کسب آگاهی از مزایای سلنیوم در بدن می تواند تاثیر زیادی در سلامت بدن داشته باشد. شاید تا به حال در مورد سلنیوم چیزی نشنیده باشید. ولی این ماده مغذی شگفت انگیز برای سلامتی حیاتی است. سلنیوم یک ماده معدنی ضروری است، به این معنی که باید از طریق رژیم غذایی بدست آید. به مقدار کم مورد نیاز است. اما در فرآیندهای مهم بدن از جمله متابولیسم و عملکرد تیروئید نقش اصلی دارد.
از شایع ترین مزایای سلنیوم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آنتی اکسیدان قوی
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که از آسیب سلول، ناشی از رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند. رادیکال های آزاد محصولات جانبی فرآیندهایی مانند متابولیسم هستند که روزانه در بدن ایجاد می شوند. رادیکال های آزاد برای سلامتی ضروری هستند. آنها عملکردهای مهمی از جمله محافظت از بدن در برابر بیماری ها را انجام می دهند.
با این حال، مواردی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و استرس می توانند باعث ایجاد بیش از حد رادیکال های آزاد شوند. حتی منجر به استرس اکسیداتیو شده و به سلول های سالم آسیب برساند. استرس اکسیداتیو با بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، آلزایمر و سرطان، همچنین پیری زودرس و خطر سکته در ارتباط است. آنتی اکسیدان ها مانند سلنیوم با کنترل تعداد رادیکال های آزاد به کاهش استرس اکسیداتیو کمک می کنند.
پیشگیری از بیماری های قلبی
یک رژیم غذایی غنی از سلنیوم می تواند به سلامت قلب کمک کند. زیرا سطح کم آن با افزایش خطر بیماری های قلبی مرتبط است.
در تجزیه و تحلیل 25 بررسی مشاهده ای، 50٪ افزایش در سطح سلنیوم خون با 24٪ کاهش خطر بیماری قلبی همراه بود. سلنیوم همچنین احتمال دارد مارکرهای التهاب در بدن یکی از عوامل اصلی خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.
به عنوان مثال، یک بررسی از 16 مطالعه کنترل شده شامل بیش از 433،000 نفر مبتلا به بیماری قلبی نشان داد که مصرف مکمل های سلنیوم باعث کاهش سطح مارکر التهابی پروتئین واکنش پذیر C)CRP) می شود. علاوه بر این، سطح گلوتاتیون پراکسیداز، یک آنتی اکسیدان قوی را افزایش می دهد.
این نشان می دهد که سلنیوم احتمال دارد با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن، به کاهش خطر بیماری های قلبی کمک کند. استرس و التهاب اکسیداتیو با آترواسکلروز یا تجمع پلاک در عروق ارتباط دارد. تصلب شرایین می تواند منجر به مشکلات سلامتی خطرناکی مانند سکته های مغزی، حمله قلبی و بیماری های قلبی شود. گنجاندن غذاهای غنی از سلنیوم در رژیم غذایی راهی عالی برای کاهش سطح استرس اکسیداتیو و التهاب است.
کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها
سلنیوم علاوه بر کاهش استرس اکسیداتیو، می تواند به کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها کمک کند. این امر به توانایی سلنیوم در کاهش آسیب DNA و استرس اکسیداتیو، تقویت سیستم ایمنی بدن و تخریب سلولهای سرطانی نسبت داده شده است. داشتن مقادیر بالای سلنیوم در خون با خطر کمتری از انواع سرطان ها از جمله سرطان های پستان، ریه، روده بزرگ و پروستات همراه است.
توجه به این نکته مهم است که این اثر فقط با سلنیوم به دست آمده از طریق غذاها و نه مکمل ها همراه بود.
با این حال، برخی بررسی ها نشان می دهد که مکمل سلنیوم احتمال دارد عوارض جانبی را در افرادی که تحت پرتودرمانی هستند کاهش دهد. به عنوان مثال، یک بررسی نشان داد که مکمل های سلنیوم خوراکی کیفیت زندگی را بهبود می بخشد. حتی اسهال ناشی از اشعه را در زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم کاهش می دهد.
