افزایش بیلی روبین نشان دهنده چیست؟

افزایش سطح بیلی روبین در خون،  هیپربیلی روبینمی نامیده می شود که معمولاً نشانه ای از یک بیماری زمینه ای است. بنابراین اگر نتایج آزمایش شما نشان داده که سطح بیلی روبین بالایی دارید، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. بیلی روبین یک ماده زرد رنگ در خون شما است که پس از تجزیه گلبول های قرمز تشکیل می شود و قبل از دفع از طریق کبد، کیسه صفرا و دستگاه گوارش شما منتقل می شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد علائم بیلی روبین بالا و عواملی که می تواند باعث آن شود، بهتر است این مقاله از پزشکت را دنبال کنید. به طور معمول، سطح بیلی روبین بین 0.3 تا 1.0 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) کاهش می یابد. هر چیزی بالاتر از 1.2 میلی گرم در دسی لیتر معمولاً افزایش یافته در نظر گرفته می شود.

محدوده بیلی روبین طبیعی و محدوده بیلی روبین بالا، عبارتند از:

کمتر از 24 ساعت. <6.0 میلی گرم در دسی لیتر، 0 میلی گرم در دسی لیتر

24-48 ساعت. <10.0  میلی گرم در دسی لیتر، 0  میلی گرم در دسی لیتر

3-5 روز. <12.0  میلی گرم در دسی لیتر، 0  میلی گرم در دسی لیتر

7 روز <10.0 میلی گرم در دسی لیتر، 0  میلی گرم در دسی لیتر

بزرگسالان. 3-1.0 میلی گرم در دسی لیتر، 2.5 میلی گرم در دسی لیتر

علائم بیلی روبین بالا چیست؟

اگر بیلی روبین بالایی دارید، علائم شما به علت اصلی آن بستگی دارد. ممکن است بیلی روبین شما کمی بالا باشد و اصلاً علامتی نداشته باشید. اما با بیلی روبین نسبتاً بالا، ممکن است فقط زردی داشته باشید که در این شرایط رنگی مایل به زرد در چشم و پوست شما نمایان می شود. بنابراین می توان گفت که زردی علامت اصلی سطح بالای بیلی روبین است.

سایر علائم عمومی بیماری هایی که باعث بیلی روبین بالا می شوند، می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تب
• لرز
• ضعف
• خستگی
• سبکی سر
• حالت تهوع
• درد یا تورم شکم
• درد قفسه سینه
• ادرار غیرمعمول تیره

مطالعه بیشتر: شایع ترین بیماری های کیسه صفرا

علت بیلی روبین بالا چیست؟

داشتن بیلی روبین بالا می تواند نشانه ای از چندین بیماری باشد. پزشک علائم شما و همچنین سایر نتایج آزمایش را در نظر می گیرد تا تشخیص اصلی را تایید کند. برخی از شایع ترین علل افزایش سطح بیلی روبین، عبارتند از:

سنگ کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا زمانی اتفاق می افتد که موادی مانند کلسترول یا بیلی روبین در کیسه صفرا سخت شوند و تجمع پیدا کنند. کیسه صفرا، مسئول ذخیره صفرا است، مایع گوارشی که به تجزیه چربی ها قبل از ورود به روده ها کمک می کند.

علائم سنگ کیسه صفرا، عبارتند از:

• احساس بیماری
• درد بین شانه یا شانه راست
• درد در سمت راست بالای شکم یا درست زیر سینه شما

اگر بدن شما در حال حاضر به دلیل بیماری کبدی، بیلی روبین زیاد یا اگر کبد شما کلسترول زیادی تولید می کند، ممکن است منجر به بروز سنگ کیسه صفرا شود. آنها همچنین می توانند عارضه عفونت مجاری صفرا یا یک اختلال خونی باشند. بنابراین هنگامی که کیسه صفرا مسدود شده و نمی تواند به درستی تخلیه شود، بیلی روبین ایجاد می شود.

