سؤال رایج بسیاری از مادران نگران آن است که علت خون دماغ در بارداری چیست؟ خون دماغ در بارداری بسیار شایع است و زنان در دوران بارداری، زیاد آن را تجربه می‌کنند. در این دوران، سیستم گردش خون گسترش می‌یابد تا بتواند کودک در حال رشد را در خود جای دهد. بدن زنان در دوران بارداری خون بیشتری تولید می‌کند و گردش خون نیز افزایش پبدا می‌کند.
این تغییرات در سیستم بدن زن می‌تواند منجر به خون دماغ شود که در اصطلاح پزشکی به آن Epistaxis اپیستاکسی نیز گفته می‌شود. اگر می‌خواهید جزئیات بیشتری را درباره خون دماغ شدن در بارداری کسب کنید، در ادامه این مقاله همراه با ما باشید.
آیا خون دماغ شدن در بارداری شایع است؟
حدود 20 درصد زنانی که باردار هستند، دچار خون دماغ می‌شوند؛ یعنی از هر پنج زن در دوران بارداری خود ممکن است یک نفر این وضعیت را تجربه کند. به‌طورکلی، علت خون دماغ در بارداری به دلیل تغییرات هورمونی کاملاً شایع است و می‌تواند از یک سوراخ یا هر دو سوراخ بینی باشد. همچنین شدت آن می‌تواند کم و یا زیاد باشد و از چند ثانیه تا بیشتر از 10 دقیقه طول بکشد.
خون دماغ معمولاً در هفته 16 بارداری یا همان سه ماهه دوم بارداری شروع می‌شود و تا پایان بارداری ادامه پیدا می‌کند. گاهی خون دماغ در بارداری ممکن است با پیشرفت حاملگی، بدتر شود.
خونریزی بینی ممکن است هنگام خواب اتفاق بیفتد که در این شرایط ممکن است زن قبل از بیرون آمدن خون از بینی، احساس مایع در پشت گلو داشته باشد. علاوه بر آن، خانم‌ها همراه با خون دماغ، احساس گرفتگی بینی را هم ممکن است تجربه کنند.
اگر فکر می‌کنید که علت خون دماغ در بارداری شما با کم خونی در ارتباط است، بهتر است مقاله کم خونی در بارداری را بخوانید تا اطلاعات دقیق‌تری درباره این دو عارضه در این دوران کسب کنید.
علت خون دماغ در بارداری چیست؟
علت خون دماغ در بارداری ممکن است به موارد زیر مربوط باشد:
- در دوران بارداری، جریان خون در غشاهای مخاطی بدن، از جمله بینی افزایش می‌یابد و باعث التهاب و نرم شدن آنها می‌شود. درنتیجه با تنفس و عطسه ممکن است خون بینی جاری شود.
- آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضد احتقان که برای آلرژی، سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی استفاده می‌شوند، می‌توانند غشای بینی را خشک کرده و باعث جمع شدن خون دماغ به دلیل خارش شوند. همچنین این داروها ممکن است که غشای بینی را مختل کرده و رگ‌های خونی را به راحتی پاره کنند. این عامل، یکی از شایع‌ترین علت خون دماغ شدن در بارداری است.
- هوای خشک به دلیل شرایط آب و هوایی یا اتاق‌های مطبوع، کابین هواپیما و سایر مناطق خشک، خطر خون دماغ شدن را برای این افراد افزایش می‌دهد.
- در صورت سرماخوردگی یا عفونت بینی و سینوس، غشای مخاطی تمایل به خشک شدن دارد و رگ‌ها به راحتی پاره می‌شوند. تحریک ناشی از سرماخوردگی یا عفونت نیز می‌تواند علت خون دماغ شدن از یک سوراخ بینی در بارداری باشد.
درمان خون دماغ در بارداری چیست؟
درمان این عارضه به علت خون دماغ در بارداری و شدت خونریزی بستگی دارد. به‌طورکلی درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
بیش از ۱۱۲ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان و متخصصان زنان و زایمان
- قراردادن تامپون یا گازهای استریل شده: برای پانسمان بینی زنان در دوران بارداری، از تامپون یا گاز استفاده می‌شود که برای یک یا دو ساعت درون بینی قرار می‌گیرند تا فشار مداومی بر عروق وارد کنند.
