شایع ترین عوارض قرص های لاغری

شایع ترین عوارض قرص های لاغری، به نوع دارویی مصرفی و نحوه عملکرد آنها بستگی دارد. برخی از داروهای محرک مانند فنترمین (Adipex-P)  می توانند منجر به بی خوابی، افزایش فشار خون، ضربان قلب سریع، بی قراری، وابستگی به مواد مخدر، سوء مصرف و علائم ترک شوند. همچنین داروهایی که در جذب چربی اختلال ایجاد می کنند، مانند اورلیستات، می توانند منجر به خون دماغ، نفخ شکم و اختلال در اجابت مزاج شوند.

آگونیست‌های گیرنده پپتید 1 شبه گلوکاگون (GLP-1) مانند لیراگلوتید (Saxenda) یا سماگلوتید (Wegovy) اغلب می‌توانند باعث بروز عوارض جانبی معده مانند اسهال، ناراحتی معده (تهوع یا استفراغ)، سوزش سر دل، گاز معده یا یبوست شوند.

اثرات قرص های رژیمی که بر انتقال دهنده های عصبی در مغز تأثیر می گذارند، مانند بوپروپیون و نالترکسون (Contrave) می توانند با سردرد، خشکی دهان و سرگیجه و همچنین عوارض جانبی دستگاه گوارشی مانند تهوع، استفراغ و یبوست مرتبط باشند.

از طرفی هم مصرف بسیاری از داروهای کاهش وزن از نوع محرک مانند فنترمین یا دی اتیل پروپیون با خطر وابستگی همراه است. برای همین این داروها فقط برای استفاده کوتاه مدت (تا 12 هفته) تجویر می شوند. با این حال، اورلیستاترا می توان برای کاهش وزن طولانی مدت، استفاده کرد. همچنین می توانید این دارو را در داروخانه بدون نسخه دریافت کنید.

دستورالعمل مصرف قرص های لاغری چیست؟

مصرف داروهای کاهش وزن در کنار یک رژیم غذایی کم کالری و یک برنامه ورزشی مورد تایید پزشک می تواند نتیجه بهتری برای کاهش وزن داشته باشد. حتی این احتمال وجود دارد با استفاده از برخی از داروهای رژیمی کاهش وزن 3 تا 9 درصدی را تجربه کنید. با این حال، مهم است بدانید که اکثر افراد با قطع مصرف داروهای کاهش وزن، مقداری یا تمام وزنی را که از دست داده‌اند دوباره به دست می‌آورند، مگر اینکه رژیم غذایی و ورزش منظم خودشان را ادامه دهند.

قبل از شروع هر برنامه کاهش وزن، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و به این موضوع توجه داشته باشید که کاهش وزن یک مرحله تدریجی است که رسیدن به بهترین نتیجه به زمان نیاز دارد. اگر مصرف قرص های لاغری خود را متوقف کردید، طبق دستور پزشک به رژیم غذایی و برنامه ورزشی خود ادامه دهید.

انواع دارو های کاهش وزن یا قرص های لاغری

دارو هایی که برای کاهش وزن مصرف می شوند انواع مختلفی دارند که مهمترین آنها عبارتند از:

محرک ها (سرکوب کننده اشتها)

محرک ها بر روی بخش هایی از مغز که به کنترل احساس سیری کمک می کند تأثیر می گذارد. همچنین محرک ها به عنوان درمانی برای کاهش وزن، همراه با برنامه منظم رژیم غذایی و ورزش استفاده می شود. انواع مختلفی از سرکوب کننده های اشتها وجود دارد، از جمله محرک های شبه آمفتامین و داروهای کاهش وزن جدید که بر انتقال دهنده های عصبی در مغز اثر می گذارند.

عوارض جانبی محرک ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افزایش فشار خون و ضربان قلب
• بی خوابی (مشکل خواب)
• عصبی بودن
• تاری دید
• بی قراری
• سردرد

برخی از انواع محرک ها ممکن است باعث عوارض جانبی معده مانند یبوست، خشکی دهان، حالت تهوع یا استفراغ شوند. در صورت بروز عوارض جانبی مانند درد قفسه سینه، تپش یا ضربان قلب سریع، مشکل در ادرار کردن، یا تنگی نفس، باید با پزشک تماس بگیرید.

