کیست نابوتیان از علائم تا درمان آن

کیست نابوتیان برجستگی های خوش خیم روی دهانه رحم  وپر از مخاط شفاف، زرد روشن یا کهربایی هستند. زنان احتمال دارد بعد از زایمان یا یائسگی دچار کیست نابوتیان شوند. کیست ها طبیعی هستند و معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. کیست نابوتیان نشانه سرطان دهانه رحم نیست .

پزشک احتمال دارد کیست‌های نابوتیان را به‌عنوان فولیکول‌های نابوتیان، کیست‌های انکلوزیون اپیتلیال یا کیست‌های احتباس مخاطی معرفی کند.

علل کیست نابوتیان

کیست های نابوتیان زمانی تشکیل می شوند که غدد تولید کننده مخاط در دهانه رحم با سلول های پوست پوشانده  و مسدود می شوند. سلول های پوست غدد را مسدود کرده و باعث تجمع مخاط می شود. این باعث تشکیل کیستی روی دهانه رحم می شود که شبیه یک برآمدگی کوچک و سفید است.

زایمان و ضربه فیزیکی به دهانه رحم می تواند باعث ایجاد کیست نابوتیان شود. در برخی از زنان در طول زایمان، سلول های اضافی پوست می توانند روی غده مخاطی رشد کنند و مخاط را به دام بیندازند و باعث تشکیل کیست شوند. ضربه فیزیکی در اطراف دهانه رحم  باعث ایجاد بافت اضافی در بالای غدد مخاطی در طول فرآیند بهبودی شده و مخاط را به دام می اندازد و همچنین می تواند باعث ایجاد این کیست ها شود. کیست‌های ناشی از ضربه فیزیکی به‌ویژه در دوران نقاهت، شایع است.

عوامل خطر برای کیست نابوتیان

اگر باردار هستید یا در سنین باروری هستید، به احتمال زیاد به این کیست ها مبتلا خواهید شد. سن باروری از بلوغ تا شروع یائسگی طول می کشد ، که در برخی موارد می تواند تا اواخر 40 یا 50 سالگی رخ دهد.

همچنین در صورت ابتلا به بیماری به نام آدنوم بدخیم ممکن است در معرض خطر ایجاد کیست های مشابه باشید. این وضعیت نوعی نئوپلازی است که بر تولید مخاط در دهانه رحم تأثیر می گذارد و این کیست ها اغلب شبیه کیست های نابوتیان هستند. اگر نگران این هستید که کیست نابوتیان احتمال دارد نتیجه این وضعیت باشد نه دلایل دیگر، در مورد غربالگری آدنوم بدخیم با پزشک خود مشورت کنید.

کیست نابوتیان می تواند بعد از زایمان یا یائسگی ایجاد شود. غدد Nabothian دهانه رحم را پوشانده و مخاط را آزاد می کنند. اگر سلول های پوست در دهانه رحم غدد را بپوشانند، می توانند آنها را مسدود کرده و از ترشح مخاط پیشکیری کنند.

هنگامی که مخاط در غدد مسدود شده، به وجود می آید، یک برآمدگی صاف به نام کیست نابوتیان را تشکیل می دهد. از آنجایی که رشد بافت جدید می تواند باعث ایجاد کیست شود، آسیب یا عفونت دهانه رحم، مانند التهاب، باعث ایجاد کیست نابوتی می شود.

کیست نابوتیان و بارداری

اکثر کیست های نابوتیان به طور تصادفی در طی معاینات معمول بارداری کشف می شوند. ایجاد این کیست ها در دوران بارداری رایج است.

به طور معمول دهانه رحم باز است تا مایع قاعدگی از رحم به واژن منتقل و اسپرم از واژن وارد رحم شود. در دوران بارداری، دهانه رحم بسته می شود تا کودک در حال رشد در داخل رحم بماند . پس از تولد فرزندتان، بافت جدیدی روی غدد مخاطی رشد می کند. در فرآیندی به نام متاپلازی، سلول‌های پوست به مقدار بیش از حد تولید و مانع از خروج مخاط از غدد می‌شوند. با گذشت زمان، کیست ها به صورت مخاط در غدد تشکیل می شوند.

اگر نگران این هستید که در دوران بارداری کیست بزرگ غیرطبیعی در دهانه رحم خود دارید، با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است هنگام مقاربت متوجه درد، خونریزی غیرطبیعی یا ترشح شوید. در صورت کشف کیستی که باید برداشته شود، پزشک احتمالاً یک درمان مناسب را پیشنهاد خواهد کرد.

با این حال، کیست‌های نابوتیان در زنانی که زایمان کرده‌اند شایع‌تر است . به این دلیل که پس از زایمان، بافت جدیدی روی دهانه رحم رشد می‌کند که می‌تواند غدد نابوتیان را که سطح دهانه رحم را پوشانده‌اند مسدود کرده و باعث ایجاد کیست شود.

