خانه » سلامت جسم » بیماری های داخلی » عمومی و داخلی » بیماری التهابی روده

بدون نظر

بیماری التهابی روده

تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:

بیماری های التهابی روده (IBD) یک اصطلاح کلی برای توصیف اختلالات ناشی از التهاب مزمن دستگاه گوارش است.

انواع بیماری های التهابی روده

کولیت اولسراتیو. این حالت باعث التهاب طولانی مدت و زخم در داخلی ترین قسمت روده کوچک و بزرگ می شود.

بیماری کرون. این نوع IBD با التهاب پوشش دستگاه گوارش مشخص می شود، که غالباً در بافت های آسیب دیده انتشار می یابد.

هم کولیت اولسراتیو و هم بیماری کرون معمولاً شامل اسهال شدید، درد شکم، خستگی و کاهش وزن می شوند. بیماری التهابی روده می تواند ناتوان کننده باشد و گاهی منجر به عوارض خطرناک می شود.

علت بیماری التهابی روده

علت دقیق بیماری التهابی روده ناشناخته است. پیش از این محققان به رژیم غذایی و استرس مشکوک بودند، اما اکنون پزشکان می دانند که این عوامل ممکن است منجر به وخیم تر شدن بیماری شوند اما باعث ایجاد بیماری التهابی روده نمی شوند. یکی از دلایل احتمالی نقص سیستم ایمنی بدن است. هنگامی که سیستم ایمنی بدن سعی در مقابله با ویروس مهاجم یا باکتری دارد، سیستم ایمنی بدن نیز به سلول های دستگاه گوارش حمله می کند. به نظر می رسد که وراثت نقشی در این بیماری ایفا می کند به طوری که IBD در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری دارند شایع تر است. با این حال، بیشتر مبتلایان به IBD سابقه خانوادگی ندارند.

عوامل خطر بیماری التهابی روده

سیگار. استعمال سیگار، مهمترین عامل خطر در بروز بیماری کرون است.

سن. بیشتر مبتلایان به IBD قبل از 30 سالگی تشخیص داده می شوند. اما بعضی از افراد تا 50 یا 60 سالگی به این بیماری مبتلا نمی شوند.

نژاد یا قومیت. اگرچه خطر ابتلا به این بیماری در بین سفید پوستان بیشتر است اما این بیماری ممکن است در هر نژادی رخ دهد. در تبعه یهودیان اشکنازی خطر ابتلا حتی بیشتر می باشد.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی. این موارد شامل ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، دیکلوفناک سدیم می باشد. این داروها ممکن است خطر ابتلا به IBD یا بدتر شدن بیماری را در افرادی که به IBD مبتلا هستند، افزایش دهد.

علاوه بر آن ممکن است عوامل محیطی از جمله رژیم غذایی پر چرب یا غذاهای آماده در بروز بیماری التهابی روده نقش داشته باشند.

علائم بیماری التهابی روده

علائم بیماری التهابی روده بسته به شدت التهاب و محل بروز آن متفاوت است. علائم ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. احتمالاً دوره های بیماری فعال و به دنبال آن دوره های بهبودی در بیماری التهابی روده وجود دارد.

علائم و نشانه هایی که برای بیماری کرون و کولیت اولسراتیو مشترک هستند، شامل موارد زیر می باشند:

اسهال
کاهش اشتها
تب و خستگی
خون در مدفوع
کاهش وزن ناخواسته
درد شکم و گرفتگی شکم

در صورت تغییر مداوم در عادات روده خود یا در صورت وجود هر یک از علائم و نشانه های بیماری التهابی روده، به پزشک مراجعه کنید.

گرچه بیماری التهابی روده معمولاً کشنده نیست، اما یک بیماری جدی است که در برخی موارد می تواند عوارضی خطرناکی ایجاد کند.

تشخیص بیماری التهابی روده

پزشک احتمالاً بیماری التهابی روده را تنها پس از رد و یا تایید کردن سایر علل احتمالی علائم تشخیص می دهد.

برای تأیید تشخیص بیماری التهابی روده، ممکن است یک یا چند آزمایش و روش زیر توصیه شود:

آزمایش های تشخیصی بیماری التهابی روده

آزمایش خون. آزمایش کم خونی یا عفونت. پزشک آزمایش خون را برای بررسی کم خونی یا بررسی علائم عفونت از باکتری ها یا ویروس ها توصیه می کند.

آزمایش خون مدفوع. ممکن است نیاز به تهیه نمونه مدفوع از بیمار باشد تا پزشک بتواند خون در مدفوع بیمار را تشخیص دهد.

