13 علت درد شکم در نوجوانان: راه های درمان و پیشگیری

درد شکم در نوجوانان یکی از شایع‌ترین نگرانی‌های والدین است؛ مشکلی که گاهی در حد یک گرفتگی ساده و موقتی باقی می‌ماند و گاهی نشانه‌ای از یک اختلال گوارشی، استرس پنهان یا حتی یک بیماری نیازمند درمان سریع است.

نوجوانان در این دوره از زندگی با تغییرات هورمونی، تحصیلی و عاطفی زیادی روبه‌رو هستند و این تغییرات می‌تواند به شکل دردهای شکمی خود را نشان دهد؛ به همین دلیل آگاهی از علت‌ها و نشانه‌های هشداردهنده، می‌تواند از سردرگمی والدین جلوگیری کند.

اگر دردهای شکمی نوجوان شما تکرار می‌شود، شدت می‌گیرد یا همراه با علائمی نگران‌کننده است، بهترین کار دریافت مشاوره پزشکی است. در پزشکت می‌توانید با پزشکان عمومی و متخصص ما به‌صورت آنلاین گفتگو کنید، علائم را توضیح دهید و راهنمایی دقیق برای تشخیص و درمان دریافت کنید تا خیال شما و نوجوانتان راحت‌تر شود.

انواع دردهای شکم در نوجوانان

شدت و محل درد شکم در نوجوانان، نشان دهنده انواع دردهای شکمی آن‌ها است که به شرح زیر هستند:

• درد عمومی: این نوع درد در بیش از نیمی از ناحیه شکم است و ممکن است با سوء هاضمه، گاز یا عفونت ویروسی همراه باشد. گاهی اوقات نیز درد عمومی می تواند شدید شود؛ بنابراین نشان دهنده انسداد یا سایر مشکلات شدید در روده است.
• درد موضعی: این درد به یک قسمت از شکم محدود می‌شود و معمولاً با مشکلاتی در یک اندام مانند معده، کیسه صفرا یا آپاندیس همراه است.
• گرفتگی یا درد شبیه گرفتگی: به طور کلی این درد نشان دهنده مشکل جدی نیست و ممکن است که به دلیل نفخ یا گاز باشد و اسهال را به دنبال داشته باشد. دردی شبیه گرفتگی اگر با تب همراه بوده و مکرر رخ دهد یا بیش از 24 ساعت طول بکشد، می تواند نگران کننده باشد. زنان نیز می توانند این نوع درد را در دوران قاعدگی تجربه کنند.
• درد کولیکی: درد کولیکی معمولاً به طور ناگهانی شروع و به پایان می رسد و به شکل موجی رخ می‌دهد. این نوع درد ممکن است با سنگ کلیه یا سنگ کیسه صفرا نیز همراه باشد.

برای دریافت نوبت دکتر آنلاین معده و گوارش و کبد با همکاران فعال ما در پزشکت تماس بگیرید و نزدیک‌ترین نوبت را رزرو کنید.

علائم درد شکم در نوجوانان

درد شکم اغلب با علائم دیگر رخ می دهد. بر اساس علت اصلی درد، علائم و نشانه های مرتبط می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تب
• نفخ
• اسهال
• سردرد
• گلو درد
• بدن درد
• استفراغ
• حالت تهوع
• تغییرات در حرکات روده

علت درد شکم در نوجوانان (دختر و پسر)

درد شکم در نوجوانان می تواند ناشی از شرایط مختلفی باشد. علل جزئی شامل: مسمومیت غذایی، یبوست، رفلاکس اسید، آلرژی غذایی (عدم تحمل لاکتوز)، سندرم روده تحریک پذیر و آنفولانزای معده هستند. علل شدید درد شکم نیز می‌توانند شامل موارد زیر باشند.

1. آپاندیسیت

التهاب آپاندیس اغلب در نوجوانان رخ می دهد. در این حالت، درد معمولا از قسمت میانی شکم به سمت راست و پایین منتقل می شود. علائم دیگر می تواند شامل: تهوع، استفراغ، تورم شکم یا تب کم باشند.

بیش از ۱۶۸ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی

مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان اطفال

گفتگو با پزشک

در زمان بروز علائم ناگهانی و خطرناک می‌توانید از خدمات پزشک اورژانس آنلاین ارائه شده در پزشکت استفاده کرده و در اسرع وقت با یک پزشک در ارتباط باشید.

