علت سرگیجه و خستگی همزمان چیست؟

سرگیجه و خستگی همزمان ممکن است ناشی از هیپوگلیسمی، ضربه مغزی یا کم خونی فقر آهن (IDA) باشد. طیف گسترده ای از شرایط می تواند باعث سرگیجه و خستگی شود. در زیر شایع ترین علل هر دو علامت ذکر شده است. سرگیجه و خستگی می تواند به طور جدی بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارد و احتمالاً شما را دچار حادثه کند.

خستگی به عنوان یک خستگی شدید جسمی و روانی توصیف می شود که با استراحت یا خواب از بین نمی رود. سرگیجه می تواند به طرق مختلف ظاهر شود. ممکن است احساس بی ثباتی، سبکی سر، یا احساس چرخش کاذب داشته باشید. هر دو علامت (خستگي و سرگيجه) ناشی از تعدادی از وضعیت ها و شرایط سلامتی هستند که فقط برخی از آنها جدی هستند. احساس سرگیجه و خستگی دلایل احتمالی زیادی دارد. در اینجا، به دلايل رایج سرگیجه و خستگی نگاه می کنیم. ما همچنین در مورد علائم مرتبط و آنچه که می توان برای کمک به حل خستگي و سرگيجه انجام داد صحبت می کنیم.

سندرم خستگی مزمن (CFS)

همانطور که در نام مشخص شده است، خستگی علامت اصلی CFS است و می تواند آنقدر شدید باشد که در انجام کارهای روزمره مشکل ایجاد کند. این بیماری به عنوان آنسفالومیلیت میالژیک نیز شناخته می شود. سندرم خستگی مزمن (CFS) یک بیماری مزمن است که به شدت بر توانایی شما برای درگیر شدن در فعالیت های روزمره زندگی تأثیر می گذارد. CFS در افراد 40 تا 60 ساله شایع تر است، اما می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد. اگر فکر می کنید به این بیماری مبتلا هستید، باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا درمان برای هر فردی متفاوت است. علائم ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد و بعد از ورزش بدتر شود. علاوه بر خستگی و سرگیجه، فرد مبتلا به CFS ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کند:

• سردرد
• گلو درد
• مشکلات  خواب
• درد عضلانی یا مفصلی
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• بدتر شدن علائم هنگام ایستادن
• مشکل در تفکر، به خاطر سپردن یا تمرکز
• کاهش توانایی انجام کارها و فعالیت های روزمره

هیپوگلیسمی: علت سرگیجه و خستگی

هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح گلوکز در خون به کمتر از حد طبیعی برسد كه به عنوان قند خون پایین شناخته می شود. این وضعیت معمولاً در موارد دیابت وابسته به انسولین رخ می دهد. افراد مبتلا به این بیماری طولانی مدت گلوکز، منبع اصلی انرژی بدن را به درستی پردازش نمی کنند و نیاز به مکمل انسولین دارند. علائم هیپوگلیسمی خفیف تا متوسط می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. آنها به سرعت ظاهر می شوند و ممکن است شامل خستگی و سرگیجه باشند. برای افزایش سریع قند خون پایین، کربوهیدرات هایی مانند آب میوه، قرص گلوکز، نوشابه یا حتی یک قاشق غذاخوری کامل شکر یا عسل مصرف کنید. افراد مبتلا به هیپوگلیسمی نیز ممکن است ترکیبی از علائم زیر را تجربه کنند:

• ضعف
• گیجی
• سردرد
• تاری دید
• گرسنگی
• مشکل در تمرکز
• تعریق بیش از حد
• بی قراری یا لرزش
• سردرگمی یا سرگردانی
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• تحریک پذیری یا عصبی بودن

افراد مبتلا به هیپوگلیسمی شدید ممکن است قادر به خوردن یا نوشیدن نباشند. آنها ممکن است دچار تشنج شوند و حتی ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهند. هیپوگلیسمی شدید خطرناک است و نیاز به درمان فوری دارد.