انواع آندوسکوپی های تشخیصی بیماری التهابی روده

کولونوسکوپی. کولونوسکوپی به پزشک امکان می دهد کل روده بزرگ را با استفاده از یک لوله نازک، انعطاف پذیر و روشن با دوربین ضمیمه مشاهده کند. در طی این روش، پزشک می تواند نمونه های کوچکی از بافت را برای آنالیز آزمایشگاهی تهیه کند. بعضی اوقات نمونه بافت می تواند به تأیید تشخیص مفید باشد.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر. پزشک از لوله ای باریک و انعطاف پذیر با نور استفاده می کند تا روده و سیگموئید، آخرین قسمت روده بزرگ بیمار را معاینه کند. اگر روده بزرگ بیمار به شدت ملتهب باشد، پزشک ممکن است به جای کلونوسکوپی، آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر را انجام دهد.

آندوسکوپی فوقانی. در این روش، پزشک از لوله ای باریک و انعطاف پذیر با نور برای بررسی مری، معده و قسمت اول روده کوچک (اثنی عشر) استفاده می کند. اگرچه نادر است که این مناطق در بیماری کرون درگیر شوند، در صورت داشتن حالت تهوع و استفراغ بیمار، مشکل در خوردن غذا یا درد بالای شکم ممکن است این آزمایش توصیه شود.

آندوسکوپی کپسولی. این آزمایش گاهی اوقات برای کمک به تشخیص بیماری کرون در روده کوچک انجام می شود. بیمار یک کپسول را که یک دوربین در آن قرار دارد قورت می دهد. تصاویر به ضبط کننده روی کمربند بیمار منتقل می شو د، پس از آن کپسول بدن را بدون درد در مدفوع ترک می کند.

بیمار برای تأیید تشخیص بیماری کرون، هنوز هم نیاز به آندوسکوپی با بیوپسی دارد.

انتروسکوپی به کمک بالون. برای این تست از دامنه ای با دستگاهی به نام overtube استفاده می شود. overtube باعث می شود پزشک بیشتر به روده کوچک که آندوسکوپ های استاندارد به آن نمی رسد نگاه کند. این تکنیک زمانی مفید است که یک آندوسکوپی کپسولی ناهنجاری ها را نشان می دهد، اما تشخیص هنوز مبهم است.

تصویربردارهای تشخیصی بیماری التهابی روده

اشعه ایکس. در صورت بروز علائم شدید، پزشک ممکن است از یک پرتوی استاندارد از ناحیه شکم استفاده کند تا عوارض جدی مانند روده بزرگ سوراخ شده را رد و یا تایید کند.

اسکن توموگرافی کامپیوتری. آزمایش کل روده و همچنین بافت های خارج روده را بررسی می کند. CT انتروگرافی یک سی تی اسکن ویژه است که تصاویر بهتری از روده کوچک ارائه می دهد. این آزمایش در بسیاری از مراکز درمانی جایگزین اشعه ایکس باریم شده است.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی. یک اسکنر MRI از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام و بافت ها استفاده می کند.

MRI مخصوصاً برای ارزیابی فیستول اطراف ناحیه مقعد و یا روده کوچک مفید است.

عوارض بیماری التهابی روده

عوارض توام کولیت اولسراتیو و کرون

لخته شدن خون. IBD خطر لخته شدن خون در رگ ها و شریان ها را افزایش می دهد.

التهاب پوست، چشم و مفاصل. برخی از اختلالات، از جمله آرتروز، ضایعات پوستی و التهاب چشم (یووییت)، ممکن است در صورت ور بیماری التهابی روده مزمن رخ دهد.

عوارض جانبی دارو. برخی از داروهای خاص برای IBD با ریسک کمی از بروز سرطان های خاص همراه هستند. کورتیکواستروئیدها می توانند با خطر ابتلا به پوکی استخوان، فشار خون بالا و سایر شرایط همراه باشند.

کولانژیت اسکلروزان اولیه. در این شرایط التهاب باعث ایجاد زخم و در نهایت باریک شدن در مجاری صفراوی می شود و به تدریج منجر به آسیب کبدی می گردد.

سرطان روده بزرگ. ابتلا به بیماری التهابی روده خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. دستورالعمل های عمومی غربالگری سرطان روده بزرگ برای افراد فاقد IBD، بهتر است هر 10 سال یکبار بعد از 50 سالگی شروع شوند. از پزشک خود بپرسید که آیا لازم است این آزمایش را زودتر و بیشتر انجام دهید.

عوارض بیماری کرون

انسداد روده. بیماری کرون بر ضخامت کامل دیواره روده تأثیر می گذارد. با گذشت زمان، قسمت هایی از روده می توانند ضخیم و باریک شوند، که ممکن است جریان محتویات گوارشی را مسدود کند. در این صورت بیمار نیاز به عمل جراحی دارد تا قسمتی از روده برداشته شود.

