خونریزی خطرناک وضعیتی است که با جلوگیری از لخته شدن خون باعث از دست رفتن حجم بالای خون در فرد شده و می تواند برای فرد جدی و حتی کشنده باشد. روند لخته شدن که به انعقاد خون نیز معروف است، خون را از مایع به جامد تبدیل می کند. هنگامی که قسمتی از بدن آسیب می بیند، خون به طور معمول شروع به لخته شدن می کند تا با این روش، مانع از دست دادن بیشتر خون از بدن گردد. گاهی اوقات، شرایط خاصی در بدن به وجود می آید که از لخته شدن خون به طور طبیعی جلوگیری می کند و می تواند منجر به خونریزی شدید یا طولانی مدت شود.
اختلالات خونریزی می تواند باعث خونریزی غیر طبیعی در خارج و داخل بدن شود. برخی از اختلالات می توانند میزان خون خارج شده از بدن را به شدت افزایش دهند. برخی دیگر باعث خونریزی در زیر پوست یا اندام های حیاتی مانند مغز می شوند.
چه عواملی باعث اختلال خونریزی می شود؟
اختلالات خونریزی اغلب هنگامی رخ می دهد که خون نتواند به درستی لخته شود. برای لخته شدن خون، بدن به پروتئینهای خون به نام فاکتورهای لخته شدن و سلول های خونی به نام پلاکت نیاز دارد. به طور معمول، پلاکت ها با هم جمع می شوند و یک لخته در محل رگ خونی آسیب دیده ایجاد می کنند. سپس عوامل لخته شدن با هم جمع شده و لخته فیبرین را تشکیل می دهند. با این کار پلاکت ها در جای خود قرار گرفته و از جریان خون از رگ خونی جلوگیری می کند.
با این حال، در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی، فاکتورهای لخته شدن یا پلاکت به شکلی که باید یا کمبود دارند یا کار نمی کنند. هنگامی که خون لخته نمی شود، خونریزی بیش از حد یا طولانی مدت می تواند رخ دهد. همچنین ممکن است منجر به خونریزی خود به خودی یا ناگهانی در عضلات، مفاصل یا سایر قسمت های بدن شود.
اکثر اختلالات خونریزی ارثی هستند، به این معنی که از والدین به فرزندان قابل انتقال می باشند. با این وجود، برخی از اختلالات می توان در نتیجه سایر بیماری های زمینه ای مانند بیماری کبد ایجاد شوند.
اختلالات خونریزی نیز به عوامل مختلفی بستگی دارند، از جمله:
- کمبود ویتامین K
- تعداد پایین گلبول های قرمز
- عوارض جانبی برخی از داروها
- داروهایی که می توانند در لخته شدن خون تداخل ایجاد کنند. آنها ضد انعقاد خون نامیده می شوند.
انواع اختلالات خونریزی کدامند؟
اختلالات خونریزی می تواند ارثی یا اکتسابی باشد. اختلالات ارثی از طریق ژنتیک منتقل می شود. اختلالات اکتسابی می توانند در اواخر زندگی ایجاد شده یا خود به خود بروز کنند. برخی از اختلالات خونریزی می تواند منجر به خونریزی شدید در اثر حادثه یا آسیب شود. در سایر اختلالات، خونریزی شدید ممکن است به طور ناگهانی و بدون دلیل اتفاق بیفتد.
انواع اختلالات خونریزی وجود دارند، اما موارد زیر شایع ترین هستند:
هموفیلی
هموفیلی A و B شرایطی هستند که وقتی فاکتورهای انعقادی در خون کم باشد، رخ می دهند. این وضعیت باعث خونریزی شدید یا غیر معمول در مفاصل می شود. اگرچه هموفیلی نادر است، اما می تواند منجر به بروز عوارض خطرناک و یا حتی مرگ شود.