پیشگیری از زوال عقل
بیماری آلزایمر یک بیماری مخرب است. حتی باعث از دست دادن حافظه می شود و بر تفکر و رفتار تأثیر منفی می گذارد. آلزایمر ششمین علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است.
تعداد مبتلایان به بیماری آلزایمر در حال افزایش است. بنابراین، یافتن راه هایی برای جلوگیری از این بیماری ضروری است.
اعتقاد بر این است که استرس اکسیداتیو در بروز و پیشرفت بیماری های عصبی مانند پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و آلزایمر نقش دارد. چندین بررسی نشان داده است که بیماران مبتلا به آلزایمر سطح سلنیوم کمتری دارند.
علاوه بر این، برخی بررسی ها نشان داده اند که آنتی اکسیدان ها در هر دو ماده غذایی و مکمل ها می توانند حافظه را در بیماران مبتلا به آلزایمر بهبود بخشند.
یک بررسی کوچک نشان داد که استفاده از یک آجیل برزیل غنی از سلنیوم در روز باعث تسلط کلامی و سایر عملکردهای ذهنی در بیماران با اختلال شناختی خفیف می شود. علاوه بر این، رژیم غذایی مدیترانه ای، که غنی از غذاهای پر سلنیوم مانند غذاهای دریایی و آجیل است، با خطر کمتری در ابتلا به بیماری آلزایمر همراه است. به طور کلی، رژیم غذایی غنی از سلنیوم احتمال دارد به جلوگیری از کاهش ذهن و بهبود حافظه در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند.
یکی از مزایای سلنیوم، تقویت سیستم ایمنی بدن می باشد.
سیستم ایمنی بدن با شناسایی و مقابله با تهدیدات احتمالی، بدن را سالم نگه می دارد. اینها شامل باکتری ها، ویروس ها و انگل ها هستند. سلنیوم نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن دارد. این آنتی اکسیدان به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن کمک می کند، که التهاب را کاهش و ایمنی بدن را افزایش می دهد.
بررسی ها نشان داده است که افزایش سطح سلنیوم در خون با افزایش پاسخ ایمنی مرتبط است. از طرف دیگر، نشان داده شده است که کمبود آن به عملکرد سلولهای ایمنی آسیب می رساند و احتمال دارد منجر به پاسخ ایمنی کندتر شود.
بررسی ها کمبود را با افزایش خطر مرگ و پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به HIV مرتبط دانسته است، در حالی که نشان داده شده مکمل ها منجر به بستری کمتر در بیمارستان و بهبود علائم این بیماران می شوند. علاوه بر این، مکمل های سلنیوم احتمال دارد به تقویت سیستم ایمنی بدن در افراد مبتلا به آنفلوانزا، سل و هپاتیت C کمک کند.
سلنیوم برای سلامتی و عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. مقادیر بالاتر می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به HIV، آنفلوانزا، سل و هپاتیت C کمک کند.
یکی دیگر، از مزایای سلنیوم، تسکین علائم آسم می باشد.
آسم نوعی بیماری مزمن است و مجاری تنفسی که هوا را به داخل ریه ها منتقل می کند تحت تأثیر قرار می دهد. این راه های هوایی ملتهب شده و شروع به باریک شدن می کنند و باعث علائمی مانند خس خس سینه، تنگی نفس، گرفتگی قفسه سینه و سرفه می شوند. آسم با افزایش سطح استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن همراه است.
با توجه به توانایی سلنیوم در کاهش التهاب، برخی بررسی ها نشان می دهد که این ماده معدنی احتمال دارد به کاهش علائم مرتبط با آسم کمک کند.
بررسی ها نشان می دهد افرادی که آسم دارند سطح سلنیوم خون کمتری دارند. در حقیقت، یک بررسی نشان داد که عملکرد بیماران ریوی درسطح بیشتر از سلنیوم خون، بهتر از بیماران با سطح پایین تر است.
مکمل های سلنیوم نیز احتمال دارد به کاهش علائم مرتبط با آسم کمک کنند. به عنوان مثال، یک بررسی نشان داد که دادن روزانه 200 میکروگرم سلنیوم به افراد مبتلا به آسم باعث کاهش استفاده از داروهای کورتون برای کنترل علائم آنها می شود.
