از کجا بفهمیم مشکل انعقاد خون داریم؟ انعقاد خون در حالت طبیعی، یک سازوکار حیاتی برای جلوگیری از خونریزی است؛ اما زمانی که بدون دلیل مشخص یا در رگ‌های خونی شکل بگیرد، می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامتی باشد.
شایع ترین علائم انعقاد خون اغلب به‌صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند؛ از درد و تورم در اندام‌ها گرفته تا تنگی نفس و سرگیجه. نادیده گرفتن این علائم ممکن است به عوارضی چون آمبولی ریه، سکته مغزی یا حتی مرگ منجر شود. آگاهی از نشانه‌ها، اولین قدم برای تشخیص زودهنگام و حفظ سلامت است.
اگر شما یا اطرافیانتان با علائمی مشابه مواجه هستید، وقت آن رسیده که موضوع را جدی بگیرید. تیم پزشکی ما در «پزشکت» آماده است تا با ارزیابی تخصصی، تشخیص دقیق و ارائه راهکارهای درمانی مناسب، به شما برای پیشگیری از خطرات احتمالی کمک کند. تنها کافی است مشاوره بگیرید تا قدم اول را به‌درستی بردارید.
انعقاد خون چیست؟
انعقاد خون فرایندی حیاتی در بدن است که هنگام آسیب‌دیدگی رگ‌های خونی، از خونریزی بیش از حد جلوگیری می‌کند. در این فرایند، پلاکت‌ها (سلول‌های کوچک خونی) در محل زخم جمع شده و همراه با مجموعه‌ای از پروتئین‌های مخصوص به نام «فاکتورهای انعقادی» یک لخته‌ی ژلاتینی تشکیل می‌دهند.
این لخته مانند یک سد موقت عمل کرده و مانع خروج خون شده تا بافت آسیب دیده ترمیم شود. پس از بهبود زخم، لخته به تدریج حل شده و جریان طبیعی خون برقرار میشود.
عوامل خطر بروز انعقاد خون
ایا انعقاد خون خطرناک است؟ پیش از آن که به بررسی شایع ترین علائم انعقاد خون بپردازیم، باید بدانید که برخی از عوامل خطر، احتمال بروز لخته خون را افزایش می‌دهند. بستری شدن در بیمارستان، به خصوص در طولانی مدت یا مربوط به یک عمل جراحی بزرگ، خطر انعقاد خون را افزایش می دهد.
عوامل متداول که می‌تواند شما را در معرض خطرات انعقاد خون قرار دهند، عبارت‌اند از:
- چاقی
- بارداری
- سرطان
- سیگار کشیدن
- قرص های خاص ضد بارداری
- سن، به خصوص بالای 65 سال
- سابقه خانوادگی انعقاد خون
- استراحت در رختخواب یا بی تحرکی مدت طولانی
- سفر طولانی که مجبور باشید بیش از 4 ساعت بنشینید.
چنانچه به دریافت مشاوره حساسیت به مواد نگهدارنده نیاز دارید، کلیک کنید.
انواع لخته های خون
سیستم گردش خون از عروق بنام رگ ها و عروق تشکیل شده است که خون را به بدن منتقل می کند. لخته خون می تواند در وریدها یا شریان ها ایجاد شود و باعث بروز شایع ترین علائم انعقاد خون شود.
1. لخته شریانی
وقتی لخته خون در شریان ایجاد می شود، به آن لخته شریانی می گویند. در این شرایط لخته، منجر به بروز علائم فوری می شود. لخته شریانی نیاز به درمان سریع دارد. علائم لخته شریانی شامل درد شدید، فلج قسمت های بدن یا هر دو است. این علائم می‌توانند منجر به حمله قلبی یا سکته شوند.
2. لخته وریدی
لخته وریدی در ورید تشکیل می شود. این نوع لخته ها ممکن است که با گذشت زمان کندتر جمع شوند؛ اما هنوز هم می توانند خطرناک باشند. جدی ترین نوع لخته وریدی، ترومبوز ورید عمقی نام دارد.
برای دریافت خدمات پزشکی غیرحضوری می‌توانید بدون مراجعه حضوری از طریق پلتفرم پزشکت اقدام کنید.
3. ترومبوز ورید عمقی (DVT)
توجه داشته باشید که در بسیاری از مواقع، لخته خون ممکن است در اعماق رگ های شما به خصوص رگ های پاهای ایجاد شود و هیچ ارتباطی با آسیب یا بریدگی ندارد. این وضعیت به عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته می شود که می تواند تا حدودی خطرناک باشد.
