سرطان مقعد ویا کانسر آنال، نوعی سرطان است که در مجرای مقعد ایجاد می شود. سرطان مقعد می تواند باعث علائمی مانند خون ریزی روده و درد مقعد شود. بیشتر افراد مبتلا به کانسر آنال با روش های ترکیبی شیمی درمانی و پرتودرمانی تحت درمان قرار می گیرند. اگرچه روش های ترکیبی درمانی کانسر آنال، احتمال بهبودی را افزایش می دهد، اما باعث عوارض جانبی زیادی می شود.
آناتومی مقعد
مقعد انتهای روده بزرگ، زیر رکتوم است که از طریق آن مدفوع از بدن خارج می شود.مقعد تا حدودی از لایه های بیرونی پوست بدن و بخشی از روده تشکیل می شود. دو عضله حلقه مانند به نام عضلات اسفنکتر، بازوی مقعد را باز و بسته می کنند و اجازه می دهند مدفوع از بدن خارج شود. کانال مقعد، قسمتی از مقعد بین راست روده و دهانه مقعد، به طول 1-5/1 سانتی متر طول دارد.
انواع کانسر آنال
بسته به محل شروع سرطان، دو نوع سرطان می تواند تشکیل شود.
سرطان سلول سنگفرشی:
کانال مقعد، روده را به بیرون بدن وصل می کند. سلول های سنگفرشی کانال را پوشش می دهند. سرطان های کارسینوم سلول های سنگفرشی هستند و بیشتر از این سلول ها ایجاد می شوند.
آدنوکارسینوما:
نقطه ای که کانال مقعد با روده یکی می شود، منطقه انتقال نام دارد. منطقه انتقال، دارای سلول های سنگفرشی و سلول های غده ای است. سلول های غده ای با ترشح مخاط به مدفوع کمک کرده تا از مقعد به راحتی عبور کند. آدنوکارسینوما، همچنین می تواند از سلول های غده ای در مقعد ایجاد شود. حدود 3 تا 9٪ از سرطان های مقعد از این نوع هستند.
علت سرطان مقعد
این سرطان زمانی شکل می گیرد که یک جهش ژنتیکی سلول های سالم را به سلول های غیر طبیعی تبدیل کند. سلول های سالم با سرعت رشد و تکثیر می یابند و سرانجام در یک زمان مشخص از بین می روند. اما رشد سلول های غیرطبیعی از کنترل خارج شده و نمی میرند. امکان دارد تجمع سلول های سرطانی باعث ایجاد تومور شود.
سرطان فوق ارتباط نزدیکی با یک عفونت مقاربتی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) دارد. تصور می شود HPV شایع ترین علت این بیماری است.
عوامل خطر کانسر آنال
عوامل افزایش خطر ابتلا به کانسر آنال عبارتند از:
سن
بیشتر موارد این بیماری در افراد 50 سال به بالا مشاهده می شود.
روابط جنسی مکرر
افرادی که، شریک جنسی زیادی دارند، خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان دارند.
رابطه جنسی مقعد
در افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند، خطر بروز ابتلا بیشتر است.
سیگار
مصرف سیگار ممکن است خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد.
سابقه سرطان
افرادی که به سرطان دهانه رحم، ولور یا واژن مبتلا هستند، خطر ابتلا را افزایش می یابد.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
عفونت ویروس پاپیلومای انسانی، خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله کانسر آنال و سرطان گردن رحم را افزایش می دهد. عفونت HPV یک عفونت مقاربتی است که می تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی شود.
سیستم دفاعی ضعیف بدن
افرادی که برای سرکوب سیستم ایمنی بدن خود دارو (از جمله داروهایی پیوند عضو ) مصرف می کنند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان فوق افزایش یابد.
علائم سرطان مقعد
علائم شامل موارد زیر است:
- خارش مقعد
- درد در ناحیه مقعد
- توده یا رشد در کانال مقعد
- خون ریزی از مقعد یا روده بزرگ
در مورد هرگونه علائمی که شما را اذیت می کند با پزشک مشورت کنید، به خصوص اگر شما عاملی دارید که خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهد، سریعا برای درمان اقدام کنید.
