لیزردرمانی روش پزشکی برای درمان هر دو بیماری داخلی و خارجی مانند سرطان، بیماری های پوستی، پولیپ، لوزالمعده به کمک نور لیزر است. نور لیزر پرتوی قوی از نور است که می تواند برای بریدن یا سوزاندن استفاده شود. لیزردرمانی، روش های درمانی هستند که برای انجام آن از نور متمرکز شده استفاده می شود.
نوری که در لیزردرمانی استفاده می شود به حدی شدید است که می توان از آن برای شکل دادن الماس یا برش فولاد استفاده کرد. در علم پزشکی، لیزر به جراحان اجازه می دهد تا بتوانند روی یک ناحیه کوچک تمرکز کرده و با دقت بسیار بالا آن منطقه را مورد هدف قرار داده و به بافت های اطراف آسیب کمتری وارد شود. لیزردرمانی، نسبت به جراحی های سنتی میزان درد، التهاب و زخم کمتری ایجاد می کند. با این حال، لیزردرمانی می تواند گران باشد و نیاز به درمان های مکرر دارد.
کاربرد لیرزدرمانی
برخی مواردی که ممکن است برای درمان آن ها از لیزردرمانی استفاده شود، عبارتند از:
- بهبود بینایی
- تسکین علائم سرطان
- ترمیم شبکیه جدا شده
- جراحی سنگ کلیه و بزرگی پروستات
- کاهش درد انتهای عصب بعد از عمل
- جلوگیری از خون ریزی
- درمان ریزش مو ناشی از آلوپسی یا سالمندی
- درمان درد، از جمله درد پشت کمر یا low back pain
- جراحی تومورها، پولیپ ها یا تومورهای سرطانی کوچک
- کاهش تورم و محدود کردن تعداد سلول های توموری
این درمان ممکن است در مراحل اولیه برخی از سرطان ها مفید هستند، از جمله:
- سرطان واژن
- سرطان ریه
- سرطان ولووار
- سرطان پوست
- سرطان دهانه رحم
از لیزردرمانی نیز برای موارد آرایشی هم استفاده می شود:
- حذف موهای زائد
- برداشتن تاتو و خالکوبی
- درمان چین و چروک، لکه یا جای زخم
- برداشتن زگیل، خال، علائم و لکه های خورشید
موارد منع لیزر درمانی
برخی از جراحی های لیزر، مانند جراحی های زیبایی پوست و چشم، جراحی های زیبایی محسوب می شوند. با وجود احتمال بروز عوارض جانبی این روش ها باز هم برخی از مردم ترجیح می دهند تحت این جراحی ها قرار بگیرند. به عنوان مثال، ممکن است برخی از بیماری های جسمی یا پوستی با جراحی های لیزر تشدید شوند. قبل از تصمیم گیری در مورد عمل جراحی لیزر با پزشک خود مشورت کنید. با توجه به سن، وضعیت عمومی، برنامه مراقبت های بهداشتی و هزینه جراحی لیزر، ممکن است پزشک توصیه کند که روش های سنتی جراحی را انتخاب کنید. به عنوان مثال، افراد کمتر از 18 سال، نباید جراحی چشم لیزیک انجام دهند.
نحوه انجام لیزر درمانی
لیزردرمانی به احتمال زیاد با بی حسی انجام می گیرد. پس بعد از آن حتما به استراحت و دوره بهبودی نیاز دارید. چند روز قبل از عمل ممکن است به شما توصیه شود که برخی اقدامات درمانی مانند قطع هرگونه دارو مانند رقیق کننده خون را رعایت کنید.
تکنیک های لیزر درمانی
لیزردرمانی برای درمان تومور ممکن است با استفاده از آندوسکوپ (یک لوله نازک، روشن، انعطاف پذیر) برای هدایت لیزر و مشاهده بافت های داخل بدن انجام شود. آندوسکوپ از طریق برش کوچکی وارد بدن می شود. سپس، جراح با استفاده از پرتوهای لیزر، تومور را هدف قرار داده و آن را منقبض یا از بین می برد. در جراحی های زیبایی، لیزرها معمولاً مستقیماً روی پوست اعمال می شوند.
انواع لیزر درمانی
برای انجام مراحل لیزردرمانی از لیزرهای مختلفی استفاده می شود. به عنوان مثال:
لیزر دی اکسید کربن (CO2)
لیزرهای دی اکسید کربن (CO2) توانایی نفوذ کمی دارند و اغلب برای سرطان های سطحی مانند سرطان پوست استفاده می شود. این روش درمانی چین و چروک های عمیق، زخم های آکنه و سایر زخم ها، زگیل ها، علائم زایمان، لکه های پوستی، پوست گشاد، اشکال مختلف سرطان پوست، لکه هاا بر روی پاها، خال ها و مناطقی از آسیب سوختگی را درمان می کند. با این وجود محدودیت های کمی در مورد لیزر CO2 وجود دارد. خطر ابتلا به قرمزی پوست و جای زخم های قرمز در این روش وجود دارد. اغلب به 2-3 هفته بهبودی نیاز دارد. به افرادی که روی پوست خود جوشهای سرباز و یا آکنه دارند، به دلیل خطر افزایش بیش از حد رنگدانه یا هایپوگمانتاسیون، این درمان توصیه نمی شوند.
