وحشت شبانه

وحشت شبانه نوعی اختلال خواب است که در آن فرد تا حدی از شدت ترس زیاد از خواب بیدار می شود. علائم این اختلال، شامل جیغ زدن، ترس شدید و ناتوانی در هنگام خواب است و با عنوان ترسناک های شبانه یا ترور شبانه نیز شناخته می شوند. یک اپیزود ترور از خواب معمولاً از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد، اما ممکن است بیشتر طول بکشند. این اختلال خواب معمولاً در عمیق ترین مرحله خواب که به طور معمول نیمه اول چرخه خواب است، اتفاق میفتند. کودکان در صورت ابتلا ممکن است از خواب بیدار شوند، بنشینند و گریه کنند.

شیوع وحشت شبانه

طبق آکادمی پزشکی خواب آمریکا، وحشت های شبانه تا 6/5 درصد از کودکان و 2.2 درصد بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در كودكان هر دو جنس در سنین 4 تا 12 سال رخ می دهند. وحشت شبانه در بزرگسالان کمتر اتفاق میفتد و بیشتر نتیجه اختلالات اضطرابی یا سوء مصرف مواد می باشند. این اختلال تقریبا 40 درصد کودکان و درصد بسیار کمتری از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال این اختلالات معمولا نگران کننده نیستند.

علت وحشت شبانه

علت ایجاد اختلال اغلب ناشناخته است، اما این بیماری ممکن است ناشی از کمبود خواب یا استرس زیاد باشد. درگیری و تنش در خانه یکی از عوامل استرس زا است که ممکن است در کودکان وحشت ایجاد کند. آن ها همچنین می توانند ناشی از عوامل و بیماری های مختلفی باشند، از جمله:

• تب
• میگرن
• جراحت سر
• برخی از داروها
• اختلال در خواب
• استرس بیش از حد
• آپنه انسدادی خواب
• مصرف الکل در بزرگسالان
• سندرم پاهای بی قرار
• بی خواب و خستگی شدید
• اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب

وحشت شبانه در کودکان

به نظر می رسد وحشت شبانه در کودکان بخشی طبیعی از دستگاه عصبی آن ها می باشد که در حال پیشرفت و رشد است. سیستم عصبی در حال رشد کودکان ممکن است باعث اختلال در واکنش جنگ یا پرواز آن ها شود وحشت شبانه در کودکان معمولاً بدون درمان های پزشکی و روان پزشکی برطرف می شود. اما والدین باید در صورت بروز شرایط زیر به پزشک مراجعه کنند:

• ترس کودک از خوابیدن برای پیشگیری از وحشت شبانه
• احتمال آسیب کودک در هنگام وحشت شبانه وجود داشته باشد.
• به نظر می رسد وحشت شبانه از الگویی خاصی پیروی می کند.
• وحشت شبانه که بعد از سال های نوجوانی هنوز ادامه می یابند.
• ترس های شدید شبانه مکرر و مداوم که خواب کودک را قطع می کنند.

وحشت شبانه در بزرگسالان

طبق نظر آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، علل احتمالی ایجاد وحشت در شب در بزرگسالان عبارتند از:

• اختلال دو قطبی
• اختلال اضطراب عمومی
• برخی از اختلالات افسردگی
• اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)
• سوء مصرف مواد، به ویژه سوء مصرف الکل

در بزرگسالان، این اختلالات شدیدتر هستند و اغلب با اختلالات خواب دیگر، مانند بی خوابی یا آپنه خواب همراه هستند و نیاز به درمان پزشکی دارند. بی خوابی معمولاً با داروها، درمان شناختی رفتاری (CBT) یا بهداشت خواب درمان می شود. آپنه خواب را می توان با CPAP (فشار مداوم فشار هوای مثبت) یا در بعضی موارد با جراحی درمان کرد.

عوامل خطر وحشت شبانه

این اختلال در افرادی که سابقه خانوادگی آن را دارند ،شایع تر است. در كودكان، وحشت خواب در دختران شیوع بیشتری دارد. این اختلال با کابوس های شبانه فرق دارند. کابوس فرد را از خواب بیدار می کند و فرد بعد از بیداری جزئیات کابوس را به خاطر می آورد، اما وحشت شبانه فرد را از خواب بیدار نمی کند و معمولاً کودکان بعد از بیداری در مورد وحشت خواب خود چیزی را به یاد نمی آورند. بزرگسالان ممکن است قسمت هایی از وحشت خواب را به یاد بیاورند. وحشت خواب به طور کلی نیمه اول خواب شبانه و به ندرت در هنگام چرت زدن اتفاق میفتد. کابوس ها در کودکان 3 تا 6 ساله شایع هستند و باعث ایجاد احساس ترس، ترس، پریشانی یا اضطراب می شوند.