نمونه هایی از داروهای محرک کاهش وزن عبارتند از:

• دی اتیل پروپیون
• بنزفتامین
• مت آمفتامین (دزوکسین)
• فن ترمین Adipex -P
• فندی مترازین Bontril PDM
• فنترمین و توپیرامات

جدیدترین داروهای کاهش وزن

دارو های که جدیدا برای کاهش وزن ممکن است تجویز شوند شامل موارد زیر هستند:

کنتراو (بوپروپیون و نالترکسون)

بوپروپیون یک داروی ضد افسردگی است و نالترکسون معمولاً برای پیشگیری از بروز اثرات مواد مخدر یا الکل در افراد مبتلا به وابستگی تجویز می شود. هر دو دارو همچنین ممکن است گرسنگی و میل به غذا را مهار کنند. عوارض جانبی آنها می تواند شامل یبوست، سرگیجه، سردرد، مشکل در خوابیدن و ناراحتی معده باشد.

ساکسندا (لیراگلوتاید)

ساکسندا یک داروی تزریقی هورمونی است که در مغز برای کمک به کنترل قند خون، سطح انسولین و هضم عمل می کند، اما همچنین ممکن است به کاهش وزن نیز کمک کند.

شایع ترین عوارض مصرف آن ناراحتی معده، قند خون پایین، اسهال، یبوست، سردرد، خستگی، سرگیجه و افزایش لیپاز است.

فنترمین و توپیرامات

فنترمین مانند یک محرک آمفتامین اشتها را سرکوب می کند. از طرفی هم توپیرامات دارویی برای کنترل تشنج است. این داروها، زمانی که همراه با رژیم غذایی و ورزش استفاده می‌شوند، می‌توانند منجر به کاهش وزن شوند. عوارض جانبی مصرف آنها ممکن است شامل پارستزی (بی حسی یا سوزن سوزن شدن)، سرگیجه، دیسگوزی (طعم غیر طبیعی)، مشکل در خواب، یبوست و خشکی دهان باشد.

سماگلوتاید

سماگلوتاید، یک تزریق زیر جلدی در هفته یک بار است. این دارو علاوه بر رژیم غذایی و ورزش برای مدیریت طولانی مدت وزن در بزرگسالان دارای اضافه وزن (BMI ≥27 کیلوگرم بر متر مربع) یا چاق (BMI ≥30 کیلوگرم بر متر مربع) استفاده می شود.

شایع ترین عوارض مصرف این دارو شامل تهوع، استفراغ، درد معده (شکم)، سرگیجه، آنفولانزای معده، اسهال، سردرد، احساس نفخ، سوزش سر دل، خستگی، آروغ زدن، یبوست و ناراحتی های دستگاه گوارشی است.

مهارکننده های لیپاز

این داروها برای کاهش وزن بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر نمی گذارد، اما در عوض به صورت محیطی برای جلوگیری از جذب چربی از غذایی که می خورید، عمل می کند. عوارض جانبی اورلیستات یکی از مهارکننده های لیپاز، می تواند ناخوشایند و شامل نفخ، درد معده، بی اختیاری مدفوع، مدفوع نرم و احتمال آسیب جدی به کبد باشد.

جدول1. عوارض جانبی رایج داروهای کاهش وزن

 

نام تجاری دارو	دسته دارو	عوارض جانبی رایج
Adipex-P (فنترمین)	مهار کننده های اشتها؛ آمین سمپاتومیمتیک	افزایش فشار خون و ضربان قلب، بی خوابی، عصبی بودن، بی قراری، وابستگی، سوء استفاده یا ترک ممکن است با مصرف طولانی مدت رخ دهد. از مصرف آن در هنگام خواب خودداری کنید.
Alli (اورلیستات): بدون نسخه (OTC)	مهار کننده لیپاز	گاز (نفخ)، فوریت مدفوع، مدفوع نرم، بی اختیاری مدفوع. این دارو را با یک مولتی ویتامین روزانه یک بار در روز قبل از خواب مصرف کنید.
Bontril PDM (فندیمترازین)	مهار کننده های اشتها؛ آمین سمپاتومیمتیک	افزایش فشار خون و ضربان قلب، بی خوابی، عصبی بودن، بی قراری، وابستگی، سوء استفاده یا ترک ممکن است با مصرف طولانی مدت رخ دهد. کاهش اشتها، از مصرف قبل از خواب خودداری کنید.
کنتراو (بوپروپیون و نالترکسون)	ضد افسردگی (مهار کننده ضعیف نوراپی نفرین و دوپامین) و یک آنتاگونیست مواد افیونی	تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی، یبوست، سرگیجه، مشکل در خواب، خشکی دهان، اسهال، افزایش فشار خون، اضطراب ضربان قلب سریع، لرزش، گرگرفتگی، طعم غیر معمول.
دزوکسین (متامفتامین)	مهار کننده های اشتها؛ آمین سمپاتومیمتیک	پتانسیل سوء استفاده زیاد و اغلب تجویز نمی شود. فقط در صورتی استفاده کنید که درمان های جایگزین بی اثر باشند. افزایش فشار خون و ضربان قلب، بی خوابی، عصبی بودن، بی قراری، وابستگی، سوء استفاده یا ترک ممکن است با مصرف طولانی مدت رخ دهد. از مصرف آن در هنگام خواب خودداری کنید.

