آروماتراپی

آروماتراپی یا همان روغن درمانی اساسی به مجموعه ای از روش های درمانی سنتی، جایگزین یا مکمل اشاره دارد که از روغن های اساسی و سایر ترکیبات گیاهی معطر استفاده می کند. روغن های اساسی با هدف بهبود سلامتی یا خلق و خوی فرد، نزدیک به 6000 سال است که مورد استفاده قرار می گیرند. روغن های اساسی، عصاره گیاهان هستند. آن ها با بخارپز کردن یا فشار دادن قسمت های مختلف گیاه (گل، پوست، برگ یا میوه) ساخته شده اند. انجمن ملی برای آروماتراپی جامع (ناها)، آروماتراپی را به عنوان “برنامه درمانی یا استفاده دارویی از مواد معطر (اسانس) برای درمان جامع” معرفی می کند.

در سال 1997، سازمان بین المللی استاندارد (ISO) اسانس به عنوان یک “محصول به دست آمده از مواد خام گیاهی، یا با تقطیر با آب یا بخار، و یا از پوسته میوه های خانواده مرکبات توسط یک فرایند مکانیکی، و یا از طریق تقطیر خشک ” تعریف کرده است. بر همین اساس طیف وسیعی از روغن های ضروری وجود دارندکه به درجات مختلف ضد میکروبی ضد قارچ، و خواص آنتی اکسیدان تقسیم بندی می شوند. با این حال، کاربران باید توجه داشته باشند که محصولاتی که به عنوان “طبیعی” عرضه می شوند مواد شیمیایی هستند و در صورت استفاده نادرست می توانند خطرناک باشند پس برای استفاده از این مواد باید از یک متخصص آموزش دیده در این زمینه مشورت بگیرند.

کاربرد آروماتراپی

کاربردهای آروماتراپی شامل ماساژ با روغن ها و استفاده آن ها به صورت موضعی و استنشاقی می باشد.

کاربردهای استنشاق

جدا از بوی دلپذیر، روغن های آروماتراپی خاصیت ضد عفونی کننده سیستم تنفسی و تسریع کنندگی هستند و مزایای روانشناختی دارند. استنشاق روغن های اساسی باعث تحریک سیستم بویایی، بخشی از مغز متصل به بو، از جمله بینی و مغز می شود. مولکول هایی که وارد بینی یا دهان می شوند به ریه ها و از آنجا به قسمت های دیگر بدن می روند. با رسیدن مولکول ها به مغز، آن ها بر سیستم لیمبیک تأثیر می گذارند. سیستم لیمبیک با احساسات، ضربان قلب، فشار خون، تنفس، حافظه، استرس و تعادل هورمون ها در ارتباط است. به این ترتیب، روغن های اساسی می توانند تأثیر زیادی بر بدن داشته باشند.

کاربردهای موضعی

روغن های ماساژ و محصولات مراقبت از پوست و حمام از طریق پوست جذب می شوند. ماساژ در منطقه ای که روغن بر روی آن قرار می گیرد می تواند گردش خون را افزایش دهد. برخی معتقدند مناطقی که غدد عرق و فولیکول های مو بیشتری دارند مانند سر یا کف دست، ممکن است روغن ها را بهتر جذب کنند. روغن های اساسی هرگز به طور مستقیم روی پوست اعمال نمی شوند. بلکه همیشه باید چند روغن اساسی با یک روغن حامل رقیق شوند. بیشتر از روغن های بادام شیرین یا زیتون به عنوان روغن حامل استفاده می شود.

برای انجام آزمایش آلرژی:

• اسانس را در روغن حامل با دو برابر غلظت مورد نظر برای استفاده رقیق کنید.
• مخلوط را به اندازه یک چهارم در قسمت داخلی ساعد خود بمالید.
• در صورت عدم حساسیت در طی 24 تا 48 ساعت، بعد از تست می توانید از مخلوط استفاده کنید.
• در صورت بروز هر نوع حساسیتی فرد باید از مصرف و حتی بوکردن آن صرف نظر کند.

خوردن یا بلعیدن روغن های اساسی توصیه نمی شود چون می توانند به کبد یا کلیه آسیب بزند و یا با سایر داروها تداخل ایجاد کند و باعث بروز مشکلات گوارشی شود.

 فواید آروماتراپی

• آروماتراپی یک درمان مکمل است.
• در کنار بقیه روندهای درمانی کاربرد دارد و بثورات یا بیماری ایجاد نمی کند.

روغن های مختلف کاربردها و اثرات متفاوتی دارند.

