سموم ارگانوفسفره چیست؟ راهکارهای تشخیص مسمومیت

در دنیای مدرن امروز، کشاورزی بدون استفاده از مواد شیمیایی تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد؛ اما در پسِ این پیشرفت‌ها، خطراتی پنهان شده‌اند. سموم ارگانوفسفره از جمله موادی هستند که با هدف از بین بردن آفات به کار می‌روند؛ اما در صورت تماس، استنشاق یا مصرف ناخواسته می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان باشند.

این ترکیبات به سرعت بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند و علائمی چون تنگی نفس، تعریق شدید، تهوع و حتی اختلال در هوشیاری ایجاد می‌کنند. اگر به هر دلیلی مشکوک به تماس یا مسمومیت با این سموم هستید، تأخیر در اقدام می‌تواند خطرناک باشد.

تیم متخصصان ما در پزشکت با تجربه در تشخیص و درمان مسمومیت‌های شیمیایی آماده‌اند تا شما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن راهنمایی کنند. همین حالا می‌توانید با دریافت مشاوره آنلاین، از خطرات احتمالی پیشگیری کرده و مسیر درمانی مطمئن‌تری را طی کنید.

سموم ارگانوفسفره چیست؟

سموم ارگانوفسفره گروهی از آفت‌کش‌های رایج در کشاورزی هستند که با مختل کردن عملکرد سیستم عصبی حشرات عمل می‌کنند. این ترکیبات می‌توانند برای انسان نیز خطرناک باشند و در صورت تماس زیاد باعث مسمومیت با علائمی مانند تهوع، سرگیجه و مشکلات تنفسی شوند؛ به همین دلیل استفاده از آن‌ها باید با احتیاط و رعایت اصول ایمنی انجام شود.

برای اطلاع از عوارض مسمومیت با آفت کش‌ها در میان کشاورزان، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله از پزشکت را مطالعه کنید: چرا سکته در بین کشاورزان زیاد است؟

بیش از ۱۶۸ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی

مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان داخلی

گفتگو با پزشک

علائم مسمومیت با ارگانوفسفره

علائم مسمومیت با ارگانوفسفره می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و بسته به نوع و درجه قرار گرفتن در معرض آن بسیار متفاوت است. در موارد شدیدتر می تواند جدی و خطرناک باشد. علائم به طول مدت قرار گرفتن در معرض و قدرت ماده شیمیایی درگیر بستگی دارد.

کارشناسان اثرات سمیت را بر اساس طول مدت قرار گرفتن در معرض طبقه بندی می کنند:

• اثرات حاد در عرض چند دقیقه تا 24 ساعت رخ می دهد.
• علائم تحت حاد 24 ساعت تا 2 هفته پس از مواجهه ظاهر می شود.
• اثرات مزمن از هفته تا چند سال پس از قرار گرفتن در معرض ظاهر می شود.

علائم چه مواجهه کوتاه مدت یا بلندمدت باشد، مشابه هستند؛ اما قرار گرفتن در معرض طولانی مدت ممکن است منجر به عوارض طولانی مدت شود. بسته به شدت تماس با سموم ارگانوفسفره، علائم نیز می تواند خفیف، متوسط ​​یا شدید باشد.

قرار گرفتن در معرض هر دو حاد و مزمن می‌تواند منجر به علائم زیر شود:

• تعریق
• تشنج
• توهمات
• سردرد
• افزایش ادرار
• تغییرات عاطفی
• خواب آلودگی
• دشواری تنفس
• لرزش عضلانی
• از دست دادن حافظه
• سردرگمی و اضطراب
• تنگ شدن مردمک
• افزایش تولید بزاق و اشک
• اسهال، حالت تهوع و استفراغ
• تغییرات در ریتم قلب و سایر علائم قلبی عروقی

علائم مسمومیت با سموم ارگانوفسفره ممکن است در عرض چند دقیقه ظاهر شوند و چندین هفته طول بکشد تا ناپدید شوند.

چنانچه به دریافت مشاوره پزشکی فوری در صورت بروز علائم ناگهانی مسمومیت با این سم نیاز دارید، کلیک کنید.

عوارض مسمومیت با ارگانوفسفره

قرار گرفتن در معرض ارگانوفسفره نیز می تواند منجر به عوارض طولانی مدت شود. مجدداً شدت به میزان و طول مواجهه بستگی دارد. عوارض این سموم می‌تواند بر سیستم های بدن تاثیر بگذارد، از جمله:

• تشنج
• توهمات
• نوروپاتی
• بی حالی
• پانکراتیت
• علائم تنفسی
• قند خون بالا
• تحریک پذیری
• مشکلات حافظه
• روان پریشی
• پارکینسونیسم
• سیستم عصبی
• سیستم قلبی عروقی
• ریتم قلب نامنظم
• برونکواسپاسم شدید
• ریتم قلب تند یا آهسته
• فشار خون بالا یا پایین
• علائم گوارشی و متابولیک
• تغییرات در وضعیت روانی
• تجمع مایع در اطراف ریه ها
• عدم تعادل الکترولیت و سطوح کم بی کربنات
• پنومونی آسپیراسیون به دلیل تولید بیش از حد بزاق
• نارسایی تنفسی، زیرا ماهیچه های تنفسی ضعیف تر می شوند.