2. گاستروانتریت (آنفولانزای معده)

این یک بیماری بسیار شایع است و در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد می شود. ویروس های رایج عامل عفونت عبارت‌اند از: روتاویروس، ویروس نوروالک، آدنوویروس و انترو ویروس؛ در حالی که عوامل باکتریایی رایج شامل: اشریشیا کلی، سالمونلا، شیگلا، یرسینیا و کمپیلوباکتر هستند. علائم دیگر می‌توانند اسهال، استفراغ، تب یا سردرد نیز باشند.

3. یبوست

یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در اجابت مزاج به دلیل سفت شدن مدفوع مشکل داشته یا دفعات دفع مدفوع کمتر باشد (کمتر از سه بار در هفته). درد ناشی از یبوست معمولا در سمت چپ شکم است. علائم دیگر نیز می‌توانند درد و فشار در ناحیه راست روده در هنگام حرکات روده، نفخ یا خونریزی مقعدی باشند.

4. عفونت ادراری

این عارضه در بین نوجوانان به خصوص در دختران بسیار شایع است. به غیر از بروز درد شکم در نوجوانان، علائم آن می توانند شامل درد پهلو یا کمردرد، تب و لرز، درد یا سوزش در هنگام ادرار، ادرار بدبو، ادرار کدر یا وجود خون در ادرار باشند.

5. استرس

پریشانی عاطفی (استرس، اضطراب، افسردگی یا سایر مسائل روانشناختی) در کودکان مدرسه‌ای نیز می‌تواند باعث دردهای مکرر شکم شود. این درد که به عنوان درد عملکردی شکم نیز شناخته می شود، دلیل قابل شناسایی دیگری ندارد. علاوه بر این، هیچ علامت دیگری مانند: تهوع، استفراغ، تب، ضعف یا اسهال در آن نوجوانان مشاهده نمی شود.

اگر کنترل و مدیریت استرس این روزها به یک معضل برایتان تبدیل شده است، با گفتگوی آنلاین با دکتر می‌توانید با بهترین مشاوران فعال در پزشکت تماس بگیرید و جلسات خود را رزرو کنید.

6. واکنش های غذایی (عدم تحمل)

برخی از اقلام غذایی هنگام مصرف می توانند باعث واکنش شوند. یکی از این شرایط عدم تحمل لاکتوز است. مصرف لبنیات در نوجوانان مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است که باعث درد شکم، نفخ، گاز یا اسهال شود.

7. بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)

این بیماری زمانی رخ می دهد که محتویات معده برمی گردد (ریفلاکس اسید) و لوله غذا (مری) را تحریک می‌کند. نوجوانان مبتلا به GERD امکان دارد سوزش سر دل، بوی بد دهان، سایش دندان ها، استفراغ، درد در قفسه سینه یا بالای شکم، یا درد در هنگام بلع را تجربه کنند.

8. سنگ کلیه

سنگ کلیه توده جامد سختی از مواد معدنی و عناصری بوده که در کلیه ها قرار می گیرد. معمولا این سنگ‌ها از طریق ادرار عبور می کنند؛ اما ممکن است گاهی اوقات در کلیه ها باقی بمانند و در نتیجه باعث ناراحتی شوند. درد ناشی از سنگ کلیه به طور ناگهانی از پشت یا پهلوها شروع شده و شدید و مداوم است. علائم دیگر آن نیز ممکن است شامل تهوع و استفراغ باشند.

9. تروما یا آسیب

هر گونه ضربه یا آسیب بلانت در ناحیه شکم نه تنها می تواند باعث درد شکم در نوجوانان شود؛ بلکه باعث سوراخ شدن و هماتوم (خونریزی) در اندام های داخلی خواهد شد.

10. بیماری کیسه صفرا

در این حالت مجرای صفراوی مسدود می شود که اغلب به دلیل وجود سنگ کیسه صفرا است. درد معمولاً در سمت راست بالای شکم و بعد از غذا مشاهده می شود؛ در حالی که سایر علائم شامل تب و یرقان است. این بیماری در بزرگسالان شایع تر از نوجوانان است؛ اما افزایش چاقی در بین نوجوانان خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش داده است.

11. بیماری التهابی روده (کولیت اولسراتیو و بیماری کرون)

این بیماری بیشتر در گروه سنی 15 تا 35 سال به اوج خود می رسد. التهاب در دستگاه گوارش می تواند باعث درد شکم، کاهش وزن یا اسهال شود. نوجوانان مبتلا به کولیت اولسراتیو نیز می توانند اسهال خونی را تجربه کنند.

