از شروع سی و یکمین روز تولد تا پایان دو سالگی را دوران شیرخوارگی می نامند. اگرچه رشد کودک در دوران شیرخوارگی، یکی از لذت بخش ترین مرحله زندگی برای والدین است اما می تواند با چالش هایی همراه باشد. رشد کودک در دوران شیرخوارگی از جهت جسمی و عاطفی از اهمیت خاصی برخوردار است به نحوی که توجه والدین به این دوران می تواند نقش به سزایی در تربیت کودک داشته باشد. والدین می توانند با شناخت و یادگیری مهارت ها و مراحل رشد کودک در دوران شیرخوارگی نقش بسیار مهمی در تربیت و حتی وضعیت سلامتی کودک خود ایفا کنند.
علائم رشد شیرخوار در دو ماهگی
شیر خوار به طور کلی از قسمت سر به طرف پا رشد می کند. به همین دلیل شیرخواران قبل از اینکه راه بروند، یاد می گیرند، سر خود را به طرف بالا حرکت دهند. با توجه به این موضوع والدین می توانند پیش بینی کنند که مرحله رشد بعدی فرزند آن ها به چه صورت خواهد بود. مهارت های جدیدی که ممکن است شیرخواران در دو ماهگی یاد بگیرد، عبارتند از:
مهارت ارتباطی و زبانی در دوماهگی
- به کسی که با او حرف می زند، توجه می کند.
- در پاسخ به صحبت، بازی یا لبخند زدن، لبخند می زند.
- فریادهای متمایزتری مانند “اوه” و “آه” ایجاد می کند تا گرسنگی، درد یا خستگی خودش را بروز دهد.
مهارت حرکتی و رشد جسمی در دوماهگی
- هنگام نشستن سر خودش را کنترل می کند.
- رفلکس های ماه های اول تولد مانند رفلکس مورو و تونیک به تدریج از بین می روند.
- وقتی روی شکم قرار بگیرد، می تواند سر خودش را بالا ببرد و حتی ممکن است روی بازوهایش فشار وارد کند.
مهارت رشد اجتماعی و عاطفی در دوماهگی
- لبخند می زند.
- تلاش می کند به والدین خود نگاه کند.
- قرار دادن مشت در دهان شادی خودش را نشان می دهد.
در دو ماهگی مهارت های شناختی کودک رشد بیشتری پیدا می کند و یاد می گیرد روی صورت اطرافیان و اشیاء تمرکز کند.
مراجعه به پزشک در دو ماهگی
شما به عنوان والدین بهترین ناظر کودک خود هستید. اگر کودکتان به اطراف توجهی ندارد و یا با دستان خود بازی نمی کند می توانید به پزشک مراجعه کنید.
علائم رشد شیرخوار در چهار ماهگی
شیرخواران در چهار ماهگی در حال یادگیری برقراری ارتباط با دنیای پیرامون خود هستند. برای جلب توجه والدین، او ممکن است گریه، سروصدا یا خنده کند. برای جستجو در دنیای اطراف، کودک می تواند از قدرت تازه ای استفاده کنند. مثلا زمانی که روی شکم خود دراز کشیده اند روی بازوهای خود حرکت کنند. در چهار ماهگی کودک ممکن است مهارت های زیر را انجام دهد:
مهارت ارتباطی و زبانی در چهارماهگی
- لبخند می زند، می خندد و جیغ می زند.
- وقتی صحبت می کنید به دهان شما خیره می شود.
- با سروصدا کردن دنبال راهی برای جلب توجه شما می باشد.
- در پاسخ به هم نوعان خودش شروع به تحریک کردن می کند.
- در مواقع گرسنگی، خستگی یا درد گریه های مختلفی خواهد داشت.
مهارت حرکت و رشد جسمی در چهار ماهگی
- شروع به لمس و درک اشیاء می کند.
- هنگام نشستن سر خودش را به خوبی کنترل می کند.
- غالباً با چنگ زدن دو دست، اسباب بازی هایش را به سمت دهانش می برد.
مهارت رشد اجتماعی و عاطفی در چهارماهگی
- تعامل اجتماعی با همنوعان خود را آغاز می کند.