اسانس اکالیپتوس	می تواند به تسکین مجاری هوایی در هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا کمک کند. این اسانس اغلب با نعناع ترکیب می شود. بسیاری از افراد به اکالیپتوس حساسیت دارند، بنابراین باید در استفاده از آن مراقب باشید.
روغن اسانس گل یاس	به عنوان یک محرک، ممکن است جریان خون آلت را افزایش دهد. بوی یاس باعث افزایش امواج بتا می شود که با هوشیاری ارتباط دارند.
اسانس اسطوخودوس	به عنوان ضد عفونی کننده برای بریدگی و سوختگی جزئی و برای تقویت آرامش و خواب استفاده می شود و به نظر می رسد که سردرد و علائم میگرنی را تسکین می دهد.
روغن اساسی چای	دارای خواص ضد میکروبی و ضد عفونی کننده است. این ماده معمولاً در شامپوها و محصولات مراقبت از پوست، برای درمان آکنه، سوختگی و گزش استفاده می شود. این ماده در دهان شو وجود دارد اما هرگز نباید بلعیده شود، زیرا سمی است.
اسانس رزماری	ممکن است باعث رشد مو، تقویت حافظه، جلوگیری از اسپاسم عضلات و پشتیبانی از سیستم گردش خون و عصبی شود.
روغن ضروری لیمو	باعث بهبود خلق و خو و تسکین علائم استرس و افسردگی می شود.
اسانس آویشن	به کاهش خستگی، عصبی بودن و استرس کمک می کند.
اسانس میخک	یک ضد درد موضعی یا مسکن است که معمولاً برای درد دندان استفاده می شود. همچنین به عنوان یک ضد میکروبی ضد اسپاسم، برای جلوگیری از استفراغ و حالت تهوع کاربرد دارد و برای جلوگیری از گاز در روده استفاده می شود. این ماده دارای خاصیت ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و ضد قارچ است.
روغن ضروری بومادران	برای درمان علائم سرماخوردگی و آنفولانزا و برای کاهش التهاب مفاصل به کار می رود .
روغن ضروری فلفل سیاه	معمولاً برای تحریک گردش خون و درد عضلانی و کبودی استفاده می شود و در ترکیب با اسانس زنجبیل برای کاهش درد آرتریت و بهبود انعطاف پذیری کاربرد دارد.
اسانس سیترونلا	از خانواده لیموترش است و به عنوان ماده دفع کننده حشرات عمل می کند.
اسانس بابونه	می تواند اگزما را درمان کند.
روغن برگاموت	برای دستگاه ادراری و دستگاه گوارش مفید است و زمانی که با روغن اوکالیپتوس ترکیب شود می تواند در رفع مشکلات پوستی، از جمله مشکلات ناشی از استرس و آبله مرغان موثر باشد.
اسانس ریحان	برای بهبود تمرکز و کاهش برخی از علائم افسردگی استفاده می شود و ممکن است سردرد و میگرن را تسکین دهد اما خانم ها باید از مصرف آن در دوران بارداری اجتناب کنند.
اسانس شمعدانی	از اسانس شمعدانی می توان برای رفع مشکلات پوستی، کاهش استرس و به عنوان ماده دافع پشه استفاده کرد.

کاربرد آروماتراپی

نشان داده شده است که این روند درمانی می تواند در بهبود علائم بیماری و شرایط های زیر موثر و مفید باشد:

• سردرد
• درد بدن
• حالت تهوع
• درد عضلانی
• مشکلات قاعدگی
• مشکلات یائسگی
• آلوپسی یا ریزش مو
• خستگی و بی خوابی
• مشکلات گردش خون
• اضطراب، استرس و افسردگی

برخی از انواع پسوریازیس ممکن است با استفاده از آروماتراپی تسکین پیدا کند، اما فرد باید در این موارد از یک متخصص مشورت بگیرد.

کاربرد روغن ها

آروماتراپی یک رویکرد کل نگری محسوب می شود و هدف آن درمان کلی فرد است.

روندهای درمانی متناسب با نیازهای جسمی و روحی فرد خواهد بود و متخصص آروماتراپیست براساس این نیازها نوع روغن یا ترکیبی از آن ها را توصیه کند. طبق اعلام موسسه ملی سرطان (NCI)، محصولات آروماتراپی تا زمانی که ادعایی مبنی بر درمان یک بیماری خاص وجود نداشته باشد، نیاز به تأیید سازمان غذا و دارو ندارند. آروماتراپی، ماساژ درمانی نیست، اگرچه یک متخصص ماساژ درمانی ممکن است از روغن های معطر استفاده کند.

