کورک یک نوع عفونت پوستی است که خود را با قرمزی و احساس درد در ناحیه نشان می دهد. با گذشت زمان ناحیه عفونی شده سفت و سخت تر شده و فرد با لمس محل احساس درد می کند. در نهایت نیز مرکز کورک نرم شده و با گلبول های سفید خون که برای مبارزه با عفونت ها به میدان آمده اند پر می شوند. این ورود گلبول های سفید از طریق جریان خون اتفاق افتاده و عفونت را ریشه کن خواهد کرد. این مجموعه گلبول های سفید خون، باکتری و پروتئین ها را با نام عفونت یا چرک می شناسند. در نهایت عفونت موجود در کورک برآمده شده و نوک سفید رنگی بر روی آن ایجاد می شود.
می توان با استفاده از جراحی این عفونت انباشته شده در زیر پوست را تخلیه کرد. یا اجازه داد تا به خودی خود از داخل پوست تخلیه شود. عفونتی که در نزدیک بافت به وجود آمده باشد را با نام ورم عفونتی شناخته و به آن کورک نیز گفته می شود. کورک ها ممکن است در هر جایی از بدن به وجود بیایند. حتی قسمت هایی مثل میان تنه، باسن، زیر بغل یا دیگر نواحی بدن را درگیر کنند.
کورک یا ورم عفونی پوستی که مقدار زیادی عفونت در زیر پوست جمع می شود.
علائم کورک
کورک یا ورم عفونی پوستی که مقدار زیادی عفونت در زیر پوست جمع می شود.
علائم و نشانه های کورک شامل موارد زیر می شود:
- ممکن است اندازه و سایز کورک افزایش پیدا کند.
- تورم در اطراف برآمدگی و احساس درد با لمس محل کورک
- برجستگی به اندازه یک نخود که سفت بوده و قرمز رنگ است.
- سر برآمدگی پر از عفونت بوده و ممکن است خود به خود تخلیه شوند. یا به بیرون نشت پیدا کند.
- باکتری که موجب به وجود آمدن کورک می شود مسری هستند. آنها می تواند از طریق تماس مایع داخل کورک، دیگر قسمت ها یا پوست افراد دیگری را درگیر کند.
- در صورتی که فرد دچار تب یا بیماری های مزمنی مثل سرطان، دیابت بوده و داروهایی مصرف کند که سیستم ایمنی فرد را سرکوب می کند. بهتر است در صورت بروز کورک (ورم عفونتی) یا دیگر عفونت های پوستی به پزشک مراجعه کند.
- راه های بسیاری برای جلوگیری یا کاهش احتمال ابتلا به انواع کورک ها وجود دارد. البته هیچ راه قطعی ای برای جلوگیری از بروز کورک پوستی وجود نداشته است. ولی می تواند با حفظ نظافت و مراقبت از پوست تا حد زیادی از بروز چنین بیماری های پوستی جلوگیری کرد.
- آنتی بیوتیک ها به تنهایی برای درمان این ورم های عفونتی کارساز نیست. درمان های اولیه کورک ها شامل کیسه آب گرم و تخلیه ورم عفونی است. البته باید تخلیه ورم عفونتی در زمان مناسب و زمانی که نرم است صورت بگیرد. بسیاری از این بیماری های پوستی بدون نیاز به هیچ درمانی و یا تنها با درمان های خانگی بهبود می یابند.
انواع کورک
به طور کلی چندین نوع کورک وجود دارد:
کورک furuncle یا carbuncle
این یک نوع ورم چرکی است که در نتیجه عفونی شدن پوست با باکتری staphylococcus aureus به وجود می آید.
چنین کورکی ممکن است یک یا دو منفذ برای خروج عفونت داشته و با تب و لرز همراه باشد.
از اصطلاح furuncle برای اشاره به کورکی استفاده می شود که در داخل فولیکول مو به وجود آمده باشد.
اصطلاح carbuncle نیز معمولاً برای اشاره به ورم عفونتی بزرگی که گروهی از فولیکول های مو را درگیر کرده و ناحیه وسیعی را عفونتی کرده باشد مورد استفاده قرار می گیرد. یک carbuncle می تواند برجستگی سفت و سختی ایجاد کند که به خوبی با لمس کردن از روی پوست قابل تشخیص باشد. وضعیتی که در آن فرد دچار کورک تکرار شونده می شوند را با نام furunculosis یا carbunculosis می شناسند.
