استفاده از روآکوتان Roaccutane در دوران بارداری میتواند به جنین آسیب جدی وارد کند. بر همین اساس زنان نباید در بارداری از این دارو استفاده کنند و حتی در اکثر موارد منع مصرف دارد. روآکوتان حاوی ایزوترتینوئین است. ایزوترتینوئین ، ماده ای مرتبط با ویتامین A و گروهی از داروها به نام رتینوئیدها است که برای درمان اشکال شدید آکنه در بزرگسالان و نوجوانان استفاده میشود. اما Roaccutane برای درمان آکنه قبل از بلوغ و در کودکان کمتر از 12 سال کاربردی ندارد.
موارد منع مصرف راکوتان
درمان و تجویز راکوتان باید تحت نظارت یک متخصص پوست باشد. در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر بهتر است از این دارو استفاده نکنید:
- در صورت ابتلا به هرگونه بیماری کبدی
- اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی قرار دارید.
- سطوح بسیار بالایی از ویتامین A در بدن ( هیپر ویتامین A ) دارید.
- اگر سطح چربی خون شما بسیار بالاست (مثلاً کلسترول یا تری گلیسیرید بالا)
- احتمال باردار شدن شما وجود دارد، باید اقدامات ” پیشگیری از بارداری” را دنبال کنید.
- اگر به ایزوترتینوئین، بادام زمینی یا سویا یا هر ترکیب دیگر این دارو حساسیت دارید.
- اگر همزمان برای مصرف آن تحت درمان با تتراسایکلین ها (نوعی آنتی بیوتیک) هستید.
در صورت هر یک از شرایط بالا ، بهتر است قبل از مصرف رواکوتان به پزشک خود مراجعه کنید.
هشدارها و اقدامات احتیاطی در هنگام مصرف راکوتان
قبل از مصرف رواکوتان با پزشک یا داروساز خود در مورد هر یک از شرایط زیر مشورت کنید:
اگر تا به حال سابقه هر گونه بیماری روانی داشته اید حتما قبل از مصرف دارو به پزشک خود اطلاع دهید. این شامل افسردگی، تمایلات پرخاشگرانه یا تغییرات خلقی است. همچنین شامل افکاری در مورد آسیب رساندن به خودکشی میشود. زیرا ممکن است خلق و خوی شما در حین مصرف رواکوتان تحت تاثیر قرار گیرد.
اگر در طول درمان با Roaccutane درد مداوم در ناحیه کمر یا باسن خود احساس کردید با پزشک خود صحبت کنید. این علائم ممکن است نشانه ساکروایلییت، نوعی کمردرد التهابی باشد. پزشک در این شرایط احتمال دارد درمان با روآکوتان را قطع کند و شما را برای درمان کمردرد التهابی به یک متخصص ارجاع دهد. ممکن است برای ارزیابی بیشتر به روش های تصویربرداری مانند MRI نیاز داشته باشید.
بارداری و شیردهی
زنان باردار نباید راکوتان مصرف کنند. این دارو میتواند به نوزاد متولد نشده آسیب جدی وارد کند و باعث ناهنجاری های جدی در مغز، صورت، گوش، چشم، قلب و غدد خاصی (غده تیموس و غده پاراتیروئید) جنین شود. همچنین احتمال سقط جنین را افزایش میدهد. حتی اگر Roaccutane فقط برای مدت کوتاهی در دوران بارداری مصرف شود، ممکن است این عوارض اتفاق بیفتد. همچنین در طول درمان با این دارو و تا 1 ماه پس از قطع رواکوتان نباید خون اهدا کنید زیرا در صورت دریافت خون ممکن است برای زنان در دوران بارداری عوارض داشته باشد.
در صورت شیردهی نباید Roaccutane مصرف کنید. این دارو احتمالاً به شیر شما وارد میشود و ممکن است به کودک شما آسیب برساند. حتی اگر در طول درمان ممکن است باردار شوید، نباید رواکوتان مصرف کنید. تا یک ماه پس از قطع این درمان نباید باردار شوید زیرا ممکن است چون هنوز هم مقداری دارو در بدن شما باقی بماند.