نام تجاری دارو	دسته دارو	عوارض جانبی رایج
بنزفتامین	مهار کننده های اشتها؛ آمین سمپاتومیمتیک	افزایش فشار خون و ضربان قلب، بی خوابی، عصبی بودن، بی قراری، وابستگی، سوء استفاده یا ترک ممکن است با مصرف طولانی مدت رخ دهد. کاهش اشتها، از مصرف قبل از خواب خودداری کنید.
دی اتیل پروپیون (فقط عمومی)	مهار کننده های اشتها؛ آمین سمپاتومیمتیک	یبوست، بی قراری، خشکی دهان، افزایش فشار خون و ضربان قلب، بی خوابی، عصبی بودن، بی قراری، وابستگی، سوء استفاده یا ترک ممکن است با مصرف طولانی مدت رخ دهد. از مصرف در هنگام خواب خودداری کنید.
Qsymia (کپسول فنترمین و توپیرامات با رهش طولانی)	داروی ترکیبی سرکوب کننده اشتها – تشنج؛ اثر دقیق توپیرامات در کاهش وزن مشخص نیست	احساس گزگز یا بی حسی (پارستزی)، سرگیجه، تغییر طعم، بی خوابی (مشکل در خواب)، یبوست، خشکی دهان. دوز یک بار در روز در صبح مصرف می شود. از مصرف نوبت عصر خودداری کنید زیرا ممکن است شما را بیدار نگه دارد. در صورت بارداری یا برنامه ریزی بارداری به دلیل نقایص احتمالی مادرزادی از آن استفاده نکنید. از مصرف در هنگام خواب خودداری کنید.
ساکسندا (لیراگلوتاید)	آگونیست گیرنده پپتید 1 شبه گلوکاگون (GLP-1). اشتها و مصرف غذا را تنظیم می کند. تزریق زیر جلدی یک بار در روز .	تهوع و استفراغ، اسهال، یبوست، کاهش اشتها، سرگیجه، سردرد، سوزش سر دل، خستگی، سرگیجه، درد معده، گاز، خشکی دهان، قند خون پایین در دیابت نوع 2، افزایش ضربان قلب، افزایش لیپاز.
Xenical (اورلیستات)	مهار کننده لیپاز	گاز (نفخ)، فوریت مدفوع، مدفوع نرم، بی اختیاری مدفوع. Xenical را با یک مولتی ویتامین روزانه حاوی ویتامین های محلول در چربی مصرف کنید.
ویگووی (سماگلوتاید)	آگونیست گیرنده پپتید 1 شبه گلوکاگون (GLP-1). اشتها و مصرف غذا را تنظیم می کند. تزریق زیر جلدی یک بار در هفته	تهوع، استفراغ، درد معده، سرگیجه، آنفولانزای معده، اسهال، سردرد، احساس نفخ، سوزش سر دل، خستگی (خستگی)، آروغ زدن، یبوست، ناراحتی معده و گاز.