علائم کیست نابوتیان

کیست های نابوتیان از نظر اندازه از چند میلی متر تا 4 سانتی متر متفاوت هستند و به رنگ سفید یا زرد به نظر می رسند. پزشک ممکن است در طول معاینه معمول لگن متوجه یک یا چند کیست شود . این کیست ها باعث درد، ناراحتی یا علائم دیگری نمی شوند، بنابراین به احتمال زیاد پزشک در حین معاینه دهانه رحم برای مشکلات دیگر، کیست هایی را کشف خواهد کرد.

اگر خونریزی بین قاعدگی ، ترشح غیر معمول یا درد لگن داشتید با پزشک خود مشورت کنید . این علائم احتمال دارد نشان دهنده عفونت یا ناهنجاری دیگری باشد که نیاز به ارزیابی دارد.کیست های نابوتیان کوچک معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کنند ولی کیست های بزرگتر می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• درد لگن
• دوره های نامنظم
• احساس پر یا سنگینی در واژن

تشخیص کیست نابوتیان

کیست های نابوتیان را می توان در طول معاینه لگنی و غربالگری  تشخیص داد. گاهی اوقات آنها را در سونوگرافی لگن ، ام آر آی یا سی تی اسکن ، مشاهده می کنند. پس از کشف این برجستگی های کوچک سفید روی دهانه رحم، پزشک احتمال دارد برای تایید تشخیص، از آن نمونه برداری کند.

پزشک همچنین می تواند از کولپوسکوپی برای تشخیص دقیق استفاده کند. این شامل بزرگ‌نمایی ناحیه برای تشخیص کیست‌های نابوتیان از انواع دیگر برجستگی‌ها است.

اگر پزشک مشکوک باشد که شما ممکن است نوعی نئوپلازی داشته باشید که بر تولید مخاط تأثیر می گذارد، شاید از کیست بیوپسی بگیرد. این بیماری که آدنوم بدخیم نام دارد بسیار نادر است و جای نگرانی ندارد.

پزشک ممکن است کیست های نابوتیان را در طول معاینه معمول لگن یا بارداری شناسایی کند.اگر پزشک کیست را تشخیص دهد، احتمال دارد کولپوسکوپی را برای بررسی دقیق‌تر آنها انجام دهد. این می تواند تعیین کند که آیا برجستگی ها ،کیست نابوتی هستند یا انواع دیگری از برجستگی هایی که می توانند روی دهانه رحم ایجاد شوند.

پزشک همچنین می تواند سونوگرافی واژینال ، اسکن MRI یا سی تی اسکن را برای بررسی کیست های نابوتیان انجام دهد.

اگر پزشک کیست نابوتیان را تشخیص دهد، شاید نمونه بافتی از کیست بگیرد تا بررسی کند که نوع دیگری از برآمدگی نیست. کیست‌های نابوتیان گاهی اوقات می‌توانند شبیه آدنوم بدخیم به نظر برسند که نوع نادری از سرطان دهانه رحم است.اگر افراد مبتلا به آدنوم بدخیم باشند، احتمال دارد علائمی مانند:

• ترشحات آبکی واژن
• گرفتگی دردناک در دوران قاعدگی
• خونریزی حین یا بعد از رابطه جنسی
• قاعدگی طولانی یا سنگین تر از حد معمول

اگر پزشک مشکوک باشد که برآمدگی روی دهانه رحم خوش خیم نیست، آن را با جراحی برمی دارد. مهم است که افراد در معاینات روتین دهانه رحم شرکت کنند تا هر چیز غیرعادی را بررسی کنند.

جراحی ها و روش های درمان کیست نابوتیان

کیست‌های نابوتی که نیاز به درمان دارند را می‌توان از طریق اکسیزیون یا از طریق فرآیندی به نام «ابلیشن الکتروکوتر» برداشت. در طول اکسیزیون، پزشک از یک چاقوی جراحی یا تیغه برای برداشتن رشد استفاده می کند.

در طول فرسایش با الکتروکوتر، پزشک از جریان الکتریکی برای برداشتن کیست استفاده می کند. جریان الکتریکی، گرمایی تولید می‌کند که پزشک آن را بر روی کیست به جلو و عقب می‌دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است مایع کیست را تخلیه کند. آنها شاید این روش را به دلیل از دست دادن مقدار کم خونی که در طول این روش روی می دهد توصیه کنند.

پزشک ممکن است از کرایوتراپی برای برداشتن کیست استفاده کند. در این روش، از نیتروژن مایع برای منجمد کردن و شکستن کیست استفاده می کند. این روش نسبت به برداشتن یا فرسایش کمتر تهاجمی است.