عوامل بسیاری می تواند منجر به DVT در یک فرد شود. سیگار کشیدن، چاقی، بارداری، بیماری های قلبی و ریوی، سرطان (به ویژه مغز، استخوان، لوزالمعده، تخمدان و لنفوم )، شیمی درمانی، هورمون درمانی (مانند قرص های جلوگیری از بارداری) و شرایط التهابی شایع ترین علت بروز ترومبوز ورید عمقی هستند
چنانچه به مشاوره آنلاین بارداری نیاز دارید، می‌توانید از طریق اپلیکیشن پزشکت با بهترین متخصص زنان در سراسر کشور ارتباط بگیرید.
عدم تحرک یکی از دلایل عمده DVT است. این شرایط معمولاً پس از انجام جراحی بزرگ یا تصادف در فرد رخ می‌دهد، حتی باعث می شود که فرد نتواند آزادانه حرکت کند.
ژنتیک همچنین در تعیین اینکه آیا فرد مستعد ابتلا به DVT است، نقش زیادی دارد. با این حال در برخی موارد، DVT می تواند بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد. DVT می تواند یک بیماری بسیار خطرناک باشد؛ چون در این شرایط ممکن است لخته های وریدی به ریه ها راه پیدا کنند و مانع جریان خون شوند.
لخته خون در ریه ها به عنوان آمبولی ریوی (PE) شناخته می شود. آمبولی ریه یک اورژانس پزشکی جدی محسوب می شود. براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، سالانه بین 60،000 تا 100،000 آمریکایی به این بیماری بسیار خطرناک مبتلا می شوند.
اگرچه DVT تا حد زیادی بدون علامت است؛ اما در برخی افراد ممکن است منجر به بروز علائمی شود که قطعاً ارزش دانستن آنها را دارد. آگاهی ساده از این علائم می تواند از یک بیماری جدی و حتی مرگ جلوگیری کند.
شایع ترین علائم انعقاد خون غیر طبیعی
از کجا بفهمم انعقاد خون دارم؟ شایع ترین علائم و نشانه های انعقاد خون غیر طبیعی در ادامه بیان شده است.
1. بروز التهاب
التهاب به خصوص در پا که اغلب ادم پا نامیده می شود، یکی از علائم شایع ایجاد لخته خون و ترومبوز ورید عمقی است. اگر هنگام ایستادن و شروع به راه رفتن، احساس می کنید که در پای شما مایعات جمع می شوند، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
اگرچه التهاب در پا می تواند علت های زیادی داشته باشد؛ اما اگر عواملی دیگری دارید که ممکن است خطر این بیماری را در شما افزایش دهد. پس بهتر است برای بررسی وضعیت سلامتی خود و پیشگیری از بروز هر گونه عوارض احتمالی با پزشک مشورت کنید.
بر اساس مطالعه ای که در سال 2009 در مجله زنان و زایمان اروپا و زیست شناسی باروری منتشر شد، ادم پا یکی از شایع ترین و قابل توجه ترین علائم DVT در پا است.
2. درد و حساسیت
درد و حساسیت پا احتمالاً هنگامی اتفاق میفتد که فرد دچار تورم همراه با DVT شود. طبق مطالعه ای که در سال 2000 در مجله پزشکی عمومی داخلی منتشر شد، درد پا یکی از برجسته ترین علائم DVT است.
به دلایل مختلف ممکن است احساس درد و حساسیت شدید پا و یا سوزش را در هر نقطه از پا تجربه کنید. با این وجود، احتمالاً درد پا و حساسیت به DVT در ناحیه ساق پا و همچنین در امتداد ناحیه داخلی ران (وسط ران به طرفین خارجی) محدود می شود.
در حدود 50 تا 75 درصد بیماران مبتلا به DVT که علائمی را نشان می دهند، احتمالاً درد دارند. بیماران DVT به دلیل فشار بر لخته خون، در هنگام راه رفتن بیشترین درد شدید را تجربه می کنند.
مبتلایان به DVT اگر پای خود را در حالت مستقیم به سمت بالا و انگشتان پا را با دستان خود به سمت خود بکشد، درد را تجربه می کنند. این تست Homan’s Test برای DVT نامیده می شود. به طور معمول، چنین دردی هنگام نشستن یا دراز کشیدن رخ نمی دهد، مگر اینکه لخته به مرحله پیشرفته ای رسیده باشد.
3. گرمای غیرطبیعی در محل لخته خون
فردی که در پا لخته خون DVT دارد، ممکن است در ناحیه ای که لخته ایجاد شده است گرمای غیرمعمولی را احساس کند. این معمولاً با علائم دیگری مانند التهاب و درد همراه است؛ اما می تواند علائم خاصی را نداشته باشد.
اگر در هنگام راه رفتن احساس درد کردید، در هنگام ایستادن و نشستن، دست خود را بر روی قسمتی که احساس درد دارید، بکشید. اگر در محل درد خود احساس داغی و یا گرمای زیاد می کنید، بهتر است هر چه سریع تر به دنبال مشورت با یک پزشک باشید.