کم خونی فقر آهن (IDA)

چرخه قاعدگی ماهانه شما ممکن است چیزی بیش از دل درد و هوس غذایی برای شما ایجاد کند. در طول قاعدگی، از دست دادن خون می تواند باعث شود که شما بیش از حد معمول احساس خستگی کنید. از دست دادن خون همچنین بر کاهش فشار خون و کم خونی اثر مي گذارد، و هر دو محرک سرگیجه و خستگی هستند. آهن به حمل اکسیژن در سراسر بدن کمک می کند و سلول ها و بافت های سالم را حفظ می کند. کمبود آهن می تواند منجر به کم خونی فقر آهن (IDA) شود که ممکن است باعث سرگیجه و خستگی شود.

کم خونی یک بیماری بسیار شایع است، اما منحصراً توسط چرخه های قاعدگی ایجاد نمی شود. کم خونی می تواند از از دست دادن خون به دنبال آسیب، جراحی، خونریزی شدید و مکرر بینی، اهدای خون مکرر و غیره رخ دهد. افراد مبتلا به بیماری های گوارشی مانند زخم معده ، بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده نیز در معرض خطر کم خونی هستند. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضربان قلب سریع
• هوس یخ یا خاک رس
• پوست رنگ پریده یا زرد
• تنگی نفس یا درد قفسه سینه
• ناخن های شکننده یا ریزش مو

کسانی که بیشتر در معرض خطر IDA هستند، عبارتند از:

• گیاهخواران
• زنان باردار
• افرادی که پریودهای سنگین دارند.
• افرادي که خون زیادی از دست داده اند.

ضربه مغزی: علت سرگیجه و خستگی

ضربه مغزی یک آسیب مغزی موقت، ناشی از یک ضربه به سر است. آسیب می تواند چند روز یا چند هفته طول بکشد. شاید زمین خوردید و به سرتان ضربه زدید، حتی ممکن است احساس خوبی داشته باشید. اما باید مراقب علائم ضربه مغزی باشید، زیرا خستگی و سرگیجه از علائم این آسیب مغزی موقت هستند. اگر فکر می کنید ممکن است دچار ضربه مغزی شوید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که فوراً به پزشک مراجعه کنید. ضربه مغزی می تواند در اثر هر ضربه ای به سر ایجاد شود و علائم آسیب دقایقی یا چند ساعت بعد ظاهر شود. علائم معمولاً در عرض چند دقیقه پس از ضربه ظاهر می شوند و می توانند شامل موارد زیر باشند:

• گیجی
• سردرد
• نوسانات خلقی
• مشکلات تعادل
• سرگیجه و خستگی
• مشکل در خوابيدن
• از دست دادن حافظه
• حالت تهوع یا استفراغ
• تحریک پذیری یا نوسانات خلقی
• تغییرات در بینایی شما – مانند تاری دید، دوبینی، یا “دیدن ستاره ها”

كم آبی بدن

کم آبی بدن یکی از علل شایع سرگیجه و خستگی است. کم آبی بدن به دلیل از دست دادن مایعات و الکترولیت ها است که اغلب در دماهای بالا، به خصوص در حین ورزش اتفاق می افتد . مهم است که به طور منظم مایعاتی را که بدن از دست می دهد جایگزین کنید. علائم کم آبی بدن عبارتند از:

• گیجی
• سردرد
• تشنگی شدید
• تکرر ادرار کمتر
• ادرار بیش از حد معمول زرد است.

کم آبی خفیف را می توان با نوشیدن آب یا مایعات حاوی الکترولیت مانند نوشیدنی های ورزشی درمان کرد. کم آبی شدید نیاز به مراقبت های بیمارستانی و یک تزريق وریدی دارد كه به طور مستقیم بدن را هیدراته کند تا زمانی که به سطح طبیعی برگردد.