بسته به اندازه و توزیع کیست ها در دهانه رحم، با پزشک خود در مورد اینکه چه درمانی بهتر عمل می کند، صحبت کنید.

کیست های نابوتیان کوچک نیازی به درمان ندارند. آنها معمولا بین 2 تا 10 میلی متر قطر داشته و بدون درمان ناپدید می شوند.

اندازه کیست های نابوتیان بزرگ می تواند تا 4 سانتی متر باشد. آبررسی 2011توصیه می کند افرادی که کیست نابوتیان بزرگتر از 1 سانتی متر دارند به متخصص زنان مراجعه کنند .اگر کیست نابوتیان بزرگ علائم ایجاد کند، احتمال دارد افراد برای برداشتن آن به عمل جراحی نیاز داشته باشند.پزشک می تواند از روش های زیر برای برداشتن کیست نابوتیان استفاده کند:

• الکتروکوتر، که شامل استفاده از یک پروب کوچک با جریان الکتریکی برای سوزاندن کیست است.
• کرایوتراپی، که شامل استفاده از نیتروژن مایع برای منجمد کردن کیست است.

آیا کیست ها می توانند پاره شوند؟

کیست های نابوتیان پر از مخاط هستند و می توانند پاره شوند. اگر کیست نابوتیان پاره شد، احتمال دارد فرد متوجه ترشح یا بوی غیرعادی از واژن شود. اگر این وضعیت ادامه پیدا کرد، باید به پزشک مراجعه کرده تا علت را بررسی کند.

عوارض کیست

در بسیاری از موارد، کیست نابوتیان دلیلی برای نگرانی نیست و اکثر افراد هیچ علامتی را تجربه نمی کنند.با این حال، کیست‌های بزرگ ممکن است دهانه رحم را مسدود کرده و انجام معاینات معمول را برای پزشک دشوار کند.کیست های متعدد می توانند باعث بزرگ شدن دهانه رحم شوند.

کیست‌های بزرگ نابوتیان گاهی اوقات باعث افتادگی دستگاه تناسلی می شوند، اگرچه گزارش‌هایی در این مورد نادر است . افتادگی دستگاه تناسلی زمانی روی می دهد که اندام‌های لگن مانند رحم پایین‌تر از حد معمول قرار گیرند. این می تواند باعث ناراحتی و احساس کشیدگی در ناحیه لگن شود.در این موارد، افراد احتمال دارد نیاز به سیستکتومی برای برداشتن کیست و درمان افتادگی دستگاه تناسلی داشته باشند.

پیش آگهی کیست نابوتیان

پیش آگهی برای کیست های نابوتیان بسیار مثبت است. به طور معمول، آنها هیچ علامتی ایجاد نمی کند و نیازی به درمان ندارد. کیست های نابوتیان نسبتاً شایع و بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند.

هر فردی که کیست نابوتیان دارد باید معاینات منظم دهانه رحم انجام دهد تا بررسی شود که آنها بزرگتر نمی شوند. اگر اندازه کیست ها افزایش یابد، می توانند شروع به ایجاد علائم کنند.

در شرایطی که افراد علائم ناراحت کننده ای از کیست های نابوتیان داشته باشند، یا کیست ها، معاینات معمول دهانه رحم را دشوار می کنند، شاید برای برداشتن کیست ها به درمان جراحی نیاز داشته باشند.

اگر هیچ علامتی نداشته باشید، پزشک احتمالاً درمان یا حذف را توصیه نمی کند. هنگامی که پزشک این کیست ها را کشف کرد، برای معاینات منظم به متخصص زنان خود مراجعه تا اطمینان حاصل کنید که کیست های نابوتی که ممکن است رشد کنند قبل از ایجاد مشکل مراقبت می شوند. اگر کیست بزرگ است یا باعث درد، ناراحتی یا ترشح می شود، پزشک توصیه می کند که کیست را درمان یا خارج کنید. در موارد نادری که کیست نشان دهنده وضعیت جدی تری باشد، تشخیص و درمان بیشتر احتمال دارد ماه ها طول بکشد.

روش‌های برداشتن کیست معمولاً کمتر از یک روز طول می‌کشد و شما بعد ازاین اقدامات جزئی در عرض چند روز یا حداکثر چند هفته بهبود خواهید یافت.

پیش آگهی کیست نابوتیان بسیار مثبت است. هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از کیست نابوتیان وجود ندارد. اما این رشدها خوش خیم و معمولاً بسیار کوچک هستند. تا زمانی که کیست‌های نابوتیان باعث درد یا ناراحتی در دهانه رحم یا معاینات غیرطبیعی لگن یا پاپ اسمیر نمی‌شوند، جای نگرانی در مورد این نوع کیست وجود ندارد.