انواع عفونت و  راه های پیشگیری از آن 

بسیاری از عفونت ها از طریق واکسیناسیون قابل پیشگیری هستند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می زند كه واكسیناسیون ها هر ساله از بروز انواع عفونت ها پبشگیری کرده و جان 2 تا 3 میلیون نفر را از مرگ نجات می دهد. عفونت هنگامی رخ می دهد که ارگانیسم دیگری وارد بدن شما شده و منجر به بیماری شود. ارگانیسم هایی که باعث عفونت می شوند بسیار متنوع هستند و می توانند مواردی مانند ویروس، باکتری، قارچ و انگل را دربرگیرند. شما می توانید با کسب آگاهی از انواع عفونت و راه های پیشگیری از آن ها از ابتلا به عفونت و بروز عوارض جانبی آن ها در امان باشید.

تماس مستقیم با فرد مبتلا به عفونت از طریق غذای آلوده یا آب و حتی از طریق نیش حشرات شما را در معرض عفونت قرار می دهد. این ارگانیسم های میکروسکوپی عفونی به عنوان پاتوژن شناخته می شوند و می توانند به سرعت تکثیر پیدا کنند. نمونه هایی از پاتوژن ها که ممکن است منجر به انواع عفونت ها شوند، عبارتند از:

• قارچ
• باکتری ها
• ویروس ها

آن ها می توانند به چندین روش مختلف انتشار پیدا کنند، از جمله از طریق:

• تماس پوستی
• تماس با مدفوع
• انتقال مایعات بدن
• مصرف مواد غذایی یا آب آلوده
• استنشاق ذرات یا قطرات موجود درهوا
• دست زدن به یک شی که شخص حامل بیماری زا آن را لمس کرده

 انواع عفونت

نحوه انتشار عفونت و اثرات آن بر روی بدن انسان بستگی به نوع پاتوژن دارد. سیستم ایمنی بدن سدی مؤثر در برابر عوامل عفونی است. با این حال، عوامل بیماری زا ممکن است گاهی اوقات توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با آن ها تحت الشعاع قرار دهند و منجر به بروز عفونت شوند. برخی از عوامل بیماری زا اثر کمی دارند و برخی دیگر سموم یا مواد التهابی تولید می کنند که باعث پاسخ منفی بدن می شوند. این تغییر بدان معنی است که برخی از عفونت ها خفیف و به سختی قابل تشخیص هستند، در حالی که برخی دیگر می توانند شدید و جدی باشند.

برخی از عوامل بیماری زا در برابر درمان مقاوم هستند. باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها انواع مختلفی از عوامل بیماری زا هستند. آن ها از نظر اندازه، شکل، نوع، محتوای ژنتیکی و نحوه تاثیرگذاری بر روی بدن، متنوع و متفاوت هستند. درمان عفونت به علت آن بستگی دارد. اما انواع عفونت ها، راه های پیشگیری زیادی دارند که رایج ترین و کشنده ترین انواع عفونت عبارتند از: باکتریایی، ویروسی، قارچی و پریون.

عفونت های ویروسی

عفونت های ویروسی بر اثر آلودگی با ویروس رخ می دهند. میلیون ها ویروس مختلف ممکن است وجود داشته باشند، اما محققان تاکنون فقط حدود 5000 نوع آن ها را شناسایی کرده اند. ویروس ها حاوی یک قطعه از کد ژنتیکی هستند و یک لایه پروتئین و مولکول های چربی از آن ها محافظت می کند. ویروس ها به میزبان حمله کرده و به سلول بدن میزبان وصل می شوند. با ورود به سلول، مواد ژنتیکی خود را آزاد می کنند. این ماده سلول را مجبور به تکثیر ویروس کرده و ویروس تکثیر می شود. با این وجود همه ویروس ها سلول میزبان خود را از بین نمی برند. برخی از آن ها عملکرد سلول را تغییر می دهند.

برخی ویروس ها، مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس اپستین بار (EBV)، با مجبور کردن سلول ها به تکثیر بیش از حد می توانند به سرطان منجر شوند. یک ویروس همچنین می تواند گروه های سنی خاصی، مانند شیرخواران یا کودکان خردسال را هدف قرار دهد. ویروس ها ممکن است قبل از تکثیر مجدد برای یک دوره زمانی خاص غیرفعال باقی بمانند که در این شرایط  به نظر می رسد فرد مبتلا به ویروس به طور کامل بهبود یافته، اما با فعال شدن مجدد ویروس ممکن است فرد دوباره بیمار شود.