لیزر آرگون
این روش نفوذ کمی دارد و می توان از آن برای فعال کردن داروهای حساس کننده نور در طول درمان فتو دینامیکی استفاده کرد. این نوع لیزر برای درمان سرطان همراه با شیمی درمانی کاربرد دارد.
لیزر Nd
این روش در امتداد الیاف نوری حرکت می کنند. آن ها در ترموتراپی بینابینی برای نوعی از سرطان استفاده می شوند.
لیزر درمانی سرد
LLLT، از نور لیزری تنظیم شده به طول موج بین 600 تا 980 نانومتر استفاده می کند. از این درمان برای انجام جراحی های جزئی و بازسازی بافت های بدن استفاده می شود. LLLT برای ترک سیگار هم کاربرد دارد.
لیزر اربیم
اربیم به درمان خطوط ریز، چین و چروک های کوچک تا متوسط، لکه های پوستی، آکنه، زخم، آفتاب سوختگی و خال کمک می کند. لیزر اربیم نسبت به لیزرهای CO2 کاربرد بیشتری دارد زیرا این روش به پوست و بافت های اطراف آسیب کمتری می رساند. در 1-2 هفته علائم تورم، کبودی و قرمزی آن برطرف می شود. این روش درمانی با لیزر برای افرادی که رنگ پوست تیره تری دارند نیز توصیه می شود.
لیزر رنگی پالس شده
لیزر رنگی پالس شده، به درمان ضایعات عروقی، رگ های عنکبوتی، مویرگ های شکسته، خطوط ریز اطراف چشم و علائم کشش کمک می کند. علائم کبودی و رنگدانه موقت معمولاً بعد از عمل مشاهده می شود.
عوارض لیرزدرمانی
لیزر درمانی عوارض زیادی دارد. عوارض جانبی آن برای پوست در روش های جراحی های زیبایی شامل موارد زیر است:
- درد
- عفونت
- جای زخم
- خون ریزی
- تغییر در رنگ پوست
همچنین ممکن است به علت بروز برخی عوارض روند درمان طولانی تر شود.
بعضی از جراحی های لیزر تحت بیهوشی عمومی انجام می شود که خطرات خاص خود را به همراه دارد. عوارض لیزر درمانی تحت بیهوشی عبارتند از:
- ذات الریه
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- سردرگمی بعد از هوشیاری
درمان ها همچنین می توانند گران بوده و در دسترس همه افراد نباشند.
مزایای لیزر درمانی
لیزر دقیق تر از ابزارهای جراحی سنتی است و نیاز به برش های کوتاه تر و کم عمق تر دارد و آسیب کمتری به بافت بدن می زند. عمل لیزر معمولاً کوتاهتر از جراحی های سنتی هستند و اغلب به صورت سرپایی انجام می شوند. در صورت نیاز به بیهوشی عمومی، معمولاً به مدت زمان کمتری برای بستری شدن نیاز دارند. بهبودی بعد از لیرزدرمانی سریع تر صورت می گیرد و در مقایسه با جراحی های سنتی، درد، تورم و جای زخم کمتری را ایجاد می کند.
بهبودی بعد از لیرز درمانی
بهبودی بعد از لیزر درمانی بسته به نوع درمان و میزان تأثیرگذاری بدن متفاوت است. بهبودی بعد از جراحی لیزر شبیه به عمل جراحی معمولی است. ممکن است بیمار در چند روز اول بعد از عمل نیاز به استراحت و استفاده از داروهای بدون نسخه ضد مسکن داشته باشد. فرد باید بعد از لیزر درمانی از دستورات پزشک پیروی کند.
برای دو هفته اول پس از درمان با لیرزدرمانی روی پوست، حتماً موارد زیر رعایت شوند:
- از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای درد استفاده کنید.
- محل لیزر را مرتباً با آب تمیز کنید.
- از بستههای یخی استفاده کنید.
- از دستکاری زخم خودداری کنید.
- پمادهایی مانند وازلین را روی محل مورد نظر بمالید.
لیزر درمانی سرد
لیزر درمانی سرد یک لیزر درمانی با شدت کم است که با استفاده از میزان نور کم، باعث بهبودی می شود. میزان نور در لیزر درمانی سرد در مقایسه با سایر اشکال لیزر درمانی که برای از بین بردن تومورها و بافت انعقادی استفاده می شود و باعث گرم شدن بافت بدن نمی شود. لیزر درمانی سرد همچنین به عنوان، سطح پایین لیزر درمانی (LLLT)، لیزر درمانی کم توان (LPLT)، بیولوژی شبیه سازی لیزر نرم و لیزر با تابش نور شناخته می شود.
