از شایعترین علت ترک های پوستی که به استرچ مارک و یا استریا معروف هستند، می توان به کاهش و یا افزایش وزن بدن و عدم تعادل هورمون ها اشاره کرد. ترک های پوستی، خطوطی باریک و بدون رنگی هستند که با انبساط یا انقباض سریع پوست بر روی آن ظاهر می شوند. اگرچه این عارضه معمولاً با بارداری همراه است، اما این خطوط کششی در برخی افراد می توانند در اثر کشش سریع پوست به دنبال تغییرات ناگهانی وزن در بدن ایجاد شوند.
ترک های پوستی به طور معمول یکی از نگرانی های شایع زنان محسوب می شود، زیرا تا حد زیادی با بارداری در ارتباط هستند؛ اما این خطوط کششی در مردان نیز ممکن است ایجاد شوند. این امر به ویژه در ورزشکاران رشته بدن سازی به دلیل افزایش حجم توده عضلانی رخ می دهد.
ترک های پوستی می تواند در هر ناحیه از بدن ایجاد شود؛ اما این علائم بیشتر در قسمت هایی با چربی زیرپوستی بالا رخ می دهد که در هنگام افزایش وزن مستعد کشش هستند. این موارد شامل دیواره شکم، سینه ها، ران ها، بازوها، باسن و کمر است.
ترک های پوستی در آغاز شکل گیری به صورت رگه های صورتی یا بنفش رنگ بر روی پوست مشاهده می شوند. با گذشت زمان رنگ ترک ها به سفید یا نقره ای تغییر می کند؛ اما علائم کشش ممکن است هرگز به طور کامل از بین نرود.
علت ترک خوردن پوست بدن
پوست بدن از سه لایه اصلی تشکیل شده است. وقتی بدن با سرعت بیشتری نسبت به پوست رشد می کند، فیبرهای کلاژن و الاستین دچار پارگی می شوند؛ زیرا نمی توانند خود را با تغییرات سریع بدن هماهنگ کنند.
هنگامی که پوست شما بیش از حد کشیده می شود، الیاف بافت همبند در لایه های میانی پوست بیش از ظرفیت خود کشیده شده و تحت فشار قرار می گیرند. آنها قدرت و انعطاف خود را از دست می دهند. این موضوع باعث از میان رفتن خاصیت کشسانی پوست می شود. در نتیجه هنگامی که پوست سعی می کند خود را ترمیم کرده و به شکل اولیه برگردد، در لایه های میانی پوست ترک های پوستی ایجاد می شود. آنها به صورت رگه ها یا خطوط موازی بر روی سطح پوست قابل مشاهده هستند.
عوامل بسیاری می توانند باعث ایجاد علائم کششی در پوست بدن شوند:
علت ترک پوستی : کاهش وزن ناگهانی بدن
کاهش وزن ناگهانی همچنین می تواند باعث ایجاد ترک های پوستی در بدن شود؛ زیرا پوست در هنگام جمع شدن نمی تواند خود را با سرعت کاهش وزن بدن هماهنگ کند. این مساله باعث ایجاد پوست اضافه در بدن می شود. در نتیجه قسمت های دیگر پوست برای جا دادن به پوست های اضافه دچار کشیدگی می شوند. این مساله در نهایت تشکیل ترک های پوستی را به دنبال دارد.
تمرینات بدن سازی
تمرینات بدن سازی برای افزایش توده عضلانی طراحی شده اند. با رشد عضله، پوست روی آن اغلب بیش از حد کشیده می شود. این مساله باعث پارگی بافت های همبند و ایجاد ترک های پوستی در بدن می شود.
استفاده از پمادهای کورتیزون
استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدهای موضعی می تواند منجر به آتروفی یا نازک شدن پوست بدن شود. این مساله پوست را در برابر پارگی و زخم شدن آسیب پذیرتر می کند. تنها راه برای پیشگیری از این آسیب، عدم استفاده از پمادهای کورتیزون برای رفع ترک های پوستی است. در غیر این صورت ممکن است این ترک ها دائمی شوند.
مصرف مقادیر زیاد کورتیکواستروئیدهای خوراکی به مدت چندین ماه یا بیشتر نیز می تواند باعث نازک شدن پوست و ایجاد ترک های پوستی در بدن شود.
