خلط خونی به خون در خلط هنگام سرفه یا تف کردن گفته می شود. اگرچه خون در خلط می تواند نگران کننده باشد، اما معمولاً به خصوص در افراد جوان یا افراد سالم جای نگرانی نیست. خون در خلط در بسیاری از بیماری های تنفسی خفیف، از جمله عفونت های تنفسی فوقانی، برونشیت و آسم، یک اتفاق رایج است.
سرفه همراه با خون زیاد یا دیدن خون به طور مکرر در خلط می تواند نگران کننده باشد. این وضعیت می تواند ناشی از بیماری ریه یا معده باشد. خون در خلط معمولاً از ریه ها ناشی می شود، اما می تواند از معده یا دستگاه گوارش هم باشد. مجموعه ای از عوامل می تواند منجر به خون در خلط شوند. همچنین، خون ممکن است از قسمت های مختلف بدن نشات بگیرد.
- خون از ریه ها (هموپتیز). اگر خون قرمز روشن، کف و گاهی مخلوط با خلط باشد، ممکن است از ریه ها و در اثر سرفه مداوم یا عفونت ریه رخ دهد.
- خون از دستگاه گوارش (هماتمزیس). اگر خون تیره و همراه با ردی از غذا باشد، ممکن است از معده یا جاهای دیگر در دستگاه گوارش ناشی شود. حتی می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد.
علل و علائم خلط خونی
علل احتمالی خون در خلط، عبارتند از:
- خونریزی شدید بینی. عوامل زیادی می توانند باعث خونریزی بینی شوند.
- یک آسیب جدی ضربه به قفسه سینه می تواند باعث ظاهر شدن خون در خلط شود.
- استفاده مواد مخدر. داروهایی مانند کوکائین که از طریق سوراخ های بینی استنشاق می شوند می توانند دستگاه تنفسی فوقانی را تحریک کنند.
- داروهای ضد انعقاد خون. این داروها از لخته شدن خون جلوگیری می کنند. به عنوان مثال می توان به وارفارین، ریواروکسابان، دبیگاتران و آپیکسابان اشاره کرد.
- فیبروز سیستیک. این شرایط ارثی به شدت به ریه ها آسیب می رساند. معمولاً باعث دشواری در تنفس و سرفه مداوم همراه با خلط ضخیم می شود.
- گرانولوماتوز وگنر. این وضعیت التهاب رگهای خونی در سینوس ها، ریه ها و کلیه ها را توصیف می کند. معمولاً باعث آبریزش بینی، خون دماغ، تنگی نفس، خس خس سینه و تب می شود.
- بیماری سل. یک باکتری باعث این عفونت شدید ریوی می شود که می تواند منجر به تب، تعریق، درد قفسه سینه، درد هنگام تنفس یا سرفه و سرفه مداوم شود.
- باریک شدن دریچه های قلب. باریک شدن دریچه میترال قلب، به نام تنگی دریچه میترال، می تواند به خصوص در صورت تحمل فشار یا دراز کشیدن باعث تنگی نفس شود. علائم دیگر شامل تورم پا یا پاها و تپش قلب یا خستگی، به ویژه با افزایش فعالیت بدنی است.
بیماری های منجر به خلط خونی عبارتند از:
- برونشیت. این بیماری شامل التهاب مداوم یا مکرر مجاری تنفسی، همراه با سرفه و تولید خلط است.
- بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD). COPD انسداد دائمی جریان هوا از ریه ها است و معمولاً باعث دشواری در تنفس، سرفه، تولید خلط و خس خس می شود.
- برونشکتازی. برونشکتازی بزرگ شدن دائمی قسمت های مجاری تنفسی ریه ها را توصیف می کند. اغلب با عفونت، تنگی نفس و خس خس سینه اتفاق میفتد.
- سرفه طولانی یا شدید. این وضعیت می تواند دستگاه تنفسی فوقانی را تحریک کرده و رگ های خونی را پاره کند.
