عوارض استرس در بدن چیست؟
قبل از دانستن عوارض استرس بر بدن باید بدانیم که، استرس، نوعی احساس و شرایطی است که افراد هنگام تلاش برای کنار آمدن با چالش های مربوط به امور مالی، کاری، روابط اجتماعی، محیطی و سایر موقعیت ها، دچار آن می شوند. علاوه بر این، هنگامی که فرد یک چالش یا خطری را برای سلامتی خود احساس کند، ممکن است دچار استرس شود.
مردم معمولاً کلمه استرس را به طور یکسان برای اضطراب،، ترس، وحشت یا فشار عصبی به کار می برند. استرس واکنش دفاعی طبیعی بدن در برابر خطرات واقعی یا بالقوه است.
استرس، به کمک هورمون ها، بدن را به حالت آماده باش در می آورد تا سیستم های بدن ، برای فرار از خطر یا مقابله با آن آماده شوند. این عمل به عنوان مکانیسم “جنگ یا گریز” شناخته می شود.
بدن، یک سیستم هوشمند است، اما نمی تواند تفاوت بین عوامل محرک خارجی که عوامل استرس زا هستند را با محرک داخلی تشخیص دهد. بدن به هر دو حالت، به طور یکسان واکنش نشان می دهد. در چنین شرایطی، بدن مقادیر بیشتری از هورمون های کورتیزول، آدرنالین و نورآدرنالین را تولید می کند.
انواع استرس و علائم و عوارض آنها بر بدن
نوروبیولوژی استرس، یک مکانیسم پیچیده است. طبق طبقه بندی انجمن روانشناسی آمریکا یاAPA، 3 نوع استرس وجود دارد:
- استرس حاد
- استرس حاد اپیزودیک
- استرس مزمن
هرکدام از این 3 نوع استرس خصوصیات، علائم، مدت زمان و رویکردهای درمانی خاص خود را دارند.
مدیریت استرس می تواند پیچیده باشد زیرا هر کدام از این 3 نوع استرس مختلف، می توانند بصورت منفرد، مکرر، پیچیده یا مزمن ظاهر شوند.
بنابراین، با توجه به ماهیت محیطی، سبک زندگی، سابقه زندگی فرد، توانایی ها و شخصیت، انسان ها می توانند با انواع مختلفی از استرس رو به رو شوند، که هر کدام به سطوح مختلف از مداخلات درمانی، مدیریت و روشهای درمانی روانشناختی نیاز دارند.
استرس حاد
استرس های حاد معمولاً به طور محدود به وقوع می پیوندد. این نوع از استرس، متداول ترین و شایع ترین و پر تکرار ترین نوع استرس است. استرس حاد، غالباً ناشی از افکار واکنشی و منفی است. افکار منفی درمورد موقعیت ها یا حوادثی که اخیراً اتفاق افتاده اند، یا شرایط، حوادث یا خواسته های مربوط به آینده، در فرد ظاهر می شوند.
به عنوان مثال، اگر اخیراً درگیر مشاجره ای شده اید، ممکن است استرس حاد داشته باشید، که مربوط به افکار منفی شما درباره این موقعیت است. یا ممکن است درباره ی امور کاری خود، استرس حاد داشته باشید.
با این حال، غالباً وقتی افکار منفی کاهش می یابد، استرس نیز فروکش می کند.
استرس حاد باعث ایجاد علائم و نشانه هایی در بدن، مغز و یا احساسات شود، اما نسبت به استرس اپیزودیک و استرس مزمن، آسیب کمتری به فرد می رساند.
علائم و عوارض استرس حاد
برخی از علائم و عوارض استرس حاد بر روی بدن، عبارتند از:
- مشکلات گذرا معده، روده، سوزش معده، نفخ معده، اسهال، یبوست
- پریشانی عاطفی گذرا – ترکیبی از عصبانیت یا تحریک پذیری، اضطراب و افسردگی
- تحریک موقت: فشار خون بالا، افزایش ضربان قلب، تپش قلب، سرگیجه، سردردهای میگرنی، سردی دست یا پاها، تنگی نفس، مشکلات خواب و درد قفسه سینه
- پریشانی عضلانی گذرا: تنش، سردرد، کمر درد، گردن درد، درد فک و سایر تحریکات عضلانی که منجر به کشیدگی عضلات و تاندون ها و مشکلات رباط ها می شود.
استرس حاد می تواند در زندگی هر شخص وجود داشته باشد، اما بسیار قابل درمان و کنترل است. با این حال، استرس حاد مکرر می تواند برای سلامت جسمی و روانی شما بسیار مضر باشد.
استرس حاد اپیزودیک
افرادی که به طور مکرر دچار استرس می شوند، به استرس حاد اپیزودیک مبتلا هستند. آنها همیشه عجله دارند یا احساس فشار روانی می کنند. افراد مسئولیت های زیادی را به عهده می گیرند و معمولاً نمی توانند زمان کافی برای انجام مسئولیت ها یشان داشته باشند.