آکنه کیستیک
این نوع از ورم عفونتی زمانی اتفاق می افتد که چربی ها در داخل پوست گرفتار شده و آن را عفونی کنند.
آکنه کیستی نیز بافت عمقی تری از پوست را درگیر کرده و مثل آکنه معمولی نیست که فقط التهاب سطحی ای بر روی پوست ایجاد کند. آکنه کیستی معمولاً بر روی صورت افراد نوجوان به وجود می آید.
هیدرآدنیت عفونی
این مشکل پوستی باعث به وجود آمدن چندین ورم عفونتی در زیر بغل یا ناحیه تناسلی می شود.
این عارضه پوستی معمولاً در نتیجه التهاب موضعی غدد عرق این نواحی ایجاد می شود. معمولاً درمان این نوع از عفونت پوستی کار سختی بوده و تنها با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان نیستند. در بیشتر مواقع برای بهبود این نوع عارضه پوستی باید از عمل جراحی برای خارج کردن غدد تعریق استفاده کرد تا التهاب پوست متوقف شود.
کیست پیلونیدال
این نوع از ورم عفونتی خاص بوده و در چین باسن اتفاق می افتد.
کیست پلونیدال اغلب با ناحیه عفونی شده ای در قسمت های رشد مو (فولیکول مو) شروع می شود. با گذشت زمان فرد در صورت فشار آمدن به این قسمت احساس ناراحتی کرده و به مرور زمان این کیست التهابی بزرگ تر، سفت تر و دردناک تر می شود. این نوع از کیست تا جایی پیشرفت می کند که دیگر فرد در هنگام نشستن احساس ناراحتی و درد می کند. این نوع از ورم عفونتی معمولاً بعد از سفر طولانی و نشستن های مداوم به وجود می آید.
علت کورک پوستی
علت های بسیاری برای به وجود آمدن کورک ها وجود دارد. بعضی از این کورک ها ممکن است در نتیجه موهای زیر پوستی به وجود آمده باشد. بعضی دیگر از انواع آن ممکن است در نتیجه فرو رفتن یک جسم خارجی یا مسدود شدن غدد عرق و ملتهب شدن آن به وجود آمده باشد. غالباً تشخیص علت اصلی بروز کورک پوستی سخت بوده و نمی توان علت دقیق آن را ریشه یابی کرد.
پوست ما نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی و دفاعی بدن داشته و از ورود مواد و میکروب های خارجی به داخل بدن جلوگیری می کند. حالا در صورتی که به هر علتی، برش یا زخم این پوست آسیب ببیند ممکن است در نتیجه ورود باکتری و عفونی شدن تبدیل به کورک یا ورم عفونتی شود.
مقایسه عفونت دانه با کورک
عفونت دانه نیز یک نوع از مشکلات پوستی است که می تواند بسیار شبیه به کورک باشد. البته عفونت دانه بیشتر در افرادی که سابقه بروز آکنه در صورت، کمر یا قفسه سینه را داشته باشند، اتفاق می افتد. عفونت دانه ها ممکن است مثل کورک ها پر از عفونت و سلول های مرده و چربی های ترشح شده باشد. عفونت دانه ها نیز همانند کورک ها در منافذ فولیکول مو ها به وجود می آیند. اما تفاوت عفونت دانه و کورک در این است قرمزی و درد ناشی از کورک سیار بیشتر از عفونت دانه است. به علت شباهت بسیار زیاد این دو عارضه پوستی، عفونت دانه ها و کورک ها غالباً با هم اشتباه گرفته می شوند. کورک ها معمولاً شدیدتر بوده و نشان دهنده بروز عفونت در پوست هستند.
قابلیت سرایت کورک پوستی
باکتری که در داخل کورک ها وجود دارد ممکن است مسری باشد. حتی به دیگران نیز انتقال پیدا کند.