افزایش وزن ناگهانی بدن
افراد چاق با وزن اضافی معمولاً در قسمت های مختلف بدن خود دارای ترک های پوستی هستند؛ زیرا پوست آنها قادر به هماهنگ کردن خود با تغییرات سریع وزن نیست.
کلاژن و الاستین پروتئین های ساختاری هستند که در بافت های همبند پوست یافت می شوند. اگر فرد به سرعت دچار اضافه وزن شود، رشته های همبند پوست پاره شده و منجر به ایجاد خطوط کششی در بدن می شود. به همین دلیل است که افرادی که به سرعت چاق می شوند، در مقابل کسانی که به تدریج وزن می گیرند، بیشتر پوست آنها ترک می خورد.
وراثت
افرادی که سابقه خانوادگی ترک های پوستی دارند، احتمالاً در دوران بارداری خود به این عارضه مبتلا می شوند. در این افراد به علت وراثتی، پوست از قابلیت ارتجاعی کمتری برخوردار بوده و مستعد پارگی است. مکانیسم دقیق ژنتیک که فرد را مستعد این بیماری می کند هنوز به طور دقیق مشخص نیست.
علت ترک پوستی : بارداری
ترک های پوستی از عوارض شایع دوران بارداری است. همراه با رشد جنین و بزرگ شدن شکم، پوست بدن در جهات مختلف کشیده می شود. در نتیجه این کشیدگی پارگی بافت های همبند و ترک های پوستی رخ می دهد. تغییرات زیاد هورمونی نیز می توانند در ایجاد این امر نقش داشته باشد.
تقریبا 90٪ از کل زنان باردار در دوران بارداری خود دچار ترک های پوستی می شوند. این عارضه معمولاً در سه ماهه سوم بارداری و بر روی قسمت هایی مانند شکم، ران ها و پشت زانوها رخ می دهد.
برخی از خانم ها بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به ترک های پوستی در دوران بارداری هستند، مانند:
- کسانی که جنین دو یا چند قلویی دارند.
- کسانی که در سنین جوانی باردار شده اند.
- کسانی که قبل از بارداری اضافه وزن داشته اند.
تغییرات هورمونی
در دوران بلوغ و بارداری، تولید هورمون کورتیزون در بدن افزایش می یابد. بالا بودن سطح کورتیزون باعث احتباس آب بدن می شود. در طول دوره مصرف دارو، پوست آب بیشتری را در خود حفظ کرده و خاصیت ارتجاعی آن کمتر می شود. این مساله در نهایت ضعیف شدن فیبرهای کلاژن و ایجاد ترک های پوستی در بدن را به دنبال دارد.
سایر شرایط
- سندرم اهلر دانلوس نوعی اختلال است که می تواند پوست را بیش از حد کشیده و مستعد کبودی کند.
- مصرف برخی از داروها که سنتز کلاژن را سرکوب می کنند، می توانند باعث کاهش خاصیت ارتجاعی شوند. در نتیجه فیبرهای کلاژن بیشتر مستعد پارگی می شوند.
- بیماران مبتلا به سندرم مارفان به دلیل کاهش تشکیل کلاژن و ضعیف شدن بافت های پوست، معمولاً دچار کشیدگی و ترک های پوستی در شانه ها، پهلو و باسن خود می شوند.
- سندرم کوشینگ در اثر افزایش فعالیت قشر آدرنال رخ می دهد. این عارضه منجر به تولید بیش از حد هورمون کورتیزول در بدن می شود. افزایش مقادیر کورتیزول می تواند فیبرهای کلاژن را ضعیف کرده و در نتیجه خطر پاره شدن پوست را افزایش دهد.
ترک های پوستی چگونه درمان می شوند؟
درمان ترک های پوستی به روش های مختلف امکان پذیر است. برای این منظور می توانید به پزشک مراجعه کنید. پزشک پیش از هر چیز یک بررسی کامل از بیمار به عمل می آورد.
- علائم فرد را ارزیابی می کند.
- سابقه پزشکی فرد را در نظر می گیرد.
- پوست آسیب دیده را از نظر جسمی معاینه می کند.
