در صورت بروز درد شدید، پزشک ممکن است برای شما قرص خوراکی اکسی کدون یا oxycodone IR را تجویز کند. اما عوارض اکسی کدون به خصوص در صورت تداخل با سایر دارو ها می تواند خطرناک و حتی کشنده باشند. بر همین اساس بهتر است این دارو را بدون تجویز پزشک مصرف و حتی ترک نکنید و قبل از مصرف کلیه عوارض ناشی از آن را با مطالعه این مقاله از پزشکت بشناسید.
اکسی کدون چیست؟
اکسی کدون یک داروی تجویزی است که در بزرگسالان برای کنترل دردهای شدیدی که به مسکن قوی نیاز دارند تجویز می شود. قرص خوراکی Oxycodone IR یک داروی ژنریک است که حاوی داروی oxycodone hydrochloride است. این دارو به گروهی از داروها به نام مواد افیونی تعلق دارد.
قرص خوراکی Oxycodone IR یک فرم آزاد کننده فوری از دارو است. آنها محتویات خود را بلافاصله پس از مصرف در بدن آزاد می کنند. Oxycodone IR یک داروی عمومی است که در نسخه های نام تجاری نیز موجود است. این داروها با نام تجاری شامل Roxicodone و Oxaydo هستند.
دوز و نحوه مصرف اکسی کدون
دوز تجویز شده قرص خوراکی oxycodone IR به میزان درد و چندین عامل مهم دیگر بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:
- سن، وزن و سلامت کلی
- سایر دارو های مصرفی
- سابقه مصرف مواد مخدر و نوع مواد مصرفی
- نوع دردی که دارید، مانند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (بیش از 6 ماه طول بکشد).
حداکثر دوز اکسی کدون که پزشک تجویز می کند به وضعیت و سابقه سلامتی شما بستگی دارد. پزشک کمترین دوز را برای کوتاه ترین زمان تجویز می کند که برای مدیریت درد موثر باشد.
مصرف قرص خوراکی اکسی کدون با سایر داروها
پزشک ممکن است قرص خوراکی oxycodone IR را همراه با سایر داروها برای کنترل درد تجویز کند. ممکن است تعجب کنید که آیا استامینوفن (تیلنول) در اکسی کدون وجود دارد یا خیر. همچنین ممکن است بپرسید که آیا اکسی کدون حاوی ایبوپروفن (ادویل) یا یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی دیگر (NSAID) است.
اکسی کدون به عنوان محصولات ترکیبی با داروهای ضد درد غیرافیونی زیر عرضه می شود:
- استامینوفن (تیلنول)
- آسپرین
اگر پزشک یک محصول ترکیبی اکسی کدون را برای تجویز کرد، مانند موارد ذکر شده در بالا، از مصرف دوزهای هر دارو نیز خودداری کنید.
به عنوان مثال، Percocet، یک داروی نام تجاری ترکیبی از اکسی کدون و استامینوفن است. اگر Percocet مصرف می کنید، از استامینوفن یا اکسی کدون نیز به هیچ شکلی استفاده نکنید. چون می تواند منجر به مصرف بیش از حد هر دو دارو شود.
اکسی کدون با ایبوپروفن
اگر نمی‌دانید که آیا می‌توانید ایبوپروفن (Advil) را با اکسی کدون مصرف کنید، از پزشک خود مشورت بخواهید. قبلاً محصولات ترکیبی اکسی کدون با ایبوپروفن برای کنترل درد در دسترس بودند. اما آنها دیگر برای استفاده در دسترس نیستند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است ایبوپروفن و اکسی کدون را به طور جداگانه برای مدیریت درد تجویز کند. اما از مصرف داروهای ضد درد غیرافیونی مانند ایبوپروفن یا سایر NSAID ها با اکسی کدون خودداری کنید، مگر اینکه پزشک آن را توصیه کند. انجام این کار می تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود.
اکسی کدون با استامینوفن
داروی ترکیبی Percocet که حاوی هر دو اکسی کدون و استامینوفن است، برای کنترل دردهای متوسط تا شدید که با داروهای غیرافیونی کنترل نمی شود، در دسترس است. از پزشک خود برای اطلاعات بیشتر در مورد این داروی ترکیبی بخواهید. حتماً پزشک خود را در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید مطلع کنید.
اگر پزشک این داروی ترکیبی را برای شما تجویز نکرده است، اکسی کدون و استامینوفن را به تنهایی مصرف نکنید. انجام این کار می تواند منجر به مشکلات جدی شود.