- با نزدیک شدن به اطرافیان نزدیک و والدین خود هیجان زده می شود.
- وقتی اتفاق خوشایندی رخ می دهد، لبخند می زند و به محبت پاسخ می دهد.
- سعی می کند خودش را آرام کند، به طور مثال در مواقع گرسنگی شروع به مکیدن می کند.
مهارت شناختی در چهار ماهگی
- دست های خودش را چنگ می زند و آن ها را معاینه می کند.
- رفتار هایی را که دوست دارد و برای او خوشایند هستند مثل تکان دادن اسباب بازی هایش را تکرار می کند.
- اسباب بازی هایش را چنگ می زند، به دهان می گیرد و آن ها را شناسایی می کند. به محیط پیرامون خودش پاسخ می دهد و با کوچکترین سر و صدا حواسش پرت می شود.
مراجعه به پزشک در چهار ماهگی
شما به عنوان والدین بهترین ناظر کودک خود هستید. نگرانی های خود را را با پزشک در میان بگذارید. اگر شیرخوارگی شما شرایط زیر را دارد به پزشک بگویید:
- به محیط و صداهای اطراف پاسخی نمی دهد.
- گریه می کنذ، اما بعد ناگهان متوقف می شود.
- متوجه ضعف در یک طرف بدن کودک شده اید.
- نمی تواند سر خودش را هنگام نشستن نگه دارد.
- وقتی وارد اتاق می شوید، متوجه حضور شما نمی شود.
- به اسباب بازی هایش که در نزدیکی او قرار دارند، توجهی ندارد.
علائم رشد شیرخوار در شش ماهگی
توجه کنید که شیرخوار در شش ماهگی چه کار جدید انجام می دهد؟ گام های بزرگ در رشد کودک در این ماه اتفاق میفتد. شیرخوار شما در شش ماهگی ممکن است مهارت های زیر را انجام دهد:
مهارت ارتباطی و زبانی شیرخوار در شش ماهگی
- نام خودش را تشخیص می دهد.
- شروع به تلفظ صامت مانند “با”، “دا” و “گا” می کند.
- از صدای خود برای جلب توجه و ابراز احساسات استفاده می کند.
مهارت حرکتی و رشد جسمی شیرخوار در شش ماهگی
- به سمت عقب و جلو می چرخد.
- به راحتی تکیه می دهد و می نشیند.
- رفلکس های روزهای اول تولد او از بین می روند.
- یک شی را از یک دست به دست دیگر منتقل می کند.
- با استفاده از چنگ زدن به اشیاء آن ها را برمی دارد و نگه می دارد.
- با کمک والدین می تواند روی پای خود بایستد و پاهایش را به عقب و جلو حرکت دهد.
- شروع به حرکت به حالت سینه خیز می کند و احتمالاً روی زانوها به جلو و عقب زور می زند.
رشد اجتماعی و عاطفی شیرخوار در شش ماهگی
- از صداهای بلند می ترسد و ممکن است از ترس گریه کند.
- احساسات مانند غم، لذت و عصبانیت خودش را بروز می دهد.
- چهره های اطرافیان را می شناسد و به خوشحالی آن ها پاسخ می دهد.
- از نظر اجتماعی فعال است، برای جلب توجه والدین لبخند می زند و هنگام برقراری ارتباط به شما پاسخ می دهد.
مهارت شناختی شیرخوار در شش ماهگی
- برای درک بهتر محیط اطراف اسباب بازی و موارد دیگر را به دهان می گیرد.
- بعد از انداختن اسباب بازی هایش به زمین نگاه می کند و دنبال آن ها می گردد.
- به سمتی که می خواهد برود حرکت می کند. به عنوان مثال، وقتی کودک می بیند که شما به سمت اتاق می روید، بازوهای خودش را بالا می گیرد و به شما تکیه می کند.
مراجعه به پزشک در شش ماهگی
در شش ماهگی اگر نگرانی هایی در شرایط زیر دارید بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- کودک با وجود یک تکیه گاه قادر به نشستن نیست.
- جسم را از یک دست به طرف دیگر منتقل نمی کند.