هموفیلی یک اختلال خونریزی نادر و ارثی است که بسته به میزان فاکتور لخته شدن در خون، از خفیف تا شدید ممکن است متغیر باشد. هموفیلی بر اساس نوع فاکتور لخته شدن طبقه بندی می شود. هموفیلی ناشی از نقص ژنتیکی موجود در کروموزوم X است. زنان دو کروموزوم X دارند. زنانی که دارای یک کروموزوم X با ژن معیوب هستند ناقل نامیده می شوند و می توانند بیماری را به پسران خود منتقل کنند. بعلت فعال شدن کروموزوم تصادفی، بسته به میزان غیرفعال شدن فاکتور VIII یا IX در برخی از ناقلین زنان، ممکن است از علامت تا علامت باشد. در حقیقت، برخی از زنان ممکن است هموفیلی خفیف داشته باشند، هرچند این مورد کمتر مشاهده می شود. مردان دارای یک کروموزوم X و یک Y هستند، بنابراین اگر کروموزوم X آنها ژن معیوب داشته باشد،
از آنجا که خون بدون فاکتور لخته شدن به درستی لخته نمی شود، هرگونه بریدگی یا جراحت در مبتلایان به هموفیلی با خطر خونریزی بیش از حد همراه است. علاوه بر این، افراد مبتلا به هموفیلی ممکن است از خونریزی داخلی رنج ببرند که می تواند به مرور زمان به مفاصل، اندام ها و بافت ها آسیب برساند.
بیماری فون ویلبراند
بیماری فون ویلبراند، شایع ترین اختلال خونریزی ارثی است. فقدان فاکتور فون ویلبراند منجر به بروز این بیماری می شود. بیماری فون ویلبراند معمولاً نسبت به هموفیلی خفیف تر است و می تواند مردان و زنان را درگیر کند. زنان به ویژه در دوران قاعدگی تحت تأثیر بیماری von WIllebrand قرار می گیرند. بیماری ون ویلبراند بر اساس میزان فاکتور وون ویلبراند و فعالیت فاکتور VIII در خون به سه نوع مختلف (انواع 1، 2 و 3) طبقه بندی می شود . نوع 1 خفیف ترین و رایج ترین شکل است. نوع 3 شدیدترین و کم رایج ترین شکل محسوب می شود.
افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند با تشخیص به موقع، می توانند زندگی طبیعی و فعالی داشته باشند. افراد با موارد خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند، اما باید از مصرف داروهایی که باعث تشدید خونریزی می شوند، مانند آسپرین و ایبوپروفن، بدون مشورت با دکتر خودداری کنند. موارد جدی تر ممکن است با داروهایی که سطح فاکتور فون ویلبراند را در خون افزایش می دهند یا با تزریق فاکتور خون درمان شوند. برای افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند مهم است که قبل از جراحی، انجام کار دندانپزشکی یا زایمان با پزشکان خود مشورت کنند تا اقدامات احتیاطی مناسب برای جلوگیری از خونریزی بیش از حد انجام شود.
اختلالات خونریزی با چه علائمی همراه هستند؟
علائم بسته به نوع خاص اختلال خونریزی ممکن است متفاوت باشد. با این حال، علائم اصلی اختلالات خونریزی، عبارتند از:
- خونریزی در مفاصل
- خونریزی مکرر از بینی
- خونریزی شدید قاعدگی
- کبودی غیر قابل توضیح و آسان
- خونریزی بیش از حد ناشی از بریدگی های کوچک یا آسیب دیدگی
در صورت ابتلا به یک یا چند مورد از این علائم، فوراً به پزشک مراجعه شود. پزشک می تواند شرایط را تشخیص داده و از بروز عوارض مرتبط با برخی اختلالات خونی پیشگیری کند.
چگونه اختلال خونریزی تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص اختلال خونریزی، پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی شخص سوال می کند. آنها همچنین معاینه بدنی را انجام می دهند. در طول قرار ملاقات با پزشک، حتما موارد زیر را ذکر کنید:
- سابقه پزشکی
- هر سقوط یا ضربه اخیر
- هر نوع دارو یا مکمل مصرفی
- مدت زمان و تعداد خونریزی که تجربه کرده اید.