مطالعه بیشتر: رژیم غذایی برای سنگ کیسه صفرا

سندرم گیلبرت

سندرم گیلبرت، یک بیماری ژنتیکی کبدی است که باعث می شود کبد شما بیلی روبین را به درستی تجزیه نکند. در این شرایط بیلی روبین ممکن است در بدن تجمع پیدا کند. این وضعیت اغلب علائمی ایجاد نمی کند، اما در صورت بروز می توانند شامل موارد زیر باشند:

• زردی
• اسهال
• استفراغ
• حالت تهوع
• ناراحتی جزئی شکم

مطالعه بیشتر: بیماری های ژنتیکی کبد کدامند؟

کم خونی همولیتیک

به طور کلی کم خونی همولیتیک زمانی اتفاق می افتد که سلول های خونی خیلی سریع در جریان خون شما تجزیه می شوند. کم خونی نیز گاهی اوقات به صورت ژنتیکی منتقل می شود، اما بیماری های خودایمنی، بزرگ شدن طحال یا عفونت نیز می تواند باعث بروز آن شود.

علائم کم خونی همولیتیک، عبارتند از:

• زردی
• سردرد
• سرگیجه
• درد شکم
• فرسودگی
• مشکل در تنفس
• درد قفسه سینه
• دست ها یا پاهای سرد

اختلال عملکردی کبد

هر وضعیتی که بر عملکرد کبد شما تأثیر بگذارد می تواند باعث ایجاد بیلی روبین بیش از حد در خون شما شود. برخی عوامل می تواند بر عملکرد کبد شما تأثیر بگذارد، از جمله:

• سیروز
• سرطان کبد
• اختلالات خود ایمنی درگیر کننده کبد، مانند هپاتیت خودایمنی یا کلانژیت صفراوی اولیه

علائم شایع اختلال عملکرد کبد، عبارتند از:

• زردی
• استفراغ
• ادرار تیره
• حالت تهوع
• کبودی آسان
• خارش پوست
• درد یا تورم شکم
• تورم پاها یا مچ پا (ادم)
• مدفوع رنگ پریده، خونی یا سیاه رنگ

هپاتیت

هپاتیت زمانی اتفاق می افتد که کبد شما ملتهب می شود. این وضعیت اغلب به دلیل عفونت ویروسی رخ می دهد. هنگامی که کبد ملتهب می شود، شما نمی تواند به راحتی بیلی روبین را تجزیه کند و منجر به تجمع آن در خون می شود. همچنین هپاتیت B و C عفونت های ویروسی هستند که در صورت عدم درمان می توانند منجر به التهاب کبد و مشکلات طولانی مدت شوند.

هپاتیت همیشه علائمی ایجاد نمی کند، اما در صورت بروز علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• زردی
• استفراغ
• ادرار تیره
• درد شکم
• حالت تهوع

التهاب مجرای صفراوی

مجاری صفراوی، کبد شما را به کیسه صفرا و دهانه روده کوچک که دوازدهه نام دارد متصل می کند. آنها به حرکت صفرا که حاوی بیلی روبین است از کبد و کیسه صفرا به روده کمک می کنند. اگر این مجاری ملتهب یا مسدود شود، صفرا نمی تواند به درستی تخلیه شود. این وضعیت می تواند منجر به افزایش سطح بیلی روبین شود.

علائم التهاب مجرای صفراوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تب
• زردی
• خارش
• استفراغ
• ادرار تیره
• مدفوع رنگ پریده
• کاهش وزن غیر قابل توضیح

مطالعه بیشتر: انسداد مجاری صفراوی چیست؟

کلستاز داخل کبدی بارداری

کلستاز داخل کبدی حاملگی، یک وضعیت موقتی است که می تواند در سه ماهه آخر بارداری رخ دهد. این باعث می شود تخلیه صفرا از کبد شما کند یا به طور کامل متوقف شود. این امر تجزیه بیلی روبین خون را برای کبد دشوارتر می کند و منجر به سطوح بالای بیلی روبین می شود. علائم کلستاز داخل کبدی بارداری، عبارتند از:

• زردی
• سنگ کیسه صفرا
• خارش دست و پا بدون بثورات

آیا نوزادان می توانند دچار بیلی روبین گردند؟

بسیاری از نوزادان چند روز پس از تولد بیلی روبین بالایی دارند که باعث ایجاد بیماری به نام زردی نوزاد می شود. این یک وضعیت موقتی است که معمولاً طی چند هفته خود به خود برطرف می شود.

