اختلال شخصیت ضد اجتماعی یک وضعیت روان پزشکی است که در آن شخص هیچ توجهی به درست و غلط بودن رفتارهای خودش ندارد. این افراد به حقوق و احساسات دیگران احترام نمی گذارند. افراد با اختلال شخصیت ضد اجتماعی، یا با دیگران خیلی سخت برخورد می کنند یا کلا نسبت به اطرافیان خود بی تفاوت و بی احساس هستند. آن ها برای رفتار خود احساس پشیمانی و گناه نمی کنند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی غالباً قانون را نقض می کنند و مجرم شناخته می شوند.
آن ها ممکن است دروغ بگویند و رفتار های خشونت آمیز داشته باشند. مشکلی برای استفاده از مواد مخدر و الکل ندارند.این افراد معمولا نمی توانند مسئولیت های مربوط به خانواده، کار یا مدرسه را بر عهده بگیرند.
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی
علائم این نوع اختلال می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عدم برنامه ریزی برای آینده
- روابط ضعیف یا سوءاستفاده گرانه
- عدم توجه به پیامد های منفی رفتار
- عدم مسئولیت پذیری در مسائل کاری
- نقض قانون و انجام رفتارهای مجرمانه
- داشتن غرور، حس برتری و تفکر افراطی
- دروغ گفتن یا فریب مداوم و آسیب به دیگران
- ضایع کردن حقوق دیگران از طریق ایجاد وحشت
- بی اعتنایی به درست و نادرست بودن رفتار خود
- بیزاری از اطرافیان، بدبینی و بی احترامی به دیگران
- انجام رفتار خطرناک بدون توجه به ایمنی خود و دیگران
- خشونت، تحریک پذیری شدید، آشفتگی و پرخاشگری
- عدم همدلی با دیگران و عدم پشیمانی در آسیب به دیگران
- سوء استفاده از شوخ طبعی و چاپلوسی برای منافع یا لذت شخصی
- بزرگسالان مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً قبل از 15 سالگی علائم اختلال سلوک را نشان می دهند.
علائم اختلال سلوک شامل مشکلات جدی و مداوم هستند، مانند:
- سرقت
- فریبکاری
- نقض قوانین
- تخریب اموال عمومی
- پرخاشگری نسبت به مردم و حیوانات
قبلا تصور می شد، اختلال شخصیت ضد اجتماعی مادام العمر است. اما گاهی می توان آن را مدیریت و درمان کرد. علائم این اختلال در اواخر سال های نوجوانی و اوایل دهه 20 به اوج خود می رسد. بعضی اوقات تا 40 سالگی، خود به خود بهبود می یابند. اما هنوز مشخص نیست بهبود علائم در سنین بالا، به گذشت سن مربوط می شود یا تحت تاثیر رفتار اجتماعی اطرافیان رخ می دهد. اما در صورت درمان نشدن اختلال شخصیت ضد اجتماعی افراد مبتلا به احتمال زیاد در دوران بزرگسالی دچار مشکلات ارتباطی شده و بیکار و بی خانمان می شوند.
آتش سوزی و آسیب به حیوانات در دوران کودکی اغلب در اختلال شخصیت ضد اجتماعی دیده می شود.
افراد مبتلا به این نوع اختلال، به احتمال زیاد فقط از اطرافیانشان درخواست کمک می کنند.
اگر یک دوست یا یکی از اعضای خانواده شما به این اختلال مبتلا هستند، به آن ها پیشنهاد دهید به یک روانشناس مراجعه کنند.
علت اختلال شخصیت ضد اجتماعی
شخصیت هر فرد، ترکیبی از افکار، احساسات و رفتارهایی فرد می باشد که همه اینها، منحصر به فرد هستند. افکار، احساسات و رفتارهای افراد متفاوت، مختلف است. شخصیت هر فرد، در دوران کودکی و بر اساس عوامل ارثی و محیطی شکل می گیرد.
عوامل خطر شخصیت ضد اجتماعی
علت دقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی مشخص نیست، اما ژن ها و سایر عوامل مانند:
- کودک آزاری
- نحوه عملکرد مغز
- داشتن والدین ضد اجتماعی یا الکلی
- داشتن والدین ضد اجتماعی یا الکلی، فرد را در معرض خطر این اختلال شخصیت قرار می دهد.
