رنگ موهای شما بر اساس میزان ملانین موجود در آن تعیین میشود. سلول های رنگدانه ملانین را در فولیکول های مو به نام “ملانوسیت” تولید میکنند. این سلول ها با افزایش سن ممکن است از بین بروند. با کاهش سلول های رنگدانه، ملانین کمتری در فولیکول های مو یافت میشود. در این شرایط موهای شما بدون ملانین رشد میکنند و در نهایت خاکستری و سپس سفید میشود. در کنار افزایش سن برخی از عوامل محیطی هم ممکن است منجر به سفیدی مو شوند. یکی از آنها استرس است. اما استرس تا چه حدی در سفید شدن موها تاثیر دارد؟ آیا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان با مدیریت استرس از سفیدی مو ها پیشگیری کرد؟ برای کسب اطلاع بیشتر از تاثیر استرس بر سفیدی مو ها بهتر است این مقاله از پزشکت را تا انتها بخوانید.
چه چیزی موهای شما را خاکستری یا سفید میکند؟
عوامل مختلفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در سفیدی موها تاثیر داشته باشند، از جمله:
ژنتیک
ژنتیک نقش مهمی در سفید شدن موها دارد و ما نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم برای پیشگیری از سفیدی شدن موهای خود این عامل را کنترل کنیم. موهای خاکستری به دلیل از بین رفتن ملانوسیت (سلول های رنگدانه) در فولیکول مو ایجاد میشود. این اتفاق با افزایش سن رخ میدهد و متأسفانه هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند این سلول‌ها و رنگدانه‌ای که تولید میکنند، ملانین را بازیابی کنند. فاکتورهای ژنتیکی زمان سفید شدن موها را تعیین میکنند. در این صورت هیچ کاری نمی‌توان از نظر پزشکی برای جلوگیری از این اتفاق انجام داد.
سیگار کشیدن
ثابت شده است که سیگار عامل سفیدی زودرس مو است. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که افراد سیگاری دو و نیم برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض سفیدی زودرس مو قرار دارند. این بررسی ها نشان میدهد که سیگار کشیدن با افزایش استرس اکسیداتیو مرتبط است که میتواند منجر به آسیب سلول های رنگدانه و کاهش زودتر ملانین در فولیکول های مو شود.
بیماری ها
چندین بیماری وجود دارد که میتواند باعث سفیدی مو در سنین پایین شوند، از جمله:
- بیماری های خود ایمنی: آلوپسی و ویتیلیگو بیماری هایی هستند که در آن سیستم ایمنی به سلول های خود از جمله ملانوسیت ها حمله میکند. این بیماری ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند باعث خاکستری یا سفیدی موهای شما شود.
- کمبود ویتامین B12: ویتامین B12 یک ماده مغذی ضروری است که به تشکیل گلبول های قرمز خون کمک میکند و برای عملکرد سالم مغز و اعصاب مورد نیاز است. همچنین نقش مهمی در رشد مو دارد. رژیم غذایی که با کمبود این ویتامین همراه باشد میتواند تولید ملانین را با تضعیف سلول های رنگدانه کاهش دهد.
- بیماری تیروئید: تیروئید غده ای است که هورمون هایی را تولید میکند که نقش مهمی در کنترل متابولیسم شما دارند. اختلال عملکرد تیروئید میتواند باعث کاهش رنگدانه مو شود.
استرس چگونه روی رنگ موی شما تأثیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد؟
مطالعه ای که در سال 2020 در نیچر منتشر شد، توضیحی بالقوه در مورد چگونگی تأثیر استرس بر رنگ موی افراد را نشان میدهد. محققان در این روش از موش‌ها برای تعیین اینکه آیا استرس میتواند باعث خاکستری شدن موها شود، استفاده کردند. آنها سه گروه داشتند که هر کدام در معرض سطح متفاوتی از استرس بودند. تمام موش ها ریزش مو و افزایش سفیدی مو را نشان دادند. این مطالعه مشخص کرد که نورآدرنالین (نوراپی نفرین) علت اصلی بروز سفیدی مو در موش ها بوده است.
هنگامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که استرس دارید، بدن شما با آزاد کردن انتقال دهنده عصبی، نورآدرنالین به عنوان بخشی از واکنش ” جنگ یا گریز ” شما پاسخ میدهد. در شرایط عادی، سلول های بنیادی تولید کننده رنگدانه تا زمانی که رشد موهای جدید رخ ندهد، غیرفعال می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مانند.
با این حال، نورآدرنالین این سلول های بنیادی را خیلی زود فعال میکند و باعث دور شدن آنها از ذخایر رنگی فولیکول مو میشود. با کاهش میزان تبدیل سلول های بنیادی به سلول های رنگدانه یا ملانوسیت، ملانین کمتری در تولید میشود. هر مویی که بعد از کاهش سطح ملاتونین رشد کند، فاقد رنگ و سفید خواهد بود.
استرس و سفیدی مو
برخی بررسی هایی که ارتباط بین استرس و سفیدی مو را ارزیابی کرده اند نشان داده اند که استرس شغلی یا خانوادگی ممکن است در خاکستری و یا سفید شدن موها موثر باشد.
اما، برخی تردید ها در مورد نتایج این بررسی ها وجود دارد، از جمله:
- بررسی بر روی حیوانات و انسان با هم فرق دارند. اما اغلب تکرار مطالعات پزشکی روی حیوانات در انسان ها غیرممکن است.
- تفاوت زیادی بین استرس حاد و طولانی مدت (مزمن) وجود دارد. استرس حاد تجربه شده توسط موش ها در این مطالعه از نوع استرس مزمنی نیست که بیشتر انسان ها هنگام توضیح موهای خاکستری به آن فکر میکنند. البته، طراحی یک مطالعه روی موش که استرس مزمن انسان مانند ترافیک روزانه، یک شغل چالش برانگیز یا مشکل رابطه را شبیه سازی کند، آسان نیست.
- همه استرس های حاد یکسان نیستند. به هیچ وجه مشخص نیست که موش‌های استرس حاد پس از تزریق رزینی فراتوکسین و خاکستری شدن خز آنها در عرض چند روز برای روشی که انسان‌ها استرس را تجربه میکنند یا خاکستری می‌شوند، قابل استفاده باشد.
اما باید به این نکته توجه داشته باشید که بیشتر بررسی ها بر روی موش انجام شده است. بنابراین، رابطه بین استرس و سفیدی زودرس مو در انسان ها هنوز نیاز به بررسی بیشتر دارد.
آیا خاکستری و سفید شدن موها دائمی است؟
سفید و یا خاکستری شدن موها در اکثر مواقع دائمی است. وقتی دیگر سلول های رنگدانه ای در فولیکول مو وجود نداشته باشد، ملانین تولید نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و اثر کمبود آن دائمی است. با این حال، یک مطالعه منتشر شده نشان داد که خاکستری شدن ممکن است برای برخی افراد برگشت پذیر باشد.
در یک بررسی صورت گرفته از شرکت کنندگان خواسته شد تا سطح استرس خود را در یک دفترچه روزانه به صورت هفتگی ارزیابی کنند. یک اسکنر با وضوح بالا برای بررسی تارهای مو و مشاهده تغییرات کوچک در رنگ استفاده شد. تغییرات در مو با ثبت شده در خاطرات استرس مقایسه شد. نتایج این بررسی نشان داد که برخی از موهای خاکستری با کاهش سطح استرس فرد به رنگ طبیعی خود بازگشتند.
همچنین مطالعه‌ای در سال 2020 روی موش‌ها نشان داد که خاکستری شدن ناشی از استرس فرآیندی غیرقابل برگشت است که به دلیل از بین رفتن سلول‌های بنیادی در فولیکول‌های مو ایجاد میشود. با این حال، محققان معتقدند که این فرآیند باید در انسان متفاوت باشد.
