کولونوسکوپی

کولونوسکوپی، آزمایشی است که برای تشخیص تغییرات یا ناهنجاری های روده بزرگ استفاده می شود. در طول کولونوسکوپی، یک لوله طولانی و انعطاف پذیر (کولونوسکوپی) به داخل روده فرستاده می شود. یک دوربین فیلمبرداری ریز در نوک لوله به پزشک اجازه می دهد داخل کل روده بزرگ را مشاهده کند.

نمونه های بافتی (بیوپسی) نیز می توانند در طول کلونوسکوپی گرفته شوند.

پزشک ممکن است کولونوسکوپی را در موارد زیر به شما توصیه کند:

علائم و نشانه های روده را بررسی کند.

کولونوسکوپی می تواند به پزشک شما در کشف دلایل احتمالی درد شکم، خون ریزی روده، یبوست مزمن، اسهال مزمن و سایر مشکلات روده کمک کند.

تشخیص برای سرطان روده بزرگ انجام گیرد.

• • • اگر در سن 50 سالگی یا بالاتر هستید به طور متوسط خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد.
    • پزشک شما ممکن است هر 10 سال یا بعضی اوقات زودتر کولونوسکوپی را برای غربالگری سرطان روده بزرگ توصیه کند.
    • کولونوسکوپی یکی از گزینه های غربالگری سرطان روده بزرگ است.

کلونوسکوپی برای بررسی پولیپ ها انجام می شود.

• اگر قبلاً پولیپ داشته اید، پزشک ممکن است یک کلونوسکوپی پیگیری را برای جست و جو و درمان هرگونه پولیپ اضافی توصیه کند.
• این کار برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ انجام می شود.

عوارض کولونوسکوپی

کولونوسکوپی خطرات کمی دارد.

به ندرت، عوارض كولونوسكوپی ممكن است شامل موارد زیر باشد:

• واکنش نامطلوب به آرام بخش مورد استفاده در کولونوسکوپی
• خون ریزی از محلی که نمونه بافت (بیوپسی) گرفته شده یا پولیپ یا سایر بافت غیر طبیعی برداشته شده است.
• پارگی در دیواره روده بزرگ (سوراخ شدن)

پس از گفتگو در مورد خطرات كولونوسكوپی با شما، پزشك از شما می خواهد كه فرم رضایت نامه را بررسی و امضا کنید.

عوارض كولونوسكوپی در صورت انجام  توسط پزشكانی كه به طور خاص آموزش دیده اند و در كولونوسكوپی تجربه دارند، نادر و معمولاً جزئی هستند.

ممکن است خون ریزی در محل بیوپسی یا از بین بردن پولیپ ها اتفاق بیفتد. اما خون ریزی معمولاً جزئی و محدود بوده خود به خود خوب می شود یا از طریق کولونوسکوپ قابل کنترل است. نیاز به تزریق خون یا جراحی برای خون ریزی بعد از کلونوسکوپی بسیار غیر معمول است. یک عارضه نادر، سوراخ شدن یا پارگی در دیواره روده بزرگ است. اما حتی ممکن است این سوراخ ها نیازی به جراحی نداشته باشند.

سایر عوارض احتمالی به کولونوسکوپی یا عوارض ناشی از بیماری های قلبی یا ریوی موجود است و یا واکنش به آرام بخش های مورد استفاده، تحریک موضعی رگ است که در آن داروها تزریق شده است. بروز همه این عوارض روی هم کمتر از یک درصد است. در حالی که عوارض کولونوسکوپی نادر خواهد بود، برای بیماران مهم است که علائم اولیه عارضه را تشخیص دهند تا در صورت مشاهده علائم سریعا بتوانند به پزشک خود مراجعه کنند. اگر بیمار متوجه درد شدید شکم، خون ریزی رکتوم بیش از نصف فنجان و یا تب و لرز شود، باید با پزشکی که عمل کولونوسکوپی را انجام داده است، مراجعه نماید.