12. سندرم روده تحریک پذیر

این یک اختلال مزمن است که روده بزرگ یا کولون را درگیر می کند. علائم آن هم شامل: درد مزمن شکم، نفخ، اسهال، از دست دادن اشتها، یا تغییر در حرکات روده هستند.

13. زخم معده

زخم باز است که در معده یا قسمت فوقانی روده کوچک ظاهر می شود. عفونت توسط باکتری هلیوباکتر پیلوری به عنوان شایع ترین علت این زخم ها شناسایی شده است. علائم آن هم می توانند شامل سوزش معده، از دست دادن اشتها، آروغ زدن مکرر، یا استفراغ باشند.

خدمات مشاوره پزشکی از خانه پزشکت این امکان را فراهم کرده که در محیط امن و آشنای منزل خود برای درمان مشکلات پزشکی اقدامات لازم را انجام دهید. برای دریافت این خدمات روی راهنمای مربوطه کلیک کنید.

علت دل درد در نوجوانان پسر

جدای از علل فوق، پسران نوجوان ممکن است به دلیل پیچ خوردگی بیضه هم دچار درد شکم شوند. پیچ خوردگی بیضه اغلب در پسران نوجوان به عنوان یک وضعیت اورژانسی رخ می دهد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

پیچ خوردگی بیضه به دلیل پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک رخ می دهد؛ در نتیجه جریان خون به بیضه را مسدود می کند. علائم آن ممکن است شامل: درد شدید در کیسه بیضه، درد شکم، بیضه‌های بزرگ شده و کیسه بیضه متورم، قرمز و حساس باشند.

علت دل درد در نوجوانان دختر

چند علت درد شکم در نوجوانان دختر که مختص آن‌ها بوده، در زیر بیان شده است.

1. دیسمنوره (کرامپ و درد لگن همراه با قاعدگی)

این عارضه با گرفتگی دردناک در دوران قاعدگی همراه بوده و شایع ترین مشکل دختران در بین تمام گروه های سنی است. علائم مشخصه ممکن است که شامل: درد در ناحیه تحتانی شکم، درد لگن، دردی که به قسمت پایین کمر و ران ها می رسد، حالت تهوع، استفراغ و سردرد باشند. این درد معمولا بین 8 تا 72 ساعت طول می‌کشد و با شروع قاعدگی رخ می‌دهد.

2. Mittelschmerz (درد تخمک گذاری)

علت درد زیر شکم در دختر ۱۲ ساله می‌تواند تخمک‌گذاری باشد. این درد در قسمت پایین شکم در اواسط چرخه قاعدگی (بین هفت تا 24 روز) رخ می دهد و با افزایش سطح هورمون لوتئینیزه کننده (LH) همراه است. معمولاً در قسمت پایین سمت راست شکم احساس می شود و شدت آن ممکن است که از خفیف تا شدید متغیر باشد.

3. اندومتریوز

علائم آندومتریوز اغلب در دوران نوجوانی شروع شده و این وضعیت به عنوان وجود بافت آندومتر در خارج از رحم تعریف می شود. این مشکل می تواند علائمی مانند: کمردرد، درد پهلو، حالت تهوع، سردرد، خستگی و فوریت ادرار را نشان دهد.

برای دریافت مشاوره آنلاین بارداری از بهترین متخصصان زنان و زایمان کشور کلیک کنید.

4. پیچ خوردگی تخمدان

این وضعیت بیشتر به دلیل تومور یا کیست تخمدان رخ می دهد و می تواند باعث درد شکم در نوجوانان دختر شود. درد معمولاً در یک طرف ایجاد می‌شود و درد سمت راست شایع‌تر از درد سمت چپ است. علائم دیگر می تواند شامل: تهوع، استفراغ، تب و وجود توده قابل لمس باشند.

5. حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم معمولا در داخل لوله های فالوپ رخ می دهد و درد ناشی از آن می‌تواند جدی باشد. در نوجوانان فعال از نظر جنسی، حاملگی خارج از رحم می تواند علائمی مانند درد شدید زیر شکم، گرفتگی در ناحیه آسیب دیده لگن، خونریزی غیرطبیعی رحم و آمنوره (عدم قاعدگی) را نشان دهد.