پزشک برای تشخیص بهتر ممکن است آزمایش های جانبی را تجویز کند. در بیشتر موارد ترک های پوستی به مرور زمان کم رنگ تر می شوند و نیازی به درمان ندارند. با این حال اگر مقدار ترک های پوستی در سطح پوست زیاد باشد برای کاهش آنها می توانید از روش های درمانی مختلفی استفاده کنید. با این حال هیچ یک از این روش ها درمان قطعی و کاملی برای ترک های پوستی نیستند. بعید است که جای زخم ها به طور کامل از میان برود.
متخصص پوست بعد از در نظر گرفتن سن، سلامت کلی و مدت زمان بروز مشکل، مناسب ترین روش درمانی را برای شما تعیین می کند. برخی از مهمترین روش های درمانی، عبارتند از:
لایه برداری شیمیایی
در این روش از یک محلول شیمیایی برای تحریک گردش خون در ناحیه آسیب دیده پوست استفاده می شود. این کار باعث ریزش پوست در این ناحیه می شود. به مرور زمان لایه های تازه جایگزین پوست آسیب دیده می شود. در نتیجه آثار کشیدگی پوست کاهش می یابد.
لیزر درمانی
در این تکنیک پرتو لیزر به صورت یک نور باریک و قوی بر روی ترک های پوستی ساطع می شود تا بافت پوست مرده و آسیب دیده را در طی چندین جلسه از بین ببرد. این روش بالینی نسبتاً گران بوده و توسط متخصص پوست یا جراح زیبایی انجام می شود.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن یک روش بالینی غیر جراحی است که با هدف تشکیل پوست جدید انجام می شود؛ اما در این روش عوامل شیمیایی یا ابزارهای تهاجمی به کار نمی رود. در این روش کریستال هایی بر روی سطح پوست اسپری می شود. این کار باعث لایه برداری سطح خارجی پوست که حاوی سلول های مرده است می شود.
رادیو فرکانسی
امواج رادیو فرکانسی برای افزایش تولید کلاژن، رفع افتادگی و سفت کردن پوست استفاده می شود. انجام این تکنیک در کاهش ترک های پوستی بسیار موثر است.
میکرونیدلینگ
در این روش از سوزن های ریز برای از بین بردن لایه های مرده اپیدرم، تحریک سنتز کلاژن و جوان سازی پوست استفاده می شود. این لایه برداری حرفه ای به از بین بردن ترک های پوستی کمک می کند.
درمان ترکیبی
در بسیاری از موارد، متخصصان پوست، ترکیبی از روش های مختلف درمانی را توصیه می کنند. این کار معمولا منجر به نتیجه مطلوب تری می شود. برای رفع ترک های پوستی، علاوه بر روش های پزشکی می توانید از روغن بادام تلخ استفاده کنید. آن را با روغن هسته انار یا روغن لیمو ترش مخلوط کنید. ماساژ روزانه بدن با این روغن می تواند به کاهش ترک های پوستی کمک کند.
چه عواملی خطر ترک خوردگی پوست را افزایش می دهد؟
بروز ترک های پوستی در افرادی که مراحل سریع رشد جسمی را پشت سر می گذارند، معمولاً شایع است. برخی از عوامل خطر ترک خوردگی پوست عبارتند از:
- زنان باردار که معمولاً این ترک ها بر روی شکم و پستان آنها بروز می کنند.
- بدنسازان یا وزنه برداران معمولاً دارای توده عضلانی بر روی شانه های خود هستند؛ بنابراین در این ناحیه ممکن است ترک های پوستی بیشتر ایجاد شود.
- در نوجوانان خطوط پوستی معمولا بر روی ران، سینه و باسن مشاهده می شود. تقریباً 70٪ دختران و 40٪ پسران در سال های نوجوانی دچار ترک های پوستی می شوند.
آیا ترک های پوستی از بین می روند؟
در برخی موارد ترک های پوستی ممکن است خود به خود از بین بروند و برطرف شوند. با این حال، در بیشتر موارد، اثرات آنها بر روی پوست کمتر شده با گذشت زمان کمرنگ می شوند. ترک های پوستی برای برخی از افراد می توانند منبع اضطراب و کاهش اعتماد به نفس باشند.
با پزشک خود در مورد روش های درمانی مناسب مشورت کنید. گاهی بهتر است برای نتیجه گیری بهتر چندین روش درمانی را همزمان با هم امتحان کنید.
آخرین دیدگاه‌ها