- پنومونی. این عفونت و سایر عفونت های ریوی می توانند باعث خلط خونی شوند. ذات الریه با التهاب بافت ریه مشخص می شود، معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی است. افراد مبتلا به ذات الریه در هنگام تنفس یا سرفه، خستگی، تب، تعریق و لرز دچار درد قفسه سینه می شوند. علاوه بر آن، افراد مسن نیز می توانند سردرگمی را تجربه کنند.
- ادم ریوی. این وضعیت، تجمع مایعات موجود در ریه ها را توصیف می کند. ادم ریوی بیشتر در افراد مبتلا به بیماری های قلبی دیده می شود. باعث خلط صورتی و کف و همچنین تنگی نفس شدید، گاهی اوقات با درد قفسه سینه می شود.
- سرطان گردن. این سرطان معمولاً از گلو، حنجره یا نای شروع می شود. حتی می تواند باعث تورم یا زخم بهبودی نشود، گلودرد دائمی و لکه قرمز یا سفید در دهان ایجاد شود.
آمبولی ریوی
آمبولی ریه به لخته شدن خون در یک سرخرگ ریه اشاره دارد. معمولاً باعث درد قفسه سینه و تنگی نفس ناگهانی می شود.
آمبولی ریه در حقیقت انسداد عروق ریوی در اثر لخته ی خونی است که از طریق رگ های خونی خودش را به آنجا رسانده است. این عروق یا رگ های اصلی هستند که از قلب به سمت ریه منشا می گیرند و یا شاخه های آنهاست که به ریه خون رسانی می کنند. آمبولی ریه یکی از اورژانس های پزشکی است که باید سریعا درمان شود. این وضعیت در صورت عدم رسیدگی به موقع و به دلیل عدم اکسیژن رسانی کافی ممکن است آسیب جدی به ریه و یا سایر ارگان های حیاتی از جمله قلب وارد کند.
سرطان ریه
اگر فردی بیش از 40 سال داشته باشد و دخانیات مصرف کند، به احتمال زیاد به سرطان ریه مبتلا می شود. سرطان ریه می تواند باعث سرفه مداوم شود و تنگی نفس، درد قفسه سینه، و گاهی اوقات درد استخوان یا سردرد ایجاد کند.
سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود ناشی از سیگار، علت اصلی سرطان ریه می باشد. پزشکان معتقدند که سیگار کشیدن با آسیب به سلول هایی که از ریه محافظت می کنند، باعث این سرطان می شود. دود سیگار حاوی مواد سرطان زا است که باعث تغییر در بافت ریه می شود. در ابتدا ممکن است بدن این آسیب را ترمیم کند. اما با هر بار قرار گرفتن در معرض مکرر دود سیگار، سلول های ریه بیشتر آسیب می بینند. با گذشت زمان، آسیب سلول های ریه می تواند باعث اختلال در عملکرد آن ها و سرطان شود.
در خلط خونی چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
شخصی که به مقدار زیاد یا در فواصل مکرر خون سرفه می کند، باید به پزشک مراجعه کند. هنگامی که سرفه با خون زیاد همراه باشد، به پزشک مراجعه کنید و همراه با تکه های غذا ظاهر می شود، بلافاصله به بیمارستان بروید. این وضعیت می تواند نشان دهنده یک بیماری شدید باشد که از دستگاه گوارش نشات گرفته است. همچنین، در صورت وجود علائم زیر همراه با خون در خلط به پزشک مراجعه کنید:
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل
- خون در ادرار یا مدفوع
- بدتر شدن تنگی نفس
- درد قفسه سینه، سرگیجه، تب
تشخیص علت خلط خونی
برای تعیین اینکه آیا یک بیماری باعث ایجاد خون در خلط می شود، پزشک معمولاً سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند و معاینه فیزیکی را انجام می دهد.