- سوزاندن زخم: سوزاندن زخم (cauterization) در بعضی موارد برای بستن محل خونریزی انجام می‌شود. در این شرایط، ممکن است پزشک برای سوزاندن زخم از نیترات نقره در انتهای رگ‌های خونی استفاده کند که به این روش سوزاندن شیمیایی گفته می‌شود. گرمای حاصل از این سوزاندن باعث ذوب شدن بافت رگ‌های خونی و چسبیدن آنها به یکدیگر شده و به این ترتیب خونریزی بینی متوقف می‌شود. در موارد خونریزی شدید، محل زخم با استفاده از جریان الکتریکی سوزانده می‌شود که به الکتروکوتر معروف است.
- بستن: درمان خون دماغ در بارداری در موارد شدید، به یک عمل جراحی جزئی، به نام بستن، نیاز دارد. این روش شامل بستن رگ‌های خونی است که خونریزی می‌کنند. برای این جراحی به زنان در دوران بارداری، بی‌حسی موضعی داده می‌شود.
درمان خانگی برای خون دماغ در بارداری
همان طور که بیان شد، علت خون دماغ در بارداری می‌تواند ناشی از عوامل رایجی باشد که معمولاً اتفاق نگران کننده‌ای نیست. زنان در دوران بارداری خود می‌توانند برای متوقف کردن خون دماغ راهکارهای زیر را در نظر بگیرند:
- سعی کنید بدن خود را به سمت جلو خم کنید. سر زنان در دوران بارداری باید بالاتر از سطح قلب باشد.
- با انگشت شست و انگشت اشاره خود قسمت محکم و نرم بینی را که دقیقاً بالای سوراخ‌های بینی شما است، محکم نگه دارید.
- از طریق دهان نفس بکشید و حدود 10 تا 15 دقیقه سوراخ‌های بینی خود را فشار دهید. این کار باعث می‌شود که خون به جای گلو از بینی تخلیه شود.
- اکنون بنشینید یا بایستید تا جریان خون در حفره‌های بینی کاهش یابد و از خونریزی بیشتر جلوگیری شود.
- یک بسته یخ یا یک بسته نخود فرنگی یخ زده را روی پل بینی قرار دهید.
- سر خود را به عقب خم نکنید و دراز نکشید؛ چراکه این کار می‌تواند باعث استنشاق یا بلعیدن خون و حالت تهوع شود.
- اگر خونریزی حتی 15 دقیقه پس از استفاده از کیسه یخ متوقف نشد، 10 تا 15 دقیقه دیگر نگه داشتن یخ را در محل خود ادامه دهید.
به منظور پیشگیری از وقوع مجدد خونریزی در طی 24 ساعت بعدی، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از بلند کردن اشیاء سنگین خودداری کنید.
- از انجام تمرینات شدید ورزشی اجتناب کنید.
- به پشت و به حالت تاق باز نخوابید و دراز نکشید.
- از کندن مخاط و یا تخلیه محتویات بینی با فشار خودداری کنید.
- از مصرف الکل و نوشیدنی‌های گرم پرهیز کنید؛ زیرا مصرف آنها باعث اتساع عروق خونی شده و منجر به خون دماغ بیشتر می‌شود.
اگرچه علت خون دماغ در بارداری، از جمله عوارض بی خطر در این دوران به شمار می‌رود؛ ولی ابتلا به آن در برخی موارد نیازمند درمان و مراجعه به پزشک دارد. اگر دریافت نوبت پزشک حضوری برایتان دشوار است و خون دماغ در بارداری شما را مضطرب کرده است، می‌توانید با خدمات مشاوره پزشکی از خانه به راحتی از منزل خود با یک پزشک متخصص در این زمینه گفتگو کنید.
چه زمانی برای خون دماغ در بارداری باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بعضی موارد، علت خون دماغ در بارداری می‌تواند مربوط به یکی از علائم بیماری زمینه‌ای باشد. در این صورت علت این عارضه باید توسط پزشک تشخیص داده شود.
زنان در دوران بارداری خود باید در صورت بروز هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنند:
- مصرف داروهای ضد انعقادی
- در صورت از دست دادن هوشیاری
- خود دماغ حتی به مقدار کم بعد از ضربه به سر
- خون دماغ با خستگی، گیجی یا سبکی سر همراه باشد.