4. تغییر رنگ پوست
ترومبوز ورید عمقی در قسمت خاصی از پا ممکن است که منجر به رنگ های غیرطبیعی و بروز شایع ترین علائم انعقاد خون شود. این احتمالاً به دلیل ایجاد لخته خون در زیر ناحیه تغییر رنگ یافته است.
حتی قسمت تحریک شده پوست ممکن است که پوسته پوسته و بیش از حد خشک شده و باعث ایجاد مشکل خارش شود. در صورت بروز چنین اتفاقی، به شما توصیه می شود ناحیه را به طور مداوم خراشیده نکنید؛ زیرا این امر می تواند باعث تشدید پوست و همچنین تشکیل لخته های خون زمینه ای شود.
5. احساس ضعف
فرد مبتلا به DVT ممکن است ضعف خاصی در عضلات چهار سر ران خود (که در وسط ران قرار دارد) احساس کرده و اغلب احساس کند که پاهای او قادر به حمل بدنش نیستند. این احساس ضعف می تواند با احساس سرگیجه و ضعف روحی همراه باشد. این احساس پس از مدتی استراحت و مصرف برخی مایعات به احتمال زیاد ازبین می رود.
این یکی از علائم اولیه و شایع DVT نیست؛ اما در بسیاری از بیماران اتفاق می‌افتد، بنابراین باید مراقب آن باشید. علائم فوق نشان دهنده انعقاد خون در پا است که هنوز جدا نشده است.
علائم انعقاد شدید خون در مرحله پیشرفته تر
در برخی شرایط ممکن است که لخته خون در پا جدا شده و در ریه ها جریان خون را مسدود کند. این شرایط می‌تواند منجر به آمبولی ریوی شود که به طور بالقوه کشنده است. برخی از شایع ترین علائم انعقاد خون که نشان دهنده یک مرحله پیشرفته DVT و شروع (PE) آمبولی ریه است، در ادامه بیان شده است.
1. تب
تب کم نشان دهنده DVT است که به مرحله پیشرفته رسیده است. تب در اکثر موارد نشان می دهد که لخته خون به ریه ها منتقل شده و در آنجا مستقر شده است.
2. تنگی نفس
تنگی نفس یکی دیگر از علائم نگران کننده DVT است؛ همچنین نشان دهنده آمبولی ریه است. تنگی نفس به طور واضح نشان می دهد که لخته خون در ریه ها مستقر شده است، نه تنها جریان خون را از طریق ریه ها، بلکه جریان هوا را نیز مسدود کرده؛ در نتیجه انسداد تنفس ایجاد می شود.
3. درد قفسه سینه
از شایع ترین علائم انعقاد خون در ریه ها این است که می‌تواند منجر به تنگی نفس و حتی درد شدید قفسه سینه شود. بررسی ها نشان می‌دهد که اکثر بیماران مبتلا به DVT و PE پیشرفته احتمالاً درد قفسه سینه را تجربه می کنند.
4. سرفه کردن
سرفه همچنین یک علامت همراه با DVT پیشرفته و تنگی نفس مرتبط با PE است. سرفه نشان دهنده انسداد ناشی از لخته خونی است که به ریه ها منتقل شده و تنفس را غیر ممکن کرده و تحریک را از طریق سرفه های مداوم نشان می دهد. چنین سرفه ای ممکن است که همراه با خون باشد.
5. عرق کردن بیش از حد
تعریق شبانه نیز یک اتفاق معمول در بیماران مبتلا به آمبولی ریه است و می تواند به تشخیص PE در مراحل اولیه کمک کند. لخته خون در پا نه تنها می تواند به ریه ها بلکه قلب و مغز فرد نیز منتقل شود.
در نتیجه حمله قلبی یا سکته مغزی ایجاد کند؛ بنابراین اگر در هر مرحله از زندگی خود علائم فوق را مشاهده کردید، بهتر است که هرچه سریع تر از یک پزشک مشورت بگیرید.
انعقاد خون در قلب یا حمله قلبی
انعقاد خون در قلب می تواند باعث حمله قلبی، آسیب دیدن سینه یا احساس سنگینی شود. سبکی سر و تنگی نفس از شایع ترین علائم انعقاد خون هستند.
انعقاد خون در شکم
درد و تورم شدید شکمی می تواند نشان دهنده انعقاد خون در قسمتی از شکم باشد؛ همچنین می‌تواند علائم ویروس معده یا مسمومیت غذایی باشد.
