اسهال متناقض چیست و چگونه درمان می شود؟

امکان اسهال و یبوست همزمان وجود دارد. به این حالت اسهال متناقض یا اسهال سرریز می گویند و زمانی رخ می دهد که مدفوع آبکی از اطراف مدفوع سفت در راست روده نشت کند. ما در این مقاله از پزشکت سعی کرده ایم، وضعیت اسهال همراه با یبوست یا همان اسهال متناقض، علل و درمان آن را بررسی کنیم. همچنین پیشنهاداتی برای پیشگیری از آن را ارائه دهیم. غذا، بدن ما را تغذیه می کند و به ما انرژی می دهد. برای اینکه غذا به ماده ای تبدیل شود که سلول های ما بتوانند از آن استفاده کنند، باید هضم شود.

سیستم گوارش از دهان شروع می شود و در بدن ادامه می یابد. این شامل مری، معده، روده و مقعد است، جایی که مدفوع از بدن خارج می شود. هضم غذا از دهان شروع می شود. همانطور که غذای خود را می جوید، آنزیم های موجود در بزاق شروع به تجزیه آن می کنند. این روند در سراسر دستگاه گوارش ادامه دارد.

غذای جویده شده از مری به سمت معده حرکت می کند. در معده، آنزیم های گوارشی غذا را بیشتر تجزیه و ماهیچه های معده همه چیز را با هم مخلوط می کنند. زمانی که غذا به روده کوچک وارد می شود. آنزیم های گوارشی بیشتری به مخلوط اضافه و در این مرحله، مواد مغذی جذب می شوند تا بدن از آنها استفاده کند.

آنچه باقی می ماند به روده بزرگ می رود. در روده بزرگ، آب از مدفوع جذب و آن را غلیظ تر می کند. مدفوع در راست روده نگه داشته می شود تا زمانی که بدن میل به اجابت مزاج پیدا کند. در طول اجابت مزاج، مدفوع از بدن خارج می شود.

زمانی که همه چیز به خوبی کار می کند، فرآیند گوارش به این شکل عمل می کند.

چه چیزی باعث اسهال همراه با یبوست می شود؟

حرکات روده از فردی به فرد دیگر از نظر دفعات و قوام متفاوت است. دلایل زیادی وجود دارد که چرا سیستم گوارش احتمال دارد دچار مشکل و منجر به یبوست و یا اسهال شود. همانطور که غذا در بدن حرکت می کند، آنزیم های گوارشی به تجزیه آن کمک  تا بدن بتواند مواد مغذی را جذب کند. در پایان فرآیند، به عنوان مدفوع از بدن خارج می شود. اسهال زمانی است که شما سه بار یا بیشتر در روز مدفوع مایع داشته باشید. این یک مشکل شایع گوارشی است و می تواند هر فردی را در تمام مراحل زندگی تحت تاثیر قرار دهد.

علل احتمالی زیادی برای اسهال وجود دارد. این می تواند تشخیص و درمان را دشوار کند. با این حال، اسهال معمولاً فقط چند روز طول می کشد و خود به خود بهبود می یابد .در بسیاری از موارد، اسهالی که چند روز طول می کشد به دلیل عفونت با یک انگل، ویروس یا باکتری ایجاد می شود.

ویروس هایی که باعث اسهال می شوند به سرعت از فردی به فرد دیگر پخش می شوند. اگر پس از تماس نزدیک مانند یکی از اعضای خانواده دچار اسهال شدید، احتمال دارد به این معنی باشد که یک ویروس در اطراف وجود دارد.

باکتری ها نیز می توانند باعث اسهال شوند. بسیاری از این ها از طریق غذا یا آب پخش و باعث بیماری هایی می شوند که به آنها بیماری های ناشی از غذا یا “مسمومیت غذایی” گفته می شود.

انگل ها نیز می توانند باعث اسهال شوند. این انگل ها در مناطق توسعه یافته جهان رایج نیستند. آنها ممکن است در مناطق در حال توسعه شایع تر باشند.

بیماری ها و اسهال

به غیر از ویروس ها، انگل ها و باکتری ها، بسیاری از بیماری ها و شرایط دیگر نیز وجود دارند که می توانند باعث اسهال شوند. این ها شامل:

• بیماری سلیاک
• عدم تحمل لاکتوز
• بیماری التهابی روده (IBD)
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

این شرایط از علل اسهال مزمن است که بیش از چند روز ادامه دارد.برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها نیز می توانند باعث اسهال شده  که معمولاً پس از قطع مصرف دارو برطرف می شود.