در طول معاینه، پزشک ممکن است از فرد بخواهد سرفه کند تا ینی و دهان بیمار را از نظر خونریزی بررسی کند. همچنین احتمال دارد از خلط و خون برای آزمایش نمونه برداری کند.
در برخی موارد، شاید تشخیص علت اصلی خلط به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشد. این موارد ممکن است شامل عکسبرداری از قفسه سینه، سی تی اسکن یا برونکوسکوپی باشد که شامل یک دوربین در انتهای لوله ای است که به مجاری تنفسی وارد می شود.
درمان خلط خونی
اگر شرایط التهابی باعث خون در خلط شود، تجویز استروئیدها می تواند موثر باشد. هدف از درمان ها جلوگیری از خونریزی و درمان علت اصلی آن است.
درمان های احتمالی این وضعیت عبارتند از:
- استروئیدها. استروئیدها برای درمان بیماری های التهابی احتمالی.
- آنتی بیوتیک ها. از آنتی بیوتیک ها در موارد ذات الریه یا سل استفاده می شود.
- برونکوسکوپی. برونکوسکوپی می تواند از محل اصلی خون را بررسی کند. در این روش ابزاری به نام آندوسکوپ از طریق بینی یا دهان وارد مجاری تنفسی می شود.برای اطمینان از نمونه برداری از ناحیه مورد نظر در ریه، از تکنیک های ویژه ای برای هدایت مجموعه بیوپسی های انجام شده استفاده می شود. در افراد مبتلا به سرطان ریه، ممکن است یک برونکوسکوپ با یک سونوگرافی برای بررسی غدد لنفاوی در قفسه سینه استفاده شود. به این سونوگرافی endobronchial (EBUS) گفته می شود. EBUS به پزشکان در تعیین راه های درمانی مناسب کمک می کند. در طی برونکوسکوپی، پزشک یک لوله نازک حاوی یک منبع نور و دوربین را از طریق بینی یا دهان وارد ریه ها می کند. این یک روش نسبتاً سریع و بدون درد است، به آمادگی کمی نیاز دارد. پزشکان برای تشخیص علت مشکلات تنفسی و مشکلات ریه مانند تومور، عفونت و خونریزی از برونکو سکوپی استفاده می کنند.
- آمبولیزاسیون. اگر یک رگ خونی اصلی علت خون در خلط باشد، پزشک ممکن است روشی به نام آمبولیزاسیون را تجویز کند. یک کاتتر به داخل رگ منتقل و منبع خونریزی مشخص می شود و از یک سیم پیچ فلزی، مواد شیمیایی یا قطعه اسفنج ژلاتینی برای بستن آن استفاده می شود.
- تزریق خون. اگر مشکلات لخته شدن یا رقیق شدن بیش از حد خون باعث ایجاد خون در خلط شده باشد، ممکن است تزریق عناصر در خون مانند پلاسما، فاکتورهای لخته شدن یا پلاکت مورد نیاز باشد.
- شیمی درمانی یا رادیوتراپی. اینها ممکن است برای درمان سرطان ریه استفاده شوند.
- عمل جراحی. اجراحی برای برداشتن قسمت آسیب دیده یا سرطان ریه می تواند موثر باشد. جراحی معمولاً آخرین راه حل درمانی محسوب می شود و فقط در صورت خونریزی شدید یا مداوم تنها یک گزینه است.
پیش آگهی خلط خونی
خون در خلط، به ویژه در مقادیر کم، معمولاً جای نگرانی نیست. با این حال، در افرادی که سابقه پزشکی از مشکلات تنفسی دارند و یا سیگار می کشند، این اغلب به ارزیابی بیشتر نیاز دارد.
عفونت های تنفسی، سایر بیماری های ریوی و مشکلات کمتری در دستگاه گوارش می تواند باعث ظاهر شدن خون در خلط شود. برخی از علل خفیف بوده و خود به خود برطرف می شوند. در موارد دیگر، مداخله پزشکی ضروری است.
آخرین دیدگاه‌ها