زبان سفید نشانه چه بیماریهایی است؟ شایع ترین علل سفید شدن زبان، بهداشت و مراقبت نادرست دهان و دندان است. البته دلایل دیگری نیز وجود دارند. ظاهر زبان، می تواند نشان دهنده وضعیت سلامتی بدن و حتی روان شما باشد. به طور طبیعی، زبان شما رنگ صورتی مایل به صورتی دارد. در شرایطی که زبان شما با پوشش سفید مایل به خاکستری پوشیده شده، یا لکه ای روی زبان خود می بینید شاید نشان دهنده برخی از بیماری های زمینه ای باشد. این تغییر رنگ که معمولاً به آن زبان سفید گفته می شود، ممکن است شما را نگران کند اما در بیشتر موارد بی ضرر و موقتی است.
با این حال، در موارد نادر، این وضعیت می تواند نشانه یک بیماری جدی تر، مانند عفونت یا سرطان باشد.
زبان سفید نشانه چه بیماریهایی است؟
بهداشت و مراقبت نادرست دهان و دندان یکی از دلایل عمده سفید شدن زبان است. با گذشت زمان، باکتری ها، قارچ ها، بقایای مواد غذایی و سلول های مرده همه در بین پاپیلاها یا گره های زبان گیر می کنند. حتی باعث التهاب سفید شدن زبان می شوند.
- تب
- کمبود آب بدن
- داروهای خاص
- تحریک به زبان از لبه های تیز دندان یا استفاده از ابزارهای دندانی
- خشکی دهان در اثر خوابیدن با دهان باز یا تنفس از طریق دهان
- زبان جغرافیایی
- لیکن پلان دهانی، یک بیماری التهابی مزمن است که می تواند باعث ایجاد لکه های سفید، پاپول یا پلاک در داخل دهان شود.
- بیماری های شدید مانند برفک دهان (عفونت مخمر) یا سفلیس
- عدم مسواک زدن یا نخ دندان
- مصرف بیش از حد الکل و استعمال دخانیات
مطالعه بیشتر: لکه های روی زبان نشانه چیست؟
سفید شدن زبان معمولاً با بوی بد دهان یا طعم تلخ دهان مشخص می شود. با توجه به علائمی که همراه سفید شدن زبان رخ می دهد، می توانید علت اصلی سفید زبان خود را تشخیص دهید.
برخی از علائم و نشانه های رایج سفید شدن زبان با توجه به علت آن عبارتند از:
- لکوپلاکیا
لکوپلاکیا باعث ایجاد رشته های سفید یا خاکستری در دهان می شود. معمولاً بدون درد است. در اکثر موارد بروز لکوپلاکی جدی و خطرناک نیست. حتی به محض اینکه ترک الکل و سیگار و رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می شود.
- لیکن پلان دهان
یک مورد خفیف از لیکن پلان دهانی باعث تغییر رنگ سفید در لثه ها، زبان یا داخل گونه ها می شود. در ابتدا ممکن است فرد متوجه علائم خود نشود. اما این وضعیت در صورت التهاب شدید، می تواند منجر به احساس ناراحتی در دهان، به خصوص هنگام خوردن یا نوشیدن شود. حتی ممکن است احساس سوزش در دهان داشته باشید و لثه های شما به طور غیرمعمول قرمز به نظر برسند و حتی هنگام لمس حساس باشند.
- زبان جغرافیایی
سفیدی زبان مرتبط با زبان جغرافیایی به طور مشخص در سطح بالایی زبان یا در امتداد کناره های آن به صورت ضایعات ملتهب قرمز و احاطه شده توسط یک حاشیه سفید رنگ ناهموار ظاهر می شوند. در بعضی موارد، تکه هایی ممکن است در زیر زبان نیز ایجاد شوند. این بیماری هیچ درمان دائمی ندارد. اما کاهش مصرف غذاهای پرادویه و اسیدی ممکن است باعث کاهش حساسیت و تسکین علائم شود.
- برفک دهان
در برفک دهان، حفره دهان شما با تکه های سفید رنگی پوشانده می شود که معمولاً می توان این تکه ها را از بین ببرید. این نوع عفونت مخمری باعث سوزش دهان و بی حس شدن گیرنده چشایی یا مزه نامطبوع دهان می شود. حتی ممکن است متوجه قسمت های قرمز داخل دهان و گلو و ترک خوردگی پوست در گوشه های دهان خود شوید.
