نفروپاتی دیابتی، یک عارضه جدی مرتبط با کلیه، دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 است که به آن بیماری کلیوی دیابتی نیز گفته می شود. حدود 25٪ از مبتلایان به دیابت در نهایت به بیماری کلیوی مبتلا می شوند.
نفروپاتی دیابتی، بر توانایی و عملکرد کلیه ها در از بین بردن مواد زاید و مایعات اضافی از بدن تأثیر می گذارد. بهترین راه برای پیشگیری یا به تأخیر انداختن نفروپاتی دیابتی، حفظ سبک زندگی سالم و درمان دیابت و فشار خون بالا است.
با گذشت سال ها، این بیماری به آرامی به سیستم ظریف کلیه ها آسیب می رساند. درمان زودرس ممکن است از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و احتمال بروز عوارض را کاهش دهد. بیماری کلیه ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود که به آن بیماری کلیه مرحله نهایی نیز گفته می شود. نارسایی کلیه یک بیماری خطرناک است. در این مرحله گزینه های درمانی شامل دیالیز یا پیوند کلیه است.
نفروپاتی دیابتی، منجر به بروز چه علائمی می شود؟
نفروپاتی دیابتی، در مراحل اولیه ممکن است منجر به بروز علائمی نشود. در مراحل بعدی علائم و نشانه ها شامل موارد زیر است:
- خستگی
- تنگی نفس
- خارش مداوم
- تهوع و استفراغ
- پروتئین در ادرار
- افزایش نیاز به ادرار
- از دست دادن اشتها
- وخیم تر شدن فشار خون
- تورم پا، مچ پا، دست یا چشم
- سردرگمی یا مشکل در تمرکز
- کاهش نیاز به داروی انسولین یا دیابت
در صورت بروز علائم بیماری کلیوی، با پزشک خود ملاقات کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید، برای آزمایش ادرار که پروتئین و آزمایش را بررسی می کند، سالانه به پزشک مراجعه کنید تا سطح کراتینین خون شما بررسی شود. اینها به تعیین چگونگی عملکرد کلیه ها کمک می کند.
علت نفروپاتی دیابتی چیست؟
نفروپاتی دیابتی هنگامی حاصل می شود که دیابت به رگ های خونی و سایر سلول های کلیه آسیب برساند. کلیه ها حاوی میلیون ها خوشه رگ خونی ریز (گلومرول) است که سموم بدن را از خون جدا می کنند. آسیب شدید به این رگ های خونی می تواند منجر به نفروپاتی دیابتی، کاهش عملکرد کلیه و نارسایی کلیه شود.
نفروپاتی دیابتی یک عارضه شایع دیابت نوع 1 و نوع 2 است. دیابت کنترل نشده با گذشت زمان، می تواند به خوشه های رگ های خونی در کلیه ها آسیب برساند که باعث تجمع سموم در خون و فشار خون بالا می شود. فشار خون بالا می تواند با افزایش فشار در سیستم فیلتر ظریف کلیه ها باعث آسیب بیشتر کلیه شود.
چه عواملی خطر نفروپاتی دیابتی را افزایش می دهد؟
احتمال ابتلا به نفروپاتی دیابتی در مبتلایان به دیابت نوع 1 یا 2 بیشتر است.
چندین عامل دیگر ممکن است خطر ابتلا به نفروپاتی دیابتی را افزایش دهد، از جمله:
- سیگاری بودن
- کلسترول خون بالا
- فشار خون بالا که کنترل نمی شود.
- سابقه خانوادگی دیابت و بیماری کلیوی
- قند خون بالا که به خوبی کنترل نشده است.
عوارض نفروپاتی دیابتی چیست؟
عوارض نفروپاتی دیابتی ممکن است به تدریج طی ماه ها یا سال ها بروز کند. اینها شامل موارد زیر است:
- کم خونی
- آسیب عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی)
- افزایش سطح پتاسیم در خون شما (هیپرکالمی)
- عوارض بارداری که خطراتی را برای مادر و جنین در حال رشد ایجاد می کند.
- بیماری قلبی و عروقی (بیماری قلبی عروقی)، احتمالاً منجر به سكته مغزی می شود.
- زخم پا، اختلال در نعوظ، اسهال و سایر مشکلات مربوط به اعصاب آسیب دیده و رگ های خونی
- احتباس مایعات که می تواند منجر به تورم در بازوها و پاها، فشار خون بالا یا مایعات در ریه های شما شود (ورم ریوی)
- آسیب های جبران ناپذیری به کلیه های شما (بیماری کلیه در مرحله پایانی)، در نهایت نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه برای بقا
راه های پیشگیری از نفروپاتی دیابتی چیست؟
برخی راهکار برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کلیوی دیابتی، عبارتند از:
- دیابت خود را درمان کنید. با درمان موثر دیابت، می توانید از بیماری کلیوی دیابتی جلوگیری کرده و یا آن را به تأخیر بیاندازید.