نورونیت دهلیزی

نورونیت وستیبولار عفونت گوش داخلی است. عفونت‌های گوش مانند نورونیت دهلیزی می‌توانند تعادل شما را از بین ببرند و باعث ایجاد حس کاذب چرخش شوند. عصب ممکن است به دلیل عفونت های ویروسی مانند گلودرد یا سرماخوردگی ملتهب شود. در اینجا برخی از علائم دیگر وجود دارد:

• گیجی
• تاری دید
• حالت تهوع

داروها: علت سرگیجه و خستگی

برخی از داروها نیز می توانند باعث سرگیجه و خستگی شوند. داروهای رایجی که افسردگی، فشار خون بالا و تشنج را درمان می کنند شامل می شوند. اگر فکر می کنید داروی شما این عوارض جانبی را ایجاد می کند، با پزشک خود در مورد داروهای جایگزین صحبت کنید.

بارداری

سرگیجه و خستگی نیز از علائم شایع بارداری هستند. در دوران بارداری، بدن شما تغییرات گردش خون را تجربه می کند که می تواند باعث سرگیجه شود. قلب شما بیش از حد طبیعی خون پمپاژ می کند و گردش خون شما به دلیل هورمون هایی که باعث گشاد شدن و شل شدن رگ های خونی می شوند کند می شود.

كند شدن گردش خون منجر به فشار خون پایین تر از حد طبیعی و سرگیجه شود. همانطور که بدن شما برای سازگاری با کودک در حال رشد منبسط می شود، رحم در حال رشد نیز می تواند باعث تغییرات گردش خون شود که اغلب باعث سرگیجه می شود. سرگیجه و خستگی بیشتر در سه ماهه اول و دوم بارداری رخ می دهد. اگر علائم دیگری مانند خونریزی واژینال یا درد شکم دارید، می تواند نگران کننده باشد، در این صورت بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

میگرن

میگرن یک نوع سردرد است که می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. اگر سرتان درد می‌کند ، و نورها خیلی روشن هستند و انجام هر کاری غیرممکن است، احتمالاً دچار میگرن شده‌اید. میگرن می تواند توانایی فرد را برای انجام فعالیت های روزانه کاهش دهد. علاوه بر سرگیجه و خستگی، علائم میگرن عبارتند از:

• سر درد شدید
• تهوع و استفراغ
• حساسیت به نور
• دیدن فلاش ها یا نقاط نورانی
• مشکل در فکر کردن و صحبت کردن
• احساس سوزن سوزن شدن در صورت یا بازوها

شما می توانید سرگیجه و سرگیجه ناشی از میگرن را حتی بدون سردرد دردناک تجربه کنید. میگرن اغلب در اثر کافئین، استرس، کم خوابی و عدم ورزش ایجاد می شود. میگرن نیز در حوالی پریود شما شایع است. تنظیم سبک زندگی می تواند به جلوگيري از ميگرن کمک کند. داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن می توانند به کاهش علائم مرتبط با میگرن کمک کنند. اگر سر درد شدید و سرگیجه را تجربه کردید و قبلاً هرگز این علائم را با میگرن نداشتید، باید با اورژانس تماس بگیرید یا از شخصی بخواهید که شما را در اسرع وقت به اورژانس برساند.

ریتم غیر طبیعی قلب

وقتی ریتم غیر طبیعی قلب دارید که به آن آریتمی نیز می گویند، ضربان قلب شما خیلی سریع یا خیلی آهسته است. علائم احتمالی زیادی وجود دارد، از جمله:

• غش كردن
• تنگی نفس و اضطراب
• درد یا فشار قفسه سینه
• ضربان قلب سریع یا تپش در قفسه سینه

گزینه های درمانی بسته به نوع آریتمی شما متفاوت است. برخی از آنها اصلاً نیازی به درمان ندارند و برخی با داروهای رقیق کننده خون یا داروهای فشار خون درمان می شوند. اگر آریتمی دارید، توصیه می شود کافئین، الکل، تنباکو، داروهای ضد افسردگی و بسیاری از محرک های دیگر را محدود کنید.

فشار خون پایین (هیپوتانسیون)

فشار خون پایین غیرطبیعی می تواند مشکلاتی را نیز ایجاد کند. هنگامی که قلب شما کندتر از حد طبیعی خون پمپاژ می کند و گردش خون شما کند می شود، فشار خون پایین می تواند باعث سرگیجه و خستگی و در موارد شدید، شوک شود. علائم عبارتند از:

• گیجی
• تاری دید
• غش کردن
• مشکل در تمرکز

بسیاری از موارد می توانند باعث کاهش فشار خون شوند، از جمله بارداری، بیماری قلبی، کم آبی بدن و برخی داروها. فشار خون پایین را می توان با هیدراتاسیون، لباس های فشرده، مصرف نمک بیشتر و برخی داروها درمان کرد.

