پانکراتیت

پانکراتیت التهاب در لوزالمعده است. لوزالمعده یک غده بلند و مسطح است که در پشت شکم در بالای شکم قرار دارد و آنزیمی را تولید می کند که به هضم و هورمون های تجزیه کننده گلوکز کمک می کند.

انواع پانکراتیت

این بیماری ممکن است به عنوان پانکراتیت حاد رخ دهد یعنی به طور ناگهانی ظاهر شود و روزها ادامه پیدا کند. پانکراتیت مزمن، شرایطی است که پانکراتیت که در طی سال های متمادی طول بکشد و درمان نشود.

 علائم پانکراتیت

بسته به نوع این بیماری، علائم پانکراتیت ممکن است متفاوت باشد.

علائم پانکراتیت حاد

علائم پانکراتیت حاد شامل موارد زیر است:

• درد فوقانی شکم
• درد شکمی که به پشت سرایت می کند.
• درد شکمی که بعد از خوردن غذا بدتر می شود.
• تب
• نبض تند
• حالت تهوع
• استفراغ
• حساسیت به لمس شکم
• درجه حرارت بالا 38 درجه سانتیگراد و تب
• زردی پوست و چشم (زردی)
• حساسیت و یا تورم شکم
• ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)

علائم پانکراتیت مزمن

علائم پانکراتیت مزمن شامل موارد زیر است:

• درد فوقانی شکم
• کاهش وزن بدون دلیل
• مدفوع روغنی

اگر به طور ناگهانی درد شدید شکمی احساس کردید که نمی توانید بنشینید، سریعاً به پزشکتان مراجعه کنید.

علت پانکراتیت

این نوع بیماری هنگامی رخ می دهد که آنزیم های گوارشی، سلول های لوزالمعده را تحریک کرده و باعث التهاب شوند.با دوره های مکرر پانکراتیت حاد، آسیب به لوزالمعده ممکن است رخ دهد و منجر به پانکراتیت مزمن شود. بافت خارجی ممکن است در لوزالمعده تشکیل شود و باعث از بین رفتن یا کاهش عملکرد شود. پانکراس با عملکرد ضعیف می تواند باعث مشکلات هضم و دیابت شود.

پانکراتیت حاد اغلب با مواردی مانند سنگ های صفراوی و نوشیدن زیاد الکل مرتبط است، اما بعضی اوقات علت آن مشخص نیست. با کاهش میزان مصرف مشروبات الکلی و تغییر رژیم غذایی می توانید احتمال ابتلا به پانکراس حاد را کاهش دهید.

سایر علل پانکراتیت

• جراحی شکم
• مشروبات الکلی
• داروهای خاص
• فیبروز کیستیک
• سنگ های کیسه صفرا
• سطح بالای کلسیم در خون (هایپرکلسمی)، که ممکن است در اثر غده پاراتیروئید بیش فعال ایجاد شود).
• سطح بالای تری گلیسیرید در خون (هایپرتریگلیسیریدمی)
• عفونت
• صدمه به شکم
• چاقی
• سرطان پانکراس
• کولانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP)، روشی که برای درمان سنگ های صفراوی استفاده می شود، همچنین می تواند منجر به این بیماری شود

گاهی اوقات، علت آن هرگز پیدا نمی شود.

عوامل خطر پانکراتیت

عواملی که خطر ابتلا به التهاب پانکراس را افزایش می دهد عبارتند از:

 مصرف زیاد الکل

•  تحقیقات نشان می دهد که مصرف کنندگان الکل زیاد در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

 سیگار کشیدن

•  افراد سیگاری به طور متوسط ​​سه برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض پانکراتیت مزمن قرار دارند. اما ترک سیگار خطر شما را به نصف کاهش می دهد.

 سابقه خانوادگی پانکراتیت

•  نقش ژنتیک در پانکراس مزمن به طور آشکارا شناخته می شود. اگر اعضای خانواده شما این بیماری را دارند، احتمال ابتلای شما بیشتر می شود، به خصوص هنگامی که با سایر عوامل خطر همراه است.

عوارض پانکراتیت

سودوموسیست

• پانکراتیت حاد می تواند باعث شود مایعات و سموم بر روی کیسه های کیستیک مانند در لوزالمعده جمع شوند.

 عفونت

• پانکراتیت حاد می تواند لوزالمعده را در مقابل باکتری ها و عفونت ها آسیب پذیر کند. عفونت های لوزالمعده جدی است و نیاز به درمان فشرده مانند جراحی دارد.

 نارسایی کلیه

•  پانکراتیت حاد ممکن است باعث نارسایی کلیه شود، در صورتی که نارسایی کلیه شدید و مداوم باشد، با دیالیز قابل درمان است.

 مشکلات تنفسی

• پانکراتیت حاد می تواند باعث ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن شود و بر عملکرد ریه تأثیر بگذارد و باعث شود سطح اکسیژن خون کاهش پیدا کند.