با این حال، بررسی ها در این زمینه متناقض است. برای درک کامل نقش سلنیوم در ایجاد و درمان آسم به بررسی بیشتری نیاز است.
حفظ سلامت تیروئید، یکی از مزایای سلنیوم در بدن
سلنیوم برای عملکرد صحیح غده تیروئید مهم است. در حقیقت، بافت این غده حاوی مقدار بیشتری سلنیوم نسبت به سایر اندام های بدن انسان است. این ماده معدنی قدرتمند به محافظت از تیروئید در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می کند. حتی نقش اساسی در تولید هورمون های تیروئید دارد. سلامت غده تیروئید بسیار مهم است. زیرا متابولیسم را تنظیم و رشد و نمو را کنترل می کند.
کمبود سلنیوم با شرایط تیروئیدی مانند تیروئیدیت هاشیموتو، در ارتباط است. در تیروئیدیت هاشیموتو سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند.
یک بررسی مشاهده ای شامل بیش از 6000 نفر نشان داد که سطح پایین سلنیوم با افزایش خطر تیروئیدیت خود ایمنی و کم کاری تیروئید در ارتباط است. علاوه بر این، برخی بررسی ها نشان داده اند که مکمل های سلنیوم احتمال دارد به نفع افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو باشد.
یک بررسی به این نتیجه رسید که مصرف مکمل سلنیوم به مدت سه ماه در روز منجر به کاهش آنتی بادی های تیروئید می شود. این امر همچنین منجر به بهبود خلق و خو و رفاه عمومی در مبتلایان به بیماری هاشیموتو شد. با این حال، قبل از اینکه مکمل های سلنیوم برای مبتلایان به بیماری هاشیموتو توصیه شود، بررسی های بیشتری لازم است.
بهترین منابع غذایی سلنیوم
خوشبختانه بسیاری از غذاهای سالم سرشار از سلنیوم هستند، از جمله:
- ساردین: 46٪ DV در 4 ساردین (48 گرم)
- صدف: 238٪ DV در 3 اونس (85 گرم)
- سینه مرغ: 12٪ DV در 4 برش (84 گرم)
- قارچ شیاتکه: 10٪ DV در 1 فنجان (97 گرم)
- آجیل برزیلی: 174٪ DV در یک مهره (5 گرم)
- ماهی تن زرد: 167٪ DV در 3 اونس (85 گرم)
- تخم مرغ: 56٪ از DV در 2 تخم مرغ بزرگ (100 گرم)
- دانه های آفتابگردان: 27٪ از DV در 1 اونس (28 گرم)
مقدار سلنیوم در غذاهای گیاهی بسته به مقدار سلنیوم در خاکی که در آن رشد کرده اند متفاوت است. بنابراین، غلظت سلنیوم در محصولات بستگی زیادی به محل تولید آنها دارد.
به عنوان مثال، یک بررسی نشان داد که غلظت سلنیوم در آجیل برزیل به تفکیک مناطق متفاوت است. در حالی که یک آجیل برزیلی از یک منطقه حداکثر 288٪ از میزان توصیه شده را تأمین می کند، دیگران فقط 11٪ را تأمین می کنند. بنابراین، مهم است که یک رژیم غذایی متنوع داشته باشید که بیش از یک منبع خوب از این ماده معدنی مهم را شامل می شود.
حرف آخر
سلنیوم یک ماده معدنی قدرتمند است که برای عملکرد مناسب بدن ضروری است. نقش مهمی در متابولیسم و عملکرد تیروئید دارد. حتی به محافظت از بدن در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو کمک می کند.
علاوه بر این، سلنیوم احتمال دارد به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش آهسته روانی ناشی از افزایش سن و حتی کاهش خطر بیماری های قلبی کمک کند. این ریز مغذی را می توان در طیف گسترده ای از غذاها، از صدف گرفته تا قارچ و مغزهای برزیل یافت.
افزودن غذاهای غنی از سلنیوم بیشتر به رژیم غذایی راهی عالی برای حفظ سلامتی است.
