بیضه رکتریل یا بیضه جمع شده (retractile-testicle)، وضعیتی است که در آن بیضه به طور عادی به داخل فرو می رود، اما می تواند با انقباض عضلانی غیر ارادی به داخل کشاله ران کشیده شود و ممکن است بین کیسه های بیضه و کشاله ران به جلو و عقب حرکت کند. هنگامی که بیضه جمع شده در ناحیه کشاله ران قرار دارد، ممکن است به راحتی با دست در موقعیت مناسب خود در کیسه های بیضه قرار بگیرد. بیضه جمع شده خطری جدی برای سلامتی محسوب نمی شود.
شیوع بیضه جمع شده
- بیضه رکتریل در پسران جوان شایع تر است.
- 80 درصد این موارد در پسران سنین 1 تا 11 سال دیده می شود.
- این وضعیت با رسیدن فرد به دوران بلوغ به طور خود به خود برطرف می شود.
در حدود 5 درصد پسران دچار انقباض بیضه، بیضه در کشاله ران باقی می ماند و دیگر حرکتی نمی کند. در این مرحله، بیضه صعودی یا بیضه نامشخص نامیده می شود.
علائم بیضه جمع شده
انقباض بیضه فقط روی یک بیضه تأثیر می گذارد. این بیماری معمولاً بدون درد می باشد و فرد تا زمانی که بیضه را لمس نکند، متوجه چیزی نمی شود.
علائم و نشانه های بیضه جمع شده شامل موارد زیر است:
- بیضه ممکن است به طور خود به خود از کیسه های بیضه بیرون بیاید و مدتی در آنجا بماند.
- بیضه با دست از کشاله ران به داخل کیسه های بیضه منتقل می شود و بلافاصله به کشاله ران برنمی گردد.
زمان ضرورت مراجعه به پزشک بیضه جمع شده
اگر فکر می کنید فرزند شما بیضه های غیرطبیعی و یا صعودی دارد، به پزشک مراجعه کنید.
علت بیضه جمع شده
کلیه مردان دارای عضله کرماست هستند. هنگامی که عضله کرماست منقبض و سفت می شود، بیضه را به سمت بدن می کشد. این حرکت به عنوان رفلکس cremasteric شناخته می شود. فعالیت بیش از حد عضله cremaster موجب بروز این بیماری می شود. عضله cremaster یک عضله کیسه مانند نازک است که بیضه در آن قرار دارد. بیش فعالی و قوی شدن این رفلکس می تواند منجر به انقباض بیضه شود و بیضه را از کیسه های بیضه خارج کند و به سمت کشاله ران بکشد. رفلکس کرمستر، با ماساژ عصبی روی ران داخلی و احساسات مانند ترس، خنده و در شرایط محیط سرد تحریک می شود.
درجه حرارت سرد و اضطراب دو عاملی هستند که باعث می شوند آنچه به عنوان رفلکس کرمسترمی شناخته می شود، اتفاق بیفتد و منجر به کشیدن بیضه ها به سمت بالا به سمت کشاله ران شود. با این حال، انقباض بیش از حد می تواند منجر به انقباض بیضه شود. هنوز هیچ دلیل مشخصی برای فعالیت بیش از حد رفلکس کرمستر در پسران مشخص نشده است.
عوامل خطر بیضه جمع شده
برخی از عوامل خطر می توانند خطر بروز این بیماری ار در پسران و نوزادان افزایش دهد، از جمله:
- سندرم داون
- زایمان زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- سابقه خانوادگی انقباض بیضه
- سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری
- مصرف الکل یا مصرف مواد مخدر مادر
- سابقه خانوادگی سایر اختلالات دستگاه تناسلی
- نقایص هنگام تولد که بر رشد و نمو تأثیر می گذارد.
عوارض بیضه جمع شده
بیضه های منقبض شده، معمولاً منجر به بروز عوارض جدی و یا جانبی نمی شوند و تنها خطرشان این است که می تواند به بیضه های صعودی تبدیل شوند.
تشخیص بیضه جمع شده
این بیماری ممکن است در سن سه یا چهار ماهگی تشخیص داده شود، یعنی سنی که معمولاً در صورت عدم وجود، بیضه ها فرو می رود. تشخیص بیماری در سن 5 یا 6 سال آسان تر است.
اگر فرزند شما دارای بیضه ای باشد که در ناحیه کیسه های بیضه قرار ندارد، پزشک محل قرارگیری آن در کشاله ران را مشخص می کند و بعد سعی خواهد کرد آن را به آرامی در موقعیت مناسب آن در کیسه های بیضه هدایت کند. فرد باید در طول معاینه دراز بکشد، بنشیند یا بایستد. اگر فرزند شما کودک نوپا است، پزشک ممکن است او را مجبور کند تا با کف پا به طرفین بنشیند. این موقعیت، پیدا کردن و معاینه بیضه را آسان تر می کند. به طور معمول یک بیضه جمع شده به راحتی جابجا می شود و بلافاصله دوباره به حالت اول برنمی گردد. اما در شرایطی که بیضه سریعا به سمت کشاله ران برگردد، به احتمال زیاد بیضه صعودی می باشد.