همچنین می تواند خطر ابتلا به مشکلات کلیوی را افزایش دهد و برخی گزارش ها می گویند ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

از طریق خدمات گفتگوی آنلاین با دکتر ارائه شده در پزشکت می‌توانید هر سؤال پزشکی خود را با پزشکان فعال در این پلتفرم در میان بگذارید.

چگونه سموم ارگانوفسفره بر بدن تأثیر می گذارند؟

سموم ارگانوفسفره می تواند از طریق موارد زیر وارد بدن شوند:

• سیستم تنفسی
• تماس مستقیم با پوست
• دهان و دستگاه گوارش

آنها در داخل بدن، تولید آنزیمی به نام استیل کولین استراز (AchE) را متوقف می کنند. این آنزیم به تجزیه ناقل عصبی استیل کولین موجود در سیستم عصبی محیطی و مرکزی کمک خواهد کرد. این مساله منجر به تجمع استیل کولین و تحریک بیش از حد گیرنده های نیکوتین و موسکارینی می شود.

این گیرنده ها در توابع مختلف بدن، از جمله هورمون و تولید بزاق، و عملکرد عضلات صاف، مانند آنچه که در بر داشت در سیستم قلبی و عروقی و گوارشی نقش بازی می کنند.

علل و عوامل خطر مسمومیت با ارگانوفسفره

مسمومیت با ارگانوفسفره می تواند در شرایطی که فرد در دوزهای بالا یا برای مدت طولانی در معرض مواد شیمیایی قرار گیرد، رخ دهد. خطر مسمومیت با ارگانوفسفره در موارد زیر بیشتر است :

• خانه ها و باغ ها
• اقدامات دامپزشکی
• محیط های کشاورزی و روستایی
• اشتغال در کشاورزی، کنترل آفات و برخی صنایع

سموم ارگانوفسفره نیز ممکن است در مواد غذایی به دلیل سمپاشی محصولات زراعی وجود داشته باشد. یک 2021 مطالعه نگرانی هایی را در مورد تأثیر قرارگیری در معرض ارگانوفسفره بر کودکان در کشورهای با درآمد پایین تر، به ویژه مصر، ایجاد می کند. نویسندگان خاطرنشان می‌کنند که ارگانوفسفره‌ها یکی از شایع‌ترین علل مسمومیت در سطح جهانی به دلیل هزینه کم و دسترسی آسان هستند.

این مطالعه داده‌های 108 کودک 16 ساله و کمتر را بررسی کرد که در سال 2019 برای مسمومیت با ارگانوفسفره در یک بیمارستان تحت درمان قرار گرفتند. از این تعداد، 87 درصد موارد تصادفی و 13 درصد اقدام به خودکشی بودند.

در برخی نقاط مانند نپال، نگرانی هایی در مورد استفاده از سموم ارگانوفسفره در خودکشی وجود دارند. عوامل مؤثر در این امر عبارت‌اند از فقدان خدمات حمایتی سلامت روان و این واقعیت که سموم ارگانوفسفره به راحتی در دسترس هستند.

شما می‌توانید برای دریافت مشاوره حساسیت به مواد نگهدارنده از طریق اپلیکیشن یا وب‌سایت پزشکت اقدام کنید.

تشخیص مسمومیت با ارگانوفسفره

اگر فردی پس از قرار گرفتن در معرض ارگانوفسفره علائمی را تجربه کند، پزشک احتمالاً این علائم را بررسی می کند؛ اما اگر فردی علائم شدید مسمومیت حاد را نشان دهد، متخصصان توصیه می کنند که درمان را بلافاصله و بدون انتظار برای نتایج آزمایشگاهی شروع کنند.

اگر فردی مستقیماً با ارگانوفسفره‌ها در تماس باشد، باید کارهای زیر را انجام دهد:

• لباس های او را بردارید و بلافاصله با آب و صابون مایع بشویید.
• هر گونه لنز تماسی را بردارید و چشم ها را با آب ولرم شستشو دهید.
• هر کسی که به فرد کمک می کند، باید اطمینان حاصل کند که او نیز از محافظت های لازم نیز برخوردار است.

هدف از درمان ناشی از این مسمومیت این است که مطمئن شوید فرد به طور موثر نفس می کشد و از جذب بیشتر سم در بدن جلوگیری شود و عملکرد گیرنده های موسکارینی و نیکوتینی بازیابی شود.

آتروپین روی گیرنده های موسکارینی کار می کند. پزشک با دوز 2-5 میلی گرم داخل وریدی درمان را شروع می کند و هر 3 تا 5 دقیقه به دوز اضافه می شود تا بزاق از ریه ها پاک شود و راه های هوایی دیگر انسداد پیدا نکند.