چه چیزی باعث یبوست می شود؟

اگر کمتر از دو یا سه بار در هفته اجابت مزاج دارید، احتمال دارد یبوست داشته باشید. در زمان یبوست، مدفوع سفت و همچنین عبور آن دشوار و گاهی حتی دردناک است. برای اجابت مزاج ممکن است نیاز به زور زدن یا فشار آوردن داشته باشید.

یبوست احتمال دارد فقط برای چند روز رخ دهد. همچنین می تواند مزمن باشد و در یک دوره زمانی طولانی رخ دهد.یبوست در کودکان شایع ولی بزرگسالان شاید چند بار در سال آن را تجربه کنند.

برخی از دلایل آن شامل عدم مصرف فیبر یا نوشیدن آب کافی و سطح پایین فعالیت بدنی هستند. سفر یا استرس نیز می تواند باعث یبوست برخی افراد شود.

داروها عامل اصلی یبوست هستند. این امر به ویژه در افراد مسن صادق است. برخی از داروهایی که احتمال دارد باعث یبوست شوند، عبارتند از:

• آنتی اسیدها
• آنتی هیستامین ها
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد درد اپیوئیدی

شرایطی که می تواند باعث یبوست شود عبارتند از:

• بیماری تیرویید
• اسکلروز چندگانه
• بیماری پارکینسون
• سندرم روده تحریک پذیر

سرطان روده بزرگ نیز با یبوست مرتبط است، اما علت شایعی نیست. در سرطان روده بزرگ احتمال دارد علائم دیگری مانند خون در مدفوع، درد، کاهش وزن یا خستگی وجود داشته باشد.

یبوست می تواند ناشی از چیزی باشد که می خورید یا می نوشید. همچنین ممکن است به دلیل سطح پایین فعالیت بدنی رخ دهد. برخی داروها و بیماری ها نیز می توانند باعث یبوست شوند.

چگونه یبوست باعث اسهال متناقض می شود؟

بسیاری از افراد مبتلا به اسهال تصور می کنند که علت آن یک ویروس یا چیزی است که خورده اند. اکثر مردم نمی دانند که اسهال در واقع می تواند ناشی از یبوست باشد.

یبوست احتمال دارد فقط چند روز طول بکشد و بهبود یابد.اگرچه در برخی موارد می تواند مزمن باشد. هنگامی که برای مدت طولانی مدفوع دفع نمی کنید، ممکن است در دستگاه گوارش انباشته شود واین می تواند منجر به نهفتگی مدفوع نامیده می شود.

نهفتگی مدفوع زمانی رخ می دهد که توده بزرگ و سفت مدفوع در روده وجود دارد. این مدفوع به قدری سفت و چسبیده است که نمی توان از آن عبور کرد.نهفتگی مدفوع ممکن است مدفوع یا روده نهفته یا کولون نهفته نیز نامیده شود.

فردی که نهفتگی مدفوع دارد شاید متوجه شود که مدفوع آبکی دارد اما واقعاً روده خود را حرکت نمی دهد. در واقع احتمال دارد نگه داشتن مدفوع در رکتوم دشوار باشد. این مدفوع ممکن است نشت کند و منجر به حوادث حمام یا بی اختیاری شود. به این دلیل که مدفوع آبکی در پشت نهفتگی مدفوع وجود دارد و در اطراف توده سفت مدفوع تراوش می کند. این مدفوع مایع اغلب بدبو است.

در این حالت برخی افراد فکر می کنند که دچار اسهال شده اند در حالی که مشکل واقعی مدفوع نهفته است. مشکل زمانی بدتر می شود که رکتوم متسع یا بزرگ شود. اسفنکتر داخلی مقعد عضله شل می شود و مدفوع به بیرون نشت می کند. این به دلیل حجم بیشتر مدفوع رخ می دهد.روده بزرگ احتمال دارد با تولید مایع بیشتر پاسخ دهد و این باعث ایجاد مدفوع آبکی بیشتر می شود که نمی توان آن را مهار کرد.

در واقع اسهال متناقض زمانی روی می دهد که مدفوع آبکی از اطراف نهفتگی مدفوع به بیرون نشت کند.

ملین و اسهال همراه با یبوست

ملین ها داروهایی هستند که می توانند کمک کنند در هنگام یبوست اجابت مزاج داشته باشید. برخی از انواع ملین ها برای استفاده طولانی مدت بی خطر هستند ولی بعضی می توانند باعث وابستگی شوند. به این معنی که استفاده طولانی مدت از برخی ملین ها ممکن است منجر به عدم توانایی بدن در اجابت مزاج بدون آنها شود.