سوء تغذیه. اسهال، درد شکم و گرفتگی غذا ممکن است غذا خوردن را برای بیمار دشوار کند. همچنین ایجاد کم خونی به دلیل کمبود آهن یا ویتامین B12 که در اثر این بیماری ایجاد می شود، معمول است.

زخم ها. التهاب مزمن می تواند منجر به زخم های باز در هر نقطه از دستگاه گوارش، از جمله دهان و مقعد، و در ناحیه دستگاه تناسلی شود.

فیستول ها. گاهی اوقات زخم ها می توانند به طور کامل از طریق دیواره روده انتشار یافته و یک فیستول ایجاد کنند فیستول های اطراف ناحیه مقعد (دورانی) شایع ترین نوع هستند. در برخی موارد، یک فیستول ممکن است آلوده شده و آبسه را تشکیل دهد.

شکاف مقعد. شکاف مقعد یک پارگی کوچک در بافت است که به مقعد یا در پوست اطراف مقعد منتشر شده و می تواند عفونت ایجاد شود. شکاف مقعد اغلب با حرکات دفع دردناک همراه است و ممکن است به یک فیستول دورانی منجر شود.

عوارض کولیت اولسراتیو

کم آبی شدید بدن. اسهال بیش از حد می تواند منجر به کم آبی بدن شود.

مگاکولون سمی. کولیت اولسراتیو می تواند باعث بزرگ و متورم شدن روده بزرگ شود و یک بیماری جدی به عنوان مگاکولون سمی را ایجاد کند.

سوراخ در روده بزرگ. روده بزرگ سوراخ شده معمولاً توسط مگاکولون سمی ایجاد می شود، اما ممکن است به خودی خود هم بروز کند.

درمان بیماری التهابی روده

هدف از درمان بیماری التهابی روده کاهش التهاب ناشی از علائم و نشانه های ست. در بهترین حالت ممکن، درمان نه تنها به تسکین علائم بلکه به بهبودی طولانی مدت و کاهش خطرات ناشی از عوارض منجر شود.

درمان IBD معمولاً شامل دارو درمانی یا جراحی است.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی. داروهای ضد التهاب اغلب اولین قدم در درمان بیماری التهابی روده هستند.

سرکوب گرهای سیستم ایمنی. این داروها به روش های مختلفی برای سرکوب پاسخ ایمنی بدن که مواد شیمیایی ناشی از التهاب در روده را آزاد می کند، تاثیر می گذارند. برای برخی افراد، ترکیبی از این داروها بهتر از یک دارو به تنهایی عمل می کند.

آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک ها ممکن است علاوه بر سایر داروها یا در مواردی که عفونت وجود داشته باشد، مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال در مواردی از بیماری دورانی کرون استفاده می شود.

سایر داروها و مکمل ها

علاوه بر کنترل التهاب، برخی از داروها ممکن است به تسکین علائم و نشانه های بیماری کمک کنند اما همیشه قبل از مصرف داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید. بسته به شدت IBD، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه کند:

مسکن ها
مکمل های آهن
داروهای ضد اسهال
مکمل های کلسیم و ویتامین

رژیم درمانی

پزشک ممکن است برای درمان IBD رژیم درمانی خاصی را که از طریق لوله تغذیه یا مواد مغذی تزریق شده به یک ورید انجام هی شود، توصیه کند. این روش می تواند باعث بهبود تغذیه کلی بیمار شود تا روده استراحت کند. استراحت روده می تواند در کوتاه مدت التهاب را کاهش دهد.

عمل جراحی

اگر تغییر رژیم و شیوه زندگی، دارو درمانی یا سایر روش های درمانی علائم و نشانه های IBD را تسکین ندهد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند.

جراحی کولیت اولسراتیو

جراحی اغلب می تواند کولیت اولسراتیو را از بین ببرد. اما این به معنای از بین بردن روده کوچک و بزرگ (پروکتوکلکتومی) است. جراحی در این موارد شامل روشی به نام آناستوموز (پیوند) مقعد کیسه ایلئال است. این روش نیاز به حمل کیسه برای جمع آوری مدفوع می باشد. جراح کیسه ای از انتهای روده کوچک بیمار ایجاد می کند. سپس کیسه مستقیماً به مقعد وصل می شود و به بیمار امکان می دهد مدفوع را به طور عادی دفع کند. در بعضی موارد کیسه امکان پذیر نیست. در عوض، جراحان یک بازوی دائمی در شکم ایجاد می کنند (استیل ایلئال) که از طریق آن مدفوع در یک کیسه وصل شده دفع می شود.

جراحی بیماری کرون

نیمی از مبتلایان به بیماری کرون حداقل به یک عمل جراحی نیاز دارند. با این حال، جراحی بیماری کرون را درمان نمی کند. در حین عمل، جراح قسمت آسیب دیده دستگاه گوارش را برداشته و سپس بخش های سالم را دوباره به هم وصل می کند. همچنین ممکن است از عمل جراحی برای بستن فیستول و تخلیه آبسه استفاده شود. فواید جراحی برای بیماری کرون معمولاً موقتی است. این بیماری اغلب برمی گردد.

