کمای دیابتی می تواند یک وضعیت خطرناک وجدی باشد که در افرادی که دیابت دارند و از قند خون پایین (هیپوگلیسمی) یا قند خون بالا (هایپرگلیسمی) رنج می برند، دیده می شود. علائم کما دیابتی شامل حالت روانی تغییر یافته، ناتوانی در گفتار، مشکلات بینایی، خواب آلودگی، ضعف، سردرد و بی قراری است.
به طور کلی، برای افراد دیابتی مهم است که قند خون خود را به طور منظم بررسی کرده و داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنند. اگر در کنار فرد دیابتی هستید که به دلیل کما دیابتی نیاز به کمک دارد، باید سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
علل کمای دیابتی
کمای دیابتی می تواند ناشی از قند خون بالا یا پایین باشد.
قند خون بالا. قند خون بالا (هیپرگلیسمی) زمانی اتفاق میفتد که بدن انسولین کافی ندارد و قند زیادی در خون وجود داشته باشد.
علائم افزایش قند خون عبارتند از:
- سردرد
- تاری دید
- خستگی
- تکرر ادرار
- افزایش گرسنگی و یا تشنگی
انواع مختلف هیپرگلیسمی عبارتند از:
کتواسیدوز دیابتی. این بیماری به عنوان یک وضعیت شدید قند خون شناخته می شود، هنگامی که بدن چربی ها را با سرعت بیش از حد قابل تحمل بدن تجزیه می کند، رخ می دهد. در این شرایط، کبد، چربی را به کتون تبدیل کرده و باعث اسیدی شدن خون می شود. کتواسیدوز دیابتی بیشتر در افراد دیابتی نوع 1 دیده می شود و در افراد دیابتی نوع 2 کمتر رخ می دهد.
سندرم هیپرواسمولار هیپرگلیسمی دیابتی (HHS). این وضعیت به عنوان سطح بسیار بالای قند خون بدون کتون شناخته می شود، همچنین این وضعیت بیشتر در بیمارانی که دیابت نوع 2 دارند، بیشتر دیده می شود. HHS نوعی بیماری است که شامل کم آبی شدید، افزایش گلوکز خون و کاهش هوشیاری می شود.
به عنوان یک بیمار مبتلا به دیابت، همیشه مهم است که قند خون خود را بررسی کنید. اگر سوال یا نگرانی در مورد وضعیت خود تان دارید، با پزشک تماس بگیرید و از آنها حتما راهنمایی بخواهید. آنها می توانند در مدیریت وضعیت و علائم تان به شما کمک کنند.
قند خون پایین
هنگامی که بدن گلوکز کافی نداشته باشد، قند خون پایین (افت قند خون) اتفاق میفتد. این می تواند منجر به علائمی مانند:
- لرزش
- سرگیجه
- گرسنگی
- حالت تهوع
- تنفس سریع
- مشکل در صحبت کردن
- احساس اضطراب یا ضعف
اگر فردی به دیابت مبتلا باشد، هیپوگلیسمی می تواند گاه از عوارض داروی دیابت او ناشی شود.
گلوکز فاکتور مهمی برای بدن است. هنگامی که سطح قند خون شروع به کاهش می کند، کبد در صورت لزوم گلوکز را آزاد می کند. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی، همیشه مهم است که با متخصص بهداشت خود مشورت کنید.
علائم کمای دیابتی
کمای دیابتی می تواند از کاهش قند خون و یا افزایش قند خون ناشی شود. این دو شرایط علائم مختلفی را بروز می دهند که شناخت آنها از همدیگر بسیار مهم است.
علائم کما کاهش قند خون، عبارتند از:
احساس و علائم کمای ناشی از کاهش و یا افت قند خون شبیه به غش کردن است، از جمله:
- اضطراب
- تحریک پذیری
- پوست عرق کرده
- نبض تپنده شدیدی روی یکی از رگ های بدن احساس می شود.