- سیفلیس
رابطه جنسی دهانی منجر به سفلیس می شود. حتی ممکن است 10 روز تا 3 ماه پس از مواجهه اولیه با باکتری های عامل عفونت، یک زخم بدون درد در زبان ایجاد شود. عدم درمان این بیمار می تواند به لکوپلاکی سیفلیتیک منجر شود. این شرایط با تشکیل پلاک های سفید در زبان مشخص می شود. تغییر رنگ زبان ناشی از سفلیس ممکن است با سردرد، تب، درد مفاصل و التهاب غدد همراه باشد. علائم و نشانه های سفید شدن زبان، بدون در نظر گرفتن علت آن می تواند در طولانی مدت ادامه پیدا کند.
درمان پزشکی
درمان سفید شدن زبان با توجه به علت آن تعیین می شود. برای یک زبان سفید به دلیل عفونت مخمری مانند برفک دهان، پزشک داروهای ضد قارچی، عمدتا قطره های خوراکی برای جلوگیری از رشد قارچ در دهان تجویز می کند. این داروهای ضد قارچ باید حداقل 1-2 هفته مصرف شوند تا زمانی که عفونت روند خود را طی کند. برای یک زبان سفید به دلیل لیکن پلان دهانی که یک بیماری التهابی مزمن است، پزشک معمولاً آن را با کورتون درمان می کند.
در مورد لکه های سفید ناشی از لکوپلاکی، پزشک دقیقاً حفره دهان را کنترل می کند تا علائم بدتر نشوند. برای زبان سفید ناشی از سفلیس، درمان استاندارد پنی سیلین است. پنی سیلین، آنتی بیوتیکی که باکتری های ایجاد کننده عفونت را از بین می برد. بدون در نظر گرفتن علت، تقریباً همیشه به شما توصیه می شود که از هر نوع ماده تحریک کننده ای که می تواند مانع بهبودی شما شود، مانند الکل و دخانیات خودداری کنید.
چه موقع برای زبان سفید باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر هر یک از علائم زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید. زیرا این موارد ممکن است دلیل اصلی جدی تر زبان سفید را نشان دهند:
- تب
- بثورات پوستی
- ایجاد زخم های باز
- کاهش ناگهانی وزن
- درد یا احساس سوزش در زبان
- مشکل در جویدن، بلعیدن، یا صحبت کردن
- ماندگاری پوشش پلاک سفید برای بیش از 2 هفته
مطالعه بیشتر: زرد شدن زبان نشان دهنده چیست؟
درمان های خانگی سفید شدن زبان
در اینجا چند روش درمانی خانگی آورده شده است که به شما کمک می کند از شر زبان سفید خلاص شوید.
- با آب نمک غرغره کنید.
می توانید دهان شویه خود را با مخلوط کردن نمک در آب تهیه کنید. هنگامی که دهان خود را با یک محلول نمک شستشو می دهید، دانه های درشت نمک به عنوان پاک کننده ملایم در برابر زبان عمل می کنند. غرغره شدن این محلول در دهان باعث می شود تا پلاک، ذرات غذا و سلولهای مرده ای که بر روی زبان جمع شده اند از بین بروند و در نهایت تف می شوند.
استفاده از غرغره نمکی برای دفع ناخالصی های حفره دهان نیز ممکن است به طور کلی به بهبود وضعیت دهان و دندان کمک کند. طبق یک آزمایش بالینی در سال 2015، آب نمک ممکن است به عنوان یک محلول ضد عفونی کننده عمل کند. حتی می تواند به از بین بردن باکتری های دهانی مسئول بوی بد دهان کمک کند. بررسی ها نشان می دهد می توان از آب نمک به عنوان یک روش درمانی جانبی همراه با تکنیک های دیگر برای جلوگیری از بیماری های دهان استفاده کرد.
شستشوی آب نمک برای افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه نمی شود مگر اینکه ابتدا با پزشک عمومی خود مشورت کنند.
آب نمک می تواند به عنوان یک دهانشویه مطمئن، غیر سمی و ضد عفونی کننده طبیعی باشد. حتی ممکن است به حفظ و بهبود سلامت دهان و دندان شما کمک کند. متخصصان گوش و حلق و بینی به طور معمول آن را به عنوان یک اقدام خودمراقبتی برای از بین بردن ناراحتی های مرتبط با زبان سفید توصیه می کنند.
