عرق سرد از علل تا درمان

عرق سرد، به تعریق ناگهانی بدن گفته می شود که علت اصلی آن اثر گرما یا فعالیت بدنی فرد نیست. اصطلاح پزشکی برای عرق سرد، دیافورز است که در اثر واکنش جنگ یا گریز بدن به استرس رخ می دهد. عرق سرد ممکن است علل مختلفی داشته باشد. حتی در برخی شرایط ممکن است نشان دهنده یک آسیب یا بیماری قابل توجه مانند حمله قلبی باشند. بر همین اساس بهتر است علل شایع این حالت و اینکه در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کنید را بدانید. ما در این مقاله از پزشکت، شرایطی را که ممکن است منجر به عرق سرد شود را توضیح می دهیم. پس اگر شما هم گاه به گاهی این علائم را تجربه می کنید بهتر است این مقاله را تا انتها بخوانید.

دیافورز چه علائمی دارد؟

شاید این انتظار را دارید که هنگام ورزش یا کار در فضای باز عرق کنید، اما عرق سرد که به طور ناگهانی ظاهر می شود، ممکن است در هر دمایی رخ دهد. گاهی اوقات تعریق در شب، زمانی که بیمار سعی می کند بخوابد اتفاق می افتد. این دوره‌ها اغلب عرق شبانه نامیده می‌شوند و ممکن است علل مختلفی داشته باشند. علل عرق شبانه از تغییرات نسبتاً شایع هورمونی یائسگی تا اختلال تیروئید یا حتی سرطان متغیر هستند. اما تفاوت چندانی در علائم عرق شبانه و عرق سرد وجود ندارد.

شایع علل دیافورز

هر چیزی که باعث واکنش جنگ یا فرار به استرس در بدن شود ممکن است منجر به بروز عرق سرد هم گردد. گزینه های درمانی برای عرق سرد به علت اصلی آن بستگی دارد. اما شایع ترین علل آنها عبارتند از:

شوکه شدن

هنگامی که جریان خون به مغز و سایر اندام های حیاتی به طور خطرناکی کم می شود، بدن دچار شوک خواهد شد. در این شرایط مغز به دلیل کاهش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی کند. شوک باعث افزایش استرس در سطح بدن می شود.

دیافورز یکی از علائم اصلی این وضعیت جدی و خطرناک است که می تواند با علائم زیر همراه باشد:

• نبض ضعیف
• رنگ پریدگی پوست
• ضربان قلب ناگهانی و سریع
• تنفس سریع بیش از 20 بار در دقیقه
• احساس ضعف یا سرگیجه هنگام نشستن یا ایستادن

شوک اغلب در اثر یک آسیب، مانند تصادف رانندگی یا سقوط ضربه‌ای ایجاد می‌شود. برخی از آسیب ها ممکن است شامل از خونریزی باشد، اما برخی دیگر اینطور نیستند. چون برخی از آسیب ها با خونریزی داخلی همراه هستند که ممکن است سریعا در هنگام بروز تصادف تشخیص داده نشوند.

شوک آنقدر جدی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگر فردی دچار شوک شده است از فرد بخواهید به پشت دراز بکشد و پاها را از سطح قلب خود بالا بیاورید. این به حفظ جریان خون به مغز و اندام های حیاتی کمک می کند.

عفونت

هر عفونت همراه با تب، می تواند منجر به بروز عرق سرد شود. حتی احتمال دارد عرق سرد با پایین آمدن تب یا شروع به پایین آمدن آن بروز کنند.

موارد بسیار شدید عفونت، به نام سپسیس، می تواند منجر به شوک و عرق سرد شود. برخی از بیماری های زمینه ای که می تواند منجر به شوک سپتیک شوند، عبارتند از:

• عفونت مجاری ادراری
• عفونت باکتریایی در بریدگی یا زخم
• پنومونی، عفونت کیسه های هوایی در ریه ها
• عفونت دستگاه گوارش، مانند  آپاندیسیت  یا  E. coli

اگر دیافورز بدون تب ظاهر شود یا سایر علائم شوک وجود داشته باشد، فرد حتما به مراقبت و درمان فوری پزشکی نیاز دارد.