تشخیص سرطان مقعد
آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص شامل موارد زیر است:
بررسی ناهنجاری های کانال مقعد و روده
در طی معاینه دیجیتال رکتوم، پزشکتان با دستکش یک انگشت را وارد روده شما می کند. او هر رشد غیر عادی و غیر طبیعی را احساس می کند.
معاینه جسمی
پزشک کانال مقعد و راست روده شما را معاینه می کند. حتی ممکن است از لوله ای با نور کوتاه (آنوسکوپ) برای معاینه کانال مقعد و روده استفاده کند.
سونوگرافی از کانال مقعد
برای تهیه تصویری از کانال مقعد، پزشک یک پروب، شبیه به دماسنج ضخیم، را در کانال مقعد و روده شما قرار می دهد. پروپ امواج صوتی با انرژی بالا را منتشر می کند، که از بافت ها و اندام های بدن تصاویری تهیه کنند. پزشک تصویر را برای تشخیص هر رشد غیر طبیعی بررسی می کند.
بیوپسی
اگر پزشک با انجام آزمایشات قبلی مناطق غیرطبیعی را تشخیص دهد، ممکن است نمونه های کوچکی از بافت آسیب دیده (بیوپسی) را تهیه کرده و نمونه ها را به آزمایشگاه بفرستد. پزشک با مشاهده و بررسی نمونه ها زیر میکروسکوپ می توانند سرطان را تشخیص دهد.
آزمایشات
پس از تایید اینکه شما مبتلا به سرطان مقعد هستید، پزشک ممکن است آزمایشات جانبی برای تعیین میزان انتشار سرطان توصیه کند.
آزمایشات جانبی برای سرطان مقعد، عبارتند از:
- معاینه لگن
- اشعه ایکس قفسه سینه
- MRI (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی)
- اسکن PET (اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون)
- سی تی اسکن (اسکن CAT)، برای سرطان مقعد، شاید سی تی اسکن لگن و شکم انجام شود.
مراحل سرطان مقعد
پزشکتان با توجه به نتایج به دست آمده از آزمایشات جانبی مرحله سرطان را مشخص می کنند. مراحل سرطان مقعد با استفاده از اعداد رومی از 0 تا IV نشان داده می شود و مراحل پایین تر نشان می دهد که سرطان در مراحل اولیه و محدود به مقعد می باشد. در مرحله بالاتر، نشان می دهد سرطان به سایر قسمت های بدن انتشار یافته است.
پزشکتان از مرحله سرطان، برای تشخیص روش های درمانی مناسب استفاده می کند.
پیش آگهی سرطان مقعد
پیش آگهی سرطان مقعد به اندازه، محل و مرحله تومور بستگی دارد.
طبق ACS، احتمال زندگی حداقل 5 سال مبتلا به سرطان مقعد:
- 82٪ برای سرطان موضعی، که تومور فقط در کانال مقعد وجود دارد.
- 64٪ برای سرطان منطقه، که تومور فقط در بافت های اطراف منتشر شده است.
- 30٪ برای سرطان، که نواحی یا اندام های دیگر، مثلاً کبد، را درگیر کرده است.
متخصصان این پیش بینی ها را براساس ارقام بیماری برای سال 2008-2014 انجام داده اند. اما با پیشرفت دانش و درمان های پزشکی، پیش آگهی سرطان بهبود می یابد.
اغلب تشخیص سرطان مقعد در مراحل اولیه به خصوص اگر در قسمت تحتانی کانال مقعد باشد، امکان پذیر است.
پیشگیری سرطان مقعد
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از سرطان مقعد وجود ندارد. برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مقعد می توانید راهکارهای زیر را رعایت کنید:
رابطه جنسی مطمئن و محافظت شده داشته باشید. رابطه جنسی سالم ممکن است از ابتلا به HPV و HIV، دو ویروس مقاربتی پیشگیری کرده و خطر ابتلا به سرطان مقعد را کاهش دهد. اگر تصمیم به برقراری رابطه جنسی مقعد دارید، از کاندوم استفاده کنید.
علیه HPV واکسینه شوید. واکسنی برای محافظت در برابر عفونت HPV در دسترس است.
مصرف سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهد.
درمان سرطان مقعد
نوع درمان به مرحله سرطان، سلامت کلی و وضعیت شما بستگی دارد.