 دیابت

• آسیب به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده ناشی از پانکراتیت مزمن می تواند منجر به دیابت شود .

 سوء تغذیه

• پانکراتیت حاد و مزمن هر دو می توانند باعث شوند تا لوزالمعده کمتر آنزیم، تولید کند و منجر به سوء تغذیه، اسهال و کاهش وزن شود.

 سرطان پانکراس

• التهاب طولانی مدت در لوزالمعده ناشی از پانکراتیت مزمن یک عامل خطر برای ایجاد سرطان لوزالمعده است.

تشخیص پانکراتیت

آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص این بیماری شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون برای جستجوی سطح بالای آنزیم های پانکراس
• آزمایش مدفوع در پانکراتیت مزمن برای اندازه گیری میزان چربی
• توموگرافی کامپیوتری (CT) برای جستجوی سنگ های صفراوی و ارزیابی میزان التهاب لوزالمعده
• سونوگرافی شکمی برای جستجوی سنگ های صفراوی و التهاب لوزالمعده
• سونوگرافی آندوسکوپی برای جستجوی التهاب و انسداد مجرای لوزالمعده یا مجاری صفراوی
• تصویربرداری از رزونانس مغناطیسی (MRI) برای بررسی ناهنجاری در کیسه صفرا، لوزالمعده و مجاری

بسته به وضعیت خاص شما ممکن است پزشک آزمایش های دیگری را توصیه کند.

درمان پانکراتیت

درمان پانکراتیت حاد با هدف کمک به کنترل شرایط و مدیریت علائم انجام می شود. برای درمان پانکرانیت حاد معمولا باید در بیمارستان بستری شوید. ممکن است مایعات از طریق داخل وریدی برای تسکین درد، تزریق مواد غذایی مایع از طریق لوله ای در شکم و اکسیژن از طریق لوله های داخل بینی به شما داده شود.

اکثر مبتلایان به پانکراتیت حاد در طی یک هفته بهتر می شوند و بعد از چند روز از بیمارستان مرخص می شوند.

در موارد شدید، بخاطر عوارض پانکراتیت حاد، روند بهبودی طولانی می شود.پس از کنترل التهاب در لوزالمعده، شاید شروع به نوشیدن مایعات و خوردن غذاهای رقیق کنید و با گذشت زمان، به رژیم غذایی عادی برگردید، در صورتی که التهاب لوزالمعده کنترل شود و هنوز هم هنگام غذا خوردن احساس درد دارید، پزشک ممکن است یک لوله تغذیه را توصیه کند.

درمان های اولیه در بیمارستان احتمالا شامل موارد زیر باشد:

 داروهای ضد درد : پانکراتیت می تواند باعث درد شدید شود. تیم مراقبت های بهداشتی شما برای کنترل درد به شما دارو های ضد درد می دهند.

 مایعات داخل ورید (IV): از آنجا که بدن شما انرژی و مایعات را برای ترمیم لوزالمعده لازم دارد، ممکن است دچار کمبود آب شوید. به همین دلیل در طول مدت بستری در بیمارستان از طریق ورید در بازوتان مایعات اضافی دریافت خواهید کرد.

در مبتلایان به پانکراتیت حاد می تواند عوارضی ایجاد شود که نیاز به بستری در بخش مراقبت های ویژه (ICU) داشته باشد. بهبودی ممکن است در پانکراتیت شدید طول بکشد، و خطر آن می تواند کشنده باشد.

هنگامی که پانکراتیت شما تحت کنترل است، تیم مراقبت های بهداشتی شما می تواند علت اصلی پانکراتیت شما را درمان کند. بسته به علت لوزالمعده، درمان شامل موارد زیر می باشد:

روش های رفع انسداد مجاری صفراوی

• پانکراتیت ناشی از مجرای صفراوی تنگ یا مسدود شده ممکن است نیاز به روش های جراحی مجرای صفراوی داشته باشد.

روشی به نام کولانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد

آندوسکوپی

• (ERCP) که از یک لوله بلند با دوربین در انتهای آن استفاده می کند تا لوزالمعده و مجاری صفراوی شما را بررسی کند. لوله از گلوی شما منتقل می شود و دوربین تصاویر دستگاه گوارش شما را به مانیتور می فرستد.

 جراحی کیسه صفرا

• اگر سنگ کیسه صفرا باعث لوزالمعده شما شود، پزشک ممکن است برای از بین بردن کیسه صفرا جراحی را توصیه کند.
  

   جراحی لوزالمعده

• احتمال دارد عمل جراحی برای تخلیه مایعات از لوزالمعده یا از بین بردن بافت بیمار لازم باشد.

 درمان وابستگی به الکل

• نوشیدن الکل در طی سال های طولانی می تواند باعث لوزالمعده شود. اگر مصرف الکل دلیل پانکراسیت شما باشد، پزشکتان ممکن است توصیه کند که شما یک برنامه درمانی برای اعتیاد به الکل داشته باشید. ادامه دادن مصرف الکل پانکراتیت شما را بدتر می کند و منجر به عوارض جدی شود.
  