کولونوسکوپی بهترین روش موجود برای تشخیص و درمان ناهنجاری های داخل روده بزرگ است. گزینه های جایگزین کلونوسکوپی کاملاً محدود است. به ندرت تنقیه باریم که با اشعه X انجام می شود را می توان به جای کلونوسکپی انجام داد. در بعضی مواقع، یک ناهنجاری یا ضایعه ای که با تنقیه باریم تشخیص داده می شود، در واقع مدفوع یا مواد غذایی باقی مانده در روده بزرگ است. کلونوسکوپی ممکن است برای روشن شدن ماهیت ضایعه لازم باشد. سیگموئیدوسکوپی یک معاینه محدود است که از یک کولونوسکوپ کوتاهتر استفاده می کند و تنها یک سوم آخر روده بزرگ را بررسی می کند.

آمادگی کولونوسکوپی

قبل از انجام کولونوسکوپی، باید روده بزرگ خود را خالی کنید.

وجود مدفوع در روده بزرگ شما ممکن است نمای روده را در طول کلونوسکپی دچار مشکل کند.

برای خالی کردن روده بزرگ، پزشک ممکن است از شما بخواهد:

یک روز قبل از آزمایش رژیم خاصی را دنبال کنید: به طور معمول، شما نمی توانید یک روز قبل از امتحان غذای جامد بخورید. نوشیدنی ها ممکن است به مایعات طبیعی مانند آب ساده، چای و قهوه بدون شیر یا خامه، آبگوشت و نوشیدنی های گازدار محدود شوند. از نوشیدن مایعات قرمز که ممکن است در طول کولونوسکوپی با خون اشتباه گرفته شود، خودداری کنید. ممکن است بعد از نیمه شب قبل از آزمایش نتوانید چیزی بخورید یا بنوشید.

ملین مصرف کنید: پزشک معمولاً توصیه می کند ملین را به شکل قرص یا مایع مصرف کنید. ممکن است به شما آموزش داده شود که ملین را شب قبل از کولونوسکوپی خود مصرف کنید، یا  از شما خواسته شود که از ملین هم در شب قبل و هم در صبح استفاده کنید.

از کیت آنما استفاده کنید: در بعضی موارد، ممکن است لازم باشد از کیت آنما بدون نسخه چه شب قبل یا چند ساعت قبل از کلونوسکپی برای خالی کردن روده بزرگ خود استفاده کنید. این به طور کلی فقط در تخلیه روده بزرگ مؤثر است. اما معمولاً به عنوان یک روش اصلی برای تخلیه روده بزرگ توصیه نمی شود.

داروهای خود را تنظیم کنید: حداقل یک هفته قبل از کلونوسکوپی، پزشک خود را در مورد داروهایی که مصرف می کنید مطلع کنید به خصوص اگر مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی هستید یا اگر از داروها یا مکمل های حاوی آهن استفاده می کنید، حتما اطلاع دهید.

در صورت مصرف آسپرین یا داروهای دیگری که خون را رقیق می کند، مانند وارفارین (کومدین، ​​جانتوفین) نیز به پزشک خود بگویید.

ممکن است لازم باشد دوزهای خود را تنظیم کنید یا مصرف داروها را به طور موقت متوقف کنید. برای هر گونه تغییر در مقدار و یا قطع دارو با پزشک خودتان مشورت کنید.

در طول عمل

در حین کولونوسکوپی، آرام بخش معمولاً توصیه می شود. گاهی اوقات یک آرام بخش خفیف به شکل قرص تجویز می شود. در موارد دیگر، آرام بخش با یک داروی ضد درد داخل وریدی ترکیب می شود تا هرگونه ناراحتی بیمار را در طول کولونوسکپی را به حداقل برساند. طول دستگاه به اندازه کافی برای رسیدن به کل طول روده بزرگ شما کافی می باشد.کلونوسکوپ حاوی یک لامپ و لوله است که پزشک با پمپ کردن  هوا یا دی اکسید کربن در روده بزرگ شما آن را باد کند، تا نمای بهتری از پوشش روده بزرگ روده ایجاد می کند.

وقتی هوا داخل لوله می شود، ممکن است حالت درد شکم یا احساس حرکت روده را بکنید.

کولونوسکوپ همچنین حاوی یک دوربین فیلمبرداری ریز درسر آن است. دوربین تصاویر را به یک مانیتور خارجی می فرستد تا پزشک بتواند قسمت داخلی روده بزرگ شما را مورد بررسی قرار دهد.

پزشک همچنین می تواند وسایل را از طریق کانال وارد کند تا نمونه های بافتی (بیوپسی) گرفته شود یا پولیپ ها یا نواحی دیگر بافت غیر طبیعی برداشته شود.