کابوس های شبانه در کودکان می تواند از یک تجربه وحشتاک، مانند تماشای یک فیلم ترسناک یا چیزی که آن ها را نگران کرده است، ناشی شود.

• مطمئن شوید کودک شما یک روال منظم خواب را دارد.
• کودک خود را در صورت داشتن مکرر کابوس (یک سری کابوس با موضوع مکرر) به پیش پزشک ببرید.
• اگر کابوس های فرزند شما ناشی از تجربه گذشته استرس زا باشد، ممکن است نیاز به مشاوره داشته باشد.

• با فرزند خود صحبت کنید تا درک کند که آیا چیزی آن ها را نگران کرده که می تواند کابوس های آن ها را تحریک کند.

کابوس در بزرگسالان

کابوس ها و وحشت های شبانه معمولاً با کودکان همراه است، اما بعضی اوقات می تواند در بزرگسالان نیز تأثیر بگذارد. علل احتمالی بسیاری از کابوس های بزرگسالان وجود دارد، اما آن ها اغلب با استرس، تروما یا وضعیت بهداشت روانی موجود در ارتباط هستند. آن ها همچنین می توانند پس از مصرف برخی از داروهای خاص، مانند داروهای ضد افسردگی ایجاد شوند.

بعضی اوقات شرایطی که در خواب تأثیر می گذارد می تواند محرک ایجاد ترس در شب باشد.

مثلا:

• میگرن
• آپنه خواب انسدادی
• سندرم پاهای بی قرار

کابوس ها معمولاً هیچ گونه آسیب جسمی به وجود نمی آورند، اما می توانند نگران کننده یا ناراحت کننده باشند. همچنین ممکن است مانع از خواب خوب شما شوند. اگر کابوس ناشی از یک رویداد آسیب زا خاص باشد، پزشک می تواند روان درمانی مانند مشاوره را توصیه کنند.

علائم وحشت شبانه

در طول یک اپیزود ترور از خواب، ممکن است فرد علائم زیر را تجربه کند:

• ضربان تند قلب
• فشار خون بالا
• تنفس سریع و پی در پی
• فریاد زدن در هنگام خواب
• عرق کردن بیش از حد (تعریق)
• ترس شدید یا وحشت از یک منبع ناشناخته
• بیدار شدن جزئی یا کاملاً از خواب به طور ناگهانی
• چشم های وحشت زده با مردمک های گشاد شده

عوارض وحشت شبانه

برخی از عوارض ناشی از وحشت در خواب، عبارتند از:

• اختلال در خواب
• خواب آلودگی بیش از حد در روز
• مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
• صدمه به خود یا به ندرت به اطرافیان
• خجالت کشیدن به علت وحشت خواب

تشخیص وحشت شبانه

برای تشخیص وحشت خواب، پزشک تاریخچه پزشکی و علائم بیماری را بررسی می کند و معاینه بدنی را انجام می دهد و در مورد سابقه خانوادگی و مشکلات خواب بیمار سؤالاتی را می پرسد. علاوه بر آن می تواند برای تشخیص بهتر مطالعه خواب شبانه پلی سو مونوگرافی را تجویز کند.

پیش آگهی وحشت شبانه

بیشتر علائم وحشت شبانه تا سن 12 سالگی از بین می روند. علائم در بزرگسالان مبتلا به ترور شبانه ممکن است به محض اینکه تحت درمان قرار بگیرند تسکین یابند.

درمان وحشت شبانه

كودكان مبتلا به وحشت در شب معمولاً فقط به آرامش نیاز دارند. اگر کودکی در هنگام وحشت شبانه هنوز در خواب است، والدین نباید کودک را از خواب بیدار کنند بلکه آن ها را محکم بغل کرده و آرام با او صحبت کنند. معمولاً کودک پس از وحشت خواب دوباره به خواب می رود. وحشت شبانه معمولاً نیازی به درمان نیست. مگر اینکه وحشت شبانه در اثر بیماری و یا آسیب دیدگی سر ایجاد شده باشد و یا منجر به اختلال خواب شود، والدین باید دنبال درمان فرزندشان باشند. درمان بیشتر به با هدف علت اصلی بیماری و از بین بردن محرک انجام می شود.

گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درمان استرس یا اضطراب با استفاده از روش های شناختی رفتاری، هیپنوتیزم یا بیو فیدبک
• بیدار کردن مقدماتی (Anticipatory awakening) که در این روش فرد حدود 15 دقیقه قبل از اینکه او وحشت شبانه را تجربه کند از خواب بیدار می شود و قبل از اینکه دوباره بخوابد، چند دقیقه باید بیدار بماند.
• از داروها به ندرت برای درمان وحشت های خواب به خصوص برای کودکان استفاده می شود. در صورت لزوم، استفاده از بنزودیازپین ها یا داروهای ضد افسردگی خاص می تواند برای درمان آن مؤثر باشند.
• استراحت، مراقبه، حمام گرم یا دوش گرفتن، کتاب خواندن و تمرین آرامش بخش یوگا قبل از رفتن به رختخواب می تواند در تسکین ترور های شبانه مفید باشند.

سبک زندگی و داروهای خانگی وحشت شبانه

اگر وحشت خواب برای شما یا فرزندتان مشکلی ایجاد کرده می توانید برخی راهکارهای زیر را برای بهبود خواب و تسکین علائم وحشت شبانه در نظر بگیرید:

• خواب کافی، خستگی می تواند به بروز وحشت شبانه کمک کند. در صورتی که کمبود خواب دارید بهداشت خواب را رعایت کنید. گاهی اوقات یک چرت کوتاه در طول روز می تواند برای پیشگیری از وحشت شبانه موثر باشد.
• ایمن سازی محیط اطراف، برای جلوگیری از آسیب دیدگی در حین ترور شبانه، بهتر است هنگام خواب تمام پنجره ها و درهای خروجی را قفل کنید. سیم های برقی یا اشیاء تیز را که می توانند خطر ساز باشند را دور از دسترس فرد خارج کنید.
• درمان استرس و اظطراب، راه های مدیریت استرس را یاد بگیرد و سعی کنید با عوامل محرک و استرس زا مقابله کنید.
• آرام کردن کودک، در مواقعی که کودک وحشت شبانه را تجربه می کند، بهتر است صبر کنید تا این وحشت بگذرد. شاید تماشای فرزندتان در این شرایط برای شما ناراحت کننده باشد اما به کودک آسیبی نمی رساند. بهتر است کودک را نوازش کنید و به آرامی او را بغل کنید و با او صحبت کنید. تکان دادن فرزندتان یا فریاد زدن ممکن است اوضاع را بدتر کند. معمولاً این قسمت به زودی تمام می شود.
• به دنبال یک الگوی باشید. اگر فرزندتان دچار ترور خواب مکرر می شود بهتر است برای شناسایی محرک های احتمالی سعی کنید برای چند شب جزییات مربوط به خواب کودک را بنویسید. حتی می توانید زمان تقریبی وقوع وحشت شبانه را تشخیص دهید و سعی کنید کودک را قبل از رسیدن به زمان وقوع آن برای چند لحظه از خواب بیدار کنید. با شناسایی محرک ها می توانید آن ها را حدف و یا مقابله کنید.

بزرگسالان مبتلا به وحشت در شب برای تعیین علت باید به دنبال درمان پزشکی باشند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

برای کودکان، وحشت خواب تا قبل از نوجوانی از بین می روند. اما والدین در صورت نگرانی بیش از حد می توانند با پزشک و یا متخصص خواب مشورت کنند.

یادداشت کردن جزییات خواب به مدت دو هفته قبل از مراجعه به پزشک در تشخیص عوامل محرک در ترور شبانه مفید باشد. برای آمادگی بیشتر قبل از مراجعه به پزشک، بهتر است قبل از قرار ملاقات، لیستی از علائم و اطلاعات شخصی کودک و داروها، ویتامین ها، گیاهان و یا مکمل های دیگری که مصرف می کند، را بنویسید.

برخی از سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید، عبارتند از:

• بهترین دوره درمان چیست؟
• علل احتمالی وحشت شبانه چیست؟
• چه عاملی باعث بروز علائم کودک من شده است؟
• آیا وحشت شبانه موقتی است یا به مرور زمان برطرف می شود؟

پزشک ممکن است درمورد وحشت شبانه کودک از والدین سوالات زیر را بپرسد:

• وحشت خواب از چه موقع شروع شد؟
• چند وقت یکبار وحشت خواب بروز می کنند؟
• آیا کودک شما سابقه مشکل خواب داشته است؟
• آیا شخص دیگری در خانواده شما دچار مشکلات خواب است؟

منابع:

https://www.nhs.uk/conditions/night-terrors/

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-terrors/symptoms-causes/syc-20353524

https://www.healthline.com/health/night-terrors

[advisers limit=3 online =true skill=”11 10″]