شایع ترین عوارض مصرف قرص های لاغری

داروهای کاهش وزن می توانند با عوارض جانبی مهم یا جدی همراه باشند یا ممکن است خطر وابستگی و سوء مصرف را به همراه داشته باشند. برخی از هشدارها و دستورالعمل هایی که باید هنگام مصرف قرص های لاغری در نظر بگیرید، عبارتند از:

• بسیاری از داروهای کاهش وزن که به عنوان آمین های سمپاتومیمتیک شناخته می شوند، می توانند قلب را تحریک کرده و منجر به فشار خون بالا و ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) شوند.
• مهارکننده‌های لیپاز مانند آلی یا زنیکال (اورلیستات) با آسیب نادر کبدی همراه بوده‌اند و بیماران باید نسبت به علائم بیماری کبدی مانند خارش، زردی پوست یا چشم (یرقان)، درد معده، از دست دادن اشتها، رنگ پریدگی یا قطران گوش هوشیار باشند. مدفوع رنگی، ادرار قهوه ای رنگ (به دلیل بیلی روبین اضافی در ادرار).
• Qsymia (فنترمین و توپیرامات) یک داروی کاهش وزن با رهش طولانی مدت مورد تایید FDA است. oQsymia دسترسی محدودی دارد زیرا توپیرامات، یکی از داروهای موجود در Qsymia، می‌تواند منجر به نقایص مادرزادی شدید در زنان باردار شود. این بدان معناست که شما فقط می‌توانید این دارو را از داروخانه های خاص تهیه کنید. زنان باید قبل از شروع Qsymia و هر ماه در حین مصرف دارو، تست بارداری منفی داشته باشند.
• Contrave (بوپروپیون و نالترکسون) برای افسردگی استفاده نمی شود اما حاوی بوپروپیون از دسته داروهای ضد افسردگی است.
• Contrave را با سایر محصولات حاوی بوپروپیون (مانند Wellbutrin SR، Wellbutrin XL، Aplenzin) استفاده نکنید زیرا ممکن است خطر عوارض جانبی شدید را افزایش دهد. اگر در معرض خطر ابتلا به تشنج قرار دارید از آن استفاده نکنید.

سایر عوارض جانبی قرص های لاغری

• عوارض جانبی جدی روانپزشکی مانند تغییرات خلقی (افسردگی، شیدایی)، روان پریشی، توهم، پارانویا، هذیان، افکار خودکشی و سایر عوارض جدی در بیمارانی که از بوپروپیون برای ترک سیگار استفاده می کنند، گزارش شده است.
• اگر سابقه شخصی یا خانوادگی کارسینوم مدولاری تیروئید (MTC) یا یک بیماری سیستم غدد درون ریز به نام سندرم نئوپلازی چندگانه غدد درون ریز نوع 2 (MEN 2) دارید، به دلیل خطر احتمالی تومورهای تیروئید نباید از این داروها استفاده کنید.
• داروهای کاهش وزن مشتق از آمفتامین، از نوع محرک ممکن است با یبوست، خشکی دهان، بی قراری، اثرات ترک، یا بی خوابی (مشکل در به خواب رفتن)، سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد همراه باشد.
• اگر دچار توده یا تورم در گردن، گرفتگی صدا، مشکل در بلع یا تنگی نفس شدید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نشانه سرطان تیروئید باشد.
• Saxenda یا Wegovy ممکن است باعث التهاب (تورم) پانکراس (پانکراتیت)، مشکلات کیسه صفرا، مشکلات کلیوی و افزایش خطر کاهش قند خون شود.

آیا مصرف قرص های گیاهی لاغری بی خطر است؟

اگر علاقه مند به کاهش وزن هستید، ممکن است به فکر خرید یک محصول کاهش وزن رژیمی «کاملاً طبیعی» یا «گیاهی» باشید که مکمل غذایی کاهش وزن نیز نامیده می شود. کروم، عصاره چای سبز، هودیا و صمغ گوار برخی از مکمل های غذایی گیاهی موجود در بازار هستند که ادعا می شود به کاهش وزن کمک می کنند. سازندگان این محصولات ممکن است ادعا کنند که به طور جادویی چربی ها را آب می کنند.

مهم است بدانید که مکمل های غذایی بدون نسخه (OTC) توسط سازمان غذا و دارو بررسی یا تایید نشده اند.

اگر می خواهید از مکمل های غذایی برای کاهش وزن استفاده کنید، ابتدا با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید. همیشه از خرید محصولات مشکوک از اینترنت که ممکن است حاوی مواد خطرناک، تایید نشده یا تقلبی باشند خودداری کنید.