ملین هایی که معمولاً برای استفاده طولانی مدت بی خطر هستند عبارتند از:

• پسیلیوم
• متیل سلولز
• ملین های اسمزی
• پلی کربوفیل کلسیم

مسهل های محرک و نرم کننده های مدفوع معمولاً برای استفاده طولانی مدت توصیه نمی شوند. ملین های محرک حرکات ماهیچه های روده را افزایش می دهند و باعث می شوند آب بیشتری به روده کشیده شود.

وقتی این نوع ملین ها قطع شوند، یبوست احتمال دارد برگردد یا بدتر شود. در نهایت، این می تواند به نهفتگی مدفوع منجر شود.

 ملین های بدون نسخه

نهفتگی مدفوع یک مشکل مهم برای افراد سالمند است. این به ویژه برای کسانی که در مراکز مراقبتی هستند صادق است. برخی از داروهای ضد درد مانند اپیوئیدها می توانند در ایجاد یبوست نقش داشته باشند. به این دلیل که آنها عملکرد روده را کاهش می دهند. افرادی که در بستر یا قادر به حرکت در اطراف نیستند نیز احتمال دارد دچار یبوست و یا نهفتگی مدفوع شوند.

ملین های محرک و نرم کننده های مدفوع می تواند منجر به یبوست طولانی مدت شود. داروهای ضد درد مانند اپیوئیدها یا بی حرکتی طولانی مدت نیز می توانند باعث ایجاد یبوست مزمن و منجر به نهفتگی مدفوع شود.

اسهال متناقض در کودکان

در کودکان، اجابت مزاج می تواند منجر به یبوست و چرخه ای از حرکات دردناک روده شود. کودک ممکن است حرکات روده را حفظ تا از درد پیشگیری کند، که منجر به یبوست بیشتر می شود. این می تواند منجر به نهفتگی و نشت مدفوع مایع از رکتوم شود.

کودکانی که انکوپرزیس را تجربه می کنند احتمال دارد به ندرت به دستشویی بروند و زمانی که می روند، مدفوع سفت و کوچکی داشته باشند. شاید والدین فکر کنند کودکان مبتلا به انکوپرزیس دچار اسهال هستند، در حالی که در واقع، کودکان قادر به کنترل نشت مدفوع که به دلیل یبوست رخ می دهد، نیستند.

برای پیشگیری از این، مطمئن شوید که کودکان:

• آب کافی می نوشد.
• از غذاهای حاوی فیبر بیشتر استفاده می کند.
• غذاهایی مانند نان، موز، برنج و پنیر که می تواند در ایجاد یبوست نقش داشته باشند، کمتر مصرف می کند.

در برخی از کودکان، ممکن است یک جزء رفتاری وجود داشته باشد. اگر کودک لباس زیر خود را کثیف می کند، متخصص اطفال می تواند در درک نحوه درمان این مشکل کمک کند. در واقع کودکان احتمال دارد مدفوع خود را نگه دارند. این می تواند منجر به چرخه یبوست و نهفتگی مدفوع شود.

درمان توده سخت مدفوع

در برخی موارد، توده سخت مدفوع در رکتوم را می توان به صورت دستی خارج کرد. این بدان معناست که پزشک می تواند مدفوع را با یک انگشت دستکش و روغن کاری شده خارج کند.

آنوسکوپ ابزاری است که برای مشاهده داخل مقعد استفاده می شود و به پزشک کمک می کند مدفوع را خارج کند.

نهفتگی مدفوع نیز احتمال دارد با تنقیه برداشته شود. این زمانی انجام می شود که نهفتگی به مقعد نزدیک نباشد.

شاید لازم باشد تنقیه توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی استفاده شود زیرا با ابزارهای ویژه می توانند اطمینان حاصل کنند که مایع تنقیه بیشتر وارد دستگاه گوارش می شود. گاهی اوقات مدفوع نهفته احتمال دارد در دستگاه گوارش بیشتر باشد. اگر نمی توان با تنقیه به آن رسید، ممکن است از ملین ها استفاده شود.

به طور غیر معمول، جراحی برای برداشتن مدفوع می تواند ضروری باشد. این اغلب برای کسانی که قبلاً در ناحیه مقعد جراحی شده اند در نظر گرفته می شود و می تواند شامل جراحی فیستول مقعد یا برداشتن هموروئید باشد.

در واقع نهفتگی مدفوع احتمال دارد به صورت دستی توسط پزشک برداشته شود. تنقیه نیز می تواند به دفع آن کمک کند. ملین ها برای نهفتگی هایی که در دستگاه گوارش بالاتر هستند استفاده می شوند. در موارد نادر احتمال دارد نیاز به جراحی باشد.