۲ نوع شخصیت اصلی وجود دارد که اغلب به استرس حاد اپیزودیک مبتلا می شوند:
شخصیت نوع A . افراد دارای شخصیت تیپ A دارای انگیزه رقابتی بیش از حد، پرخاشگری، بی حوصلگی و دارای احساس عجله و کمبود وقت هستند. این ویژگی های شخصیتی باعث ایجاد دوره های مکرر استرس حاد برای فرد نوع A می شود. متخصصان قلب، فریدمن و روزنمن، دریافتند که افراد دارای شخصیت نوع A به طور قابل توجهی به بیماری عروق کرونر قلب مبتلا می شوند.
افراد دائما نگران. این افراد، با افکار منفی تقریباً بی وقفه ای رو به رو می شوند که باعث بروز استرس حاد اپیزودیک در آنها خواهد شد. این افراد تقریباً در هر شرایط، حادثه و فاجعه ای منفی را پیش بینی می کنند. آنها درباره این که جهان، مکانی خطرناک و غیر امن است و همیشه اتفاقی بد در شرف وقوع است، اعتقاداتی اساس دارند. افراد منفی نگر، پرخاشگر بوده و تمایل به ایجاد تنش بیش از حد دارند اما بیشتر از اینکه عصبانی باشند، مضطرب و افسرده هستند.
افکار آنها غالباً با عبارت” اگر فلان اتفاق رخ بدهد چه ” شروع می شود. عباراتی که دارای نتایج منفی پیش بینی شده هستند. این افراد، اغلب با اختلال اضطراب عمومی تشخیص داده می شوند.
علائم و عوارض استرس حاد ایپزودیک بر بدن
شایع ترین علائم استرس حاد اپیزودیک، مشابه علائم استرس حاد است، اما امکان تشدید این علائم هم وجود دارد.
برخی از علائم و عوارض ناشی از استرس اپیزودیک، عبارتند از:
- اختلال در روابط اجتماعی و کاری
- تنش عضلانی: تنش، سردرد، کمردرد، درد فک، مشکلات تاندون ها و رباط ها
- پریشانی عاطفی: احساس خطر یا تحریک پذیری، اضطراب و افسردگی، بی حوصلگی
- پریشانی شناختی: کاهش تمرکز، کاهش سرعت یادگیری، اختلال در حافظه، خستگی ذهنی
- اختلال در سیستم ایمنی: سرماخوردگی یا آنفولانزا، آلرژی، آسم و سایر بیماری های سیستم ایمنی
- مشکلات معده و روده، سوزش معده، نفخ شکم، اسهال، یبوست، ایجاد و تشدید سندرم روده تحریک پذیر
- فشار خون بالا، افزایش ضربان قلب، تپش قلب، سرگیجه، سردرد میگرنی، سرد شدن دست یا پا، تنگی نفس، بی خوابی، درد قفسه سینه و بیماری های قلبی
استرس حاد اپیزودیک نیاز به مداخله در سطوح مختلف دارد. این پروسه ی درمانی، نیاز به کمک تخصصی دارد که می تواند تا ماهها طول بکشد.
در بیشتر مواقع، سبک زندگی و ویژگی های شخصیتی، آنقدر ریشه دار و عادی است که این افراد ممکن است در نحوه زندگی خود مشکلی نداشته باشند. معمول است که این افراد مشکلات خود را به گردن افراد دیگر و اتفاقات خارجی بیندازند. یعنی فرافکنی کنند.
غالباً، این افراد الگوهای سبک زندگی خود، و الگوهای تعامل با دیگران، و جهان بینی خود را به عنوان یک جز اساسی یا جدایی ناپذیر از شخصیت خود می بینند. بنابراین اغلب در برابر کمک روانشناسی مقاومت می کنند.
این افراد ممکن است در برابر تغییر رفتار و الگوی تفکر خود بسیار مقاومت کنند. معمولاً این افراد فقط در مواردی که عوارض و ناراحتی های جسمی و بدنی زیاد شدت یابد، به دنبال درمان روانشناختی می گردند.
استرس مزمن
استرس مزمن، مضرترین نوع استرس است. اگر استرس مزمن برای مدت طولانی بدون توجه رها شود و درمان نشود، می تواند به طور قابل توجهی و اغلب به طور جبران ناپذیری به سلامت جسمی شما آسیب برساند و سلامت روانی شما را خراب کند.
به عنوان مثال، فقر طولانی مدت، مورد سواستفاده قرار گرفتن مکرر به هر شکلی، بیکاری، مشکلات خانوادگی، محیط کار نامناسب، سو مصرف مواد یا ازدواج اشتباه می تواند باعث استرس مزمن قابل توجهی شود.
استرس مزمن همچنین می تواند زمانی ایجاد شود که فرد احساس ناامیدی کند، سعی کند از علت ایجاد استرس بگریزد و از جستجوی راه حل صرف نظر کند. استرس مزمن می تواند ناشی از تجربه های ناراحت کننده در دوران کودکی یا تجربیات آسیب زای سال های بعدی زندگی باشد.