- فشار خون بالا یا سایر شرایط پزشکی را کنترل کنید. اگر فشار خون بالا دارید یا شرایط دیگری که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می دهد، برای کنترل آنها با پزشک خود همکاری کنید.
- سیگار نکشید. استعمال سیگار می تواند به کلیه ها آسیب برساند و آسیب کلیه فعلی را بدتر کند.
- وزن سالم خود را حفظ کنید. اگر از نظر وزن سالم هستید، برای فعال نگه داشتن آن با فعال بودن جسمی در اکثر روزهای هفته تلاش کنید.
- دستورالعمل های داروهای بدون نسخه را دنبال کنید. هنگام استفاده از داروهای تسکین دهنده درد مانند آسپیرین و ایبوپروفن، دستورالعمل های موجود در بسته را دنبال کنید. برای مبتلایان به بیماری کلیوی دیابتی، مصرف این نوع تسکین دهنده درد می تواند منجر به آسیب کلیه شود.
پزشک از بیمار در علائم بیماری سؤال خواهد کرد، یک معاینه فیزیکی انجام داده و از تاریخچه پزشکی او سؤال خواهد کرد. وی ممکن است بیمار را به یک متخصص کلیه (نفرولوژیست) یا یک متخصص دیابت (غدد درون ریز) ارجاع دهد.
آزمایشات جانبی تشخیص نفروپاتی دیابتی کدامند؟
برای تعیین اینکه آیا شما مبتلا به بیماری کلیوی دیابتی هستید، ممکن است به آزمایشات و روش های خاصی نیاز داشته باشید، مانند:
- آزمایش عملکرد کلیه. پزشک می تواند با استفاده از آزمایش آنالیز کلیه، ظرفیت فیلتر کلیه ها را ارزیابی کند.
- آزمایش خون. اگر مبتلا به دیابت هستید، برای نظارت بر وضعیت خود و تعیین میزان عملکرد کلیه ها به آزمایش خون نیاز خواهید داشت.
- آزمایش ادرار. نمونه های ادرار اطلاعاتی در مورد عملکرد کلیه و اینکه پروتئین زیادی در ادرار دارید یا نه، تجویز می شود. مقادیر بالای پروتئینی بنام میکروآلبومین ممکن است نشانگر کلیه ها در اثر بیماری باشد.
- بیوپسی کلیه. پزشک ممکن است بیوپسی کلیه را برای برداشتن نمونه ای از بافت کلیه توصیه کند.
- تست های تصویربرداری . پزشک از اشعه X و سونوگرافی یا (MRI) برای ارزیابی ساختار و اندازه کلیه استفاده می کند.
درمان نفروپاتی دیابتی چیست؟
اولین قدم در درمان نفروپاتی دیابتی، درمان و کنترل دیابت و در صورت لزوم فشار خون بالا است. با مدیریت مناسب قند خون و فشار خون بالا می توانید از عملکرد کلیه و عوارض دیگر جلوگیری کنید؟
داروهای مورد نیاز در نفروپاتی دیابتی چیست؟
در مراحل اولیه بیماری، برنامه درمانی ممکن است شامل داروهای مختلفی باشد، مانند داروهایی که به شما کمک می کنند:
- پروتئین را در ادرار کنترل کنید. داروها اغلب می توانند سطح آلبومین پروتئین در ادرار را کاهش داده و عملکرد کلیه را بهبود ببخشند.
- کلسترول بالا را پایین بیاورید. داروهای کاهش کلسترول به نام استاتین برای درمان کلسترول بالا و کاهش پروتئین در ادرار استفاده می شود.
- سلامتی استخوان را تقویت کنید. داروهایی که به مدیریت تعادل کلسیم فسفات کلسیم شما کمک می کنند در حفظ استخوان های سالم مهم هستند.
- قند خون بالا را مدیریت کنید. داروهای مختلفی برای کنترل قند خون بالا در مبتلایان به نفروپاتی دیابتی نشان داده شده است.
- فشار خون بالا را کنترل کنید. داروهای موسوم به مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند. به دلیل افزایش عوارض جانبی استفاده از هر دوی اینها توصیه نمی شود.
اگر بیماری شما به نارسایی کلیه منجر شود، پزشک می تواند درمان های جایگزین را تجویز کند:
- پیوند در برخی شرایط بهترین گزینه پیوند کلیه یا پیوند کلیه-پانکراس است.
- دیالیز کلیه. این روش درمانی راهی برای از بین بردن مواد زاید و مایعات اضافی از خون شما است. دو نوع اصلی دیالیز عبارتند از: همودیالیز و دیالیز صفاقی.
درمان خانگی نفروپاتی دیابتی چیست؟
رفتارهای سبک زندگی می توانند اهداف درمانی شما را پشتیبانی کنند. بسته به وضعیت شما، عملکرد کلیه و سلامت کلی، این اقدامات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترک سیگار. اگر سیگاری هستید، در مورد راهکارهای ترک سیگار با پزشک خود صحبت کنید.
- مصرف روزانه آسپرین. با پزشک خود صحبت کنید که آیا مصرف روزانه آسپیرین با دوز کم برای شما مناسب است یا خیر.
- فعالیت در اکثر روز های هفته. با توصیه پزشک خود، حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی را در بیشتر روزهای هفته هدف خود قرار دهید.
- حفظ وزن سالم. در صورت نیاز به کاهش وزن، در مورد راهکارهای کاهش وزن مانند افزایش فعالیت بدنی روزانه و کاهش کالری با پزشک خود صحبت کنید.
- تنظیم رژیم غذایی. در مورد محدود کردن میزان سدیم در رژیم غذایی خود، انتخاب غذاهای کم پتاسیم و محدود کردن میزان پروتئین که می خورید، با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
توصیه به بیماران مبتلا به نفروپاتی دیابتی
اگر به بیماری نفروپاتی دیابتی مبتلا هستید، برخی از راهکارهای زیر می توانند در مدیریت بیماری شما موثر باشند.
- با افراد دیگری که دیابت و بیماری کلیوی دارند ارتباط برقرار کنید. در مورد گروه های پشتیبانی در منطقه خود از پزشک خود سؤال کنید. یا با سازمانهایی مانند انجمن بیماران کلیوی، بنیاد ملی کلیه یا صندوق کلیه برای گروه هایی در منطقه خود تماس بگیرید.
- در صورت امکان روال عادی خود را حفظ کنید. اگر شرایط به شما اجازه می دهد، سعی کنید روال عادی زندگی خود را حفظ کنید، فعالیت هایی را که از آن لذت می برید و به کار خود ادامه می دهید، ادامه دهید. این ممکن است به شما در مقابله با احساس غم و اندوه یا از دست دادن که ممکن است بعد از تشخیص خود روبرو شوید کمک کند.
- با کسی که به او اعتماد دارید صحبت کنید. زندگی با بیماری کلیوی دیابتی می تواند استرس زا باشد و صحبت کردن در مورد شرایط بیماری می تواند در بروز احساسات شما موثر باشد. شما ممکن است یک دوست یا عضو خانواده خود داشته باشید که شنونده خوبی باشد. علاوه بر آن، می توانید از یک مشاور یا درمانگر، مشورت بگیرید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر علائمی از بیماری کلیوی دارید، بهتر است برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع به پزشک مراجعه کنید.
برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک بهتر است قبل از آن، موارد زیر را یادداشت کنید:
- تمام داروها،ویتامین ها یا مکمل های مصرفی، از جمله دوز آنها
- تاریخچه اصلی پزشکی، از جمله سابقه خانوادگی دیابت یا بیماری کلیوی
- علائم، از جمله مواردی که به نظر نمی رسد با کلیه یا عملکرد ادرار بی ربط باشند.
در مورد نفروپاتی دیابتی، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- آیا باید رژیم خاصی بخورم؟
- گزینه های درمان من چه هستند؟
- میزان آسیب به کلیه من چقدر است؟
- آیا به تست های بیشتری احتیاج دارم؟
- چه چیزی باعث وضعیت من می شود؟
- آیا عملکرد کلیه من رو به وخامت است؟
- آیا نیاز به مراجعه به یک متخصص دارم؟
- عوارض جانبی احتمالی هر درمان چیست؟
- آیا می توان آسیب به کلیه های من را برگرداند؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
- چند بار نیاز به برنامه ریزی بازدیدها و آزمایش های پیگیری دارم؟
- شرایط سلامتی دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین وجه آنها را مدیریت کنم؟
- آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری دارید که بتوانم داشته باشم؟ چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟
- آیا می توانید مرا به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید که بتواند به من در برنامه ریزی وعده های غذایی من کمک کند؟
آخرین دیدگاه‌ها