خصوصاً اگر فرد با دیگران تماس پوستی مستقیم داشته باشد و ترشحات کورک از داخل آن خارج شود، احتمال مسری بودن آن تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
عوامل خطر کورک پوستی
کورک ها ممکن است روی پوست هرکسی به وجود بیایند. البته افرادی که بیماری های خاصی داشته یا داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی بدن شان را تضعیف می کند، مقاومت کمتری در برابر میکروب ها یا عوامل خارجی دارند. در نتیجه احتمال بروز کورک در آن ها تا حد قابل توجهی بیشتر خواهد بود. بیماری هایی که ارتباط مستقیم با نقص سیستم ایمنی بدن دارند، شامل بیماری دیابت، از کار افتادن کلیه و HIV (ایدز) می شوند. همچنین بیماری هایی که باعث تولید ناکافی آنتی بادی ها (مثل هیپو گاما گلوبولین میا) می شوند نیز احتمال بروز کورک را افزایش می دهند. ناگفته نماند که داروهای بسیاری وجود دارد که باعث سرکوب سیستم ایمنی طبیعی بدن شده و احتمال بروز عفونت و کورک در پوست فرد را افزایش می دهد.
تشخیص کورک پوستی
تشخیص کورک پوستی می تواند از طریق معاینه و مشاهده علائم و نشانه های این بیماری پوستی صورت گیرد.
معمولاً آزمایش خون یا آزمایشات دیگر برای تشخیص کورک نیاز نیست. فقط در صورتی که عفونت کورک به بافت های عمقی تر نیز سرایت کرده باشد، ممکن است از محل زخم نمونه برداری شده و برای شناسایی دقیق باکتری ایجاد کننده عفونت، مورد آزمایش قرار بگیرد. این نمونه برداری به انتخاب بهترین شیوه درمان و انتخاب آنتی بیوتیک مناسب تا حد زیادی کمک خواهد کرد.
درمان خانگی کورک
بسیاری از کورک های ساده و نه چندان شدید را می توان در منزل با استفاده از اقدامات خانگی درمان کرد.
بهترین زمان برای درمان، همان بدو تشخیص است. هرچه زودتر این عارضه پوستی درمان شود، عوارض کمتری داشته و درمان مطلوب تری حاصل خواهد شد.
اولین و بهترین شیوه برای شروع درمان در خانه استفاده از کمپرس گرم است. بهتر است روزانه 3 تا 4 بار به مدت 20 دقیقه کمپرس گرم روی پوست خود قرار دهید. قرار دادن جسم گرم بر روی محل به وجود آمدن کورک باعث افزایش جریان خون شده و با ورود آنتی بادی ها و گلبول های سفید خون مبارزه با عفونت آغاز خواهد شد.
اگر فکر می کنید که کورک در نتیجه اصلاح قسمتی از پوست به وجود آمده است، بهتر است تا زمانی بهبودی و درمان کامل کورک از اصلاح کردن آن قسمت بپرهیزید. به خاطر داشته باشید تا زمانی که کورک کوچک و سفت است، باز کردن و تخلیه آن هیچ کمکی به بهبودی آن نخواهد کرد. زمانی که نوک سفید رنگی بر روی کورک به وجود آمد، بهترین زمان برای تخلیه عفونت ها است. به محض اینکه عفونت از داخل کورک خارج شود، آرام آرام درد نیز کمتر خواهد شد. بسیاری از کورک های کوچک که در اطراف موها به وجود می آیند خود به خود عفونت داخل خود را تخلیه کرده و نیازی به تخلیه دستی وجود ندارد.
پیشگیری کورک پوستی
می توانید برای پیشگیری از تشکیل کورک ها اقداماتی را انجام بدهید. هرچند که نمی توان به وجود آمدن کورک ها را تضمین کرد. شست و شوی منظم و استفاده از صابون های آنتی باکتریال می تواند به از بین بردن باکتری ها و تجمع آن ها در پوست کمک زیادی کند. با همین راهکار ساده احتمال عفونی شدن فولیکول های مو و در نتیجه تشکیل کورک ها را تا حد قابل توجهی کمتر خواهید کرد. گاهی اوقات ممکن است پزشک استفاده از پاک کننده ها را تجویز کند. برای پیشگیری از بروز کورک ها بهتر است به طور منظم از این پاک کننده ها استفاده کنید.
آخرین دیدگاه‌ها