- کودک آزاری ممکن است فرد را در معرض ابتلا به اختلال شخصیت اجتماعی قرار دهند. شرایط سخت زندگی می تواند باعث بدترشدن علائم اختلال شود.
- علاوه بر موارد مذکور، تغییر در نحوه عملکرد مغز می تواند همزمان با رشد مغز منجر به بروز برخی علائم ضد اجتماعی شما شوند.
سایر عوامل خطر اختلال شخصیت ضد اجتماعی
به نظر می رسد برخی از عوامل، خطر ابتلا به اختلال را افزایش می دهد، مانند:
- جنسیت
- در معرض سوءاستفاده جنسی قرار گرفتن، در دوران کودکی
- زندگی خانوادگی ناپایدار، خشن یا آشفته در دوران کودکی
- مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند.
- سابقه خانوادگی اختلال شخصیت ضد اجتماعی یا سایر اختلالات شخصیتی یا بیماری روانی
عوارض اختلال شخصیت ضد اجتماعی
عوارض عواقب و مشکلات این نوع اختلال ممکن است شامل موارد زیر شود:
- شرکت در باندهای خلافکار
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- مرگ زودرس، معمولاً در نتیجه خشونت
- داشتن افکار خودکشی یا اقدام خودکشی
- وضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین و بی خانمانی
- سوء استفاده از همسر یا کودک آزاری یا غفلت از کودک
- داشتن سایر اختلالات سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب
پیشگیری اختلال شخصیت ضد اجتماعی
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از بروز این نوع اختلال در افراد در معرض خطر وجود ندارد. رفتار ضد اجتماعی افراد، ریشه در دروان کودکی آن ها دارد، والدین، معلمان و کودکان می توانند علائم هشدار دهنده اولیه را تشخیص دهند. تشخیص و درمان به موقع، راهکارهای مؤثر و مناسب در زمینه اصلاح رفتار، یادگیری مهارت های اجتماعی، آموزش والدین، خانواده درمانی و روان درمانی می تواند به کاهش بروز علائم در افراد مبتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی کمک کند.
تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی احتمالاً خودشان باور ندارند که به کمک و درمان نیاز دارند. این افراد ممکن است به دلیل علائم دیگری مانند افسردگی، اضطراب، عصبانیت و یا برای درمان سوء مصرف مواد به پزشک مراجعه کنند.افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی احتمالا جزییات دقیقی از علائم خود را به پزشک نمی گویند.
یک عامل اصلی برای تشخیص اختلال ضد اجتماعی، بررسی رفتارهای فرد مبتلا می باشد. پزشک برخورد و ارتباط فرد با اطرافیان را ارزیابی می کند. خانواده و دوستان ممکن است بتوانند اطلاعات مفیدی را در این زمینه به پزشک ارائه دهند. پس از ارزیابی پزشکی، برای تایید کردن و یا رد سایر شرایط پزشکی و ارزیابی بیشتر، به روان شناس ارجاع داده می شود.
تشخیص این نوع اختلال معمولاً مبتنی بر عوامل زیر است:
ارزیابی روانشناختی
این ارزیابی به بررسی افکار، احساسات، روابط، الگوهای رفتاری و تاریخچه خانوادگی فرد می پردازد.
- ارزیابی بر اساس DSM-5
- ارزیابی براساس علائم دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان (DSM-5)، منتشر شده توسط انجمن روان پزشکی آمریکا
- اگرچه معمولاً این نوع اختلال قبل از 18 سالگی تشخیص داده نمی شوند، اما ممکن است برخی از علائم کودکی یا اوایل نوجوانی بروز کند. معمولاً شواهدی از علائم اختلال سلوک قبل از 15 سالگی دیده می شود. تشخیص زودرس این اختلال می تواند به بهبود نتایج بلند مدت کمک کند.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یکی از سخت ترین اختلالات شخصیتی برای درمان است. افراد مبتلا به این بیماری معمولاً خودشان به دنبال معالجه نیستند. درمان این افراد به پیگیری های طولانی مدت نیاز دارد. برای درمان این اختلال باید به روان پزشک و یا روان شناس با تجربه مراجعه نمود. درمان بستگی به وضعیت پزشکی فرد، تمایل برای برطرف کردن علائم و معالجه و شدت علائم دارد. برخی از روش های درمانی این نوع اختلال شخصیت به شرح زیر می باشد:
روان درمانی
روان درمانی، که به آن گفت و گوی درمانی هم گفته می شود، گاهی برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی استفاده می شود.