6. بیماری التهابی لگن (PID)

این بیماری به عفونت و التهاب دستگاه تناسلی فوقانی از جمله رحم و لوله های فالوپ اشاره دارد. در نوجوانان، شرکای جنسی متعدد و افزایش بروز بیماری های مقاربتی (STDs) خطر ابتلا به PID را افزایش می دهد.

علائم آن هم شامل: درد زیر شکم، یافته های غیر طبیعی در معاینه لگن (حساسیت رحم/حرکت دهانه رحم)، ترشحات غیر طبیعی واژن یا دهانه رحم هستند.

تشخیص علت درد شکم در نوجوانان

تشخیص علت درد شکم ممکن است نیاز به یک سری آزمایشات و معاینات آزمایشگاهی داشته باشد. پزشک شما ممکن است که عواملی از جمله: سن، سابقه درد، هرگونه ضربه، علائم مرتبط، سابقه خانوادگی و سابقه زنان را در نظر بگیرد.

تشخیص علت این درد ممکن است نیاز به معاینه فیزیکی از جمله معاینه شکم و معاینه رکتوم و لگن داشته باشد. سایر تحقیقات آزمایشگاهی هم شامل موارد زیر می‌شوند:

• آزمایش خون، مدفوع و ادرار برای بررسی عوامل عفونی (باکتری، ویروس یا انگل)
• سونوگرافی شکم
• اشعه ایکس شکم
• سی تی اسکن
• کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی (لوله از طریق رکتوم به داخل کولون برای بررسی روده ها و کولون)
• نوار قلب (الکتروکاردیوگرام)
• آندوسکوپی فوقانی (لوله از طریق دهان به مری، معده و روده کوچک فوقانی برای تشخیص هر گونه مشکل)

عوامل خطر برای درد شکم در نوجوانان

عوامل زیر ممکن است خطر درد شکم را افزایش دهند:

• سن: برخی از بیماری ها مانند آپاندیسیت، گاستروانتریت یا پیچ خوردگی بیضه که باعث درد شکم می‌شود در نوجوانان و کودکان بزرگتر شایع تر است.
• سابقه خانوادگی: به دلیل سابقه پزشکی قبلی در خانواده ها، ممکن است فرزند شما بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های زنانه (اندومتریوز یا دیسمنوره)، بیماری های التهابی و واکنش های غذایی باشد.

چگونه از درد شکم در نوجوانان جلوگیری کنیم؟

درد شکم ممکن است که همیشه قابل پیشگیری نباشد. با این حال می توانید کودک یا نوجوان خود را تشویق کنید که اقداماتی را برای به حداقل رساندن خطرات برخی شرایط که منجر به درد معده می شود، رعایت کند. این اقدامات به شرح زیر هستند:

• وعده های غذایی کوچک و مکرر بخورید.
• هیدراته بمانید و در روز مقدار زیادی آب بنوشید.
• فعالیت بدنی داشته باشید و تمرینات مناسب سن را به طور منظم انجام دهید.
• از مصرف مواد غذایی که می تواند باعث سوء هاضمه یا گاز معده شود خودداری کنید.
• از رژیم غذایی با فیبر بالا و متعادل استفاده کنید. میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را در تمام وعده های غذایی خود بگنجانید.

درد شکم ممکن است به دلیل مشکلات جزئی یا جدی رخ دهد. علل درد شکم متعدد است و علائم مشابهی دارد؛ بنابراین تشخیص قطعی چنین دردی می تواند دشوار باشد. خوشبختانه بیشتر علل را می‌توان در خانه درمان یا مدیریت کرد. با این حال اگر کودک شما علائم شدیدی را تجربه کرد، به پزشک خود مراجعه کنید.

مدیریت درد شکم در نوجوانان

برای درمان شکم درد چه بخوریم؟ اگر کودک شما درد شکمی را با علائم دیگر تجربه کرد، توصیه می شود که برای شناسایی علت درد شکم به یک پزشک مراجعه کنید. بدون مشورت با پزشک هیچ دارویی بدون نسخه به کودک خود ندهید.

