ای که مانند توپ گرد و در یک انتها باز هستند انجام می شود.
انواع مختلف این روش درمانی بر اساس اهداف درمانی طب سوزنی انتخاب می شوند و عبارتند از:
تکنیک حجامت کلاسیک
این روش درمانی نوع خشک محسوب می شود.
حجامت کلاسیک شامل قرار دادن فنجان روی یک نقطه از منطقه دردناک بدن و یا نقاط که طب سوزنی در آن قسمت انجام می گیرد می باشد. حجامت خشک تنها بر اساس مکش انجام می گیرد. فنجان بسته به شرایط فرد در هر جایی از بدن ممکن است پنج تا 20 دقیقه در محل خود باقی می ماند. یک دوره کلی درمانی روش خشک شامل چهار تا شش جلسه در فواصل زمانی سه تا 10 روزه انجام می گیرد.
تکنیک لیوان کشویی
تکنیک لیوان کشویی به طور سنتی بر روی گروه های بزرگ عضلانی پشت کمر انجام می شود تا درد و اسپاسم عضلات را برطرف کند. قبل از قرار دادن فنجان ها، روغن ماساژ روی پوست اعمال می شود. روغن ماساژ باعث می شود تا لیوان ها به راحتی روی سطح پوست حرکت کنند.
حجامت هوا
حجامت هوا جایگزینی برای این روش درمانی با گرما است و در آن از یک پمپ مکش دستی برای خارج کردن هوا از فنجان ها استفاده می شود و بدون گرما خلاء را ایجاد می کند. برخی تحقیقات بالینی از چین نشان می دهد که این نوآوری در این روش درمانی برای بیماران راحت تر است.
حجامت مرطوب
در نوع مرطوب این روش درمانی از یک روش طب سوزنی به نام خونریزی همراه با این روش درمانی انجام می شود. از لانکت برای برش دادن پوست قبل از استفاده از فنجان استفاده می شود، که باعث می شود مقدار کمی خون از آن ناحیه خارج شود. این روش درمانی برای دفع سموم داخلی بدن موثر است. پزشکان TCM در چین از این روش برای “خنک کردن” شرایط التهابی استفاده می کنند.
نوع روش انتخابی برای انجام این روش درمانی به وضعیت پزشکی و ترجیحات فرد بستگی دارد.
نحوه حجامت درمانی
در طول درمان این روش، یک فنجان بعد از گرم شدن بر روی پوست قرار داده می شود. این فنجان ها اغلب با استفاده از الکل، گیاهان و یا کاغذهایی که مستقیماً درون فنجان قرار می گیرند با آتش گرم می شود. بعد از گرم شدن کامل منبع آتش برداشته می شود و لیوان گرم شده از قسمت دهانه باز آن به طور مستقیم روی پوست قرار می گیرد. هوای داخل فنجان خنک می شود و خلاء ایجاد می کند که پوست و ماهیچه ها را به سمت بالا می کشد در این مواقع ممکن است پوست در این ناحیه قرمز شود زیرا رگ های خونی به تغییر فشار واکنش نشان می دهند.
برخی از متخصصان این روش درمانی برای ایجاد مکش به جای استفاده از روش های سنتی از پمپ های لاستیکی استفاده می کنند. در نوع خشک، فنجان برای مدت زمان مشخص در محل قرار می گیرد اما در نوع خیس برای کشیدن خون یک برش کوچک ایجاد می کنند. بعد از برداشتن لیوان، پزشک ممکن است برای جلوگیری از عفونت نواحی که قبلاً حجامت شده بود را با پماد و بانداژ بپوشاند کمک می کند. هر گونه کبودی خفیف یا سایر علائم معمولاً طی 10 روز بعد از بین می رود. این روش درمانی گاهی همراه با درمان های دیگر مانند طب سوزنی انجام می شود. برای نتیجه گیری بهتر می توانید دو یا سه ساعت قبل از جلسه حجامت فقط از وعده های غذایی سبک استفاده کنید.
کاربرد حجامت درمانی
این روش درمانیبرای درمان طیف وسیعی از شرایط استفاده می شود و حتی می تواند در کاهش درد عضلانی مؤثر باشد. احتمالاً این روش در درمان اختلالات گوارشی، مشکلات پوستی و سایر شرایطی که معمولاً با طب سوزنی درمان می شوند، موثر است. قدرت درمانی حجامت ممکن است از اثر دارونما ها بیشتر باشد.
محققان دریافتند كه حجامت درمانی می تواند در موارد زیر موثر باشد:
- زونا
- آکنه
- فلج صورت
- فتق دیسک کمر
- اسپوندیلوز گردنی
- سرفه و تنگی نفس
حجامت یک روش درمانی طولانی مدت است که می تواند به کاهش علائم بیماری های موقتی و مزمن کمک کند.
مزایای حجامت درمانی
روش هایي مانند حجامت، طب سوزنی و ماساژ باعث شل شدن بافت و کاهش علائم التهاب می شود. علاوه بر آن حجامت با کشیدن ناخالصی ها به سطح بدن سموم را از بین می برد. حجامت سلامت کلی را بهبود می بخشد. برای ورزشکاران، حجامت ممکن است به افزایش گردش خون به یک قسمت خاص عضله یا کاهش درد کمک کند. تعداد زیادی از ورزشکاران المپیک در ریو 2016 از حجامت استفاده کردند. این به راحتی توسط نشانه های دایره ای بر روی برخی از اعضای تیم شنا در ایالات متحده مشاهده می شد.