کولونوسکوپی به طور معمول حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

قبل از کولونوسکوپی، مایعات داخل وریدی شروع شده و شما برای نظارت مداوم بر ریتم قلب و فشار خون و همچنین اکسیژن موجود در خون، تحت مراقبت قرار می گیرید. داروها (داروهای آرام بخش) معمولاً از طریق داخل وریدی تزریق می شوند تا خواب آلود و آرام شوید و باعث کاهش درد شود. در صورت لزوم، شما ممکن است در طول عمل، دوزهای بیشتری از دارو های آرام بخش را دریافت کنید. کولونوسکوپی اغلب احساس فشار، گرفتگی و نفخ در شکم ایجاد می کند. با این حال، با کمک داروها، به طور کلی تحمل می شوند و به ندرت باعث درد شدید می شوند.

به محض ورود کولونوسکوپ، شما به سمت چپ یا پشت خود می خوابید. پس از رسیدن سر دستگاه به اولین قسمت روده بزرگ (سکوم) یا آخرین قسمت روده کوچک (ایلئوم ترمینال)، کولونوسکوپ به آرامی خارج می شود و پوشش روده بزرگ به دقت مورد بررسی قرار می گیرد. کولونوسکوپی معمولاً 15 تا 60 دقیقه طول می کشد. اگر به هر دلیلی کل روده بزرگ قابل تجسس نباشد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که بعداً، کولونوسکوپی را امتحان کند یا ممکن است تصمیم به گرفتن پرتونگاری یا سی تی کولون بگیرد.

بعد از عمل

پس از آزمایش، حدود یک ساعت طول می کشد تا بهبودی از آرام بخش شروع شود.

به کسی احتیاج دارید تا شما را به خانه ببرد زیرا ممکن است یک روز طول بکشد تا اثرات کامل آرام بخش از بین برود.

اگر پزشک در طول کولونوسکوپی پولیپ را بردارد، به شما توصیه می کند رژیم غذایی خاصی را به طور موقت بخورید.

ممکن است چند ساعت پس از امتحان احساس نفخ کنید. زیرا هوا را از روده بزرگ خود خارج می کنید.

پیاده روی ممکن است به رفع هرگونه ناراحتی کمک کند.

ممکن است با اولین دفع روده بعد از امتحان متوجه مقدار کمی خون شوید. معمولاً دلیلی برای هشدار نیست.

اگر همچنان لخته شدن خون یا در صورت درد مداوم در شکم یا تب ادامه دارد با پزشک خود مشورت کنید.

اگرچه بعید به نظر می رسد، ممکن است بلافاصله یا در چند روز اول پس از عمل رخ دهد، اما ممکن است تا یک یا دو هفته به تاخیر بیفتد.

تفسیر نتایج

پزشک شما نتایج مربوط به کولونوسکوپی را بررسی کرده و نتایج را به اطلاع شما می رساند.

نتیجه منفی: اگر پزشک هیچ ناهنجاری در روده بزرگ پیدا نکند، کولونوسکوپی منفی تلقی می شود.

در شرایط زیر پزشک ممکن است کولونوسکوپی دیگری را توصیه کند:

• شما به طور متوسط ​​در معرض سرطان روده بزرگ هستید. (به جز سن، هیچ عامل خطر سرطان روده بزرگ وجود ندارد.)
• در پنج سال اخیر، اگر سابقه انجام پولیپ را در مراحل قبلی کولونوسکوپی را دارید.
• اگر مدفوع باقی مانده در روده بزرگ وجود داشت که از معاینه کامل روده بزرگ شما جلوگیری می کرد.

نتیجه مثبت: در صورت یافتن هرگونه پولیپ یا بافت غیر طبیعی در روده بزرگ، کولونوسکوپی مثبت تلقی می شود.

اکثر پولیپ ها سرطانی نیستند. اما برخی از آن ها ممکن است سرطانی باشند. پولیپ هایی که در طول کولونوسکوپی برداشته می شوند، برای آزمایش این که آیا آن ها سرطانی یا غیر سرطانی هستند، به آزمایشگاه فرستاده می شوند. بسته به اندازه و تعداد پولیپ ها، ممکن است در آینده شما نیاز به یک برنامه نظارت دقیق تر داشته باشید تا به دنبال پولیپ های بیشتری باشید. اگر پزشک شما یک یا دو پولیپ کمتر از 1 سانتی متر قطر داشته باشد، ممکن است بسته به نوع دیگر خطرات دیگر شما برای سرطان روده بزرگ، کولونوسکوپی مکرر را در 5 تا 10 سال توصیه کند.

