یک تهدید خاموش در بدن میلیون‌ها نفر جهان در حال گسترش است؛ باکتری هلیکوباکتر پیلوری که محققان آن را عامل بیش از ۷۶ درصد از موارد سرطان معده می‌دانند، قاتل خاموشی است که بدون هیچ هشداری زندگی‌ها را تهدید می‌کند. تیم تحقیقاتی به رهبری «جین یانگ پارک» از آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان فرانسه هشدار داده‌اند که از هر ۵ مورد سرطان معده، ۲ مورد تنها در چین و هند رخ می‌دهد و این یعنی کانون اصلی بحران در قلب آسیا است.
مطالعات جدید نشان می‌دهد که اگر مداخله‌ای صورت نگیرد، حدود ۱۵.۶ میلیون نفر از متولدین ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ در طول زندگی خود به سرطان معده مبتلا خواهند شد که ۱۱.۹ میلیون نفر از این تعداد مستقیماً به دلیل عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستند.
بیش از ۱۰.۶ میلیون نفر از این افراد در آسیا بوده و هند و چین هم سهمی ۶.۵ میلیونی دارند. حتی قاره‌های دیگر مانند آمریکا و آفریقا نیز از خطر ابتلا به سرطان معده مصون نیستند و با افزایش جمعیت آفریقا، این تهدید می‌تواند تا شش برابر نیز افزایش یابد.
کارشناسان سلامت هشدار داده‌اند که سرطان معده تا حد زیادی قابل پیشگیری است؛ زیرا با درمان به موقع عفونت هلیکوباکتر پیلوری با آنتی‌بیوتیک و داروهای مهارکننده پمپ پروتون می‌توان میلیون‌ها زندگی را نجات داد.
با این حال فقدان برنامه‌های کنترل و واکسیناسیون گسترده، حتی کشورهای توسعه یافته را از خطر مصون نکرده است. علاوه بر این محققان همواره بر ضرورت تولید واکسن مؤثر، به ویژه برای کودکان تأکید می‌کنند تا این قاتل خاموش را به عقب برانند.
راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده
سرطان معده به ویژه در مراحل اولیه قابل پیشگیری است و رعایت چندین نکته ساده می‌توانند خطر ابتلا را به آن را به شکل چشمگیری کاهش دهند که به شرح زیر هستند:
- کنترل عفونت هلیکوباکتر پیلوری: این باکتری عامل اصلی بسیاری از سرطان‌های معده است و ممکن است که سال‌ها بدون علامت در بدن بماند. تشخیص و درمان به موقع آن با استفاده از ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مهارکننده پمپ پروتون می‌توانند به شکل چشمگیری ریسک ابتلا به سرطان را کاهش دهند.
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه که سرشار از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، به مقابله با رادیکال‌های آزاد کمک کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. در مقابل مصرف غذاهای فرآوری‌شده، دودی، شور و پرنمک، احتمال بروز سرطان معده را افزایش می‌دهند.
- سبک زندگی سالم: حفظ وزن مناسب، انجام ورزش منظم، اجتناب از سیگار و محدود کردن مصرف الکل نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان معده دارند. سبک زندگی سالم علاوه بر پیشگیری از سرطان، سلامت عمومی بدن را نیز تقویت می‌کند.
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: درمان زخم‌های معده، رفلاکس مزمن و سایر مشکلات گوارشی می‌توانند از آسیب طولانی‌مدت به دیواره معده جلوگیری کرده و احتمال ایجاد سرطان را کاهش دهند.
- غربالگری منظم در افراد پرخطر: افرادی که سابقه خانوادگی سرطان معده دارند یا عفونت هلیکوباکتر پیلوری در آن‌ها تشخیص داده شده است، باید به طور منظم تحت بررسی قرار گیرند. انجام آندوسکوپی و آزمایش‌های خون به تشخیص زودهنگام آن کمک کرده و امکان مداخله به موقع را فراهم می‌کند.
- آموزش و اطلاع‌رسانی عمومی: آگاهی‌بخشی درباره علائم هشداردهنده مانند درد مزمن معده، نفخ، کاهش وزن بی‌دلیل و خونریزی گوارشی باعث می‌شود که افراد سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و اقدامات پیشگیرانه را دریافت کنند.