این علائم قبل از از دست رفتن هوشیاری بروز می کند. در صورت عدم درمان سریع، آسیب مغزی امکان پذیر است.
وقتی بیمار به دلیل افت قند خون، کما دیابتی را تجربه می کند، معمولاً تحت درمان با گلوکاگون، مایعات داخل وریدی و محلول 50٪ دکستروز قرار می گیرد.
علائم کما دیابتی ناشی از افزایش قند خون
هنگامی که کما قند خون افزایش می یابد، فرد احساسی شبیه به یک شروع تدریجی همراه با خواب آلودگی را تجربه می کند که با گذشت زمان عمیق می شود. علائم دیگر این وضعیت، عبارتند از:
- کتوز
- نبض ضعیف
- کمبود آب بدن
هنگامی که کمای دیابتی ناشی از افزایش قند خون باشد، فرد به طور معمول تحت درمان با انسولین مکمل های فسفات، سدیم و پتاسیم و مایعات داخل وریدی قرار می گیرد.
اگر فردی علائم کمای دیابتی را نشان داد، لازم است بلافاصله با مراکز درمانی تماس بگیرید تا بتواند در اسرع وقت مراقبت های لازم را انجام دهد.
عوامل خطر کمای دیابتی
اگر فردی مبتلا به دیابت باشد، در معرض خطر کما دیابتی قرار دارد. نوع کمای دیابتی بیماران به نوع دیابت آنها بستگی دارد:
- اگر فردی به دیابت نوع 1 مبتلا باشد، به انسولین احتیاج دارد. بنابراین اگر کما دیابتی را تجربه کند، به طور معمول به دلیل افت قند خون یا کتواسیدوز است.
- اگر فردی به دیابت نوع 2 مبتلا باشد و کما دیابتی را تجربه کند، احتمالاً به دلیل سندرم هایپراسمولار دیابتی یا سطح بسیار بالای گلوکز خون است.
هر کسی که دیابت داشته باشد در معرض خطر کما دیابتی است، اما عوامل زیر می توانند خطر را افزایش دهند:
- مشکلات تحویل انسولین. در صورت استفاده از پمپ انسولین باید مرتباً قند خون خود را بررسی کنید. اگر پمپ از کار بیفتد یا لوله (کاتتر) پیچ خورده یا از جای خود بیفتد، تحویل انسولین ممکن است متوقف شود. کمبود انسولین می تواند منجر به کتواسیدوز دیابتی شود.
- یک بیماری، تروما یا جراحی. وقتی بیمار هستید یا آسیب دیده اید، سطح قند خون گاهی اوقات به طرز چشمگیری افزایش می یابد. اگر دیابت نوع 1 داشته باشید و مقدار انسولین خود را افزایش ندهید، این ممکن است باعث کتواسیدوز دیابتی شود. شرایط پزشکی، مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی، نیز ممکن است خطر ابتلا به سندرم هایپراسمولار دیابتی را افزایش دهد.
- دیابت با مدیریت ضعیف. اگر قند خون خود را به درستی کنترل نکنید یا داروهای خود را طبق دستور مصرف نکنید، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد عوارض طولانی مدت و کما دیابتی خواهید بود.
- حذف وعده های غذایی یا انسولین. بعضی اوقات، افراد دیابتی که اختلال در خوردن دارند نیز ترجیح می دهند از انسولین خود به منظور کاهش وزن استفاده نمی کنند. این یک عمل خطرناک است که خطر کما دیابتی را افزایش می دهد.
- نوشیدن الکل. الکل می تواند تأثیرات غیرقابل پیش بینی بر قند خون شما داشته باشد. حتی می تواند خطر ابتلا به کما دیابتی ناشی از افت قند خون را افزایش دهد.
- مصرف مواد مخدر. داروهای غیرقانونی، مانند کوکائین و اکستازی، می توانند خطر ابتلا به سطح شدید قند خون و بیماری های مرتبط با کما دیابتی را افزایش دهند.
