فلوسیتوزین (آنکوبون) یک داروی ضد قارچی است که برای درمان عفونت‌های قارچی که سیستم های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار داده‌اند، استفاده می‌شود. آنکوبون پس از جذب از تولید و رشد قارچ ها جلوگیری می کند.
زمانی که فلوسیتوزین به تنهایی مصرف شود، ممکن است در درمان عفونت قارچی تاثیری نداشته باشد. بنابراین، فلوسیتوزین اغلب همراه با آمفوتریسین بی برای کاهش شانس مقاومت قارچ تجویز می شود. آمفوتریسین B مانند Ancobon یک داروی ضد قارچ است که به جای مهار رشد، می تواند قارچ ها را از بین ببرد.
کاربرد داروی فلوسیتوزین
سازمان غذا و دارو (FDA)، Ancobon را برای درمان عفونت‌های قارچی شدید در قلب، ریه‌ها، خون، نخاع و مثانه ناشی از کاندیدا یا کریپتوکوک تأیید کرده است شما باید فلوسیتوزین را طبق دستور پزشک مصرف کنید. فلوسیتوزین به صورت کپسول برای مصرف خوراکی همراه با آب تجویز می شود. اگر با بلعیدن قرص ها مشکل دارید، می توانید آنکوبون را به شکل مایعی که از طریق دهان مصرف می شود، خریداری کنید.
به طور معمول، کل دوز مصرفی این دارو روزانه به چهار دوز تقسیم می شود که هر شش ساعت مصرف می شود. علاوه بر این، شما باید دارو دار هر روز در زمان معین مصرف کنید. حتی اگر احساس بهتری دارید، مصرف فلوسیتوزین را تا زمانی که پزشک به شما توصیه نکرده است، قطع نکنید.
Flucytosine را باید در دمای اتاق (بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد) و دور از رطوبت نگهداری کنید. نگهداری دارو در دمای سرد و گرم می تواند از عملکرد صحیح دارو جلوگیری کند.
موارد استفاده خارج از برچسب فلوسیتوزین
پزشک ممکن است فلوسیتوزین را برای موارد خارج از برچسب (بیماری هایی که به طور خاص توسط FDA تایید نشده اند.) تجویز کند. به عنوان مثال، ممکن است از این دارو برای درمان سایر عفونت های ناشی از کاندیدا استفاده شود، مانند:
- ولوواژینیت
- کریپتوکوکوز ریوی
- مننژیت کریپتوکوکی
- التهاب بافت های چشم
- افرادی که HIV دارند می توانند از فلوسیتوزین برای کمک به درمان عفونت های کریپتوکوک استفاده کنند.
علیرغم عدم تایید این بیماری ها توسط FDA، مطالعات بالینی نشان دهنده اثربخشی و ایمنی فلوسیتوزین برای این موارد است.
آنکوبون چه مدت طول می کشد تا اثر کند؟
فلوسیتوزین حدود چند ساعت طول می کشد تا با عفونت مبارزه کند. با این حال، مهم است که به مصرف آنکوبون تا زمانی که پزشک توصیه کرده است، ادامه دهید. اگر مصرف فلوسیتوزین را خیلی زود قطع کنید، خطر بازگشت عفونت قارچی و طولانی شدن دوره نقاهت وجود دارد.
عوارض مصرف فلوسیتوزین
مانند هر داروی دیگری فلوسیتوزین با برخی از عوارض احتمالی همراه است. موارد زیر جز رایج ترین عوارض مصرف فلوسیتوزین
گزارش شده اند، که عبارتند از:
- اسهال
- سردرد
- خستگی
- دهان خشک
- ناراحتی معده
- از دست دادن اشتها
فلوسیتوزین همچنین ممکن است باعث بروز عوارض نادر اما شدید شوید، از جمله:
- توهم
- تشنج
- کم خونی
- تنگی نفس
- آسیب حاد کبد
- درد قفسه سینه
- از دست دادن شنوایی
- ضربان قلب غیر طبیعی
- آگرانولوسیتوز (تعداد بسیار کم گرانولوسیت، نوعی گلبول سفید)
این فهرست شامل تمام اثرات شدید احتمالی نیست، زیرا ممکن است واکنش‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برای اطلاعات دقیق تر در مورد خطر احتمالی عوارض شدید با پزشک خود مشورت کنید.
هنگامی که آنکوبون را برای مدت طولانی مصرف کنید، پزشک عملکرد کلیه و کبد شما را از طریق آزمایش خون کنترل می کند تا مطمئن شود که دارو بر کلیه یا کبد تأثیر منفی نمی گذارد.
