هانتا ویروس

در شرایطی که سراسر جهان در حال مبارزه با عفونت کشنده و بیماری همه گیر کرونا است که از چین آغاز شده، خبری مبنی بر درگذشت فردی در چین بر اثر ویروسی به نام هانتا ویروس به یکی از اخبار های اصلی در شبکه های مجازی تبدیل و منجر به ایجاد ترس و وحشت شدید بین مردم شده است. این در حالی است که به نظر می رسد، hantavirus ویروسی جدیدی نیست و ده ها سال است که وجود دارد و انسان های زیادی را آلوده کرده است. بر طبق بررسی های مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی ایالات متحده (NCBI) hantavirus بیش از 21 گونه انواع مختلف دارد که در سال 1978، به عنوان عامل ایجاد کننده تب Hemerologic ناشی از جوندگان مزمن در نزدیکی رودخانه Hantan در کره جنوبی شناسایی و با نام رودخانه Hantan به عنوان ویروس Hantaan نامگذاری شده است.

علت هانتا ویروس

انسان ها با تنفس هوای آلوده به هانتا ویروس ممکن است به HPS مبتلا شوند. هانتا ویروس می تواند از طریق ادرار جوندگان و قطرات بزاق آنها در هوا پخش شود. حتی این امکان هم وجود دارد که افراد هنگام تماس با ادرار، مدفوع، بزاق موش یا جوندگان دیگر یا حتی لانه آن ها و بعد تماس دست آلوده به چشم، بینی یا دهان خود به HPS مبتلا شودند. این بیماری کمتر توسط گزیدگی جوندگان آلوده در افراد منتشر می شود.

عوامل خطر ابتلا به هانتا ویروس

افرادی که در تماس احتمالی با موش های ناقل ویروس هستند در معرض خطر ابتلا به سندرم ریوی هانتی ویروس قرار دارند و این ویرس توانایی مبتلا کردن گروه های سنی مختلف از جمله کودکان را دارد. در نوامبر سال 2012 حدود 10 مورد آلوده به ویروس هانتا ویروس در افرادی که از پارک ملی یوسمیتی در کالیفرنیا بازدید کرده بودند، گزارش داده شد. گونه های دیگر پستانداران (گربه ها، سگ ها ) ممکن است از طریق تماس با جوندگان به هانتا ویروس آلوده شوند، اما هنوز مشخص نیست که آیا پستانداران می توانند این ویروس را انتقال دهند یا نه؟

علائم هانتا ویروس

افراد مبتلا به هانتا ویروس ممکن است یک یا پنج هفته بعد از تماس با موش های آلوده، احساس بیماری کرده و دچار علائمی مانند درد عضلانی و احساس خستگی شدید شوند. حتی این احتمال وجود دارد بیماران بعد از چند روز، علائم زیر را تجربه کنند:

• لرز
•  اسهال
• سردرد
• سرگیجه
• استفراغ
• درد معده
• حالت تهوع
• مشکلات تنفسی

مبتلایان به این بیماری معمولاً دچار آبریزش بینی، گلودرد یا بثورات چشمی نمی شوند.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده (CDC) در وب سایت خود می نویسد که هانتا ویروس ها از خانواده ویروس هایی هستند که عمدتا توسط جوندگان انتشار پیدا می کنند و می توانند منجر به سندرم ها و بیماری های مختلف در افراد شوند. بر اساس گفته های CDC هانتا ویروس، در قاره آمریکا به عنوان ویروس” دنیای جدید “شناخته می شود و ممکن است باعث سندرم ریوی هانتا ویروس (HPS) شود. این در حالی است که سایر ویروس های این خانواده، معروف به هانتا ویروس” دنیای قدیمی “، بیشتر در اروپا و آسیا یافت می شوند و ممکن است باعث سندرم کلیه (HFRS) شوند.

 تب هموراژیک با سندرم کلیه (HFRS)

تب هموراژیک با سندرم کلیه (HFRS) گروهی از بیماری های هستند که از نظر کلینیکی مشابه بیماری های هانتا ویروس ها می باشند و انواع بیماری هایی تب هموراژیک کره ای، تب هموراژیک اپیدمی و اپیدمی نفروپاتی را شامل می شود. ویروس های Hantaan، Dobrava، Saaremaa، Seoul و Puumala می توانند منجر به این بیماری شوند.

شیوع تب هموراژیک با سندرم کلیه

 تب هموراژیک با سندرم کلیه در سراسر جهان یافت می شود اما به طور وسیع تر در شرق آسیا، به ویژه در چین، روسیه و کره دیده شده است. Hantaviruses توسط جوندگان منتشر می شود و افراد ممکن است در صورت تماس با ادرار، بزاق، مدفوع جوندگان و یا بعد از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار ناشی از لانه های آن ها و لمس غشاهای مخاطی چشم، بینی یا دهان به این بیماری مبتلا شوند. این ویروس همچنین می تواند به طور مستقیم از طریق زخم های پوستی به انسان منتقل شود و او را آلوده کند.. علاوه بر آن، افرادی که با جوندگان زنده سروکار دارند از طریق گزش جوندگان و حیوانات آلوده ممکن است در معرض ابتلا به هانتا ویروس قرار بگیرند. انتقال این ویروس از راه انسان به انسان امکان پذیر است اما این موارد به ندرت دیده شده است.

 علائم هانتا ویروس تب هموراژیک با سندرم کلیه

علائم HFRS معمولاً در طی 1 تا 2 هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ایجاد می شود، اما در موارد نادر، ممکن است بیمار تا 8 هفته علائمی را تجربه نکند.

 علائم اولیه به طور ناگهانی شروع می شود و شامل موارد زیر است:

• تب
• لرز
• تاری دید
• حالت تهوع
• سردردهای شدید
• درد پشت و شکم

علاوه برآن ممکن است افراد دچار گرگرفتگی صورت، التهاب یا قرمزی چشم یا بثورات پوستی شوند.

 علائم ثانویه بیماری HFRS، عبارتند از:

• شوک حاد
• نشت عروقی
• فشار خون پایین

نارسایی حاد کلیه که می تواند باعث تجمع بیش از حد مایعات در بدن شود.  شدت این بیماری به نوع ویروس ایجاد کننده عفونت بستگی دارد. در برخی موارد ممکن است بهبودی کامل هفته ها یا حتی ماه ها طول بکشد.

تشخیص تب هموراژیک با سندرم کلیه

چندین آزمایش بالینی برای تأیید و تشخیص HFRS در بیماران با علائم مشخص وجود دارد.

درمان تب هموراژیک با سندرم کلیه

درمان حمایتی، اصلی ترین گزینه درمانی برای بیماران مبتلا به عفونت هانتا ویروس است. مراقبت شامل مدیریت مایعات جمع شده در بدن بیمار و برقراری تعادل الکترولیت ( سدیم، پتاسیم، کلرید)، حفظ سطح مناسب اکسیژن و فشار خون و درمان مناسب هرگونه عفونت ثانویه می باشد. حتی این امکان وجود دارد که برخی از بیماران برای از بین بردن مایعات بیش از حد، نیاز به دیالیز داشته باشند. بررسی ها نشان داده که رباویرین ( داروی داخل وریدی)، به عنوان یک داروی ضد ویروسی، در صورت تشخیص زود هنگام بیماری می تواند از مرگ و میر ناشی از HFRS جلوگیری کند.

پیش آگهی تب هموراژیک با سندرم کلیه

بسته به نوع ویروس، میزان مرگ و میر در مبتلایان به این بیماری کمتر از 1٪ تا 15٪ می باشد.

پیشگیری تب هموراژیک با سندرم کلیه

كنترل جوندگان، راهکار اوليه براي جلوگيري از عفونت هانتاويروس است. جمعیت جوندگان در نزدیکی جوامع انسانی باید کنترل شوند. افراد باید از تماس با ادرار جوندگان، بزاق و لانه های آن ها پرهیز کنند. بهداشت های ایمنی را در هنگام کار در محیط های که ممکن است این جوندگان وجود داشته باشند را رعایت کنند.

سندرم ریوی هانتا ویروس (HPS)

هانتا ویروس ها، در قاره آمریکا، باعث بیماری دیگری می شوند که به سندرم ریوی هانتا ویروس معروف است. سندرم ریوی Hantavirus (HPS) یک بیماری تنفسی شدید و گاه کشنده در انسان است که در اثر عفونت با هنتاو ویروس ایجاد می شود. مهمترین هانتی ویروس در ایالات متحده که می تواند باعث HPS شود. ویروس Sin Nombre است که توسط موش گوزن ها پخش شده است. افرادی که با جوندگان حامل ویروس هانتویروس در تماس هستند در معرض خطر ابتلا به HPS قرار دارند. حتی افراد سالم اگر در معرض ویروس باشند در معرض خطر عفونت HPS هستند.

شیوع  سندرم ریوی هانتا ویروس

تا به امروز، هیچ موردی از HPS در ایالات متحده گزارش نشده که ویروس از یک شخص به فرد دیگر منتقل شده باشد. اما در شیلی و آرژانتین، موارد نادری از انتقال شخص به فرد در بین تماس نزدیک شخص با بیمار مبتلا به نوعی هانتی ویروس بنام ویروس آندس رخ داده است.

علائم سندرم ریوی هانتا ویروس

با توجه به این که اطلاعات کمی در مورد HPS وجود دارند هنوز “دوره انکوباسیون و بیماری زایی این ویروس ” شناخته نشده است. اما با این حال، به نظر می رسد که علائم این بیماری ممکن است بین 1 تا 8 هفته پس از قرار گرفتن در معرض ادرار تازه، مدفوع یا بزاق جوندگان آلوده بروز پیدا کنند.

علائم اولیه HPS

علائم اولیه این بیماری شامل خستگی، تب و دردهای عضلانی به خصوص در ران، باسن، پشت، و بعضی اوقات شانه ها می باشد.

همچنین ممکن است حدود نیمی از بیماران مبتلا به  HPS علائم زیر را تجربه کنند:

• لرز
• سردرد
• سرگیجه
• ناراحتی های شکمی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم

علائم ثانویه HPS

چهار تا 10 روز پس از مرحله اولیه بیماری، علائم ثانویه HPS ظاهر می شود که عبارتند از:

• سرفه
• تنگی نفس
• احساس تجمع مایع در ریه ها

 بیماری HPS می تواند کشنده باشد و میزان مرگ و میر آن 38 درصد است.

تشخیص سندرم ریوی هانتا ویروس

تشخیص زودهنگام HPS در فردی که فقط چند روز به آن مبتلا شده بسیار دشوار است. زیرا علائم اولیه این بیماری مانند تب، درد عضلات و خستگی شبیه علائم بیماری های دیگر مثل آنفولانزا می باشد که گاها این دو با هم اشتباه گرفته می شوند. اما اگر فرد سابقه مواجهه احتمالی با جوندگان روستایی را داشته باشد، و دچار تب و خستگی و همراه با تنگی نفس شده باید سریعا به پزشک مراجعه کند تا از نظر HPS مورد بررسی قرار بگیرد .

پیشگیری سندرم ریوی هانتا ویروس

برای پیشگیری از ابتلا به HPS، بهتر است راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:

• سوراخ ها و رخنه های خانه یا گاراژ خود را کاملا ببندید.
• از تماس با جوندگان در خانه و فضاهای باز جدا خودداری کنید.
• مکان حضور جوندگان را در محل کار و زندگی خود از بین ببرید.
• در صورت مشاهده جوندگان در اطراف منزل خود، تله هایی را در داخل و اطراف خانه قرار دهید تا آلودگی جوندگان کاهش یابد.

نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد که بسیاری از افراد که به HPS مبتلا شده اند، پس از تماس مکرر با جوندگان به این بیماری مبتلا شده اند و از طرفی هم، بسیاری از مبتلایان گزارش دادند که به هیچ وجه جوندگان یا حتی لانه های آن ها را ندیده اند. بنابراین، اگر در منطقه ای زندگی می کنید که احتمال حضور جوندگان در آن منطقه زیاد است سعی کنید همیشه اطراف خود را تمیز نگه دارید.

درمان هانتا ویروس

هیچ درمانی یا واکسن خاصی برای عفونت هانتا ویروس وجود ندارد. با این حال، اگر افراد آلوده زود تشخیص داده شوند و مراقبت های پزشکی را در یک بخش مراقبت های ویژه دریافت کنند، ممکن است روند درمانی بهتری داشته باشند. حتی ممکن است بیماران در مراقبت های ویژه با مشکلات تنفسی شدید تحت اکسیژن درمانی قرار بگیرند.

بنابراین، افراد در صورتی که در معرض جوندگان قرار گرفته اند و علائمی مانند تب، درد شدید عضلات و تنگی نفس شدید را تجربه می کنند بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنند. حتماً به پزشک خود بگویند که در اطراف جوندگان بوده اند. این امر به پزشک هشدار می دهد که به دنبال بیماری جوندگان مانند HPS باشد.

پیش آگهی هانتا ویروس

هرچه زودتر بیماری زودتر تشخیص داده شود و بیمار سریع تر تحت مراقبت فوری قرار بگیرد، بهتر درمان می شود و احتمالاً درمان مؤثرتر خواهد بود.