بروز کم خوابی در دوران شیردهی و حتی بعد از زایمان کاملا طبیعی است. حتی برخی از زنان در این دوران ممکن است سایر اختلالات خواب را تجربه کنند. استرس ناشی از نگهداری کودک، علائمی همچون حساسیت پذیری سینه ها، شیردهی در شب و درد طولانی زایمان همگی می توانند منجر به بروز بی خوابی در دوران شیردهی شوند. این در حالی است که برخی از دارو های خواب آور بدون نسخه و دارو های خانگی وجود دارند که زنان می توانند در این دوران از آنها استفاده کنند و مصرف آنها می تواند بی خطر باشد. اما مصرف همه نوع داروی خواب آور در دوران شیردهی توصیه نمی شود.
در این شرایط زنان باید قبل از مصرف هرگونه داروی بدون نسخه و به خصوص داروهای خواب آور حتما با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنند. برای همین ما سعی کرده ایم در این مقاله از پزشکت برخی از مشکلات خوابی که زنان در دوران شیردهی تجربه می کنند و همچنین دارو های خواب آور مجاز و غیرمجاز در شیردهی را مورد بررسی قرار دهیم.
بی خوابی در دوران شیردهی
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، حدود 43 درصد زنان بعد از بارداری هنوز به نوزادان خود در شش ماهگی شیر می دهند در حالی که 21 درصد هنوز به کودکان یک ساله خود شیر می دهند. این در حالی است که تصمیم گیری به مدت زمان شیردهی در زنان مختلف، متفاوت است.
یکی از اولین چیزهایی که باید به آن توجه کرد این است که شیردهی در واقع می تواند به رفع بی خوابی کمک کند. چون هورمون پرولاکتینکه وظیفه شیردهی را بر عهده دارد، در کاهش استرس در مادران شیرده نیز نقش دارد. تا زمانی که زنان به شیردهی خود ادامه می دهند، سطح پرولاکتین بالا باقی خواهد ماند. اما با این حال بسیاری از زنان ممکن است در این شرایط با مشکلات خواب روبرو شوند.
قطع خواب منظم می تواند منجر به محرومیت از خواب شود که ممکن است با گذشت زمان ترکیب شده و بدتر و منجر به علائم زیر شود:
- خمیازه مداوم
- گیجی در طول روز
- تمرکز ضعیف
- تحریک پذیری
- افسردگی
زمانی که این علائم در تمرکز و زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می کنند منطقی است که به دنبال راه حل هایی برای بهبود وضعیت خواب خودتان باشید. اما به طور کلی باید در نظر بگیرید که به دلیل هورمون پرولاکتین که به تحریک شیردهی و استرس متوسط در مادران شیرده کمک می کند، تغذیه با شیر مادر می تواند به بهبود خواب کمک کند. حتی در این صورت، بی خوابی می‌تواند به مرور زمان ایجاد شود و منجر به محرومیت از خواب شود.
داروهای خواب آور بدون نسخه در شیردهی
اکثر داروهای خواب بدون نسخه (OTC) حاوی آنتی هیستامین هستند. آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که معمولاً برای تسکین علائم آلرژی استفاده می شوند. آنتی هیستامین های نسل قدیمی مانند دیفن هیدرامین (در بنادریل و دیفنیست یافت می شود) و کلرفنیرامین موجود در کلر-تری مترون و آلر-کلر باعث خواب آلودگی می شوند و خواب را تقویت می کنند.
مصرف دو ماده فعال برای دوره‌های کوتاه، احتمالاً برای افرادی که شیر می‌دهند بی‌خطر هستند. طبق گفته کالج پزشکان کانادا، آنتی هیستامین ها را می توان با خیال راحت در دوران شیردهی استفاده کرد. فقط مقادیر کم در شیر مادر دفع می شود.