- خون دماغ شدیدی که حتی بعد از 30 دقیقه متوقف نمی‌شود.
- ناراحتی مداوم در قفسه سینه یا تنفس سخت همراه با خون دماغ
- اگر خون دماغ زنان در دوران بارداری با بی‌حسی، افتادگی صورت یا احساس گزگز در اندام ها همراه باشد. این نشانه‌ها می‌توانند علائم سکته مغزی در این دوران باشند.
در صورت ابتلا به هر یک از این موارد بالا، پزشک کلیه علائم را بررسی و توصیه‌های درمانی لازم را به شما ارائه خواهد کرد.
آیا می‌توان از خون دماغ شدن در دوران بارداری جلوگیری کرد؟
وجود برخی راهکارها باعث می‌شوند که بتوانید از علت خون دماغ در بارداریپیشگیری کنید. این موارد به شرح زیر هستند:
- برای مرطوب نگه داشتن غشای مخاطی مایعات زیادی بنوشید.
- از مصرف هرگونه داروی ضداحتقان بینی و اسپری که باعث خشک شدن غشاها می‌شود، خودداری کنید. لخته‌های خون را به آرامی از بینی خارج کنید. برای تهویه مناسب منزل به خصوص در زمستان یا در شرایطی که در آب و هوای خشک بهتر است از رطوبت ساز در خانه استفاده شود.
- از عوامل تحریک‌کننده محیطی مانند دود، دود، عطر و مواد شیمیایی که می‌توانند مجاری بینی زنان در دوران بارداری را تحریک کنند، پرهیز شود.
- هنگام عطسه دهان خود را باز کنید تا فشار بینی کاهش یابد. با این کار خطر خونریزی را به حداقل می‌رسانید.
- از روان کننده‌های نرم و بدون نسخه مانند روغن نارگیل استفاده کنید که به مرطوب شدن غشاها کمک می‌کند. ژله نفتی، قطره‌های نمکی یا سایر اسپری‌های ملایم بینی نیز می‌توانند مؤثر باشند.
- در صورت تجویز داروی ضداحتقان، دارو یا اسپری بینی، طبق دستورالعمل استفاده کنید. استفاده بیش از حد از آنها باعث خشک شدن و تحریک بینی می‌شود.
آیا خون دماغ بارداری روی جنین تاثیر می گذارد؟
جالب است بدانید که برخی تصور می‌کنند جنسیت جنین می‌تواند علت خون دماغ در بارداری باشد؛ اما باید بدانید که خون دماغ شدن در بارداری و جنسیت جنین هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. در واقع، این اتفاق تنها به دلایلی که پیشتر بیان شد، بستگی خواهد داشت.
اگرچه خون دماغ ناخوشایند است؛ اما هیچ ضرری برای زنان در دوران بارداری و جنین آنها ندارد. توجه داشته باشید که علت خون دماغ شدن در سه ماهه سوم بارداری، تنها به دلیل تغییرات هورمونی و گشادشدن عروق خونی اتفاق می‌افتد و نگرانی مادران در ماه‌های آخر بارداری بی‌مورد است. با این حال، اگر در این سه ماه آخر، خونریزی بینی شما به صورت مکرر است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد که خونریزی مکرر از بینی، احتمال خطر خونریزی پس از زایمان را افزایش می‌دهد. درنتیجه، زنانی که در سه ماهه آخر خونریزی شدید بینی دارند، متخصص زنان و زایمان ممکن است به آنها زایمان سزارین را پیشنهاد کند.
با پزشکت، نگران سلامتی خود در دوران بارداری نباشید!
دوران بارداری با بروز تغییرات بسیار زیادی از جمله ابتلا به خونریزی بینی در برخی از مادران باردار همراه است. نگرانی در مورد علت خون دماغ در بارداری می‌تواند باعث افزایش استرس و اضطراب شود که برای زنان در دوران بارداری و جنین مضر است. در صورت بروز این عارضه با حفظ آرامش و خونسردی خود می‌توانید از طریق ارتباط آنلاین از طریق پزشکت، با یک متخصص زنان زایمان بدون محدودیت مکانی و زمانی در تماس باشید و سؤالات خود را با وی در میان بگذارید.