بنابراین لازم است در صورت مشاهده هر گونه علائم نارسایی کبد یا کلیه به پزشک مراجعه کنید، علائمی از جمله:
- ادرار تیره
- خون در ادرار
- افزایش وزن زیاد
- مدفوع رنگ روشن
- ناتوانی در دفع ادرار
- تغییر در مقدار ادرار
- زردی پوست یا چشم ( یرقان )
دوز مصرفی فلوسیتوزین
دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورات پزشک یا دستورالعمل های روی برچسب را دنبال کنید. اطلاعات زیر فقط شامل دوزهای متوسط این دارو است. اگر دوز شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.
مقدار دارویی که مصرف می کنید به قدرت دارو بستگی دارد. همچنین، تعداد دوزهایی که هر روز مصرف می‌کنید، زمان مجاز بین دوزها، و مدت زمانی که دارو را مصرف می‌کنید به بیماری که برای آن از دارو استفاده می‌کنید بستگی دارد.
مقدار دوز خوراکی (کپسول) آنکوبون برای درمان عفونت های قارچی، عبارت است از:
- کودکان. مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
- بزرگسالان. مقدار دوز مصرفی باید براساس وزن بدن و توسط پزشک تعیین شود. که در این صورت مقدار دوز مصرفی برای رده سنی بزرگسالان معمولاً از 50 تا 150 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است که هر 6 ساعت مصرف می شود.
لازم به ذکر است که وجود عوامل خاصی ممکن است بر مقدار دوز مصرفی یا نحوه مصرف آنکوبون تأثیر بگذارد، مانند:
- مشکلات کلیوی. اگر سابقه مشکلات کلیوی یا بیماری کلیوی دارید، پزشک ممکن است دوز مصرفی را بسته به عملکرد فعلی کلیه شما تنظیم کند.
- سن. اگر برای کودکان Ancobon تجویز شود، دوز آنها به وزن بدن بستگی دارد. بنابراین باید از پزشک بپرسید که چقدر از دارو باید به آنها داده شود.
- مشکل در بلع قرص ها. Ancobon را می توان به عنوان یک سوسپانسیون مایع برای کسانی که در بلع قرص ها مشکل دارند تجویز کرد. سعی نکنید کپسول ها را باز کنید یا بشکنید، زیرا این می تواند بر نحوه عملکرد دارو در بدن تأثیر بگذارد.
دوز فراموش شده
اگر مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. مهم است که فقط یک دوز در یک زمان مصرف کنید، بنابراین برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
عوارض مصرف بیش از حد فلوسیتوزین
با وجود اینکه گزارش های محدودی در مورد میزان مصرف آنکوبون وجود دارد که می تواند باعث مصرف بیش از حد شود. اما لازم است برای جلوگیری از مصرف بیش از حد یا عوارض دیگر، هرگز از دوز توصیه شده طبق دستور پزشک تجاوز نکنید. مصرف هر مقدار بیشتر در روز می تواند شما را در معرض خطر سمیت ها و عوارض جدی قرار دهد، از جمله:
- مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال
- هپاتیت، که می تواند باعث خستگی، درد عضلانی، درد مفاصل، تب، کاهش اشتها، درد مداوم اما خفیف در سمت راست بالای شکم و یرقان شود.
- ترومبوسیتوپنی (کاهش تعداد پلاکت ها) که می تواند باعث خونریزی بینی، خونریزی از لثه ها، خون در ادرار و مدفوع، تاول های خونی، کبودی آسان و پتشی شود.(نقاط قرمز کوچک روی پوست)
- لکوپنی (تعداد کم گلبول‌های سفید خون)، که می‌تواند باعث تب، خستگی، بزرگ شدن غدد لنفاوی، بزرگ شدن کبد یا طحال، خونریزی مخاطی و عفونت‌ها یا زخم‌هایی شود که بهبودی آنها بیشتر طول می‌کشد.
موارد منع مصرف فلوسیتوزین
در صورت دارا بودن هریک از بیماری ها و شرایط زیر لازم است از مصرف آنکوبون خودداری کنید، بیماری هایی از جمله:
- افسردگی
- سرطان مغز استخوان
- سابقه نارسایی کلیه یا کبد
- اگر در حال شیردهی به کودک هستید.
- در بارداری، زیرا آنکوبون می تواند در سه ماهه اول به جنین آسیب برساند. بنابراین نباید در سه ماهه اول از آن استفاده کرد. اگر چه شواهدی مبنی بر سمیت برای جنین در سه ماهه دوم یا سوم وجود ندارد، اما لازم است قبل از مصرف این دارو در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.