- تماس چشمی کمی برقرار می کند و به ندرت با انگشت خود چیزی را لمس می کند.
- علاقه کمی به دیگران نشان می دهد و به ندرت لبخند می زند یا ارتباط برقرار می کند.
- در خوردن پوره ها با قاشق مشکل دارد (به عنوان مثال، به جای بلع، غذا را از دهان بیرون می آورد).
علائم رشد شیرخوار در نه ماهگی
شیرخواران نه ماهه درک جدیدی از جهان اطراف خودشان دارند. آن ها یاد می گیرند وقتی در یک مدت زمان خاص والدین شان را نمی بینند به معنی نبودن والدین نیست. حتی ممکن است وقتی پدرومادر در کنارشان نباشند دلشان برای آن ها تنگ شود. این می تواند به اضطراب جدایی منجر شود.
جداشدن موقت والدین در این مرحله برای کودک تا حدی خوب و مفید است و یک جهش مهم در تفکر کودک را نشان می دهد. با بازگشت دوباره والدین به خانه، کودک احساس عشق و امنیت می کند. علاوه بر آن، در نه ماهگی کودک ممکن است مهارت های زیر را کسب کند:
مهارت ارتباطی و زبانی شیرخوار در نه ماهگی
- معنی کلمه “نه” را می فهمد.
- با دست به اشیاء اشاره می کند.
- به والدین خود “مادر” و “دادا” می گوید.
- می تواند خداحافظی کند و “خداحافظ” بگوید و یا دستش را تکان دهد.
- هنگام سیر شدن دهانش را می بندد و یا سرش را از سمت غذا می چرخاند.
مهارت حرکتی و رشد جسمی شیرخوار در نه ماهگی
- بدون تکیه گاه می نشیند، می ایستد و از مبل ها بالا می رود.
- به طور همزمان می تواند با هر دستش یک چیزی را نگه دارد.
- قطعات کوچک غذا و مواد خوراکی را شناسایی و درک می کند.
رشد اجتماعی و عاطفی شیرخوار در نه ماهگی
- ممکن است از غریبه ها بترسد.
- برای احساس امنیت و کسب آرامش به “اشیاء شخصی” مانند “عروسک های پارچه ای و یا پتوی خاص خودش” علاقه نشان می دهد.
- به دنبال تایید گرفتن از والدین است. به عنوان مثال، کودک شروع به خزیدن می کند، در حالی که این مهارت جدید را با مادر یا پدر خودش چک می کند.
مهارت شناختی در نه ماهگی
- به صفحات یک کتاب نگاه می کند.
- از بازی های دسته جمعی لذت می برد.
- اشیاء را به زمین می زند تا صدا ایجاد شود.
- جای اشیاء را حدس می زند و با این حساب به دنبال اسباب بازی و یا پتوی مورد علاقه خودش می گردد.
مراجعه به پزشک در نه ماهگی
در صورت مشاهده شرایط زیر و نگرانی از وضعیت رشدی کودکتان می توانید به پزشک مراجعه کنید:
- نمی تواند روی شکم خودش بچرخد.
- هنگام ترک اتاق هیچ واکنشی نشان نمی دهد.
- رفلکس های شیرخوارگی مانند رفلکس استفراغ پرتابی او هنوز ادامه دارد.
علائم رشد شیرخوار در یک سالگی
شیرخواران با ورود به یک سالگی وارد مرحله ای تازه شده و آزادی جدیدی به دست می آورند. آن ها در حال حاضر یک كودك است. اگر کودک نوپا هنوز راه نمی رود، در یک سالگی شروع به راه رفتن خواهد کرد. کودک ممکن است در یک سالگی مهارت های زیر را آغاز کند:
مهارت ارتباطی و زبانی در یک سالگی
- به اشیاء اشاره می کند و دستش را برای خداحافظی تکان می دهد.
- سؤالات ساده را درک می کند: “بینی شما کجاست؟” یا “گاو چه صدایی ایجاد می کند؟”
- به اطرافیان خود به خصوص والدین “ماما” و “دادا” می گوید و چند کلمه دیگر را به زبان می آورد.
مهارت حرکتی و رشد جسمی در یک سالگی
- تنها می ایستد و احتمالاً حتی به تنهایی قدم می زند.