این امر به این دلیل اتفاق می افتد که نوزادان دارای گلبول های قرمز بیشتری هستند و آنها را سریعتر تجزیه می کنند، اما کبد آنها به اندازه کافی رشد نکرده است که بتواند به این روند ادامه دهد. چرا که قبل از تولد، کبد فرد باردار به این کار کمک می کند.

در بیشتر موارد، سطوح بالاتر بیلی روبین بین 1 تا 3 روز پس از تولد منجر به زردی می شود. اما سطح بیلی روبین در روز های چهارم و پنجم می تواند به اوج خود (18 میلی گرم در دسی لیتر) برسد. اما زردی در نهایت در عرض 2 هفته با بالغ شدن کبد برطرف می شود.

تغذیه 8 تا 12 بار در روز به تقویت حرکات منظم روده و نیز حذف بیلی روبین از بدن کمک می کند. اگر زردی در 24 ساعت اول پس از تولد رخ دهد، یا اگر سطح بیلی روبین بالا باشد یا به خودی خود شروع به کاهش نکند، پزشکان ممکن است درمان های زیرا را در پیش بگیرند:

• فتوتراپی
• تبادل خون
• درمان ایمونوگلوبولین داخل وریدی

چگونه بیلی روبین تشخیص داده می شود؟

سطح بیلی روبین معمولاً با گرفتن نمونه خون آزمایش می شود. در نوزادان، خون معمولاً از پاشنه پا گرفته می شود. در برخی موارد، پزشکان ممکن است از خون بند ناف استفاده کنند. اما برای بزرگسالان معمولاً از یک بازو خون گرفته می شود. و ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش خون ناشتا باشید .

دو نوع بیلی روبین وجود دارد که اندازه گیری می شود:

• بیلی روبین کونژوگه
• بیلی روبین غیر کونژوگه

نسبت بین این دو نوع بیلی روبین به کاهش علت زمینه ای سطح بالای بیلی روبین کمک می کند.

در برخی موارد، از نمونه ادرار برای آزمایش سطح بیلی روبین استفاده می شود. هیچ بیلی روبین نباید در ادرار وجود داشته باشد، بنابراین هر بیلی روبین موجود در نمونه ادرار نشانه یک بیماری زمینه ای است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در بسیاری از موارد، بیلی روبین بالا نشانه چیزی نیست که نیاز به درمان فوری داشته باشد. اما اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، با پزشک خود مشورت کنید:

• استفراغ خون
• مدفوع سیاه یا خونی
• کبودی یا خونریزی آسان
• خواب آلودگی یا بی نظمی
• درد یا حساسیت شدید شکم
• بثورات پوستی قرمز یا بنفش
• تب 38.3 درجه سانتیگراد یا بالاتر

سخن آخر

سطوح بالای بیلی روبین معمولاً نشانه‌ای از این است که چیزی در کبد یا کیسه صفرا آنطور که انتظار می‌رود کار نمی‌کند. برخی از این شرایط خیلی جدی نیستند، اما نظارت و درمان آنها بسیار مهم است. زردی اصلی ترین نشانه سطح بیلی روبین بالا در افراد است که به محض بروز ، باید با پزشک خود مشورت کنید. اگر پزشک شما مطمئن نباشد که چه چیزی باعث افزایش سطح بیلی روبین شما می شود، ممکن است لازم باشد برای آزمایشات اضافی خون، عملکرد کبد یا سایر آزمایشات به پزشک مراجعه کنید.