بیضه جمع شده در برابر بیضه صعودی
بیضه جمع شده گاه به صورت بیضه صعودی تشخیص داده می شود. تفاوت اصلی بین این دو شرط در این است که می توان بیضه را به راحتی به سمت بیرون کیسه بیضه هدایت کرد.
- اگر بتوان بیضه را به راحتی جابجا کرد، یا به خودی خود به سمت پایین حرکت کند، این بدان معنی است که بیضه جمع شده است.
- اگر بیضه در ناحیه کیسه بیضه وجود داشته باشد، اما به درون کشاله ران بالا حرکت می کند و نتوان آن را به راحتی عقب کشید، این وضعیت به عنوان یک بیضه صعودی شناخته شده است. معمولاً دلیل مشخصی برای بیضه صعودی وجود ندارد.
درمان بیضه جمع شده
بیضه های جمع شده نیازی به جراحی یا درمان دیگری ندارند و احتمالاً قبل یا در دوران بلوغ به خودی خود برطرف می شوند. اگر فرزند شما یک بیضه منقبض داشته باشد، پزشک، او را در ارزیابی های سالانه، هر گونه تغییرات بیضه را مورد بررسی قرار می دهد تا از پیشروی حالت بیضه به یک بیضه صعودی احتمالی جلوگیری شود. اگر یک بیضه جمع شده به یک بیضه صعودی تبدیل شود، ممکن است عمل جراحی لازم باشد تا بیضه به طور دائم در داخل بیضه حرکت کند. این روش orchiopexy نامیده می شود.
توصیه های برای والدین کودک با بیضه جمع شده
اگر فرزند شما یک بیضه خاموش و یا جمع شده دارد، ممکن است نسبت به ظاهر بیضه های خودش حساس باشد.
برای کمک به فرزندتان در مقابله با شرایط به وجود آمده راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
- به او یادآوری کنید که هیچ مشکلی برای او بوجود نمی آید.
- به زبان ساده وضعیت بیضه ها را برای کودک خود توضیح دهید.
- توضیح دهید که وضعیت بیضه چیزی است که شما، فرزندتان و پزشک وی در صورت لزوم به آن توجه کرده و آن را برطرف می کنید.
مدیریت وضعیت بیضه منقبض شده در خانه
در هنگام تغییر پوشک و حمام به ظاهر بیضه های فرزندتان توجه کنید. اگر فکر می کنید که یک یا هر دو بیضه پایین نرفته اند و یا بعد از اینکه قبلاً در ناحیه کیسه بیضه قرار می گیرند دوباره به حالت اول برمی گردند به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. هرچه پسر شما بزرگتر می شود و درباره بدن خود بیشتر می آموزد، در مورد اسکروتوم و بیضه ها با صحبت کنید و به توضیح دهید که معمولاً در بدن مردان دو بیضه وجود دارد، اما اگر او فقط یک داشته باشد این بیماری است که معمولاً قابل درمان است و او مشکل خاصی ندارد.
به فرزند خود بیاموزید که چگونه بیضه های خودش را چک کند. به او بگویید که به آرامی اطراف آن را حس کند. انجام این کار در حمام گرم مفید است، زیرا کیسه های بیضه کمی آویزان خواهند شد. اگر او متوجه تغییراتی در بیضه های خود شد به او بگویید تا به شما اطلاع دهد. عادت به انجام خودآزمایی بیضه، بعداً در تشخیص احتمالی و مشاهده علائم سرطان بیضه، موثر است.
پیش آگهی بیضه منقبض شده
انقباض بیضه ممکن است برای والدین نگران کننده باشد، اما معمولاً وضعیت خطرناک نیست و به تنهایی برطرف می شود. اگر در مورد سلامت وضعیت کودک خود نگران هستید با پزشک متخصص کودک مشورت کنید. اگر بیضه جمع شده به طور دائمی صعودی شود، در مورد زمان، خطرات و مزایای جراحی از پزشک مشورت بگیرید. هرچه بیشتر از پزشک فرزند خود اطلاعات کسب کنید بهتر می توانید فرزند خود را در آینده راهنمایی کنید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
پزشک معمولاً می تواند یک بیضه جمع شده را تشخیص دهد. اما اگر سوالی در مورد تشخیص یا نیاز به درمان فوری دارید می توانید به پزشک متخصص که در زمینه اختلالات ادراری و مشکلات دستگاه تناسلی مردان در کودکان (متخصص ارولوژی اطفال) تخصص دارد، مراجعه کنید.
آماده پاسخگویی به سوالات زیر از طرف پزشک فرزند خود یا کمک به او در پاسخ به سؤالات باشید:
- آیا قبلاً این وضعیت را مشاهده کرده اید؟
- آیا پسر شما تا به حال برای فتق معالجه شده است؟
- چه زمانی متوجه عدم وجود بیضه در کیسه های بیضه شدید؟
- آیا هر دو بیضه قبلاً در معاینات قبلی وضعیت مناسبی داشته اند؟
- آیا فرزند شما در بیضه ها یا کشاله ران خود دردی را تجربه کرده است؟
- آیا فرزند شما آسیب دیدگی دستگاه تناسلی یا کشاله ران را تجربه کرده است؟
آخرین دیدگاه‌ها