سطوح رتینوئید خوراکی در مایع منی مردانی که راکوتان مصرف میکنند بسیار پایین است و به نوزاد متولد نشده همسرشان آسیب نمیرساند. با این حال، هرگز مردان نباید بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده کنند.
عوارض احتمالی راکوتان
ممکن است متوجه تغییراتی در خلق و خو و رفتار خود نشوید، بنابراین بسیار مهم است که به دوستان و خانواده خود بگویید که این دارو را مصرف میکنید. آنها ممکن است متوجه این تغییرات شوند و به شما کمک کنند تا هر مشکل احتمالی را سریعا تشخیص دهید.
مشکلات پوستی
واکنش های شدید پوستی به عنوان مثال اریتم مولتی فرم (EM)، سندرم استیونز-جانسون (SJS) و نکرولیز سمی اپیدرمی(TEN)) با استفاده از Roaccutane گزارش شده است. بثورات ممکن است به تاول های گسترده یا لایه لایه شدن پوست تبدیل شوند. همچنین باید مراقب زخم در دهان، گلو، بینی، دستگاه تناسلی و ورم ملتحمه (چشم های قرمز و متورم) باشید.
به ندرت، Roaccutane ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شدید شود که برخی از آنها میتوانند روی پوست به شکل اگزما، کهیر و کبودی یا لکه های قرمز روی بازوها و پاها تأثیر بگذارند. در صورت بروز واکنش آلرژیک، مصرف رواکوتان را قطع کنید، از پزشک مشاوره فوری بگیرید و به او بگویید که این دارو را مصرف میکنید.
ورزش و فعالیت بدنی فشرده را کاهش دهید. رواکوتان میتواند باعث درد عضلات و مفاصل به ویژه در کودکان و نوجوانانی شود که فعالیت بدنی شدید دارند.
روآکوتان با بیماری التهابی روده مرتبط است. اگر اسهال خونی شدید و بدون سابقه اختلالات گوارشی داشته باشید، پزشک احتمالا مصرف دارو را قطع میکند.
مشکلات چشمی
راکوتان ممکن است باعث خشکی چشم، عدم تحمل لنزهای تماسی و مشکلات بینایی از جمله کاهش دید در شب شود. مواردی از خشکی چشم که پس از قطع درمان برطرف نمیشود گزارش شده است. در صورت داشتن هر یک از این علائم به پزشک خود اطلاع دهید.
پزشک ممکن است از شما بخواهد که از پماد چشم روان کننده یا درمان جایگزین اشک استفاده کنید. اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید و عدم تحمل لنزهای تماسی دارید، ممکن است به شما توصیه شود که در طول درمان از عینک استفاده کنید. در صورت بروز مشکلات بینایی و ممکن است از شما خواسته شود که مصرف رواکوتان را متوقف کنید.
مشکلات داخلی
فشار خون خوش خیم داخل جمجمه ای با استفاده از روآکوتان و در برخی موارد که روآکوتان همراه با تتراسایکلین ها (نوعی آنتی بیوتیک) استفاده میشد، گزارش شده است. در صورت بروز علائمی مانند سردرد، تهوع، استفراغ و اختلالات بینایی، مصرف رواکوتان را متوقف کنید و با پزشک خود مشورت فوری بگیرید. پزشک ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهد تا تورم دیسک بینایی در چشم (ادم پاپیلو) را بررسی کند.
روآکوتان ممکن است سطح آنزیم های کبدی را افزایش دهد. پزشک آزمایش خون را قبل، در طول و بعد از درمان رواکوتان انجام میدهد تا این سطوح را بررسی کند. اگر آنها بالا بمانند، پزشک ممکن است دوز شما را کاهش دهد یا مصرف آن را متوقف کند.