درمان و پیشگیری سرگیجه همزمان با خستگی

افزایش غذاهای غنی از آهن، مانند کلم بروکلی، در رژیم غذایی ممکن است به جلوگیری از IDA کمک کند. گزینه های درمانی به علت علائم بستگی دارد. در صورت CFS، هیچ درمان یا درمان تایید شده ای وجود ندارد، اگرچه برخی علائم ممکن است قابل کنترل باشند. متخصصان تمایل دارند عادت هایی را توصیه کنند که به مدیریت مشکلات خواب کمک می کند. درمان ها می تواند شامل داشتن یک ساعت خواب منظم و حذف تلویزیون و کامپیوتر از اتاق خواب باشد.

افزایش تدریجی ورزش نیز می تواند به رفع خستگی کمک کند. پزشک ممکن است پوشیدن جوراب ساق بلند را توصیه کند که می تواند به رفع سرگیجه و سبکی سر کمک کند. از آنجایی که علت CFS ناشناخته است، هیچ پیشگیری شناخته شده ای وجود ندارد. در افراد مبتلا به دیابت، هیپوگلیسمی خفیف تا متوسط ​​با مصرف گلوکز کنترل می شود. مردم می توانند این کار را به طرق مختلف انجام دهند. برخی ممکن است چهار قرص گلوکز یا ژل گلوكز مصرف کنند.

برخی دیگر ممکن است نصف فنجان آب میوه یا یک قاشق غذاخوری شکر، عسل یا شربت ذرت را ترجیح دهند. اگر فرد مبتلا به دیابت به طور مکرر نیاز به مصرف گلوکز اضافی داشته باشد، وضعیت او به درستی مدیریت نشده است و باید در دوز انسولین یا سایر داروها تغییراتی ایجاد کرد. هیپوگلیسمی شدید نیاز به درمان بیمارستانی دارد. به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود برای جلوگیری از هیپوگلیسمی، وعده های غذایی منظم بخورند و مرتباً سطح گلوکز خون خود را چک کنند. یک پزشک با افزایش مصرف آهن توسط فرد، معمولاً با مکمل ها، IDA  را مدیریت می کند.

برای جلوگیری از IDA، رژیم غذایی غنی از آهن توصیه می شود. منابع خوب آهن عبارتند از:

• ماهی
• گوشت
• حبوبات
• سبزیجات سبز برگ مانند کلم بروکلی و کلم پیچ

هر فردی که دچار ضربه مغزی شده است باید استراحت کافی داشته باشد و از فعالیت های روانی و الکل اجتناب کند. استامینوفن برای مدیریت سردردهای مرتبط توصیه می شود و برای خرید بدون نسخه یا در دسترس است. بهترین درمان برای میگرن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی با استفاده از مسکن‌هایی مانند آسپرین یا ایبوپروفن تسکین می‌یابند. اجتناب از عوامل محرک میگرن می تواند به جلوگیری از بروز آن کمک کند. این محرک‌ها نیز متفاوت هستند، اما می‌توانند شامل استرس ، غذاهای خاص و خواب زیاد یا خیلی کم باشند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هرکسی که دوره های مکرر سرگیجه و خستگی را تجربه می کند باید با پزشک صحبت کند. این امر به ویژه در صورتی صادق است که فردی مشکوک به بیماری مزمنی مانند CFS یا دیابت باشد.  علائم زیر ممکن است نشان دهنده ضربه مغزی باشد. در صورت وجود هر یک از موارد زیر پس از آسیب سر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• تشنج
• بی هوشی
• تنگی نفس
• استفراغ مداوم
• مشکلات حافظه
• تغییرات در رفتار
• درد یا فشار قفسه سینه
• ضربان قلب نامنظم یا سریع
• سردردی که از بین نمی رود.