عفونت های ویروسی، عبارتند از:

• گاستروانتریت، که نورو ویروس آن را ایجاد می کند.
• زگیل ها و عفونت های پوستی، که از HPV و HSV ناشی می شوند.
• سرماخوردگی، که عمدتا به دلیل ویروس، کرونا ویروس و آدنو ویروس اتفاق میفتد.
• COVID-19، یک بیماری تنفسی است که پس از یک عفونت کروناویروس جدید ایجاد می شود.
• آنسفالیت و مننژیت، ناشی از انتروویروس ها و ویروس تبخال ویروس (HSV) و همچنین ویروس ویروس نیل

سایر شرایط ویروسی شامل موارد زیر است:

• ابولا
• تب دنگ
• هپاتیت C
• فلج اطفال
• اچ آی وی
• ویروس زیکا
• سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV)
• آنفلوانزا از جمله آنفولانزای خوکی H1N1

داروهای ضد ویروسی می توانند به تسکین علائم برخی ویروس ها کمک کنند. آن ها می توانند از تولید مثل ویروس جلوگیری و یا سیستم ایمنی میزبان را تقویت کرده و اثرات ویروس را خنثی کنند. آنتی بیوتیک ها در برابر ویروس ها مؤثر نیستند و جلوی ویروس را نمی گیرند و استفاده از آن ها خطر مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش می دهد.

عفونت های باکتریایی

باکتری ها میکروارگانیسم های تک سلولی هستند که به آن ها پروکاریوت هم گفته می شود. کارشناسان تخمین می زنند که حداقل 1 بیلیون باکتری بر روی زمین وجود دارد و آن ها بخش اعظم زیست توده زمین را تشکیل می دهند. باکتری های بر اساس شکل ظاهری خود به سه دسته زیر طبقه بندی می شوند:

• میله ای یا باسیل
• کروی یا کوکسی ها
• مارپیچ یا باکتری های کویل

باکتری ها توانایی این را دارند که تقریباً در همه انواع محیطی زندگی از گرمای شدید تا سرمای بیش از حد زندگی کنند. تریلیون نوع باکتری های مختلفی وجود دارند، و تعداد معدودی از آن ها در انسان باعث بیماری می شوند. این در حالی است که برخی از آن ها  بدون کوچکترین آسیبی در داخل بدن انسان مانند روده یا مجاری تنفسی زندگی می کنند. بعضی از باکتری های “خوب” به باکتری های “بد” حمله می کنند و از ابتلا فرد به بیماری جلوگیری می کنند. با این وجود برخی از بیماری های ناشی از عفونت های باکتریایی می توانند کشندهو خطرناک باشند.

برخی از عفونت های کشنده باکتریایی، عبارتند از:

• وبا
• حصبه
• دیفتری
• طاعون
• بیماری سل

برخی از نمونه های دیگر عفونت های باکتریایی شامل موارد زیر است:

• گاستریت
• سینوزیت
• ذات الریه
• بیماری سل
• اوتیت مدیا
• عفونت چشم
• مننژیت باکتریایی
• مسمومیت غذایی
• عفونت های پوستی
• عفونت ادراری (UTI)
• عفونت های مقاربتی (STI)
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

پزشک می تواند عفونت های باکتریایی را با آنتی بیوتیک درمان کند. با این حال، برخی از انواع آن ها نسبت به درمان مقاومت می کنند.

عفونت های قارچی

قارچ اغلب یک انگل چند سلولی است که با استفاده از آنزیم می تواند مواد آلی را تجزیه و جذب کند. با این حال، برخی از انواع قارچ ها مانند مخمرها، تک سلولی هستند. بسیاری از عفونت های قارچی در لایه های بالایی پوست ایجاد می شوند و برخی به لایه های عمیق تر نیز نفوذ می کنند. مخمرهای استنشاق شده گاهی اوقات می توانند منجر به عفونت های قارچی مانند ذات الریه یا عفونت در بدن شوند که در این صورت به عنوان عفونت سیستمیک شناخته می شوند.

افرادی با شرایط زیر در معرض خطر ابتلا بیشتری نسبت به عفونت قارچی قرار دارند:

• مبتلایان به سیستم ایمنی بدن ضعیف
• مصرف کنندگان آنتی بیوتیک در طولانی مدت
• مصرف کنندگان داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن

نمونه هایی ازعفونت های قارچی عبارتند از:

• درماتوفیتوز
• کاندیدیازیس
• پای ورزشکار
• هیستوپلاسموز
• برخی عفونت های چشمی
• تب دره یا کوکسیدیوئیدومایکوزیس

بثورات پوستی می توانند نشان دهنده عفونت های قارچی پوست باشند.