متخصصان حجامت درمانی
حجامت به طور کلی توسط پزشکان طب سنتی انجام می شود.
برای یافتن یک پزشک متخصص و مجرب به منظور حجامت درمانی، به دنبال یک پزشک طب سنتی که دارای مجوز است، باشید. کبودی برای حجامت می توانید برای چند روز تا دو هفته طول بکشد. انتظار می رود طی چند هفته از درمان های مکرر حجامت، کبودی کاهش یابد. این نشان دهنده نتیجه موفقیت آمیز پروتکل درمان حجامت است.
عوارض حجامت درمانی
عوارض جانبی زیادی در رابطه با حجامت وجود ندارد. عوارض جانبی که امکان دارد فرد آن را تجربه کند معمولاً در طول درمان یا بلافاصله پس از آن اتفاق میفتد. ممکن است فرد در طول درمان احساس سرگیجه، تعریق و یا حالت تهوع کند. همچنین این احتمال وجود دارد که پوست اطراف لبه فنجان تحریک شده و یک الگوی دایره‌ای را ایجاد کند. در روش حجامت درمانی مرطوب، محل برش می تواند باعث درد خفیف شود. خطر بروز عفونت بعد از انجام حجامت درمانی همیشه وجود دارد اما پزشک می تواند با روش های صحیح تمیز کردن پوست و کنترل عفونت قبل و بعد از جلسه میزان خطر را کاهش دهد و معمولاً از آن جلوگیری می شود.
خطر بروز هماتوم در حجامت درمانی
علاوه بر آن خطر بروز جای زخم پوست و هماتوم یا کبودی پوست هم وجود دارد. کبودی وقتی ایجاد می شود که رگ های خونی ریز آسیب دیده و یا در اثر ضربه به پوست شکسته شوند. کبودی مورب و مسطح که هنگام بیرون راندن خون به لایه های بالای پوست رخ می دهد، به عنوان یک اکویموز شناخته می شود.
هشدار:
برخی از متخصصین پزشکی ممکن است در روش های درمانی مکمل و جایگزین (CAM) آموزش یا تجربه کافی را نداشته باشند و حتی در پاسخ به سؤالات مربوط به روش های درمانی مانند حجامت و طب سوزنی ناراحت شوند و برعکس برخی از پزشکان CAM ممکن است علاقه خاصی به روش های درمانی خود داشته باشند، حتی توصیه کنند که از معالجه پزشکی صرف نظر کنید. اما اگر تصمیم دارید حجامت را به عنوان بخشی از برنامه درمانی خود امتحان کنید، قبل از آن حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
در صورت بروز هر نوع علائم با پزشک خود مشورت کنید. برای جلوگیری از هرگونه ناراحتی، آن ها ممکن است قبل از جلسه درمانی راهکارهایی را ارائه دهند. پزشک باید از پیش بند، دستکش یکبار مصرف و عینک یا سایر محافظ چشم و وسایل تمیز و استریل شده در حین حجامت درمانی استفاده کند.
در مورد حجامت درمانی قبل از انجام، سوالات زیر را از پزشک خود بپرسید:
- در چه شرایطی تخصص دارد؟
- آیا پزشک مجوز و یا تجربه کاری دارد؟
- آیا حجامت درمانی برای شما موثر است؟
- از چه روشی برای حجامت استفاده می کند؟
- آیا درمان های پزشکی دیگری را همراه با حجامت توصیه می کنید؟
موارد منع استفاده از حجامت درمانی
حجامت درمانی برای همه توصیه نمی شود.
افراد با شرایط زیر بهتر است در استفاده از این روش درمانی محتاط باشند:
- زخم پوست
- آفتاب سوختگی
- اختلال در اندام داخلی
- زنان در دوران قاعدگی و یا بارداری
- استفاده کنندگان از داروهای رقیق کننده خون
- کودکان زیر 4 سال نباید از حجامت درمانی استفاده کنند.
- در کودکان با سنین بالاتر از چهار سال فقط باید برای دوره های بسیار کوتاه تحت درمان قرار بگیرند.
- سالمندان چون پوست با افزایش سن شکننده تر می شود و علاوه برآن نوع دارویی که سالمندان مصرف می کنند ممکن است در روند حجامت درمانی تاثیر داشته باشد.
حجامت غالباً باعث ایجاد علائم روی پوست می شود. این امر به دلیل آوردن خون به سطح، شبیه به کبودی می شود. برای بیمارانی که اختلالات خونریزی مانند هموفیلی دارند و یا با داروهای ضد انعقاد تحت درمان قرار می گیرند، حجامت ممکن است گزینه درمانی مناسبی نباشد. افراد مبتلا به این شرایط قبل از دریافت حجامت باید در مورد جوانب و مزایای آن با پزشک متخصص طب سوزنی یا پزشک خود صحبت کنند.
توجه کنید که حجامت نباید در قسمت های پوستی با التهاب فعال، سوختگی، عفونت یا زخم های باز انجام شود.