- اسباب بازی های خودش را با هر دو دست جمع می کند.
- در طول وعده های غذایی، از دستان خودش استفاده می کند تا تکه های کوچکی از غذا را به دهان خودش بگذارد.
رشد اجتماعی و عاطفی کودک در یک سالگی
- وقتی از اتاق خارج می شوید، گریه می کند.
- دوست دارد کتاب ها را بخواند و به آن ها نگاه کند.
- از اوقات فراغت، پارک رفتن و سایر بازی های اجتماعی لذت می برد.
- وقتی مهارت جدیدی مانند ایستادن، راه رفتن و غیره کسب می کند احساس افتخار می کند.
مهارت شناختی در یک سالگی
- صفحات یک کتاب را ورق می زند.
- کودکان و بزرگسالان بزرگتر را تماشا کرده و از آن ها تقلید می کند.
- دستورات یک مرحله ای را دنبال می کند (مانند “لطفاً توپ را به من بدهید”).
مراجعه به پزشک در یک سالگی
هر كودك با سرعت خود رشد می كند، اما علائم مشخص در یک سالگی وجود دارد که می تواند نشانگر تأخیر در پیشرفت فرزند شما باشد. اگر فرزند شما هر یک از این علائم را بروز می دهد با پزشک مشورت کنید:
- به اشیاء اشاره نمی کند.
- با صداهای متناقض (“با، دا، گا”) نجوا نمی کند.
- نمی تواند یک شیء کوچک را بردارد و خودش غذا بخورد.
علائم رشد کودک در 15 ماهگی
کودکان نوپا در این سن یاد می گیرند برای برطرف کردن نیازشان احساسات خودشان را بیان کنند. مهارت های کلامی جدید به آن ها امکان می دهد به یک شیء اشاره کرده و اسم اشیاء را بگوید. علاوه بر آن مهارت های زیر را در 15 ماهگی کسب کند:
مهارت ارتباطی و زبانی کودک در 15 ماهگی
- علاوه بر “ماما” و “دادا”، 3-5 کلمه را به طور صحیح می گوید.
- با کشیدن اشاره یا صدا زدن آن ها چیزی را که احتیاج دارد را به شما نشان می دهد.
- هنگام پرسیدن سوالاتی در مورد بخشی از بدن (“بینی شما کجاست؟”) می تواند به آن اشاره کند.
- اشیاء را که به آن ها نیاز دارد را برای شما می آورد. به طور مثال کتابی را می آورد تا آن را برایش بخوانید.
مهارت حرکتی و رشد جسمی در 15 ماهگی
- بدون پشتیبانی قدم بر می دارد.
- با مداد رنگی روی کاغذ نقاشی خواهد کرد.
- شروع به پذیرش مایعات از یک فنجان می کند.
- برای انتخاب چیزی و برداشتن آن تلاش می کند.
رشد اجتماعی و عاطفی کودک در 15 ماهگی
فعالیت های را که دوست دارد و اولویت اول او هستند را نشان می دهد، به طور مثال وقتی به فعالیت مورد علاقه خود مشغول است از چرت زدن وخوابیدن خودداری می کند.
- با بغل کردن و بوسیدن اطرافیان به آن ها ابراز محبت می کند.
- از وسایل شخصی خودش (مانند پتو مورد علاقه اش و یا عروسک هاش) برای آسایش خود استفاده می کند.
مهارت شناختی کودک در 15 ماهگی
- فعالیت هایی مثل جارو کردن را تقلید می کند.
- دستورات ساده را می فهمد و از آن ها پیروی می کند.
- فعالیت های حل مسئله، مانند معماهای ساده، را شروع می کند.
مراجعه به پزشک در 15 ماهگی
در صورت مشاهده موارد زیر با پزشک مشورت کنید:
- از صداهای صامت (“با، دا، گا”) یا سایر صدای بلند برای بیان نیازهای خود استفاده نمی کند.
- ابراز محبت نمی کند، کسی را آغوش نمی گیرد و نمی بوسد. علاقه ای به کودکان دیگر نشان نمی دهد.