- پروبیوتیک
پروبیوتیک ها به دلیل کمک به هضم غذا، به طور کلی عامل مهمی برای بهبود سلامت دستگاه گوارش محسوب می شوند. علاوه بر آن، داروی خوبی برای زبان سفید است. پروبیوتیک ها با جلوگیری از رشد عوامل بیماری زا در دهان، می توانند به بهبود سلامت دهان کمک کنند. تعدادی از منابع غذایی می توانند نیازهای پروبیوتیک شما را تأمین کنند که عمدتا شامل غذاهای تخمیر شده مانند ماست، کفیر و کلم ترش است.
- استفاده از دستگاه تراش دهنده زبان
رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان برای یک زبان سالم حیاتی است. علاوه بر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان، یک مرحله مکمل که باید در رژیم بهداشت دهان خود بگنجانید، خراشیدن زبان است. این روش به ویژه در کاهش و از بین بردن هرگونه باکتری که در حفره دهان قرار می گیرند بسیار موثر است.
یک مطالعه نشان داد که تمیز کردن زبان باعث کاهش میزان تجمع باکتریها در پوشش زبان می شود. با استفاده از پاک کننده زبان یا مسواک نرم، زبان خود را به آرامی اما کاملاً از پشت به جلو خراش دهید. وارد کردن فشار زیاد، می تواند منجر به بروز زخم های باز شود و شما را مستعد ابتلا به عفونت کند. در حالی که ابزار خاصی برای این عملکرد تولید شده است، بعضی از مسواک ها در پشت سر مسواک خود یک خراشنده زبان دارند.
مطالعه بیشتر: درمان خانگی برای سفیدی زبان
پیشگیری از سفید شدن زبان
برخی راهکارها برای پیشگیری از سفید شدن زبان وجود دارند، از جمله:
میوه و سبزیجات ترد بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانید. جویدن این غذاهای سخت به تمیز شدن حفره دهان کمک می کند. سیب، توت فرنگی، کرفس و هویج همه گزینه های خوبی برای تمیز کردن طبیعی یک زبان با پوشش سفید هستند.
به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید. برای اطمینان از سلامت مطلوب دهان و دندان و هر 6 ماه یک بار برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید. تا در صورت لزوم اقدامات اصلاحی انجام شود. تمیز کردن حرفه ای دندانپزشکی به شما کمک می کند تا از طیف وسیعی از مشکلات بهداشت دهان و دندان جلوگیری کنید.
از مصرف لبنیات و غذاهای شیرین پرهیز کنید. از مصرف لبنیات و غذاهای شیرین که باعث تولید مخاط و پوشاندن زبان می شود خودداری کنید.
از برخی محصولات بهداشت دهان و دندان که می توانند برای زبان تحریک شده شما بیش از حد سخت باشند، خودداری کنید. این موارد شامل دهانشویه و خمیر دندان حاوی الکل و سدیم لوریل سولفات است. به همین ترتیب، شستشوی دهان با پراکسید هیدروژن رقیق نشده می تواند وضعیت شما را بیش از پیش بدتر کند. استفاده از دهانشویه حاوی 3٪ پراکسید هیدروژن می تواند به تمیز شدن عمیق حفره دهان، از جمله سطح زبان کمک کند.
دهان شویه های تجاری معمولاً حاوی 1.5 – -3 پراکسید هیدروژن هستند که محدوده مطمئنی محسوب می شوند. هر چیزی بالاتر از 3٪ می تواند باعث سوختگی دهان و حتی مرگ بافتی شود. می توانید دهان شویه خود را با مخلوط کردن قطعات مساوی آب و 3٪ پراکسید هیدروژن تهیه کنید. از این محلول برای شستشوی دهان هر بار بیش از 1 دقیقه و هر بار چهار بار در روز استفاده کنید.
سخن آخر
یک زبان سفید ممکن است همیشه نیاز به درمان نداشته باشد. در بیشتر موارد، به خودی خود برطرف می شود. برای خلاص شدن از مشکل، می توانید زبان خود را به آرامی با استفاده از مسواک نرم یا خلال زبان تمیز کنید. مقدار زیادی آب مصرف کنید تا باکتری ها و بقایای دهان شما خارج شود. با این حال، اگر وضعیت شما به دلیل یک مسئله اساسی و موارد ذکر شده در بالا ایجاد شود، ممکن است هنوز نیاز به درمان بیشتری داشته باشید. عدم درمان مناسب زبان سفید می تواند به راحتی به یک عفونت جدی تبدیل شود. حتی به سایر مناطق بدن انتشار یابد. اما استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به ایجاد زبانی با روکش سفید شود.
آخرین دیدگاهها