نحوه لیزر درمانی سرد
در طی این روش، انواع پرتوهای نوری با شدت های متغیر مستقیماً بر روی محل مورد نظر اعمال می شوند. سپس بافت بدن، نور را جذب می کند. نور قرمز و مادون قرمز باعث ایجاد واکنش بر روی سلول های آسیب دیده می شود و این سلول ها را مجبور به واکنش فیزیولوژیکی کرده و باعث بازسازی آن ها می شود. آسیب های سطحی معمولاً با طول موج بین 600 تا 700 نانومتر و برای آسیب های عمقی و نفوذ بیشتر، از طول موج بین 780 تا 950 نانومتر استفاده می شود. در روش لیزر درمانی سرد اگرچه فرد دستگاه لیزر را روی پوست خود لمس می کند، اما این روش بدون درد و غیر تهاجمی است و بدون هیچ آسیبی انجام می شود. لیرزدرمانی سرد هیچ صدا و احساس لرزش و گرما ایجاد نمی کند. هر درمان بطور معمول فقط چند دقیقه طول می کشد.
کاربرد لیزر درمانی سرد
پزشکان، دندانپزشکان، فیزیوتراپیست ها و سایر متخصصان پزشکی از روش های گوناگونی از لیزر درمانی سرد استفاده می کنند. عمده ترین کاربردهای این لیزر درمانی در ترمیم بافت و رهایی از درد و التهاب است.
جراحات جزئی
پزشکی ورزشی و روش های فیزیوتراپی اغلب از لیزر درمانی سرد برای درمان جراحات جزئی استفاده می کنند، مانند:
- زانو درد
- تاندونیت
- بورسیت
- آرنج تنیس
- گردن درد
- درد قسمت تحتانی کمر
- درد همراه با اسپاسم عضلانی
همچنین از این روش برای کاهش تورم و تقویت بهبود مفاصل و بافت نرم استفاده می شود.
التهاب
دندانپزشکان از لیزرهای سرد برای درمان بافت های ملتهب در دهان و بهبود زخم ها استفاده می کنند. لیزر درمانی سرد برای درمان التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید (RA) و سایر بیماری های مزمن سیستم ایمنی بدن کاربرد دارد.
درد
در کلینیک های درد از لیزر درمانی سرد برای کمک به مبتلایان به درد حاد یا مزمن در شرایطی مانند فیبرومیالژیا و سندرم تونل کارپ استفاده می شود.
جوان سازی پوست
از لیزر درمانی سرد برای جوان سازی پوست استفاده می شود. متخصصان پوست از آن برای درمان مشکلات مختلف پوستی استفاده می کنند، از جمله:
- ویتیلیگو
- التیام زخم
- پسوریازیس
- جوش های آکنه
- ورم یا تورم پوست
- درماتیت و بثورات پوستی
لیزر درمانی سرد همچنین برای معالجه زخم های مشکل دار از جمله زخم های مرتبط با دیابت استفاده می شود.
به احتمال زیاد کاربردهای جدید لیزر درمانی سرد در آینده بسیار خواهد بود. محققان در حال بررسی استفاده برای درمان انواع بیماری ها از جمله آسیب مغزی، آسیب نخاعی، بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون هستند.
استفاده از لیزر درمانی سرد در طب سنتی و به عنوان یک درمان مکمل یا جایگزین در حال رشد است وکاربرد آن برای تعدادی از موارد توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است.
لیزر درمانی سرد وقتی تحت مراقبت یا توسط پزشک متخصص انجام شود، مطمئن خواهد بود و از طرفی غیر تهاجمی و بدون درد نیز هست. به دارو یا آماده سازی قبل از جراحی احتیاج ندارد.
هشدار
اما نباید از لیزر درمانی سرد بر روی سرطان یا ضایعات سرطانی استفاده شود.
همچنین در هنگام استفاده از آن در منزل باید احتیاط کرد. از آنجا که تأثیر لیزر درمانی سرد بر جنین ناشناخته است، توصیه می شود که زنان باردار از این نوع درمان خودداری کنند. یکی از اشکالات لیرزدرمانی سرد ممکن است مدت زمان درمان آن باشد. در حالی که هر جلسه لیزر درمانی سرد فقط چند دقیقه طول می کشد، ممکن است تا یک ماه (چهار جلسه در هفته) طول بکشد. همچنین ممکن است این روش درمانی تحت پوشش بیمه نباشد.
دستگاه های لیزر درمانی سرد برای استفاده در خانه به راحتی قابل استفاده هستند.
تحقیقات در مورد اثربخشی و ایمنی لیزر درمانی سرد در حال انجام است. با این حال، طرفداران این روش ادعا می کنند که لیزر درمانی سرد می تواند برای افرادی باشد که نمی خواهند تحت درمان های تهاجمی قرار بگیرند مناسب باشد.
آخرین دیدگاهها