دیفن هیدرامین یکی از رایج ترین داروهای خواب آور است. این ماده موثر در Nytol و Sominex است. همچنین در مسکن های OTC مانند Tylenol PM (استامینوفن و دیفن هیدرامین) که برای تسکین درد و القای خواب استفاده می شود، یافت می شود.
عوارض داروهای خواب آور در شیردهی
مانند تمام داروها، داروهای خواب OTC حاوی دیفن هیدرامین یا کلرفنیرامین می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، از جمله:
- سردرد
- خستگی
- سرگیجه
- یبوست
- ناراحتی معده
- احتقان سینه
- ضعف عضلانی
- عصبی بودن
- حالت تهوع یا استفراغ
- خواب آلودگی در طول روز
مصرف دارو های خواب آور بدون نسخه در دوران شیردهی فقط برای استفاده کوتاه مدت در نظر گرفته شده است. استفاده طولانی مدت از این داروها می تواند خطر بروز عوارض جانبی آنها را افزایش دهد. همچنین ممکن است به طور بالقوه بر کودک تأثیر بگذارد و باعث تحریک پذیری، گریه، خواب آلودگی یا مشکلات خواب شود. استفاده طولانی مدت از آنتی هیستامین ها نیز بر برخی افراد اثر متناقضی دارد و باعث افزایش بیداری به جای خواب آلودگی می شود.
آنتی هیستامین ها همچنین می توانند باعث کاهش میزان شیر مادر شوند. اگر تصمیم دارید از داروهای خواب آور مانند Nytol یا Sominex استفاده کنید، هیدراته نگه داشتن بدن می تواند از کاهش میزان شیر مادر پیشگیری کند. به طور کلی، آنتی هیستامین های بدون نسخه مانند دیفن هیدرامین (Nytol، Sominex) و کلرفنیرامین (Chlor-Trimetron) احتمالاً برای استفاده در دوران شیردهی بی خطر هستند. با این حال، آنها فقط برای تسکین کوتاه مدت بی خوابی در نظر گرفته شده اند.
در برخی موارد، قرص های خواب آور مانند زولپیدم ممکن است در هنگام شیردهی تجویز شود. این دارو به میزان کم با شیر مادر مخلوط می شود. با این حال، نوزادان بسیار جوان یا نارس ممکن است علائمی مانند مشکل تنفسی و تون عضلانی پایین را تجربه کنند.
مصرف ملاتونین در شیردهی
ملاتونین یک ماده شیمیایی آزاد شده توسط مغز است که به القای خواب به عنوان بخشی از چرخه خواب و بیداری کمک می کند. همچنین می‌توانید مکمل‌های ملاتونین را در اکثر داروخانه‌ها و داروخانه‌ها خریداری کنید، که برخی افراد ادعا می‌کنند می‌توانند به غلبه بر بی‌خوابی کمک کنند.
مصرف ملاتونین عوارض جانبی نسبتا کمی دارد که اصولا عوارض آن خفیف هستند. اینها شامل سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و خواب آلودگی است. اگر شیر می دهید و مشکل خواب دارید، احتمالاً مصرف مکمل های ملاتونین می تواند گزینه مناسب و بی خطری برای شما باشد. استفاده کوتاه مدت از ملاتونین به احتمال زیاد به کودک شما آسیب نمی رساند.
اگرچه برخی از مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف مکمل‌های ملاتونین می‌توانند به شما کمک کنند سریعتر به خواب بروید، اما به نظر نمی‌رسد برای همه افراد مفید باشد. برخی افراد خواب طولانی تری را گزارش می کنند، در حالی که برخی دیگر هیچ تاثیری را از مصرف آن تجربه نکرده اند. علاوه بر این، اثرات ناشی از مصرف ملاتونین به مرور زمان از بین می روند. به این ترتیب، مکمل‌های ملاتونین واقعاً برای تسکین کوتاه‌مدت و نه مداوم بی‌خوابی در نظر گرفته شده‌اند.