بیماری پریون

پریون پروتئینی است که هیچ ماده ژنتیکی ندارد و معمولاً بی ضرر است. دانشمندان پریون ها را به عنوان میکروارگانیسم های زنده طبقه بندی نمی کنند. اما اگر پریون به شکل غیرطبیعی وارد بدن شود، می تواند به یک عامل بیماری زا تبدیل  و منجر به بروز عفونت گردد. Prions می تواند بر روی ساختار مغز یا سایر قسمت های سیستم عصبی تأثیر بگذارد. آن ها میزبان را تکثیر یا تغذیه نمی کنند. در عوض، آن ها باعث ایجاد رفتارغیرطبیعی در سلول ها و پروتئین های بدن می شوند. پریون ها باعث بیماری های دژنراسیون مغز می شوند که نادر اما به سرعت در حال پیشرفت و کشنده هستند. آن ها شامل انسفالوپاتی اسفنجی گاو (BSE) هستند که معمولاً افراد از آن به عنوان بیماری گاو دیوانه یاد می کنند. محققان همچنین مواردی از بیماری آلزایمر را به عفونت پریون مرتبط می دانند.

انواع دیگر عفونت ها

• اکتوپارازیت ها، از جمله کنه ها، کنه ها، شپش ها، و کک ها با اتصال و یا نیش زدن می توانند باعث عفونت شوند.
• هلمینت، ارگانیسم های چند سلولی بزرگتر هستند که شامل کرم های مسطح و گرد می شوند و می توانند منجربه بروز عفونت در بدن شوند.
• یک ارگانیسم تک سلولی با هسته می تواند باعث عفونت تک یاخته شود. تک یاخته ها معمولاً ویژگی هایی شبیه به حیوانات متحرک را نشان می دهند و می توانند در خارج از بدن انسان زنده بمانند. آن ها معمولاً از طریق مدفوع به انسان های دیگر منتقل می شوند.

علت عفونت

علت انواع عفونت، وارد شدن عوامل بیماری زا به بدن است. علائم عفونت مانند التهاب یا آبریزش بینی به دلیل تلاش سیستم ایمنی بدن برای خلاص شدن از ارگانیسم مهاجم رخ می دهد.

علائم عفونت

علائم انواع عفونت و راه های پیشگیری از آن ها، به عامل بیماری زا و همچنین محل عفونت بستگی دارد. ویروس ها سلول های خاصی مانند سلول های دستگاه تناسلی یا تنفسی فوقانی را هدف قرار می دهند. به طور مثال ویروس هاری به سیستم عصبی حمله می کند و برخی ویروس ها، سلول های پوستی را هدف قرار داده و باعث ایجاد زگیل می شوند. برخی دیگر از عوامل بیماری زا طیف وسیعی از سلول ها را هدف قرار می دهند و منجر به علائم مختلف می شوند. ویروس آنفولانزا می تواند باعث ایجاد آبریزش بینی، درد عضلات و ناراحتی معده شود.

فرد مبتلا به عفونت باکتریایی اغلب در محل عفونت و همچنین غدد لنفاوی التهاب  قرمزی، گرما، تب و درد را تجربه می کند. بثورات پوستی می تواند نشان دهنده عفونت قارچی پوست باشند، اما با این حال، ویروس ها و باکتری ها هم ممکن است باعث ایجاد شرایط پوستی و بثورات پوستی شوند. علائم شایع بیماری های پریون شامل بروز سریع آسیب مغزی، از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی است. آن ها همچنین می توانند باعث ایجاد پلاک در مغز و باعث از بین رفتن آن شوند. برخی از نمونه های عفونت هایی که همیشه باعث ایجاد علائم نمی شوند شامل HPV، سوزاک و کلامیدیا هستند.

راه های انتقال عفونت

انواع عفونت ها، راه های انتقال مختلفی دارند که با شناخت آن ها می توان از ابتلا به انواع عفونت ها پیشگیری کرد:

تماس مستقیم

برخی، اما نه همه، عفونت ها می توانند هنگامی که مستقیماً با شخصی که دچار عفونت است، از طریق تماس، بوسیدن یا برقراری رابطه جنسی منتقل شوند. تماس مستقیم با مایعات بدن شخصی که دارای عفونت است نیز می تواند در برخی موارد عفونت را انتشار دهد، از جمله:

• خون
• بزاق
• مایع منی
• ترشحات واژن
• ترشحات بینی

سرانجام، بعضی از عفونت ها می توانند مستقیماً از طریق یک مادر آلوده به فرزند خود یا از طریق جفت درهنگام زایمان پخش شوند.

تماس غیر مستقیم

برخی ارگانیسم های عفونی در سراسر محیط اطراف وجود دارند که ممکن است افراد با آن ها تماس برقرار کرده و آلوده شود. مثال شایع آن وقتی است که فرد مبتلا به آنفولانزا سرفه  یا عطسه می کند. سپس ویروس آنفلوانزا در هوا یا اشیاء مانند دستگیره درب و شیر آب منتشر می شود. در این شرایط اگر شما یک شیء آلوده را لمس کرده و سپس صورت، دهان یا بینی خود را لمس کنید، ممکن است شما آلوده شوید.