پس از جمع آوری این اطلاعات، پزشک آزمایش خون را برای تشخیص صحیح تجویز می کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یک آزمایش تجمع پلاکت که چگونگی جمع شدن پلاکت ها را بررسی می کند
- یک آزمایش خون که تعیین سرعت لخته شدن خون برای جلوگیری از خونریزی را تعیین می کند.
- شمارش کامل خون (CBC) که شامل اندازه گیری مقدار سلول های قرمز و سفید خون در بدن است.
چگونه اختلالات خونریزی درمان می شود؟
گزینه های درمان بسته به نوع اختلال خونریزی و شدت آن متفاوت است. اگرچه درمان ها نمی توانند اختلالات خونریزی را به طور کامل درمان کنند، اما ممکن است علائم مربوط به برخی اختلالات را تسکین دهند.
مکمل آهن برای اختلالات خونریزی
اگر خون زیادی را از دست داده باشید، پزشک ممکن است مکمل های آهن را برای تجدید مقدار آهن در بدن تجویز کند. سطح پایین آهن می تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود. این شرایط می تواند احساس ضعف، خستگی و سرگیجه در فرد ایجاد کند. در صورت عدم بهبود علائم با مصرف مکمل آهن، ممکن است به تزریق خون نیاز داشته باشید.
تزریق خون
در این روش خون گرفته شده از اهدا کننده جایگزین هر خون از دست رفته می شود. گروه خونی دهنده خون باید برای جلوگیری از عوارض، با گروه خونی شخص گیرنده مطابقت داشته باشد. این روش فقط در بیمارستان صورت می گیرد.
سایر درمان ها برای اختلال خونریزی
برخی از اختلالات خونریزی ممکن است با محصولات موضعی یا اسپری بینی درمان شوند. سایر اختلالات خونریزی، از جمله، هموفیلی با درمان جایگزین فاکتور قابل معالجه می باشد. این شامل تزریق عوامل فاکتور لخته شدن در جریان خون است. این تزریق ها می توانند از خونریزی بیش از حد جلوگیری کرده و یا آن را کنترل کنند.
در صورت فقدان فاکتورهای خاص لخته شدن خون، می توانید از تزریق پلاسمای منجمد تازه استفاده کنید. لاسمای منجمد تازه حاوی فاکتورهای V و VIII است که دو پروتئین مهم هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. این تزریقات باید در بیمارستان انجام شود.
عوارض احتمالی اختلالات خونریزی چیست؟
اکثر عوارض مرتبط با اختلالات خونریزی را می توان با درمان زودهنگام پیشگیری یا کنترل کرد. با این حال، مهم است که هرچه سریعتر درمان صورت بگیرد. عوارض معمولاً زمانی اتفاق میفتد که اختلالات خونریزی خیلی دیر درمان شود.
عوارض شایع اختلالات خونریزی، عبارتند از:
- درد مفصل
- خونریزی در مغز
- خونریزی در روده ها
- خونریزی در مفاصل
در صورت شدید بودن اختلال یا از دست دادن خون بیش از حد، این عوارض نیز ممکن است ایجاد شود.
اختلالات خونریزی می تواند به ویژه برای زنان خطرناک باشد، به خصوص اگر به سرعت درمان نشود. اختلالات خونریزی درمان نشده، خطر خونریزی بیش از حد هنگام زایمان، سقط جنین یا سزارین را افزایش می دهد. زنان مبتلا به اختلالات خونریزی ممکن است خونریزی قاعدگی بسیار زیادی را تجربه کنند. این امر می تواند منجر به کم خونی شود.
اگر خانمی به آندومتریوز مبتلا باشد، شاید خون زیادی را از دست بدهد که متوجه آن نمی شود، زیرا محل خونریزی در ناحیه شکم یا لگن پنهان است. در صورت مشاهده علائم اختلال خونریزی، فوراً با پزشک تماس بگیرید. درمان به موقع و سریع از بروز هرگونه عارضه احتمالی جلوگیری می کند.
آخرین دیدگاه‌ها