پس از این، پزشک حداقل 30 میلی گرم پرالیدوکسیم را به صورت داخل وریدی طی 30 دقیقه برای بازیابی عملکرد گیرنده های نیکوتین تجویز می کند. فرد باید ظرف 48 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آن، این را داشته باشد؛ همچنین پزشک ممکن است تا زمانی که علائم بهبود یابد، به دوز آن اضافه کند.

هر کسی که علائم مسمومیت با ارگانوفسفره را تجربه می کند باید مدتی را در بیمارستان تحت نظر بگذراند. آنها اغلب می توانند در شرایط 12 ساعت بدون علائم بیمارستان را ترک کنند.

جلوگیری مسمومیت با ارگانوفسفره

افرادی که با ارگانوفسفره کار می کنند باید نکاتی را رعایت کنند، به شرح زیر هستند:

• در صورت وجود، آب چاه را به طور منظم آزمایش کنید.
• تمام میوه ها و سبزیجات را قبل از استفاده بشویید.
• از استفاده از محصولات حاوی ارگانوفسفره خودداری کنید.
• در صورت وقوع سمپاشی در نزدیکی خانه، پنجره ها را بسته بمانید.
• حین و بعد از استفاده از آنها از وسایل حفاظتی کامل استفاده کنید.
• در پایان روز کاری حمام یا دوش بگیرید و قبل از خوردن یا نوشیدن بشویید.
• بدانید کدام محصولات حاوی ارگانوفسفره هستند و آنها را به طور کامل بشناسید.
• محصولات را در مکانی امن نگهداری کنید و آنها را به وضوح علامت گذاری کنید.

سموم ارگانوفسفره عموماً به صورت مایعات بی رنگ تا قهوه ای فرموله می شوند. آنها ممکن است هیچ بو یا بوی مزه ای نداشته باشند. در سطح جهانی، میزان مرگ و میر پس از قرار گرفتن در معرض ارگانوفسفره بین 2 تا 25 درصد متغیر است.

اما این به عوامل مختلفی از جمله درجه و نوع قرار گرفتن در معرض و سطح مراقبت های بهداشتی در دسترس بستگی دارد. شایع ترین علت مرگ نارسایی تنفسی ناشی از این سموم است. یک مقاله در سال 2020 که توسط BMJ منتشر شد، نتیجه را برای افرادی که به طور تصادفی یا در محل کار در معرض قرار می گیرند، “مطلوب” توصیف می کند.

درمان مسمومیت با سم ارگانوفسفره

درمان مسمومیت با سموم ارگانوفسفره اورژانسی است و باید سریع انجام شود. مراحل کلی درمان شامل موارد زیر هستند:

• قطع تماس با سم: انتقال فرد به هوای تازه و خارج کردن لباس‌های آلوده

• حمایت تنفسی: تأمین اکسیژن و در صورت لزوم کمک به تنفس

• شست‌وشوی پوست و چشم: با آب فراوان برای کاهش جذب سم

• به‌کارگیری پادزهرهای تخصصی: مانند داروهای ضدکولینرژیک و فعال‌کننده آنزیم‌ها (فقط توسط پزشک)

• حمایت از عملکرد قلب و سیستم عصبی: زیر نظر تیم پزشکی در بخش اورژانس یا مراقبت ویژه

توجه: درمان و مراقبت های پرستاری در مسمویت با ارگانوفسفره ها باید توسط پزشک یا در مرکز درمانی انجام شود و تأخیر در درمان می‌تواند خطرناک یا حتی مرگبار باشد.

مشاوره فوری پزشکی برای درمان مسمومیت با سموم ارگانوفسفره در پزشکت

اگر در معرض سموم ارگانوفسفره قرار گرفته‌اید یا تنها به دنبال اطمینان از سلامت خود هستید، وقت را از دست ندهید. همین حالا از طریق پزشکت با پزشکان متخصص ما تماس بگیرید و از مشاوره دقیق و فوری برای تشخیص، درمان و پیشگیری بهره‌مند شوید. سلامت شما در اولویت ماست.

نتیجه‌گیری

درک خطرات ناشی از سموم ارگانوفسفره و شناخت علائم اولیه مسمومیت می‌تواند جان افراد را نجات دهد. این ترکیبات اگرچه در کشاورزی و صنعت نقش مهمی دارند؛ اما در صورت بی‌احتیاطی، آسیب‌های جدی و حتی غیرقابل جبران به همراه دارند.

آگاهی، تشخیص به‌موقع و اقدام سریع، سه اصل اساسی برای مقابله با خطرات این سموم هستند. هرچه دانش عمومی درباره ارگانوفسفره مسمومیت افزایش یابد، احتمال بروز آسیب‌های ناشی از آن کاهش پیدا می‌کند و می‌توان به سمت محیطی ایمن‌تر و سالم‌تر گام برداشت.