با این حال برای درد خفیف شکم، می‌توانید نکات زیر را در خانه برای تسکین درد امتحان کنید:

• نوشیدن آب به صورت تدریجی: به آرامی آب یا مایعات دیگر را بنوشید. مایعات گرم ممکن است که به تسکین درد کمک کند.
• پرهیز از غذای جامد: از دادن غذای جامد به نوجوان یا غذاهایی که هضم آنها سخت است، در چند ساعت اول یا تا زمانی که به پزشک مراجعه خواهید کرد، خودداری کنید.
• بعد از استفراغ مواد غذایی خاصی بخورید: اگر نوجوان استفراغ کرده است، حداقل به مدت شش ساعت از مصرف غذای جامد خودداری کنید. شما می توانید به کودک یا نوجوان خود، مواد غذایی ملایم مانند برنج، آب سیب یا کراکر بدهید؛ همچنین به کودک یا نوجوان خود لبنیات ندهید.
• از مصرف مرکبات در هنگام سوء هاضمه اجتناب کنید: اگر کودک یا نوجوان شما دچار سوزش سر دل یا سوء هاضمه همراه با درد در قسمت بالای شکم است، از مصرف مرکبات یا غذاهای چرب خودداری کنید؛ همچنین بهتر است که از محصولات گوجه فرنگی، کافئین و نوشیدنی های گازدار اجتناب کنید.

درمان شکم درد در نوجوانان

درمان درد شکم در نوجوانان بستگی به شرایط یا بیماری زمینه ای دارد. برای درمان علل درد، از روش های درمانی زیر استفاده می شوند:

• پزشکان می توانند در صورت بروز عفونت، آنتی بیوتیک را به کودک یا نوجوان شما توصیه کنند.
• بیماری‌های التهابی اغلب با عوامل ضد التهابی یا سرکوبگرهای ایمنی درمان یا مدیریت می‌شوند؛ همچنین داروهای ضد درد یا مسکن نیز برای از بین بردن درد شدید تجویز خواهد شد.
• به نوجوانان مبتلا به یبوست ممکن است که نرم کننده یا ملین مدفوع توصیه شود. برای شرایط مرتبط با رفلاکس اسید، ممکن است کخ برای کودک شما آنتی اسیدها یا مسدود کننده های H2 تجویز شود.
• نوجوانانی که به دلیل پریشانی عاطفی درد عملکردی شکمی را تجربه می کنند، ممکن است مشاوره یا درمان روانشناختی توصیه شود.
• علاوه بر این، پزشکان ممکن است که تغییراتی را در عادات غذایی کودک یا نوجوان شما، برای تسکین علائم مربوط به واکنش های غذایی یا عدم تحمل و حرکات روده پیشنهاد دهند.
• در موارد دیگر مانند آپاندیسیت، پیچ خوردگی تخمدان یا بیضه، ضربه به شکم یا انسداد روده، جراحی بهترین گزینه است.

چه زمانی در بروز درد شکم به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر کودک یا نوجوان شما علائم زیر را تجربه کرد، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• گلو درد
• سردرد
• استفراغ
• کاهش وزن
• خون در مدفوع
• نفخ بیش از دو روز
• تغییر در اجابت مزاج
• اسهال بیش از پنج روز
• تب (> 100.4 درجه فارنهایت)
• درد قفسه سینه، گردن یا شانه
• خونریزی طولانی مدت واژینال
• بی اشتهایی طولانی مدت
• سوزش یا درد در هنگام ادرار
• ناراحتی شکمی برای بیش از یک هفته

تشخیص علت دقیق درد شکم در کودکان و نوجوانان با مشاوره آنلاین در پزشکت

برای آگاهی از علت دقیق درد شکم در نوجوانان و دریافت راهکارهای علمی و قابل‌ اعتماد، همین حالا مشاوره آنلاین خود را در پزشکت آغاز کنید تا متخصصان ما با بررسی علائم، بهترین توصیه‌ها و مسیر درمانی را ارائه دهند.

نتیجه‌گیری

درد شکم در نوجوانان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از ساده‌ترین موارد مانند یبوست یا تغذیه نامناسب گرفته تا مشکلات گوارشی، هورمونی یا حتی عوامل روانی. شناخت این نشانه‌ها و توجه به الگوی درد، اولین قدم برای پیشگیری از نگرانی‌های بزرگ‌تر است.

در عین حال هم پیگیری به‌ موقع و دریافت راهنمایی تخصصی می‌تواند به والدین و نوجوان کمک کند تا علت درد را دقیق‌تر شناسایی کنند و با انجام تغییرات لازم، روند بهبود را سرعت ببخشند. با مراقبت آگاهانه، این مشکل در بسیاری از موارد، قابل مدیریت و درمان خواهد بود.