خطرات آروماتراپی

هر روغن ضروری دارای ترکیبات شیمیایی خاص خود و کاربرد مناسب است، بنابراین باید قبل از مصرف آن ها با یک متخصص آروماتراپیست، پرستار، پزشک، فیزیوتراپی، ماساژ درمانی یا داروساز مشورت کرد. یک متخصص آموزش دیده می تواند نحوه استفاده از هر محصول و دستورالعمل های مناسبی را در مورد کاربرد یا رقیق کردن آن ارائه دهد. مصرف کنندگان همچنین باید بدانند که سازمان غذا و داروی آمریکا محصولات آروماتراپی را رصد نمی کند و تشخیص میزان خالص بودن و یا آلوده یا مصنوعی بودن آن ها دشوار است. برخی از محصولات زیبایی و خانگی مانند لوسیون ها، لوازم آرایش و شمع ها حاوی محصولاتی هستند که به نظر می رسد از روغن های اساسی تشکیل شده اند اما در واقع آن ها رایحه های مصنوعی هستند. در استفاده از روغن های اساسی احتیاط کنید.

از آنجا که روغن های اساسی باعث ایجاد واکنش در بدن می شوند ممکن است برای همه افراد مناسب نباشند. ترکیبات شیمیایی موجود در روغن های اساسی هنگام ترکیب با داروها می توانند اثرات منفی ایجاد کنند. آن ها ممکن است اثربخشی داروهای معمولی را کاهش داده و یا ممکن است شرایط سلامتی را در فرد تشدید کند. به عنوان مثال، فرد مبتلا به فشار خون بالا، باید از مصرف تحریک کننده ها مانند رزماری خودداری کند. بعضی از ترکیبات مانند رازیانه، آنیسون و مریم گلی به طور مشابه با استروژن تداخل می کنند، بنابراین فرد مبتلا به سرطان پستان وابسته به استروژن یا تومور تخمدان باید از مصرف این موارد پرهیز کند.

عوارض آروماتراپی

محصولات غلیظ ممکن است قبل از رقیق شدن سمی باشند و باید با احتیاط مصرف شوند. بعضی از روغن ها سمومی را تولید می کنند که می تواند باعث آسیب به کبد، کلیه ها و سیستم عصبی شود. بلع روغن های اساسی در بعضی موارد خطرناک و کشنده است.

افراد با هر یک از شرایط زیر باید در استفاده از آروماتراپی بسیار مراقب باشند:

• آسم
• صرع
• آلرژی
• فشار خون بالا
• تب یونجه، نوعی آلرژی
• شرایط پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس

اگر قرار باشد روغن با حامل مخلوط شود، فرد باید هرگونه حساسیت به آجیل را به متخصص خود یا ماساژ درمان بگویید، زیرا روغن حامل اغلب از آجیل و دانه ها تهیه می شود.

آروماتراپی می تواند عوارض جانبی داشته باشد، اما اینها به طور معمول خفیف هستند و دوام زیادی ندارند از جمله:

• سردرد
• حالت تهوع
• برخی از واکنش های آلرژیک

سرانجام، هنگام ذخیره روغن های اساسی، باید توجه داشته باشید که نور، گرما و اکسیژن می توانند بر روی روغن تأثیر بگذارند. برای اطمینان از کیفیت، محصولات باید از یک منبع معتبر و قابل اعتماد تهیه شوند. امن ترین راه برای استفاده از روغن های اساسی برای استفاده بر روی پوست این است که به صورت ترکیبی از روغن های اساسی با روغن حامل مانند روغن زیتون، جوجوبا یا روغن نارگیل استفاده کرد. روغن های اساسی غلیظ هستند و می توانند پوست را تحریک کنند.

آروماتراپی در بارداری

• استفاده از آروماتراپی توسط زنان باردار یا شیرده توصیه نمی شود.
• در طول سه ماهه اول بارداری، آروماتراپی ممکن است برای جنین در حال رشد خطرناک باشد.

زنانی که شیر می دهند باید از مصرف اسانس نعناع خودداری کنند، زیرا ممکن است وارد شیر مادر شود. روغن های اساسی حاصل از مرکبات ممکن است پوست را نسبت به نور ماوراء بنفش حساس تر کرده و خطر آفتاب سوختگی را افزایش می دهد. برخی از روغن ها ممکن است بر عملکرد داروهای معمولی تأثیر بگذارد، بنابراین افرادی که از داروهای خاص استفاده می کنند، ابتدا باید با یک داروساز یا پزشک متخصص مشورت کنند.

واکنش های آلرژیک به روغن های اساسی

تعداد کمی از افراد ممکن است نسبت به روغن های اساسی حساسیت داشته باشند. مبتلایان به درماتیت آتوپیک یا افراد با سابقه حساسیت به محصولات موضعی احتمالاً در صورت استفاده از این روغن ها واکنش شدیدتری را نشان می دهند.

برخی از روغن های حساسیت زا عبارتند از:

• روغن بابونه
• روغن پرتقال
• روغن برگاموت
• روغن گل یاس
• روغن لیموترش
• روغن پوست دارچین

از آنجا که روغن های اساسی اسانس خالص هستند، رقیق کردن آن ها در روغن حامل بهترین راه برای جلوگیری از واکنش هنگام استفاده مستقیم از پوست است. اگر بعد از استفاده از آن ها علائمی مانند ضایعات پوستی قرمز و خارش دار یا کهیر را تجربه کردید سریعا، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است دچار یک واکنش آلرژیک شوید.