شیمی درمانی ترکیبی و پرتودرمانی
پزشکان معمولاً سرطان را با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی درمان می کنند. با هم، این دو درمان یکدیگر را تقویت کرده و شانس درمان را بهبود می بخشند.
عمل جراحی
پزشکان به طور معمول از روش های مختلفی برای درمان سرطان مقعد بر اساس مرحله سرطان استفاده می کنند:
جراحی سرطان های مقعد در مراحل اولیه
تومور های مقعد بسیار کوچک ممکن است از طریق عمل جراحی برداشته شود. در طی این روش، جراح، تومور و مقدار کمی از بافت سالم موجود در آن را جراحی و خارج می کند.
در مراحل اولیه سرطان چون تومورها کوچک هستند احتمال دارد بدون آسیب به عضلات اسفنکتر مقعدی جراحی شوند. ماهیچه های اسفنکتر مقعد، عملکرد روده را کنترل می کنند، بنابراین پزشکتان تلاش می کنند ماهیچه ها حفظ شود.
بسته به سرطان، پزشک احتمال دارد بعد از عمل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی را توصیه کند.
جراحی سرطان های مقعد در مراحل پیشرفته
پزشک می تواند سرطانی که با درمان های دیگر و شیمی درمانی و پرتونگاری برطرف نشده اند، را با یک عمل بزرگ تر به نام برداشتن شکم جراحی کند، که گاهی اوقات به آن برداشتن AP گفته می شود.
در طی عمل برداشتن AP، جراح کانال مقعد، راست روده و قسمتی از روده بزرگ را جدا می کند. سپس جراح قسمت باقی مانده از روده بزرگ را به دهانه (استوما) در شکم متصل می کند که از طریق آن سموم بدن در یک کیسه آغوز جمع می شوند.
ایمونوتراپی
دانشمندان در حال جست و جوی یک روش درمانی نوظهور هستند که آن ها را سیستم ایمنی درمانی می نامند.
داروهای خاص می توانند دفاع سیستم ایمنی بدن را در برابر برخی از انواع سرطان تقویت کنند.
محققان امیدوارند که ایمونوتراپی ممکن است روزی گزینه ای برای سرطان مقعد نیز باشد.
در ایمونوترابی از سیستم ایمنی بدن شما برای مقابله با سرطان استفاده می کند.
درمان های ایمونوتراپی به طور کلی برای افرادی که مبتلا به سرطان مقعد پیشرفته هستند، انجام می شود.
اقدامات تسکین دهنده سرطان مقعد
مراقبت تسکین دهنده، مراقبت های پزشکی تخصصی هستند که باعث کاهش درد می شود و از بروز علائم بیماری جلوگیری می کند.
متخصصان مراقبت تسکین دهنده با شما، خانواده و پزشکان دیگر همکاری می کنند تا یک تیم پشتیبانی مراقبت شما تشکیل دهند. در صورت انجام سایر اقدامات آسیب زننده مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی، از مراقبت تسکینی استفاده می شود.
هنگامی که از مراقبت تسکینی در کنار سایر درمان های مناسب استفاده می شود، ممکن است مبتلایان به سرطان احساس بهتر و طول عمر بیشتری داشته باشند.
عوارض سرطان مقعد
سرطان مقعد به ندرت در نقاط دیگر بدن منتشر می شود و به مرحله متاستاز می رسد. اما در صورت انتشار، درمان آن مشکل است و بیشتر به کبد و ریه ها منتشر می شود.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر پزشک تشخیص دهد که شما مبتلا به سرطان مقعد هستید، ممکن است شما را به جراح یا متخصص گوارش ارجاع دهد.
قبل از مراجعه به پزشک سعی کنید:
- علائمی را که تجربه می کنید و اطلاعات شخصی خود، از جمله فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید.
- لیستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کنید.
در مورد سرطان مقعد، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک بپرسید، عبارتند از:
- سرطان مقعد من در کدام مرحله قرار دارد؟
- عوارض جانبی احتمالی هر درمان چیست؟
- آیا یک نوع درمان برای نوع و مرحله سرطان مناسب است؟
پزشکتان احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید. برخی از سوالات احتمالی عبارتند از:
- علائم شما چقدر شدید است؟
- علائم شما چه زمانی شروع شده اند؟
- چه عواملی باعث بدتر یا بهتر شدن علائم شما می شوند؟
آخرین دیدگاه‌ها