سنکوپ

عرق سرد ممکن است از علائم سنکوپ باشد که اغلب به آن غش کردن نیز می گویند. سنکوپ در اثر افت ناگهانی فشار خون ایجاد می شود که گاهی اوقات منجر به از دست دادن مختصر هوشیاری می شود. سایر علائم سنکوپ شامل حالت تهوع یا سرگیجه هستند.

سنکوپ دلایل مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

• ضربان قلب آهسته، سریع یا نامنظم (آریتمی)
• فشار خون پایین، اغلب پس از ایستادن

دیافورز ناشی از سنکوپ مشابه عرق های ناشی از شوک است. می توانید به فرد کمک کنید تا به پشت دراز بکشد و پاهایش را بالا بیاورید. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی باید دلیل پزشکی زمینه ای برای یک دوره سنکوپ را ارزیابی کند.

درد ناشی از جراحات

صدمات شدید، مانند شکستگی یا قطع عضو غیرجراحی، می تواند باعث درد شدید و در نهایت دیافورز شود. اگر مچ پای شما شکسته و عرق کرده اید، احتمال زیادی وجود دارد که درد شدیدی را در ناحیه شکسته شده داشته باشید. برخی از دلایل پزشکی مانند سنگ کلیه نیز می تواند باعث درد شدید شود.

در برخی موارد، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی داروهایی را برای تسکین درد ارائه می دهد. وقتی که این درد شدید را درمان کردید، احتمالاً دیافورز کاهش می یابد.

در موارد نادر، درد شدید می تواند مدت ها پس از ضربه به سر یا ضربه به نخاع رخ دهد. این یکی از علائم سندرم درد منطقه ای پیچیده است. این وضعیت هنوز به خوبی درک نشده است، اما عرق سرد یکی از علائم رایج این وضعیت است.

حمله قلبی

عرق سرد یکی از علائم رایج  حمله قلبی است. سایر علائم حمله قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد یا فشار قفسه سینه
• دردی که به گردن یا بازو منتشر می‌شود.
• تنگی نفس
• حالت تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• سیانوز (رنگ آبی به لب یا انگشتان)
• تغییر ریتم قلبی

حمله قلبی یک وضعیت کاملا خطرناک و جدی است. هرچه سریعتر عمل کنید، شانس شما برای پیشگیری از بروز عوارض احتمالی و پیش آگهی برای درمان آن بیشتر است. حمله قلبی یکی از جدی ترین دلایلی است که ممکن است عرق سرد را تجربه کنید. سنکوپ نیز اغلب به یک بیماری قلبی مرتبط است که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.

تنگی نفس

تنگی نفس شدید می تواند منجر به کمبود اکسیژن در جریان خون شود. در این شرایط بدن در واکنش به استرس قرار می گیرد. حتی ممکن است فرد عرق سرد را تجربه کند. سایر علائم تنگی نفس که می تواند همراه با عرق سرد باشند، عبارتند از:

• سرعت تنفس سریع
• سردرگمی ذهنی
• خس خس سینه یا سرفه
• خستگی
• اضطراب

دلایل زیادی برای تنگی نفس وجود دارد. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی باید علت را شناسایی و درمان کند.

گلوکز خون پایین

هیپوگلیسمی یا قند خون پایین، یک دلیل نسبتاً رایج برای دیافورز است. این وضعیت اغلب در افراد مبتلا به دیابت دیده می شود. همچنین برای افراد مبتلا به دیابت که تشخیص داده نشده است یا در افراد مبتلا به پیش دیابت بروز پیدا می کند. در این شرایط مغز به سطح کم قند، به عنوان یک تهدید واقعی واکنش نشان می دهد، همانطور که به کمبود اکسیژن پاسخ می دهد. پاسخ بدن به این شرایط همان عرق سرد است.