- کاربرد های روان درمانی
روان درمانی شامل، مدیریت عصبانیت و خشونت، درمان سوء مصرف مواد و درمان سایر اختلالات بهداشت روانی مانند افسردگی و اضطراب می باشد. اما روان درمانی همیشه مؤثر نیست، به خصوص اگر علائم شدید باشد و فرد به اختلال خود اعتراف نکند.
- درمان مبتنی بر ذهنی (MBT)
نوع دیگری از درمان است که در معالجه این نوع اختلال محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. در این روش، درمانگر شما را تشویق می کند تا نحوه فکر کردن و وضعیت روحی خود را تغییر دهد.
داروها
سازمان غذا و دارو، هیچ دارویی برای درمان این اختلال را تایید نکرده است. پزشک ممکن است داروهایی را برای شرایطی که بعضاً با اختلال شخصیت ضد اجتماعی همراه هستند، تجویز کند. برخی از این اختلالات عبارتند از: اضطراب یا افسردگی یا علائم پرخاشگری که این داروها باید با احتیاط تجویز شوند زیرا برخی از آن ها عوارض خطرناکی دارند.
آموزش اعضای خانواده
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی بدون هیچ گونه احساس پشیمانی، باعث آزار و اذیت دیگران می شوند. اگر یکی از اطرفیان شما مبتلا به این نوع اختلال باشد، بهتر است حتی الامکان به منظور کمک به خودتان، برای درمان فرد اقدام کنید.
یک روان شناس می تواند مهارت های لازم را به شما آموزش دهد که چگونه مرزها و محدودیت ها را برای فرد مشخص کنید. با این کار خودتان را در برابر پرخاشگری، خشونت و عصبانیت های فرد مبتلا، محافظت کنید. روان شناسان حتی می توانند به شما راهکار هایی برای مقابله با افراد مبتلا را آموزش دهند. به دنبال یک روان شناس با تجربه در مدیریت اختلال شخصیت ضد اجتماعی باشید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر ارزیابی پزشکی، هیچ علت جسمی و بیماری خاصی برای رفتار شما پیدا نکند، ممکن است پزشکتان شما را به روان پزشک ارجاع دهد.
قبل از قرار ملاقات، لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائمی که شما یا خانواده تان متوجه شده اید، و مدت زمان بروز علائم
- تمام داروهای مصرفی از جمله نام و دوز دارو، ویتامین ها یا مکمل های دیگر
- اطلاعات کلیدی شخصی و پزشکی، از جمله شرایط سلامت جسمی یا روانی، سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری روانی، تجربیات آسیب زا یا عوامل استرس زا در زندگی شخصی خودتان
برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشکتان بپرسید، عبارتند از:
- چه عاملی باعث ایجاد علائم من می شود؟
- کدام روش های درمانی به احتمال زیاد برای من مؤثر است؟
- چقدر می توان انتظار داشت که علائم با درمان بهبود می یابد؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
- چند بار باید برای درمان به پزشک مراجعه کنم و دوره درمان چه مدتی طول می کشد؟
- آیا داروهایی وجود دارند که بتواند به من کمک کنند؟ عوارض جانبی احتمالی داروها چیست؟
احتمالاً پزشکتان از شما سؤالاتی می پرسد، که عبارتند از:
- علائم شما چیست؟
- روابط شما با اطرافیان چگونه است؟
- آیا اقوام یا دوستان از رفتار شما ابراز نگرانی کرده اند؟
- چه زمانی شما یا خانواده تان برای اولین بار متوجه این علائم شدید؟
- اگر از کار، مدرسه یا روابط خود راضی نیستید، فکر می کنید چه چیزی باعث ایجاد مشکلات شما می شود؟
- آیا تاکنون فکر کرده اید که به خود یا دیگران آسیب بزنید؟ آیا تاکنون واقعاً چنین کاری کرده اید؟
- آیا در هیچ یک از نزدیکان شما بیماری روانی خاصی تشخیص داده شده یا تحت درمان قرار گرفته اند؟
آخرین دیدگاه‌ها