از طریق غذای یا آب آلوده

در بعضی موارد، ممکن است غذا یا آب به ارگانیسم های عفونی آلوده باشد، مانند:

• غذاهای کنسرو
• غذاهای آماده شده در شرایط غیر بهداشتی
• غذاهایی که به طور نادرست در انبار یا یخچال نگهداری شده اند.
• غذاهای خام یا پخته نشده، مانند محصولات، گوشت، غذاهای دریایی

انتقال از یک حیوان آلوده

برخی از عفونت ها از حیوانات آلوده به افراد شیوع پیدا می کند. یک مثال آن ویروس هاری است که از نیش یک حیوان آلوده به شما منتقل می شود. مثال دیگر، توکسوپلاسموز می باشد که ممکن است با عوض کردن جعبه بستر یک گربه آلوده، مبتلا به این بیماری انگلی شوید.

گزیدگی

انواع مختلفی از گزیدگی، از جمله کنه، پشه و شپش وجود دارد. در بعضی موارد، اگر حیوان آلوده به میکروارگانیسم عفونی، شما را نیش بزند، ممکن است به عفونت مبتلا شوید. برخی از نمونه های انتقال از راه گزیدگی شامل مالاریا، بیماری لایم و ویروس نیل است.

تشخیص عفونت

برخی از عفونت ها علائم بسیار مشخصی دارند. پزشک ممکن است بتواند بر اساس این علائم، تاریخچه پزشکی و معاینه جسمی، تشخیص را انجام دهد. در موارد دیگر، تعیین نوع ارگانیسم بیماری زا کار سختی است. به عنوان مثال، برخی از عفونت های باکتریایی و ویروسی می توانند علائم بسیار مشابهی داشته باشند. در مواردی که مشخص نیست چه عاملی باعث ایجاد عفونت شده، پزشک  ممکن است نمونه برداری کند. محل نمونه برداری  به بیماری و نوع ارگانیسم مشکوک بستگی دارد.

برخی از انواع نمونه می توانند شامل موارد زیر باشند:

• خلط
• خون
• ادرار
• مدفوع
• ترشحات بینی یا گلو
• مایع مغزی نخاعی (CSF)

پزشک همچنین ممکن است از آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا اسکن MRI برای تشخیص استفاده کند. در برخی موارد، آن ها همچنین بیوپسی از بافت آسیب دیده را تجویز می کنند.

انواع عفونت ها و راه های پیشگیری از آن ها

هیچ روش واحدی برای جلوگیری از بیماری های عفونی وجود ندارد. با این حال، شما برای کاهش خطر انتقال باید اقدامات زیر را انجام دهید:

• هرگونه واکسیناسیون توصیه شده را دریافت کنید.
• با استفاده از کاندوم خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی را کاهش دهید.
• دست ها را به خصوص قبل و بعد از تهیه غذا و بعد از دستشویی رفتن بشویید.
•  زخم های احتمالی خود را بپوشانید. این کار می تواند شانس ابتلا به عفونت را کاهش دهد.
• از اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند مسواک، شانه ها، تیغ، لیوان و وسایل آشپزخانه خودداری کنید.
• هنگام سرفه دهان خود را بپوشانید. اگر بیمار هستید، حتماً هنگام سرفه و عطسه دهان خود را بپوشانید.
• اتاق هایی که احتمالاً آلودگی بالایی نسبت به باکتری ها دارند، از جمله آشپزخانه و حمام را ضد عفونی کنید.
• سطح مختلف منزل خود را تمیز کرده و از نگهداری غذاهای قابل فساد در دمای اتاق به مدت طولانی خودداری کنید.
• در صورت ابتلا به عفونت برای پیشگیری از انتقال آن به دیگران توصیه های پزشکی را در حین کار و مسافرت رعایت کنید.
• از دافع حشرات یا اسپری ها استفاده کنید. این محصولات می توانند به شما در جلوگیری از گزیدگی پشه یا کنه موثر باشند.
• آنتی بیوتیک ها را فقط با تجویز پزشک خود مصرف کرده و حتماً دوره درمان خود را تا پایان و حتی در صورت بهبود علائم ادامه دهید.
• اگر بیمار هستید در خانه بمانید. این کار می تواند از انتشار عفونت جلوگیری کند. از پزشک خود در مورد زمان بازگشت به محل کار مشورت بگیرید.
• پیروی از یک شیوه زندگی فعال و خوردن یک رژیم غذایی متعادل، می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و دفاع از بدن در برابر انواع مختلف عفونت کمک کند.