بهترین روغن های اساسی

ده ها روغن ضروری با رایحه ها و ترکیبات شیمیایی مختلف وجود دارد.

برخی از محبوب ترین روغن های اساسی عبارتند از:

• روغن اسطوخودوس، بسیاری از افراد رایحه اسطوخودوس را آرامش بخش می دانند و اغلب برای کمک به کاهش استرس و اضطراب و تقویت خواب استفاده می کنند.
• روغن درخت چای، این روغن که به آن ملالوکا نیز گفته می شود، توسط افراد بومی استرالیا برای بهبود زخم ها استفاده می شد. امروزه برای آکنه، پای ورزشکار و نیش حشرات کاربرد دارد.
• روغن نعناع، شواهد نشان می دهد که روغن عصاره نعناع که از یک منبع بهداشتی تهیه شده باشد می تواند در رفع علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) موثر باشد و ممکن است در صورت استفاده موضعی سردردهای تنشی را تسکین دهد.
• روغن لیمو، بسیاری از افراد عطر مرکبات روغن لیمو را تقویت کننده خلق و خو می دانند. همچنین اغلب در محصولات تمیز کننده خانگی استفاده می شود.

نحوه یافتن روغن های اساسی با کیفیت

مهمترین چیزی که هنگام خرید روغن های اساسی باید در نظر بگیرید کیفیت محصول است.

اما تشخیص روغن مناسب بسیار چالش برانگیز است، زیرا هیچ سازمانی وجود ندارد که این روغن ها را درجه بندی و یا برای آن ها مجوز صادر کند. متأسفانه، محصولات زیادی به صورت آنلاین و یا در فروشگاه ها وجود دارند که ممکن است حتی برچسب نداشته باشند

در هنگام خرید روغن های ضروری خالص به موارد زیر دقت کنید:

• به برچسب آن ها نگاه کنید. برچسب باید حاوی نام لاتین گیاه، اطلاعات مربوط به خلوص یا سایر مواد افزودنی به آن و کشوری که گیاه در آن رشد کرده باشد.
• ظروف شیشه ای با رنگ تیره را انتخاب کنید. روغن های اساسی بسیار غلیظ هستند. آن ها می توانند با گذشت زمان بطری های پلاستیکی را حل کنند. اکثر شرکت ها برای محافظت از کیفیت روغن های اساسی را در بطری های شیشه ای کوچک قهوه ای یا آبی بسته بندی می کنند.
• از خرید روغن های معطر جلوگیری کنید. روغن های معطر از مواد شیمیایی ساخته می شوند و برای آروماتراپی مناسب نیستند – در عوض، به دنبال بطری هایی باشید که حاوی یک اسانس خالص باشید (100٪ روغن ضروری و بدون نگهدارنده).
• مقایسه قیمت ها، بسته به میزان برداشت و تولید، روغن های اساسی در قیمت متفاوت عرضه می شوند اما به طور کلی باید قیمت آن ها در یک طیف باشند. گران بودن روغن دلیلی برای خالص بودن آن نیست.
• شرکت را ارزیابی کنید. از یک شرکت معروف و معتبر آروماتراپی که چندین سال در این زمینه تجربه دارد محصولات خود را خریداری کنید.

انجام آروماتراپی تحت نظارت پزشک

آروماتراپی می تواند به کاهش برخی از شرایط کمک کند، اما باید آن را به طور صحیح و تحت نظارت یک پزشک متخصص انجام داد. کیفیت روغن های اساسی موجود در بازار بسیار متفاوت است و از روغن های خالص گرفته تا روغن های رقیق شده با مواد ارزان قیمت را شامل می شود. از آنجایی که هیچ قانونی برای تهیه آن ها وجود ندارد باید در استفاده از آن ها احتیاط کنید. انتشار برخی از روغن های معطر در یک منطقه عمومی یا خانواده افراد متفاوت را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، نعناع معمولاً برای سردرد توصیه می شود. اما در کودکان که کمتر از 30 ماهه می تواند تاثیر منفی بگذارد و کودک دچار اضطراب شود. علاوه بر این، کسی که ضربان قلب تندی دارد می تواند نسبت به نعناع واکنش منفی نشان دهد.

روغن های ضروری می توانند روحیه شما را تقویت کنند و فقط با یکبار بو کردن آن ها احساس خوبی پیدا کنید و حتی در برخی از افراد حتی ممکن است به کاهش علائم بیماری های مختلف کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی ترکیب آن ها در یک میزان مناسب، با یک فرد با تجربه در این زمینه مشورت کنید.