  درمان های اضافی برای پانکراتیت مزمن

  بسته به وضعیت شما، پانکراتیت مزمن احتمال دارد به درمان های اضافی نیاز داشته باشد، از جمله:

مدیریت درد

 پانکراتیت مزمن می تواند باعث درد مداوم شکم شود. پزشکتان ممکن است داروهایی را برای کنترل درد شما توصیه کند و شما را به یک متخصص درد ارجاع دهد.
 درد شدید با گزینه هایی مانند سونوگرافی، آندوسکوپی یا جراحی برای مسدود کردن اعصاب که سیگنال های درد را از لوزالمعده به مغز می فرستند، تسکین می یابد.

 آنزیم ها برای بهبود هضم

 مکمل های آنزیم لوزالمعده می تواند به بدن شما کمک کند تا مواد مغذی موجود در غذاهایی را که می خورید تجزیه شوند. آنزیم های لوزالمعده با هر وعده غذایی مصرف می شود.

 تغییر در رژیم غذایی

 پزشکتان ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد که می تواند به شما در برنامه ریزی وعده های غذایی کم چرب که پر از مواد مغذی است کمک کند.

درمان های های خانگی پانکراتیت

پس از ترک بیمارستان، می توانید برای ادامه بهبودی از پانکراس، دستورالعمل های را رعایت کنید که عبارتند از:

• نوشیدن الکل را متوقف کنید و اگر سیگار می کشید، ترک کنید.
• رژیم کم چربی انتخاب کنید. رژیمی را انتخاب کنید که چربی را محدود کرده و میوه و سبزیجات تازه، غلات سبوس دار و پروتئین بدون چربی بیشتری داشته باشد.
• مایعات بیشتری بنوشید. پانکراتیت می تواند باعث کمبود آب بدن شود، بنابراین مایعات بیشتری را در طول روز بنوشید.

روش های درمانی جایگزین روش های پزشکی نمی توانند پانکراس را درمان کنند، اما برخی از روش های درمانی جایگزین می تواند به شما در مقابله با درد ناشی از پانکراتیت کمک کند.

مبتلایان به پانکراتیت مزمن ممکن است درد مداوم را تجربه کنند که به راحتی با داروها کنترل نمی شود. استفاده از روش های دارویی مکمل و جایگزین به همراه داروهای تجویز شده توسط پزشکتان به شما کمک می کند احساس کنترل بیشتری در درد داشته باشید.

نمونه هایی از روش های درمانی جایگزین که ممکن است در مقابله با درد به شما کمک کند عبارتند از:

• مراقبه
• تمرینات آرامش
• یوگا
• طب سوزنی

پیش آگهی پانکراتیت

اکثر مبتلایان به پانکراتیت حاد در حدود یک هفته احساس بهتری می کنند و مشکل دیگری برای ان ها به وجود نمی آید. اما برخی از مبتلایان به پانکراتیت حاد شدید نبدیل می شود و در آن ها عوارض جدی بروز می کنند.موارد خفیف پانکراتیت احتمال دارد بدون درمان از بین برود، اما موارد شدید می توانند عوارض خطرناکی ایجاد کنند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

علائمی را که تجربه کرده اید بنویسید، از جمله مواردی که ممکن است به دلیل دلیل قرار ملاقات شما به نظر نرسد.

اطلاعات شخصی اصلی، از جمله فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید.

لیستی از تمام داروها، و همچنین هر نوع ویتامین یا مکمل، که مصرف می کنید، تهیه کنید.

در مورد پانکراتیت، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشکتان بپرسید، عبارتند از:

• چه عاملی باعث ایجاد علائم یا وضعیت من می شود؟
• دلایل ممکن دیگر برای علائم یا وضعیت من چیست؟
• به چه نوع تست هایی نیاز دارم؟
• آیا وضعیت من احتمالاً موقتی یا مزمن هستند؟
• بهترین دوره درمان چیست؟
• بیماری دیگری دارم. چگونه می توانم با این بیماری، پانکراس را به بهترین وجه مدیریت کنم؟
• آیا محدودیتی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
• آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟

پزشک، ممکن است بپرسد:

• از چه زمانی شروع به تجربه علائم کردید؟
• آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه بروز می کنند؟
• علائم شما چقدر شدید است؟
• فکر می کنید چه چیزی علائم شما را بدتر و یا بهتر می کند؟
• آیا در گذشته به پانکراس مبتلا شده اید؟
• الکل می نوشید؟ اگر چنین است، چقدر و چند بار می نوشید؟
• آیا قبل از شروع علائم، داروهای جدیدی شروع کرده اید؟
• آیا سابقه خانوادگی در مورد بیماری لوزالمعده وجود دارد؟

منابع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatitis/symptoms-causes/syc-20360227

https://www.nhs.uk/conditions/acute-pancreatitis/

[advisers limit=5 skill=”2″]