پروفسور رالف پاوس از دانشکده پزشکی دانشگاه میامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌میلر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گوید: «داده های ما نشان میدهد که خاکستری شدن در افراد برگشت پذیر است و مکانیسم متفاوتی را نشان میدهد».
این تیم سطوح هزاران پروتئین را در موها مورد مطالعه قرار دادند و 300 پروتئین را یافتند که با از دست دادن رنگدانه مو تغییر می‌کردند. آنها معتقدند که این تغییرات توسط میتوکندری ایجاد میشود، ساختارهای داخل سلول که بیشتر انرژی آن را تولید میکنند.
چگونه از سفیدی زودرس مو ها پیشگیری کنیم؟
مدیریت استرس حتی بدون تاثیر آن بر روی سفیدی موها میتواند در روند سلامتی شما اثرات زیادی داشته باشد. علاوه بر آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید برای جلوگیری از سفیدی زودرس موهای خود از راهکارهای زیر استفاده کنید:
یک رژیم غذایی متعادل را حفظ کنید: رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات و ماهی و چربی های اشباع شده و غذاهای فرآوری شده کم میتواند مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی ضروری کافی برای موهای سالم شما را تامین کنند. ثابت شده است که خوب غذا خوردن به کاهش اثرات پیری و رفع استرس کمک میکند.
فعال بمانید: ورزش منظم برای خلق و خو و بدن شما مفید است. فعالیت بدنی میتواند به کاهش استرس، افسردگی و اضطراب و افزایش عزت نفس کمک کند.
ایمنی در برابر نور خورشید را تمرین کنید: اشعه ماوراء بنفش خورشید میتواند باعث ریزش مو و کاهش رنگدانه شود. پوشیدن کلاه، پوشاندن، استفاده از کرم ضد آفتاب و محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند از آسیب موها پیشگیری کند.
وقت خود را با عزیزان بگذرانید: تماس منظم با دوستان و خانواده میتواند برای سلامت عاطفی و ذهنی شما معجزه کند. برقراری روابط اجتماعی میتواند در روند بهبود سلامت روان، محافظت در برابر افسردگی و کاهش خطر مرگ و میر تا حدودی موثر باشد.
نگرانی در مورد موهای خاکستری اثر معکوس دارد زیرا هر چه بیشتر استرس داشته باشید، احتمال سفیدی موهای شما بیشتر میشود.
در پایان، اگر رنگ موهای شما بر اعتماد به نفس شما و احساس تام در مورد خود تأثیر منفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد، بهتر است آنها را رنگ کنید.
سخن آخر
در حالی که استرس مزمن ممکن است عواقب منفی برای سلامتی داشته باشد، افراد مختلف به استرس‌های یکسان واکنش متفاوتی نشان می‌دهند. در واقع، تعریف استرس تا حدودی ممکن است سخت باشد. چیزی که برای یک نفر وحشتناک و ناخوشایند است (مثلاً سخنرانی در جمع) احتمال دارد برای شخص دیگری هیجان انگیز و انرژی زا باشد. برهمین اساس تشخیص خود استرس میتواند چالش برانگیز باشد.
اگر متوجه شدید که موهایتان بدون هیچ تغییر عمده ای در سبک زندگی یا روال خود سفید میشود، لطفا با پزشک خود مشورت کنید تا علت اصلی و احتمالی آن را تشخیص دهد و راهکارهای درمانی مناسب را تجویز کند. علاوه بر آن یادگیری راهکارهای مدیریت استرس میتواند تاثیر بسیار زیاد در روند پیشگیری از بروز عوارض احتمالی استرس در بدن داشته باشد. در صورتی که در مدیریت و کنترل استرس خود مشکل دارید و استرس شما به حدی زیاد است که نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید با راهکارهای ساده آن را مدیریت کنید بهتر است برای درمان آن از یک روانشناس و یا روانپزشک برای تجویز دارو مشاوره بگیرید.