وقتی فردی با استرس مزمن زندگی می کند، استرس در رفتارها و واکنش های عاطفی او ریشه دوانده است. در سیستم عصب شناسی مغز و بدن او تغییراتی ایجاد شده است. افرادی که دچار استرس مزمن هستند لیستی از علائم و نشانه هایی را که قبلاً ذکر شد، دارند.
علائم و عوارض استرس مزمن بر بدن
اما علائم و نشانه های این مورد، مزمن است و می تواند منجر به آسیب جسمی و روانی شود. حتی می تواند منجر به خودکشی، اقدامات خشن، قتل، روان پریشی، سکته های قلبی و مغزی شود. این افراد روز به روز و سال به سال فرسوده تر می شوند.
استرس مزمن زندگی، سلامت بدن و ذهن را از بین می برد. با فرسایش طولانی مدت اعصاب و آرامش، ویرانی روانی ایجاد می کند.
این استرس، استرس ناشی از فقر، مشکلات خانوادگی، خشونت، آزار، ضربه، شغل نامناسب، رقابت ناسالم، جنگ و درگیری است. هنگامی که افراد، راهی برای خروج از یک وضعیت اسفناک نمی یابند، احساس اضطراب و فشار بر وجودشان سیطره می یابد و بدون هیچ امیدی، فرد جستجوی راه حل را کنار می گذارد.
برخی عوامل استرس زا یا محرک مزمن، از تجربیات آسیب زای دوران کودکی ناشی می شوند که در وجود فرد نهادینه می شوند و برای همیشه بروز می کنند.
تجارب کودکی عمیقا بر شخصیت تأثیر می گذارد. اغلب منجر به تشکیل سیستم های اعتقادی اصلی می شوند که ناشی از علل استرس زا، برای فرد ایجاد می شوند (به عنوان مثال، جهان مکانی تهدید کننده است، من باید همیشه عالی و کامل باشم).
وقتی اعتقادات و باورهای شخصیتی، عمیق یا ریشه دار شوند، بهبودی، نیاز به مشارکتی فعال با روان شناس یا روان پزشکی حرفه ای دارد. خبر خوب این است که درمان روانشناختی بسیار موثر است.
بدترین ویژگی استرس مزمن این است که برخی از افراد به آن عادت می کنند. آنها تقریباً فراموش می کنند که مبتلا به استرس مزمن هستند. از برخی جهات، می توان گفت این سازگاری در قالب یک سازوکار دفاعی روانشناختی انجام می شود.
درمان استرس مزمن
مردم بلافاصله از استرس حاد آگاه می شوند، زیرا استرس حاد، برای فرد غیرعادی است. با این حال، افراد مبتلا به استرس مزمن به دلیل دائمی و طولانی بودن استرس شان، عادت کردن و همچنین احساس ناتوانی و ناامیدی، همه علائم و نشانه ها را نادیده می گیرند. سرمایه های جسمی و روانی آنها با فرسایش طولانی مدت تحلیل می رود.
علائم و نشانه های استرس مزمن به سختی قابل درمان است. اما درمان آن غیرممکن نیست. افراد مبتلا به استرس مزمن به درمان پزشکی و روانشناختی گسترده ای نیاز دارند که شامل مدیریت رفتاری و استرس است.
چگونگی واکنش ما در برابر شرایط دشوار بر تأثیر استرس بر زندگی و سلامت جسمی و روانی ما اثر گذار است. فردی که احساس می کند توان کافی برای مقابله با استرس را ندارد، احتمالاً واکنش احساسی شدیدتری نسبت به مشکلات دارد که عوارض جسمی و روانی قابل توجهی ایجاد می کند.
یادآوری این نکته مهم است که ذهن و بدن با هم ارتباط عمیقی دارند. به این معنی که عوامل روانی بر احساس فرد و نهایتا بر بدن و طول عمر فرد تأثیر می گذارند. پاسخ مداوم منفی به چالش ها می تواند تأثیر مخربی بر ذهن و بدن داشته باشد. با این حال، آگاهی از چگونگی واکنش در برابر عوامل استرس زا و کمک گرفتن از پزشک متخصص می تواند به کاهش احساسات منفی و تأثیرات مضر استرس به فرد کمک کرده و کیفیت سلامتی او را افزایش دهد.
سخن آخر
اگر همچنان احساس استرس و اضطراب، وحشت و هراس شدید دارید، با یک روانشناس بالینی و یا روانپزشک مشورت کنید. این کار می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید چگونه استرس را به طور موثر مدیریت کنید. او می تواند به شما کمک کند موقعیت ها، افکار و رفتارهایی را که باعث ایجاد استرس و اضطراب می شوند را، شناسایی کنید. پروسه ی درمان شامل تهیه یک برنامه عملی برای درمان شما است.
به یاد داشته باشید سلامتی شما به محیط، بدن، ذهن، افکار و احساسات شما بستگی دارد.
منبع: https://spacioustherapy.com/3-types-stress-health-hazards/
[advisers limit=3 online =true skill=”11 10″]
آخرین دیدگاهها