چه داروهایی با فلوسیتوزین تداخل دارند؟
هنگام مصرف آنکوبون، برخی از داروهای دیگر ممکن است بر نحوه عملکرد دارو تأثیر بگذارند یا خطر عوارض را افزایش دهند. در مورد سایر داروهایی که مصرف می کنید یا قصد مصرف آنها را دارید، از جمله محصولات بدون نسخه (OTC) ویتامین ها، گیاهان دارویی، مکمل ها و داروهای گیاهی به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت مصرف داروهای زیر باید از مصرف آنکوبون خودداری کنید، داروهایی از جمله:
- پورفیمر، به دلیل افزایش حساسیت به نور
- سیتارابین، به دلیل خطر کاهش عملکرد فلوسیتوزین
- رتروویر (زیدوودین) به دلیل خطر کاهش گلبول های سفید خون
داروهای مشابه با فلوسیتوزین
از آنجایی که قارچ می‌تواند مستعد مقاومت دارویی باشد، پزشک آزمایش‌هایی را برای تعیین اینکه کدام دارو به بهترین شکل با عفونت مبارزه می‌کند، انجام می‌دهد. سایر داروهای ضد قارچی که برای درمان عفونت های قارچی کاندیدا شناخته شده اند، عبارتند از:
- دیفلوکان (فلوکونازول)
- Cancidas (caspofungin)
طبق دستورالعمل های انجمن بیماری های عفونی آمریکا، کاسپوفانگین به عنوان اولین خط درمان در درمان عفونت های قارچی ناشی از کاندیدا استفاده می شود. در مقایسه با فلوسیتوزین، کاسپوفانگین می‌تواند با از بین بردن قارچ از رشد آن جلوگیری کند. فلوکونازول و کاسپوفانگین اغلب در مراحل اولیه عفونت کاندیدا مورد استفاده قرار می گیرند، در حالی که در صورت عدم موفقیت هر دو یا ایجاد مقاومت دارویی در قارچ، از Ancobon به عنوان یک گزینه درمانی بعدی استفاده می شود.
اولین خط درمان عفونت کریپتوکوک معمولاً آمفوتریسین B است. بسته به شدت بیماری، آمفوتریسین B می تواند به تنهایی یا با آنکوبون تجویز شود.
سوالات متداول
چرا فلوسیتوزین باید با آمفوتریسین B مصرف شود؟ فلوسیتوزین اغلب با آمفوتریسین B برای کاهش شانس مقاومت یا زمانی که عفونت قارچی به دارو پاسخ نمی دهد تجویز می شود. اگر آنکوبون به تنهایی مصرف شود، این احتمال وجود دارد که دارو به دلیل مقاومت دارویی قارچی، اثری نداشته باشد.
اگر در بلعیدن قرص ها مشکل داشته باشم هنوز هم می توانم آنکوبون مصرف کنم؟ بله، می توانید نسخه فلوسیتوزین را به عنوان سوسپانسیون (مایع) خریداری کنید. سوسپانسیون شکل مایع دارو است، بنابراین مصرف خوراکی آن برای شما آسان است. در صورت مصرف کپسول، نباید کپسول را له یا باز کنید زیرا ممکن است دارو یکسان عمل نکند.
اگر احساس بهتری داشته باشم، آیا می توانم مصرف فلوسیتوزین را متوقف کنم؟ خیر، باید مصرف به آنکوبون ادامه دهید تا زمانی که پزشک به شما بگوید مصرف دارو را قطع کنید. اگر مصرف آن را خیلی زود قطع کنید، ممکن است قارچ به طور کامل درمان و از بین نرود، که می تواند شانس مقاومت دارویی قارچی را افزایش دهد. در نتیجه، عفونت ادامه خواهد یافت و درمان آن دشوارتر خواهد بود.
چگونه می توانم در حین مصرف آنکوبون سالم بمانم؟ برای سالم ماندن در حین مصرف Ancoban، مهم است که دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید. حتی اگر احساس بهتری پیدا کردید، باید دوره کامل درمان را تکمیل کنید. اگر مصرف فلوسیتوزین را خیلی زود متوقف کنید، عفونت قارچی ممکن است عود کند و درمان آن دشوارتر باشد.
از آنجایی که آنکوبان توسط کبد تجزیه و کلیه ها خارج می شود، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای نظارت بر عملکرد آنها انجام دهد.