مقابله با مشکلات خواب در دوران شیردهی
بدون شک مصرف داروها و مکمل ها تنها راه حل برای رفع مشکلات خواب در دوران شیردهی نیستند. با ایجاد چند تغییر در سبک زندگی، ممکن است در غلبه بر بی خوابی در دوران شیردهی موثر باشند. برخی از گزینه های موثرتر عبارتند از:
بهبود بهداشت خواب
بهداشت خواب شامل ایجاد روال ها و محیط هایی است که خواب را تقویت می کند. این شامل پرهیز از غذا و وسایل الکترونیکی یک ساعت یا بیشتر قبل از به خواب رفتن است. همچنین بهتر است برای رعایت بهدشت خواب، یک برنامه خواب معمولی داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب شما تاریک، ساکت و خنک است.
ورزش
ورزش معمولی نه تنها به خواب کمک می کند، بلکه می تواند خلق و خوی شما را به دلیل ترشح هورمون های “احساس خوب” به نام اندورفین بهبود بخشد. حتی بیرون بردن کودک با کالسکه به مدت 30 دقیقه تا یک ساعت می تواند کمک کننده باشد.
مراقبت های پزشکی
گاهی اوقات مشکلات خواب ثانویه از مسائل پس از بارداری مانند سوزش سر دل، گرفتگی عضلات پا، یا تنگی نفس ناشی می شوند. در این شرایط بهتر است با متخصصین پزشکی برای تجویز داروهای مناسب در شیردهی مشورت کنید. چنانچه همه این راهکارها تاثیری نداشت بهتر است به یک متخصص خواب برای انجام یک مطالعه خواب شبانه مراجعه کنید.
در برخی موارد، ممکن است اختلالات خواب از قبل وجود داشته باشد، مانند آپنه خواب، که در دوران شیردهی تشدید شده باشد. با مراجعه به یک متخصص خواب، ممکن است راه حل هایی بیابید که فقط خواب را بهبود می بخشد، اما در مراحل بعدی زندگی نیز وضعیت شما را بهتر خواهد کرد.
سخن آخر
بی خوابی و سایر اختلالات خواب در شیردهی شایع هستند که در برخی شرایط منجر به از دست دادن تمرکز، خستگی، افسردگی و سایر علائم کم خوابی می شود.
داروهای خواب بدون نسخه حاوی آنتی هیستامین دیفن هیدرامین (مانند Nytol و Sominex) ممکن است برای مادران شیرده مبتلا به بی خوابی بی خطر باشند. آنتی هیستامین دیگری به نام کلرفنیرامین (که در کلر-تری مترون یافت می شود) نیز می تواند موثر باشد. عوارض جانبی شامل خواب آلودگی در طول روز، ناراحتی معده و عصبی است.
یک گزینه مطمئن تر ممکن است مکمل ملاتونین بدون نسخه باشد. در حالی که ملاتونین به برخی از افراد کمک می کند سریعتر به خواب بروند، اما برای همه به طور یکسان اثر نمی کند و به مرور زمان اثربخشی خود را از دست می دهد.
تغییرات سبک زندگی ممکن است به غلبه بر بی خوابی کمک کند. اینها شامل بهبود عادات خواب، ورزش منظم و ایجاد محیطی در اتاق خواب است که خواب را تقویت می کند. در صورت تداوم مشکلات خواب با پزشک خود مشورت کنید. در صورت نیاز، ممکن است برای بررسی بیشتر به متخصص خواب ارجاع داده شوید. اگر مشکلات خواب شما دائمی است، مهم است که روی خود تمرکز کنید و علت اصلی آن را تشخیص دهید. اختلال در خواب نه تنها آزاردهنده است بلکه می تواند شما را تحریک پذیر کند، و در صورت کاهش زمان واکنش (مانند رانندگی با ماشین) می تواند خطرناک باشد.
آخرین دیدگاه‌ها