فرق بین هپاتیت و سیروز چیست؟

هپاتیت و سیروز هر دو بیماری هایی هستند که بر کبد تأثیر می گذارند. از آنجا که هپاتیت و سیروز در بسیاری از موارد در یک طیفی از بیماری هستند، علائم آنها بسیار مشابه می باشد. با این وجود، فرق های بین هپاتیت و سیروز وجود دارد.

به طور کلی، هپاتیت ممکن است قابل برگشت باشد، در حالی که سیروز به زخم های دائمی کبد اشاره دارد، که اغلب به دلیل هپاتیت مزمن رخ می دهد. در حالی که برخی از اشکال هپاتیت ممکن است خیلی سریع ظاهر شود، سیروز نیز تمایل دارد که به تدریج ایجاد شود.

ما در این مقاله سعی کرده ایم علائمی که ممکن است در هر دو بیماری وجود داشته باشد، اصول اولیه هر بیماری را مرور کرده و سپس برخی از شباهت ها و تفاوت های اصلی هپاتیت و سیروز را بیان کنیم.

علائم بیماری های کبدی

علائم بیماری کبد ممکن است همراه با هپاتیت، سیروز یا هر بیماری دیگری بروز پیدا کنند که منجر به اختلال در عملکرد یا آسیب به کبد شود. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بزرگ شدن پستان در مردان. پستانهای بزرگ شده، که به آنها ژنیکوماستی گفته می شود، به دلیل افزایش استروژن ناشی از اختلال عملکرد کبد، در بیماری کبد مشترک است.

خارش پوست. خارش مزمن (پرووریت) در بیماری کبد شایع است و به دلیل نمک های صفراوی است که در پوست تجمع می یابد. این خارش معمولاً بدون راش و ضایعات پوستی اتفاق میفتد.

استفراغ خونی. استفراغ خونی از چند طریق می تواند به بیماری کبد مرتبط باشد. یکی از علت اصلی آن، واریس های مری است. واریس مری اساساً رگ های واریسی مری است. رگ های واریسی در پاها به دلیل جریان خون ضعیف در پاها ایجاد و جمع شدن خون می شود، در حالی که ممکن است جریان خون در مری به علت آسیب کبد افزایش یابد باعث افزایش فشار خون در کبد می شود. فشار خون بالا پورتال در مورد سیروز بیشتر از هپاتیت است.

بزرگ شدن کبد. کبد بزرگ شده در هپاتیت، اغلب لطیف و بزرگ شده و در زیر دنده ها در ربع فوقانی سمت راست شکم احساس می شود. در سیروز، کبد اغلب کوچک و محکم می شود و در قسمت فوقانی شکم ممکن است مانند یک سنگ احساس شود.

آسیت، یا مایع در شکم. آسیت می تواند باعث تورم و نفخ شکم شود و در صورت شدید بودن، ممکن است منجر به تنگی نفس شود، زیرا فشار شکم به سمت بالا بر روی حفره قفسه سینه فشار می آورد.

خستگی. خستگی مزمن، نوعی خستگی که به استراحت شبانه خوب پاسخ نمی دهد، هم در هپاتیت و هم در سیروز بسیار شایع است.

گیجی ذهنی یا فراموشی

یکی از عملکردهای اصلی کبد “سم زدایی” از خون، یعنی دفع سموم و سایر مواد از خون است. هنگامی که عملکرد کبد به خطر میفتد، این سموم می توانند در جریان خون جمع شده و منجر به انسفالوپاتی کبدی شود. انسفالوپاتی کبدی، وضعیتی است که با بی حالی، گیجی، حرکات غیرعادی عضلانی، فراموشی و غالباً با تغییر شخصیت چشمگیر مشخص می شود. این بیماری گاهی اوقات به عنوان بیماری آلزایمر اشتباه گرفته می شود، اما در برخی موارد حداقل تا حدی قابل برگشت است.