روآکوتان معمولاً چربی های خون مانند کلسترول یا تری گلیسیرید را افزایش میدهد. پزشک این سطوح را قبل، در طول و بعد از درمان رواکوتان آزمایش خواهد کرد. بهتر است از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید. اگر قبلاً چربی خون بالا، دیابت (قند خون بالا)، اضافه وزن دارید یا الکل مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است به آزمایش خون بیشتری نیاز داشته باشید. اگر چربی خون شما بالا بماند، پزشک ممکن است دوز شما را کاهش دهد.
دستورالعمل های مصرف روآکوتان
اگر مشکل کلیوی دارید به پزشک خود اطلاع دهید. در این شرایط پزشک میزان مصرفی شما را با دوز کمتر راکوتان شروع میکند و سپس آن را تا حداکثر دوز قابل تحمل افزایش میدهد.
احتمالا در هنگام مصرف این دارو پوست شما خشک میشود. در طول درمان از پماد یا کرم مرطوب کننده پوست و بالم لب استفاده کنید. برای جلوگیری از تحریک پوست باید از استفاده از محصولات لایه بردار یا ضد آکنه خودداری کنید.
از قرارگیری بیش از حد در برابر آفتاب خودداری کنید و از لامپ آفتابی یا تخت آفتاب استفاده نکنید. پوست شما ممکن است به نور خورشید حساس تر شود.
هیچ گونه درمان زیبایی پوست انجام ندهید. روآکوتان ممکن است پوست شما را آسیب پذیر تر کند. در طول درمان یا حداقل تا 6 ماه پس از درمان، هیچ گونه اپیلاسیون (موهای زائد)، درم ابریژن یا لیزر (از بین بردن پوست شاخی یا اسکار) انجام ندهید. آنها میتوانند باعث ایجاد اسکار، تحریک پوست یا به ندرت تغییر در رنگ پوست شما شوند.
از مصرف مکملهای ویتامین A یا تتراسایکلینها (نوعی آنتیبیوتیک) خودداری کنید یا از درمانهای پوستی برای آکنه در زمانی که روآکوتان هستید استفاده نکنید. تا زمانی که رواکوتان مصرف میکنید از استفاده از مواد ضد آکنه موضعی کراتولیتیک یا لایه بردار خودداری کنید .
در طول درمان ممکن است در شب به خوبی نبینید. این وضعیت ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد. در موارد نادر، این امر پس از قطع درمان ممکن است ادامه پیدا کند. خواب آلودگی و سرگیجه بسیار نادر گزارش شده است.
نحوه مصرف راکوتان
همیشه Roaccutane را دقیقاً همانطور که پزشک به شما گفته است مصرف کنید. دوز شروع معمول 0.5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز (0.5 mg/kg/day) است. بنابراین اگر 60 کیلوگرم وزن دارید، دوز شما معمولاً از 30 میلی گرم در روز شروع میشود.
کپسول ها را یک یا دو بار در روز و با شکم پر مصرف کنید. آنها را به طور کامل، همراه با یک نوشیدنی یا یک لقمه غذا قورت دهید.
پس از چند هفته پزشک ممکن است دوز شما را تنظیم کند. این بستگی به نحوه عملکرد دارو دارد. برای اکثر بیماران دوز بین 0.5 تا 1.0 mg/kg/day خواهد بود. اگر فکر میکنید که Roaccutane خیلی قوی یا خیلی ضعیف است، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
یک دوره درمان معمولا 16 تا 24 هفته طول میکشد. اکثر بیماران فقط به یک دوره نیاز دارند. آکنه شما ممکن است تا 8 هفته پس از درمان به بهبود ادامه دهد. معمولاً تا آن زمان دوره دیگری را شروع نخواهید کرد. برخی افراد متوجه میشوند که آکنه آنها در هفته های اول درمان بدتر میشود. نگران نباشید معمولاً با ادامه درمان بهبود مییابد.