پیشگیری از اسهال متناقض

با پیشگیری از یبوست می توانید از اسهال متناقض نیز پیشگیری کنید. این احتمال دارد به معنای ایجاد تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی باشد.

اولین قدم مهم این است که هرگز تمایل به اجابت مزاج را نادیده نگیرید. نوشیدن آب بیشتر می تواند به نرم نگه داشتن مدفوع کمک کند. برای دریافت فیبر بیشتر در رژیم غذایی خود، از غذاهایی مانند:

• آجیل
• حبوبات
• میوه ها
• سبزیجات
• غلات کامل

مکمل های فیبر ،ملین های حجیم ساز هستند. همچنین احتمال دارد برای نرم نگه داشتن و دفع آسان مدفوع استفاده شوند. ملین های محرک می تواند به پیشگیری از یبوست کمک کنند. با این حال، مهم است که قبل از مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید. این به دلیل خطراتی است که در استفاده طولانی مدت از آنها وجود دارد.

برای استفاده کوتاه مدت، این ملین ها اغلب بی خطر هستند. اگر یبوست بیش از چند روز طول بکشد، به جای ادامه استفاده از ملین ها، مهم است که علت آن را بیابید و آن را برطرف کنید.

برخی افراد برای یبوست نیز از تنقیه استفاده می کنند. توجه به این نکته مهم است که استفاده طولانی مدت از تنقیه می تواند خطراتی داشته باشد. استفاده از تنقیه، گاهی اوقات نباید مشکلی ایجاد کند. اگرچه آنها راه حلی برای یبوست مزمن نیستند.

در واقع تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی به پیشگیری از نهفتگی مدفوع و اسهال متناقض کمک می کند. ملین‌های حجیم‌ساز نیز می تواند کمک کننده باشد .ملین های محرک و تنقیه برای استفاده گاه به گاه مناسب هستند، اما نباید در طولانی مدت استفاده شوند.

چه زمانی باید با پزشک مشورت کنیم؟

اسهال و یا یبوست که برای چند روز طول می کشد و بهبود می یابد معمولاً جای نگرانی نیست. با این حال، اگر هر یک از علائم زیر را دارید، با پزشک مشورت کنید:

• کم آبی بدن
• درد شدید شکم
• افزایش ضربان قلب
• سبکی سر یا سرگیجه
• خون یا مخاط در مدفوع

یبوست که به مدت طولانی ادامه می یابد و باعث اسهال متناقض می شود احتمال دارد نیاز به درمان داشته باشد. برای پیشگیری از تکرار یبوست، شاید لازم باشد علت یبوست خود را بیابید.این امر به ویژه در صورتی صادق است که ملین های حجیم یا تغییر سبک زندگی مشکل را برطرف نکنند.

در واقع اسهال یا یبوست گاه به گاه معمولاً جای نگرانی نیست. اگر علائمی مانند کم آبی، خون در مدفوع یا درد شدید شکم نیز دارید با پزشک مشورت کنید.

سخن آخر

اسهال متناقض ناشی از نهفتگی مدفوع است .یبوست که برای مدت طولانی ادامه دارد احتمال دارد منجر به نهفتگی مدفوع شود. گاهی اوقات، مدفوع آبکی می تواند در اطراف نهفتگی نشت کند. استفاده طولانی مدت از ملین های محرک یا نرم کننده های مدفوع می تواند به حل این مشکل کمک کند.

نهفتگی مدفوع را می توان به صورت دستی یا با تنقیه برداشت. به ندرت احتمال دارد جراحی لازم باشد. با انجام اقداماتی برای بهبود یبوست می توانید از اسهال متناقض پیشگیری کنید. مقدار زیادی فیبر بخورید، آب بیشتری بنوشید و از ملین‌های حجیم‌ساز استفاده کنید.

اگر یبوست همراه با علائم دیگری مانند کم آبی بدن، سرگیجه یا درد شدید شکم دارید، با پزشک مشورت کنید. اسهال و یبوست شایع هستند و این بدان معنا نیست که آنها نمی توانند جدی باشند.

مدفوع سفت که منجر به نهفتگی و اسهال سرریز می شود می تواند ناراحت کننده، نامرتب و شرم آور باشد. یبوست مزمن دلیلی برای همکاری با پزشک است. هنگامی که علت پیدا شد، می توانید به سمت یک راه حل طولانی مدت حرکت کنید.

برای افراد مسن، به ویژه آنهایی که در مراکز مراقبتی هستند، یبوست باید فوراً برطرف شود. اسهال متناقض یک مشکل است، اما نهفتگی مدفوع و درمان آن پتانسیل ایجاد عوارض طولانی مدت را دارد.