تشخیص کمای دیابتی
سطح قند خون که در طی کما دیابتی رخ می دهد شامل موارد زیر است:
- قند خون بیش از 300 میلی گرم در دسی لیتر دو بار پشت سر هم بدون هیچ دلیلی
- قند خون پایین، کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر، و تعداد آنها که پس از سه بار درمان افزایش نمی یابد.
اگر فردی علائم این حالت را دارد، باید با مراکز فوریت پزشکی تماس بگیرید و امدادگران را از ابتلا به دیابت مطلع کنید. همچنین توصیه می شود که فرد دیابتی از گردنبند یا دستبند شناسایی پزشکی استفاده کند.
درمان کمای دیابتی
درمان های بیماران دیابتی که قند خون بالایی دارند شامل مکمل های زیر است:
- سدیم
- پتاسیم
- فسفات
- انسولین
- مایعات داخل وریدی برای بازگرداندن آب به بافت ها
در صورت وجود هر نوع عفونت، درمان نیز برای آن انجام می شود.
اگر فردی دچار افت قند خون باشد، درمان ها عبارتند از:
- دكستروز وریدی برای افزایش سطح گلوكز خون
- تزریق گلوکاگون، که باعث افزایش سریع سطح قند خون می شود
پیشگیری از کمای دیابتی
اگر شما یک بیماری دیابتی هستید، اقدامات پیشگیرانه می تواند خطر ابتلا به کمای دیابتی را در شما کاهش دهد، برخی از این راهکار ها، عبارتند از:
- برای شرایط خود رژیم غذایی مناسبی داشته باشید.
- میزان قند خون و کتون را در زمان های توصیه شده توسط پزشک بررسی کنید.
- نحوه مصرف و دستورالعمل های دوز انسولین و داروهای تجویز شده را دنبال کنید.
- از عادت ها و رژیم های غذاهایی که بر وضعیت شما تأثیر منفی می گذارند خودداری کنید.
- از یک دستبند یا گردنبند شناسایی پزشکی استفاده کنید تا متخصصان پزشکی بدانند که به دیابت مبتلا هستید.
- به دوستان و خانواده خود آموزش دهید تا بدانند در صورت بروز کما دیابتی چه اقداماتی را انجام دهند.
- اطلاعات لازم را در مورد مدیریت وضعیت خود کسب کنید تا بتوانید از بروز عوارض پیشگیری کنید. مشاوران پزشکی زیادی وجود دارند که به صورت مشاوره های آنلاین به بیماران در مدیریت دیابت کمک می کنند.
کمای دیابتی بسته به شدت می تواند باعث آسیب مغزی و /یا مرگ شود. درمان به نوع دیابت و همچنین سایر شرایط سلامتی بستگی دارد.
سخن آخر
کما دیابتی می تواند یک تجربه جدی و خطرناک برای همه افراد مبتلا به دیابت باشد. اگر شما یا یکی از اطرافیانتان مبتلا به دیابت هستید، بهتر است که به توصیه های پزشک خود عمل کنید. آموزش های لازم در مورد وضعیت خود را کسب کنید تا بتوانید بین مراجعه به پزشک به درستی وضعیت خود را مدیریت کنید. منابع زیادی وجود دارد که به مدیریت دیابت کمک می کنند. در مورد یافتن منابع مناسب و روش های درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
کما دیابتی باعث بیهوشی می شود. اگر مبتلا به دیابت هستید، قند خون بالا (هایپرگلیسمی) یا پایین قند خون (هیپوگلیسمی) می تواند منجر به کما دیابتی شود. ایده کما دیابتی ترسناک است، اما شما می توانید برای جلوگیری از آن گام بردارید. با دنبال کردن برنامه درمانی دیابت خود شروع کنید.
آخرین دیدگاه‌ها