زردی

زردی، تغییر رنگ مایل به زرد در پوست و سفیدی چشم (صلبیه چشم)، علامت شایع بیماری کبد است. اما دلایل زیادی برای آن دارد. زردی به دلیل تجمع بیلی روبین، یک رنگدانه زرد در خون (هایپربیلیروبینمی) رخ می دهد. زردی در نوزادان نیز اتفاق میفتد، اما این یک روند فیزیولوژیکی طبیعی است. زردی می تواند به سرعت و به طرز چشمگیری ایجاد شود (مانند هپاتیت حاد یا انسداد مجاری صفراوی) یا در عوض به تدریج رخ دهد.

علائم هپاتیت حاد می تواند شامل خونریزی لثه، ورم (یا تورم) در پاها، برگشت خواب و سایر اختلالات خواب و از دست دادن هوشیاری باشد.

هپاتیت در مقابل سیروز

به منظور درک شباهت ها و تفاوت های مهم بین هپاتیت و سیروز، توصیف این دو بیماری مفید است. زیرا همپوشانی قابل توجهی بین آنها وجود دارد.

هپاتیت

هپاتیت التهاب کبد است و می تواند نه تنها توسط ویروس های شناخته شده مانند هپاتیت B بلکه مجموعه ای از عوامل دیگر ایجاد شود. انواع هپاتیت شامل موارد زیر است:

• هپاتیت عفونی. دلایل مختلف عفونی هپاتیت وجود دارد. این موارد شامل هپاتیت A، B، C، D و E و همچنین عفونت های ویروسی مانند مونونوکلئوز عفونی (ویروس Epstein-Barr) و سیتومگالوویروس است.
• هپاتیت ناشی از دارو. بسیاری از داروها وجود دارند که می توانند باعث اختلال در عملکرد کبد شوند.
• هپاتیت الکلی. مصرف مزمن الکل می تواند از بسیاری جهات بر کبد تأثیر بگذارد و منجر به بیماری هایی مانند هپاتیت الکلی، کبد چرب و سیروز شود.
• چاقی. بیماری کبد چرب غیر الکلی، بیماری که شیوع آن در ایالات متحده در حال افزایش است، می تواند به بیماری شناخته شده به عنوان استئو هپاتیت غیر الکلی یا NASH تبدیل شود.
• هپاتیت خود ایمنی. بیماری های خود ایمنی بیماری هایی هستند که در آن بدن ما آنتی بادی علیه بافت های خودمان می سازد.
• قرار گرفتن در معرض سم یا شیمیایی. تعدادی ترکیبات رایج وجود دارند از حشره کش ها گرفته تا مواد شیمیایی موجود در پاک کننده های خانگی معمولی که برای کبد سمی هستند.

سیروز کبدی

سیروز کبدی، جای زخم کبد است. کبد در توانایی خود برای بازسازی پس از آسیب نسبتاً منحصر به فرد است، اما با آسیب مکرر یا عفونت های مزمن، مانند هپاتیت مزمن، این روند قطع می شود. سرانجام، کبد قادر به کار موثر نیست، و ایجاد زخم شروع می شود.

علل سیروز اساساً همان مواردی است که باعث هپاتیت می شوند، اما بر توانایی کبد در بهبودی خود غلبه می کنند. شایعترین علل سیروز در ایالات متحده شامل بیماری الکلی کبدی و هپاتیت C است.

سیروز نیز ممکن است به دلیل شرایط دیگری غیر از هپاتیت ایجاد شود، از جمله:

• هموکروماتوز (یک بیماری وارثه بیش از حد آهن)
• کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین، فقدان ارثی آنزیم
• شرایط مجاری صفراوی، مانند آترزی مادرزادی صفراوی (هنگامی که مجاری صفراوی مسدود شده یا وجود ندارند).

با بدتر شدن سیروز، عملکرد کبد از بین می رود و به طور همزمان، اندام کوچکتر شده و جامد می شود. مایعات در پاها و شکم جمع می شود. نمک های صفراوی می توانند به راحتی در پوست جمع شوند که منجر به زردی و خارش می شود. ممکن است خونریزی از وریدهای بزرگ در دستگاه GI و مری اتفاق بیفتد.

سموم همچنین می توانند در خون جمع شوند که منجر به گیجی و کندی ذهنی می شود. برای افرادی که مبتلا به سیروز پیشرفته هستند، تنها درمان واقعی این بیماری پیوند کبد است.