انعقاد خون در مغز یا سکته مغزی
انعقاد خون در مغز به سکته مغزی نیز معروف است. انعقاد خون در مغز می‌تواند سردرد ناگهانی و شدیدی همراه با برخی علائم دیگر از جمله مشکل ناگهانی در گفتار یا بینایی ایجاد کند.
درمان مشکل انعقاد خون
آیا انعقاد خون درمان دارد؟ بعد از بررسی شایع ترین علائم انعقاد خون، باید بدانید که درمان مشکل انعقاد خون (اختلالات انعقادی) به نوع اختلال، شدت آن و علت زمینه‌ای بستگی دارد. این اختلال می‌تواند باعث خونریزی بیش از حد یا لخته شدن غیرطبیعی خون شود.
درمان اختلالات انعقادی خون و ضعف لخته‌سازی شامل موارد زیر می‌شوند:
-
تزریق فاکتورهای انعقادی (مانند فاکتور VIII و IX در هموفیلی)
-
تزریق پلاکت در کمبود شدید پلاکت
-
مصرف ویتامین K (در کمبود و ناشی از داروهای ضدانعقاد مثل وارفارین)
-
داروهای ضد فیبرینولیز (مثل ترانکزامیک اسید و آمیکاپروئیک اسید)
-
انتقال خون یا پلاسما در خونریزی‌های شدید
-
درمان بیماری زمینه‌ای (مثل بهبود عملکرد کبد یا اصلاح کمبودها)
در موارد بروز شایع ترین علائم انعقاد خون در مراحل پیشرفته لخته شدن خون (ترومبوز)، درمان‌های زیر تحت نظر متخصص مربوطه کارساز هستند:
-
داروهای ضدانعقاد (هپارین، وارفارین، ریواروکسابان، آپیکسابان و غیره)
-
داروهای ضدپلاکت (آسپرین، کلوپیدوگرل)
-
داروهای ترومبولیتیک (حل‌کننده لخته) در شرایط اورژانسی مثل سکته
-
استفاده از فیلتر ورید اجوف (IVC filter) در موارد منع مصرف داروهای ضدانعقاد
-
کنترل و درمان علت زمینه‌ای (مثلاً سرطان، مشکلات ژنتیکی، بی‌تحرکی طولانی)
نکات تکمیلی درمان مشکل انعاد خون عبارت‌اند از:
-
تنظیم دوز داروهای ضدانعقاد با آزمایش‌های دوره‌ای مثل INR
-
اجتناب از مصرف خودسرانه داروهای رقیق‌کننده یا مکمل‌های گیاهی
-
اصلاح سبک زندگی (فعالیت بدنی، کنترل وزن، ترک سیگار) در بیماران مستعد لخته
مشاوره پزشکی برای تشخیص علت و درمان انعقاد خون در پزشکت
برای تشخیص علت و درمان انعقاد خون به موقع و صحیح، از مشاوره تخصصی پزشکان ما در پزشکت استفاده کنید. همین حالا اقدام کرده و با یک ارزیابی حرفه‌ای، احتمال بروز عوارض و شایع ترین علائم انعقاد خون را کاهش دهید.
نتیجه‌گیری
شناخت و توجه به شایع ترین علائم انعقاد خون می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری از بروز مشکلات جدی ایفا کند. بسیاری از افراد تا زمان بروز عوارض خطرناک، متوجه وجود لخته خون در بدن خود نمی‌شوند؛ در حالی که آگاهی و تشخیص زودهنگام، مسیر درمان را بسیار ساده‌تر و کم‌خطرتر می‌کند.
در صورتی که علائمی مثل درد ناگهانی، تورم، تنگی نفس یا تغییر رنگ پوست را تجربه می‌کنید، بهتر است که منتظر نمانید. اقدامات سریع پزشکی، آزمایش‌های تشخیصی و پیگیری به موقع می‌توانند از پیشرفت لخته و بروز عوارض جدی جلوگیری کنند. سلامت بدن، به دقت شما در شنیدن پیام‌های آن بستگی دارد.
۲ پاسخ
با سلام و خسته نباشید زمانی که دراز کشیده ام و مثل حالت ورزش شکم بلند میشوم از بالای ناف تا زیر قفسه سینه ام بصورت ورم در قسمتی به اندازه تقریبا ۵ تا ۷ سانت در عرض و ۲۰ سانت در طول بوجود می یاد و اون قسمت بسیار نرمتر از اطراف است راهنمایی به فرمایید چی هست چه بکنم در ضمن به خاطر ترشح اسید معده سالها ست که امپرازول و فاموتدین مصرف میکنم
دوست خوبم من در رابطه با داروی امپرازول شنیدم که خطرناک هست و تداخل ایجاد میکنه دوست داشتم یه راهنمایی کرده باشم شاید تونسته باشم جان انسانی رو نجات داده باشم حتما از پزشک سوال کنید