در موارد زیر پزشک، کولونوسکوپی دیگری را زودتر توصیه می کند:

• وچود بیش از دو پولیپ
• پولیپ بزرگ (بزرگتر از 1 سانتی متر)
• پولیپ ها و همچنین مدفوع باقی مانده در روده بزرگ که از معاینه کامل روده بزرگ جلوگیری می کند.
• پولیپ هایی که خصوصیات سلولی خاصی دارند و خطر ابتلا به سرطان آینده را نشان می دهد.

پولیپ سرطانی

اگر شما پولیپ یا بافت غیر طبیعی دیگری دارید که در طول کولونوسکوپی قابل برداشتن نیست، پزشک ممکن است معاینه مکرر را با متخصص گوارش که تخصص خاصی در از بین بردن پولیپ های بزرگ یا جراحی دارد، توصیه کند. اگر پزشکی از کیفیت دید دستگاه راضی نیست، ممکن است کولونوسکوپی دیگری یا زمان کوتاه تری را تا زمان کولونوسکوپی بعدی شما توصیه کند. اگر پزشک شما نتوانسته است که دستگاه را در کل روده بزرگ شما پیش ببرد، ممکن است تنقیه باریم یا کولونوسکوپی مجازی برای بررسی بقیه روده بزرگ توصیه کند.

کولونوسکوپی مجازی

جایگزینی برای کولونوسکوپی، کولونوسکوپی مجازی است. کولونوسکوپی مجازی روشی است که از CT اسکن برای به دست آوردن تصاویر از روده بزرگ که شبیه به نمونه‌های روده بزرگ به دست آمده با مشاهده مستقیم از طریق کولونوسکوپی است، استفاده می کند. تصاویر با استفاده از تصاویر CT ساخته شده اند تا تصاویر واقعی را نشان ندهند. آنها تصاویر مجازی هستند.

در آماده سازی برای کولونوسکوپی مجازی، روز قبل از معاینه، روده بزرگ با استفاده از مسهل ها پاک می شود. در طی معاینه یک لوله داخل مقعد وارد می شود. از آن برای تزریق هوا به روده استفاده می شود. سپس اسکن های CT با کولون متورم انجام می شوند و اسکن ها به منظور شکل گیری یک تصویر مجازی از روده بزرگ، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. هنگامی که به درستی انجام شود، کولونوسکوپی مجازی می تواند مؤثر باشد. حتی می تواند پولیپ هایی را پیدا کند که در پشت چین هایی پنهان شده اند که گاهی توسط کولونوسکوپی شناسایی نمی شوند.

با این وجود، کولونوسکوپی مجازی محدودیت های زیادی دارد.

کولونوسکوپی مجازی در شناسایی پولیپ های کوچک (اندازه کمتر از 5 میلی متر) که به راحتی در کولونوسکوپی مشاهده می شود، مشکل دارد اگر چه درست است که پولیپ های کوچک احتمالاً کمتر سرطانی هستند.

کولونوسکوپی مجازی در شناسایی سرطان های مسطح یا ضایعات پیش از برجستگی که بیرون زده و پولیپی نیستند، مشکل دارد.

کولونوسکوپی مجازی اجازه نمی دهد تا پولیپ هایی که یافت می شود، از بین ببرد. سی تا چهل درصد از مردم پولیپ روده بزرگ دارند. اگر پولیپ ها توسط کولونوسکوپی مجازی پیدا شوند، برای برداشتن پولیپ باید کولونوسکوپی انجام شود. بنابراین، بسیاری از افراد که دارای کولونوسکوپی مجازی هستند، مجبورند تحت عمل دوم کولونوسکوپی قرار بگیرند.

کولونوسکوپی مجازی افراد را در معرض تابش متوسط ​​قرار می دهد. به دلیل همین محدودیت ها، در حال حاضر کولونوسکوپی مجازی برای افراد در معرض خطر طبیعی برای پولیپ ها و سرطان روده بزرگ است که نمی توانند تحت کولونوسکوپی قرار بگیرند.