متأسفانه، بسیاری از عوارض سیروز از جمله نارسایی کبد و سرطان کبد وجود دارد.

سیروز نیز شرایطی است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار غیرفعال جایگزین می شود. این وضعیت اغلب در افرادی رخ می دهد که مصرف الکل خود را کنترل نمی کنند. طبق تحقیقات، هیچ درمانی برای سیروز وجود ندارد. با این وجود، درمان مناسب شدت علائم را کاهش داده و روند پیشرفت بیماری را کند می کند. اولین قدم که باید برای کاهش علائم سیروز در نظر بگیرید، قطع مصرف الکل است. اگر به نوشیدن الکل ادامه دهید، می تواند منجر به آسیب کبدی و مرگ زودرس شود.

تحقیق جدید در حال بررسی روش های بیشتر برای جلوگیری از پیشرفت هپاتیت به سیروز و بدتر شدن سیروز است. به عنوان مثال، استاتین ها ممکن است خطر سیروز را کاهش دهند.

اگر به هپاتیت مبتلا هستید یا به سیروز کبدی مبتلا شده اید، یافتن یک متخصص کبدی که با تحقیقات اخیر آشنا باشد بسیار مهم است.

شباهت های بین هپاتیت و سیروز

هپاتیت و سیروز هر دو بیماری کبدی هستند که می توانند باعث آزمایش غیر طبیعی عملکرد کبد و علائم اختلال عملکرد کبد شوند.

بیماری های، هپاتیت و سیروز هر دو می توانند منجر به سرطان کبد، نارسایی کبد یا نیاز به پیوند کبد شوند.

تفاوت بین هپاتیت و سیروز

تفاوت های مهم بسیاری بین هپاتیت و سیروز وجود دارد، حتی در مواردی که علت یکسانی داشته باشد.

برگشت پذیری. طبق تعریف، سیروز (اسکار) غیرقابل برگشت است، در حالی که هپاتیت بسته به علت ممکن است کاملاً برگشت پذیر باشد.

آزمایش خون. آنزیم های کبدی (مانند AST و ALT) اغلب با هپاتیت، به ویژه هپاتیت حاد، بسیار بالا می روند. با وجود سیروز، حداقل در مراحل اولیه، آزمایشات عملکرد کبد ممکن است فقط کمی غیرطبیعی باشد.

شرایط دیگری غیر از هپاتیت می تواند منجر به سیروز شود. به عنوان مثال، هموکروماتوز، کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین و موارد دیگر می تواند منجر به سیروز شود.

درمان در هپاتیت، معمولاً برای رفع بیماری انجام می شود. اما در سیروز، جای زخم دائمی است و قابل درمان نیست. بنابراین، هدف درمان مربوط به سیروز، تسکین علائم و جلوگیری از هرگونه آسیب کبدی است.

علائم افزیش فشار خون پورتال که منجر به واریس مری، بزرگ شدن طحال، تعداد پلاکت پایین و کاهش سطح پروتئین خون می شود در سیروز بیشتر از هپاتیت است.

سخن آخر

هپاتیت و سیروز از بسیاری جهات، مشابه هستند. خوشبختانه، بسیاری از دلایل التهاب کبد که منجر به سیروز می شود در مراحل اولیه با مراقبت های پزشکی خوب قابل برگشت هستند. به عنوان مثال، ترک مشروبات الکلی می تواند تفاوت زیادی در سیروز مرتبط با الکل ایجاد کند، و درمان هپاتیت C مزمن ممکن است به جلوگیری از سیروز و بسیاری از عوارض آن کمک کند.

مشخص شده است که درمان هپاتیت C می تواند حداقل 90 درصد از عفونت ها را برطرف کند، با این حال بسیاری از افراد تا زمانی که به سیروز کبدی مبتلا نشوند از ابتلا به این بیماری اطلاع ندارند.

اکنون به افراد دارای عوامل خطر هپاتیت توصیه می شود که باید تحت آزمایش هپاتیت C قرار گیرد.