برای افرادی که سطح قند خون پایینی دارند معمولاً علائم دیافورز و ناگهانی را دارند. هنگامی که سطح قند خون آنها به محدوده طبیعی بازگردد، تعریق متوقف می شود.

ترس و اضطراب

ترس و اضطراب می تواند برای هر کسی استرس ایجاد کند. این استرس می تواند منجر به واکنش جنگ یا گریز و تمام علائم همراه با آن، از جمله دیافورز شود. ترس و اضطرابی که با عرق سرد همراه است می تواند علل مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است به دلیل فوبیاهای خاص، عرق سرد داشته باشید. در موارد دیگر، عرق سرد شما ممکن است نشانه ای از حملات پانیک یا اضطرابی باشد که در طول زندگی تجربه می کنید.

اکثر مردم برای حملات پانیک یا اضطراب نیازی به درمان فوری ندارند. اما اگر عرق سرد را به طور مداوم تجربه می کنید، بهتر است به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا متخصص سلامت روان مراجعه کنید. آنها می توانند دارویی برای کمک به کنترل حملات شما تجویز کنند.

عرق سرد چگونه درمان می شود؟

درمان خاصی برای عرق سرد وجود ندارد. بلکه باید علت اصلی آن شناسایی و برطرف شود. به عنوان مثال، اگر تنگی نفس باعث تعریق می شود، کمک به بیمار برای تنفس بهتر می تواند موثر باشد.  به عبارت دیگر، عرق سرد مشکل واقعی نیست. آنها نشانه یا علامت مشکل هستند.

از آنجایی که علل احتمالی بسیار زیادی برای عرق سرد وجود دارد، شناسایی دلیل اصلی آن بسیار مهم است. درمان صحیح به علت آن بستگی دارد. عرق سرد همچنین می تواند نشانه سایر بیماری های زمینه ای از جمله سرطان باشد. اگر عرق سرد دارید حتما با پزشک خود در مورد آن مشورت کنید.

سوالات متداول

چرا با عرق سرد از خواب بیدار می شوم؟ تعریق شبانه می تواند ناشی از همان شرایطی باشد که سایر عرق های سرد را ایجاد می کند. دلایل احتمالی شامل تغییرات در برنامه تمرینی شما یا یک حالت عاطفی مانند افسردگی است. همچنین ممکن است عرق کردن یکی از عوارض جانبی داروهای مصرفی شما باشد.

آیا عرق سرد همان عرق شبانه است؟ عرق سرد زمانی اتفاق می افتد که به طور ناگهانی در بدن خود و معمولا در کف دست، کف پا و زیر بغل احساس سرما می کنید. برخلاف تعریق معمولی، عرق سرد نتیجه ورزش سنگین یا دمای بالا نیست. آنها همچنین با تعریق شبانه متفاوت هستند. با تعریق شبانه، اغلب در نیمه‌شب با لعرق در سرتاسر بدن خود از خواب بیدار می‌شوید و لباس‌ها، ملحفه‌ها و پتوهایتان ممکن است مرطوب یا خیس شوند. تعریق شبانه فقط زمانی اتفاق می افتد که شما خواب هستید. عرق سرد معمولاً در کل بدن شما اتفاق نمی افتد و محدود به زمانی که در رختخواب هستید یا شب می خوابید نمی شود.

آیا عرق سرد در هنگام ترک دارو طبیعی است؟ علائم ترک زمانی که به طور ناگهانی مصرف الکل یا مواد مخدر را پس از ایجاد وابستگی متوقف کنید، رخ می دهند. عرق کردن به ویژه در هنگام ترک مواد افیونی و الکل کاملا شایع است. برخی از افراد باید برای هر گونه عارضه جدی که ممکن است در موارد شدید رخ دهد تحت نظر پزشک خود باشد.