علائم رشد کودک در 1.5 سالگی
در 1.5 سالگی شاید متوجه شده باشید رشد کودک نسبت به سال اول زندگی کمی کندتر شده است. در حالی که ممکن است کودکتان از نظر ظاهری کمی تغییر کرده، هر روز در رشد زبان، یادگیری، حفظ تعادل و هماهنگی قدم بر می دارد.
کودکتان ممکن است در 1.5 سالگی مهارت های زیر را کسب کنند:
- در 1.5 سالگی مهارت های ارتباطی و زبانی بهتری را نشان می دهد و می تواند 10تا 20 کلمه را به طور کامل می گوید.
- در 1.5 سالگی از نظر حرکتی و رشد جسمی می تواند بدود، از پله ها بالا می رود، توپ را پرتاب می کند، بعضی لباس ها را انتخاب می کند و با مداد رنگی نقاشی می کند.
- از نظر اجتماعی و عاطفی در 1.5 سالگی در بازی با دوستان خودش دعوا می کند، در پاسخ به دیگران می خندد
و نسبت به دیگران ابراز محبت می کند و عصبانیت خودشان را نشان می دهند.
مهارت شناختی در 1.5 سالگی
- از کارهای خانگی مانند پخت و پز تقلید می کند.
- نام اسباب بازی های مورد علاقه خودش را می داند.
- نام اشیاء یا اشکال در یک کتاب تصویری را به زبان می آورد.
مراجعه به پزشک در 1.5 سالگی
اگر موارد زیر را در فرزند تان خود دیدید با پزشک مشورت کنید:
- راه نمی رود.
- بیشتر از پنج کلمه صحبت نمی کند.
- درخواست های ساده را درک نمی کند.
- تماس چشمی یا حرکتی را برای موارد مورد علاقه خودش ایجاد نمی کند.
علائم رشد کودک در 2 سالگی (24 ماه)
کودک نو شما در 2 سالگی ممکن است مهارت های زیر را انجام دهد:
مهارت های ارتباطی و زبانی در 2 سالگی
- بیش از 50 کلمه می گوید.
- غریبه ها را شناسایی می کند.
- از عبارات دو کلمه ای (“من می روم!”) استفاده می کند.
- در مواقع نیاز، گفتگوی کودکانه خود را با کلمات واقعی و درست جایگزین می کند.
- کودک در دو سالگی مهارت های حرکتی و رشد جسمی کامل تری را نشان می دهد، توپ را لگد می زند، از پله ها پایین می رود، خطوط و شکل های دایره ای را نقاشی می کند و به تنهایی خودش غذا می خورد.
مهارت رشد اجتماعی و عاطفی کودک در دوسالگی
- در کنار سایر کودکان بازی می کند.
- از چیزهایی مانند صداهای بلند، حیوانات خاص و غیره می ترسد.
- وقتی پوشکش خیس شده و نیاز به تعویض پوشک یا دستشویی رفتن دارد به شما می گوید.
مهارت شناختی (تفکر و یادگیری) کودک در دو سالگی
- بسیاری از قسمت های بدن خودش را می توان نام برد.
- خودش را با بازی مانند غذا دادن به یک عروسک سرگرم می کند.
- می تواند دستور دو مرحله ای را دنبال کند. (“اسباب بازی خود را بردارید و آنرا روی قفسه قرار دهید.”).
مراجعه به پزشک در دو سالگی کودک
- صحبت نمی کند.
- همیشه روی انگشتان پا روی پا می رود.
- علاقه ای به بازی کردن ندارد و به طور کلی بازی نمی کند.
- احساسات (شاد، غمگین، ناامید، هیجان زده) را در پاسخ به دیگران یا اطرافیان بیان نمی کند.
خلاصه
از شروع سی و یکمین روز تولد تا پایان دو سالگی را دوران شیرخوارگی می نامند. در این مقاله رشد کودک در دوران شیرخوارگی بررسی می شود. رشد کودک در دوران شیرخوارگی از جهت جسمی و عاطفی از اهمیت خاصی برخوردار هست. بنابر این لازم است والدین با مراحل رشد کودک در دوران شیرخوارگی بطور کامل آموزش ببینند.
آخرین دیدگاه‌ها