بهترین روش، پیگیری درمان با دارو برای به حداقل رساندن خطر بازگشت است.

سبک زندگی و داروهای خانگی بیماری التهابی روده

بعضی اوقات ممکن است هنگام مواجهه با بیماری التهابی روده احساس درماندگی کنید. اما تغییر در رژیم و شیوه زندگی ممکن است به کنترل علائم کمک کند.

رژیم غذایی

هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که آنچه می خورید در واقع باعث بیماری التهابی روده می شود. اما برخی از غذاها و نوشیدنی ها می توانند علائم و نشانه بیماری را تشدید کنند.

چند پیشنهاد زیر ممکن است در این مورد به شما کمک کند:

محصولات لبنی را محدود کنید. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری التهابی روده متوجه می شوند که با محدود کردن یا قطع محصولات لبنی، مشکلاتی مانند اسهال و درد شکم آن ها بهبود می یابد.

غذاهای کم چربی را امتحان کنید. اگر به بیماری روده کوچک کرون مبتلا هستید، ممکن است نتوانید چربی را به طور طبیعی هضم یا جذب کنید. در عوض، چربی از روده عبور می کند و اسهال را بدتر می کند. سعی کنید از کره، مارگارین، سس های خامه ای و غذاهای سرخ شده اجتناب کنید.

مصرف فیبر را محدود کنید. اگر بیماری التهابی روده دارید، غذاهای پر فیبر، مانند میوه و سبزیجات تازه و غلات سبوس دار، ممکن است علائم را بدتر کنند. اگر میوه و سبزیجات خام شما را آزار می دهند، سعی کنید آنها را بخارپز کنید و یا بجوشانید و بخورید. به طور کلی، ممکن است بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده با خوردن سبزیجاتی مانند کلم بروکلی و گل کلم و آجیل، دانه، ذرت و پاپ کورن بیشتر با غذاها در خانواده کلم مشکل داشته باشند. از خوردن غذاهای محرک خودداری کنید.

غذاهای تند، الکل و کافئین ممکن است علائم بیماری را را بدتر کنند.

سایر اقدامات رژیم غذایی

وعده های غذایی کوچک بخورید. بهتر است به جای وعده های غذایی بزرگ، سعی کنید پنج یا شش وعده غذایی کوچک روزانه بخورید. سعی کنید روزانه مایعات زیادی بنوشید. الکل و نوشیدنی هایی که حاوی کافئین هستند روده ها را تحریک کرده و می توانند اسهال را بدتر کنند.
مولتی ویتامین ها را مصرف کنید. از آنجا که بیماری کرون می تواند در توانایی در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کند و رژیم غذایی شما محدود می باشد، مکمل های مولتی ویتامین و مواد معدنی اغلب مفید هستند. قبل از مصرف هر نوع ویتامین یا مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.

سیگار

استعمال سیگار خطر ابتلا به بیماری کرون را افزایش می دهد و سیگار می تواند آن را بدتر کند.
در مبتلایان به بیماری کرون که سیگار می کشند، به احتمال زیاد، بیماری عود می کند و بیمار به دارو ها و جراحی های مکرر نیاز پیدا می کند.

استرس

ارتباط استرس با بیماری کرون بحث برانگیز است، اما بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند علائم بیماری را در دوره های پر استرس گزارش می کنند.
سعی کنید تا جایی که می توانید استرس خود را مدیریت کنید.

طب جایگزین

برخی از روش های درمانی متداول برای جایگزین بیماری التهابی روده، عبارتند از:

پروبیوتیک. محققان گمان می کنند که افزودن بیشتر باکتری های مفید (پروبیوتیک) که به طور معمول در دستگاه گوارش یافت می شود، ممکن است به درمان IBD کمک کند.
روغن ماهی. روغن ماهی به عنوان یک ضد التهاب عمل می کند و می تواند التهاب روده مربوط به IBD را برطرف کند، اما این اثبات نشده است.
آلوئه ورا. ژل آلوئه ورا ممکن است برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو اثر ضد التهابی داشته باشد، اما همچنین می تواند باعث اسهال شود.
زردچوبه. کورکومین، ترکیبی که در آن زردچوبه ادویه یافت می شود،و می تواند باعث التیام کولیت شود.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک بهتر است علائمی و اطلاعات شخصی اصلی، از جمله فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی و لیستی از تمام داروها، از جمله داروهای بدون نسخه و هر نوع ویتامین یا مکمل مصرفی خود را یادداشت کنید.

در مورد بیماری التهابی روده، برخی از سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از: