آندوسکوپی فوقانی که با نام ازفاگوگاسترودئودنوسکوپی نیز شناخته می شود، یک روش کم تهاجمی و غیرآسیب زننده است که برای بررسی پوشش مری استفاده می شود. در واقع EGD نوعی آندوسکوپی است که در آن یک فیبر نوری مجهز به دوربین می‌تواند بدون نیاز به برش داخل بدن را بررسی کند. در EGD، آندوسکوپ از طریق دهان و گلو، معمولا تحت آرامبخشی خفیف وارد بدن می شود. اگر می خواهید اطلاعات کافی از مراحل انجام و عوارض و حتی خطرات احتمالی آندوسکوپی فوقانی مطلع شوید بهتر است این مقاله از پزشکت را تا انتها مطالعه کنید.
روش EGD چگونه عمل می کند؟
آندوسکوپی فوقانی می تواند به عنوان یگ گزینه درمانی، ابزار تشخیصی یا هر دو عمل کند. هم کودکان و هم بزرگسالان می توانند تحت انجام این روش قرار گیرند.
EGD از یک آندوسکوپ استفاده می کند که از دهان به دستگاه گوارش منتقل می شود. آندوسکوپ نازک و منعطف است و یک دوربین و ابزار میکرو جراحی به آن متصل است. از دوربین برای مشاهده پوشش داخلی لومن استفاده می شود. در حین آندوسکوپی، پزشک ممکن است از منطقه عکس یا فیلم ضبط کند.
EGD ممکن است شامل یک یا چند روش زیر باشد:
- دئودنوسکوپی برای بررسی داخل دوازدهه، اولین قسمت روده کوچک
- ازوفاگوسکوپی برای ارزیابی داخل مری
- گاستروسکوپی برای مشاهده داخل معده
EGD ، قسمت بیرونی سیستم گوارش فوقانی را بررسی نمی کند. همچنین اطلاعات قابل اعتمادی در مورد ریه ها، کبد، طحال یا سایر اندام های مجاور ارائه نمی کند.
در صورت بروز چه علائمی EGD تجویز می شود؟
یک متخصص گوارش ممکن است برای بررسی علل برخی از علائم احتمالی مانند سوزش سر دل و درد شکم، احساس طعم اسیدی در دهان، در بیماری ریفلاکس معده به مری این روش را تجویز کند.
پزشک همچنین ممکن است در صورت داشتن علائم دیگری از جمله درد قفسه سینه، هماتمزیس (استفراغ خون)، استفراغ بیش از حد یا مداوم، آروغ بیش از حد یا غیر معمول، بلع دردناک (ادینوفاژی)، مشکلات بلع( دیسفاژی)، کم خونی غیر قابل توضیح ( عملکرد کم گلبول های قرمز) EGD را تجویز کند.
در صورت ابتلا به بیماری ریوی فعال مانند آسم، تشدید بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) یا بیماری شدید قلبی که می تواند در بیهوشی اختلال ایجاد کند، ممکن است پزشک انجام آندوسکوپی فوقانی را به تعویق بیندازد. به همین ترتیب در صورت ابتلا به عفونت در بینی، گلو یا سیستم ریوی، به خصوص اگر این روش برای اهداف تشخیصی انجام شود، بهتر است انجام آندوسکوپی فوقانی را به زمان دیگری موکول کنید.
خطرات احتمالی آندوسکوپی فوقانی چیست؟
به طور کلی، عوارض ناشی از EGD خفیف هستند و در طول عمل یا در عرض چند روز آشکار می شوند. احتمال بروز عوارض جدی ناشی از EGD وجود دارد اما به ندرت رخ می دهد.
ساییدگی یا پارگی پوشش داخلی مری، معده یا روده کوچک می تواند باعث خونریزی شود. اگر ساییدگی جزئی باشد، این می تواند خود به خود بهبود یابد. اما در صورت شدید بودن ممکن است منجر به بروز خونریزی گوارشی شود که در طول عمل EGD یا بعداً از آن نیاز به ترمیم داشته باشد.
احتمال سوراخ شدن دستگاه گوارش فوقانی و در نهایت خونریزی جدی یا نشت مایع معده هم وجود دارد. حتی احتمال بروز عوارض قلبی یا ناشی از بیهوشی در افراد با سابقه بیماری زمینه ای شدید قلبی یا ریوی وجود دارد.
در صورتی که قبل از عمل دچار اختلال گوارشی فوقانی مانند زخم خونریزی یا تومور بزرگ شده باشید، احتمال بروز عوارض بیشتر است. علاوه بر این، یک EGD که بیشتر برای اهداف درمانی صورت می گیرد بیشتر از یک EGD تشخیصی باعث اختلال در بافت می شود و به احتمال زیاد عوارض ایجاد می کند.
آندوسکوپی فوقانی چگونه انجام می شود؟
از EGD می توان برای تشخیص و درمان تعدادی از بیماری ها استفاده کرد، از جمله:
- از بین بردن رشد (مانند سرطان)
- ترمیم ضایعه باز (مانند زخم)
- بستن واریس مری (رگ های خونی گشاد شده)
- استفاده از گرما یا سرما برای از بین بردن آبسه (توده متورم بافت)
- استفاده از دستگاه بالون مانند یا لیزر درمانی برای اتساع (گشاد کردن) دستگاه گوارش فوقانی
EGD همچنین در درمان چاقی شدید به عنوان یکی از جایگزین های دیگر انواع جراحی کاهش وزن استفاده شده است. این روش شامل تکنیک هایی مانند کاهش اندازه معده با استفاده از روش آندوسکوپی برای قرار دادن بخیه ها به جای استفاده از برش شکمی است.
سایر شرایطی که ممکن است با EGD تشخیص داده یا درمان شوند عبارتند از:
- فتق هیاتال
- عفونت های مختلف، التهاب و زخم
- آشالازی (اختلال حرکت) دستگاه گوارش فوقانی
- بیماری های مزمن مانند بیماری سلیاک یا بیماری کرون
- علاوه بر این، در صورت بلع جسم خارجی یا مصرف ماده سوز آور، پزشک ممکن است این روش را برای شما تجویر کند.
به عنوان یک ابزار تشخیصی، EGD زمانی مفید است که ساده ترین و ایمن ترین راه برای گرفتن بیوپسی باشد. در طول این روش، پزشک یک یا چند نمونه بافت را برای بررسی زیرمیکروسکوپ نمونه برداری می کند.
بهبودی بعد از آندوسکوپی فوقانی
بهبودی پس از آندوسکوپی نباید بیش از چند روز طول بکشد. اما در صورت بروز هر یک از موارد زیر حتما با پزشک خود مشورت کنید:
- ناراحتی گلو که بیش از چند روز طول می کشد.
- تشدید درد یا مشکل در بلع
- التهاب و تورم در پشت گلو
اگر بعد از عمل دچار درد یا خونریزی شدید شکمی شدید، فوراً با پزشک تماس بگیرید. مدفوع تیره رنگ یا سرفه، تف کردن، یا استفراغ خون نشانه هایی هستند که باید به پزشک خود گزارش دهید. سبکی سر یا سرگیجه می تواند نشانه کم خونی شدید باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
سوالات متداول
EGD کجا انجام می شود؟
EGD ها معمولاً در یک مجموعه آندوسکوپی (یک اتاق عمل ویژه) در یک بیمارستان یا یک مرکز جراحی یا یک کلینیک سرپایی انجام شود.
عمل EGD چقدر طول می کشد؟
حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد تا پزشک شما مری، معده و دوازدهه را در طول آندوسکوپی فوقانی معاینه کند.
آیا می توانم قبل از آن بخورم یا بنوشم؟
تا چند هفته قبل از انجام EGD احتمالا به شما توصیه می شود رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. به عنوان مثال، در صورت ابتلا به بیماری سلیاک، ممکن است به شما دستور داده شود که از مصرف گلوتن خودداری کنید. در غیر این صورت، از شما خواسته می شود تا حدود هشت ساعت قبل از EGD، خوردن و آشامیدن را متوقف کنید.
آیا می توانم داروهایم را تا زمان انجام عمل مصرف کنم؟
در صورت مصرف برخی از دارو ها مانند داروهای رقیق کننده خون احتمال دارد به شما توصیه شود تا چند روز قبل از آزمایش از مصرف آنها خودداری کنید.
در طول انجام این آندوسکوپی ضربان قلب، فشار خون، تعداد تنفس و سطح اکسیژن شما کنترل می شود. شما یک پالس اکسیمتر روی انگشت خود خواهید داشت که میزان اشباع اکسیژن و نبض را اندازه گیری می کند. یک کاف فشار خون روی بازوی شما قرار می گیرد.
برای جلوگیری از ناراحتی و گرفتگی دهان، باید آرامبخش داخل وریدی (IVو همچنین داروهای بی حس کننده موضعی در گلو تجویز شود
سپس گلوی با دارو بی حسی اسپری می شود که حدود 30 تا 45 دقیقه اثر بی حسی خواهد داشت.
آیا عوارض جانبی بعد از EGD وجود دارد؟
تا 24 ساعت پس از عمل، ممکن است گلودرد خفیف و مقداری نفخ، گاز یا گرفتگی خفیف داشته باشید. برخی از افراد نیز در اثر بیهوشی احساس تهوع می کنند. اگر این علائم بیش از یک روز طول کشید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید.
چه مدت بعد از آندوسکوپی می توانید چیزی بخورید یا بنوشید؟
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما دستورالعمل های خاصی را بر اساس روش شما به شما ارائه می دهد. در بیشتر موارد، مدت کوتاهی پس از آندوسکوپی می توانید غذاهای سبک بخورید. اگر گلودرد یا اثرات باقیمانده از بی حسی موضعی دارید، بهتر است صبر کنید تا درد یا بی حسی برطرف شود.
مدت زمان بهبودی از EGD چقدر است؟
زمان بهبودی پس از آندوسکوپی فوقانی معمولاً بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. ممکن است برای چند ساعت اثرات آرام بخشی و حدود یک روز کمی گلودرد داشته باشید.
آیا آندوسکوپی فوقانی نیاز به بیهوشی دارد؟
بله، آرامبخشی خفیف تا متوسط در طول عمل EGD در اکثر موارد استفاده می شود. این کار از عوارضی مانند گرفتگی دهان یا خفگی در حالی که آندوسکوپ در مری است و همچنین از اضطراب در حین عمل جلوگیری می کند.
چه بیماری هایی را می توان با آندوسکوپی تشخیص داد؟
از EGD می توان برای تشخیص التهاب، تورم و تغییرات ساختاری مانند مری بارت استفاده کرد. اغلب برای کمک به تشخیص بیماری ریفلاکس معده GERD یا برای گرفتن نمونه بیوپسی در صورت مشکوک بودن به سرطان استفاده می شود.
سخن اخر
ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی EGD یک آزمایش تشخیصی است که مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک را برسی و ارزیابی می کند. این می تواند به عنوان یک مداخله، یک ابزار تشخیصی یا هر دو عمل کند. یک متخصص گوارش EGD را انجام می دهد. در صورت بروز هر گونه علائم مربوط به بیماری های گوارشی بهتر است سریعا به پزشک معالج خود مراجعه کنید. شاید برای بررسی علل اصلی وضعیت خود به یک روش تشخیصی مانند آندوسکوپی فوقانی نیاز داشته باشید.
آخرین دیدگاه‌ها