عوارض قرص خوراکی اکسی کدون چیست؟
قرص خوراکی oxycodone IR نیز مانند اکثر داروها، ممکن است عوارض خفیف یا جدی ایجاد کند. عوارض جانبی دارو می تواند به موارد زیر بستگی داشته باشد:
- سن
- سابقه بیماری های زمینه ای دیگر
- سایر داروهایی که مصرف می کنید.
عوارض جانبی خفیف قرص خوراکی oxycodone IR که گزارش شده است عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- یبوست
- سردرد
- خشکی دهان
- خارش
- خواب آلودگی
عوارض جانبی خفیف بسیاری از داروها ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اما اگر آزاردهنده شدند، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی
عوارض جانبی جدی از قرص های خوراکی oxycodone IR ممکن است رخ دهد، اما آنها زیاد شایع نیستند. اگر عوارض جانبی جدی ناشی از قرص های خوراکی oxycodone IR دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی قرص خوراکی oxycodone IR که گزارش شده است عبارتند از:
- تشنج
- وابستگی به مواد مخدر
- مشکلات مربوط به غدد فوق کلیوی
- مشکلات قلبی، مانند افزایش ضربان قلب و تپش قلب
- فشار خون بسیار پایین که می تواند باعث سرگیجه و غش شود.
هشدارهای هنگام مصرف قرص oxycodone
هنگام مصرف این دارو باید به هشدارهایی که بر روی برچسب آن درج شده اند دقت کنید. برخی از هشدارها هنگام مصرف oxycodone، عبارتند از:
اعتیاد و سوء استفاده
مصرف قرص خوراکی oxycodone IR می تواند خطر سوء استفاده و اعتیاد را افزایش دهد. استفاده نادرست زمانی اتفاق می‌افتد که دارو بیش از دوز اصلی مصرف شود. اعتیاد زمانی اتفاق می‌افتد که یک دارو مصرف شود حتی اگر ممکن است پیامدهای مضری داشته باشد.
دپرسیون تنفسی
مصرف قرص oxycodone IR می تواند باعث افسردگی تنفسی شود. این وضعیت یک مشکل جدی تنفسی است که باعث تنفس کم عمق یا کند می شود. افسردگی تنفسی می تواند خطرناک و در برخی موارد کشنده باشد. این خطر برای افراد مبتلا به مشکلات ریوی، مانند بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) بیشتر است.
خطر مصرف بیش از حد با بلع تصادفی
مصرف تصادفی قرص oxycodone IR می تواند باعث مصرف بیش از حد دارو شود. این امر به ویژه در کودکانی که به طور تصادفی دارو را مصرف می کنند خطرناک است. این خطر در افرادی که قبلا هرگز مواد افیونی مانند اکسی کدون مصرف نکرده اند بیشتر است.
سندرم محرومیت از مواد افیونی نوزادان (NOWS)
مصرف قرص oxycodone IR در دوران بارداری ممکن است خطر NOWS را در جنین افزایش دهد. این بدان معناست که نوزاد ممکن است پس از تولد علائم ترک مواد افیونی را داشته باشد.
خطر مصرف همراه با داروهای خاص
مصرف قرص خوراکی oxycodone IR با سایر داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی (CNS) مانند بنزودیازپین ها، می تواند خطر افسردگی CNS را افزایش دهد. در افسردگی CNS، عملکرد مغز کاهش پیدا می کند و ممکن است باعث خواب آلودگی شدید، مشکلات تنفسی و کما شود. علاوه بر این، مصرف قرص خوراکی oxycodone IR با داروهایی که بر آنزیم خاصی (نوع پروتئین) تأثیر می‌گذارند، ممکن است سطح اکسی کدون را در بدن تغییر دهد. بسته به نحوه تأثیر دارو بر آنزیم، این می تواند منجر به افزایش یا کاهش اثرات اکسی کدون شود.
قبل از مصرف قرص خوراکی اکسی کدون IR، در صورت داشتن هر یک از موارد زیر حتما به پزشک خود اطلاع دهید:
- سابقه هر گونه بیماری روانی، مانند افسردگی
- تجربه سوء استفاده یا اختلال مصرف مواد، از جمله اختلال مصرف الکل
- داشتن اعضای خانواده که سوء مصرف مواد یا اعتیاد داشته یا دارند.
- سابقه هرگونه مشکل ریوی، از جمله آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
در مورد تمام داروهای خود، از جمله داروهای مضعف CNS، مانند بنزودیازپین ها، به پزشک خود اطلاع دهید.
خواب آلودگی
هنگام مصرف قرص خوراکی oxycodone IR ممکن است دچار خواب آلودگی شوید. در حالی که خواب آلودگی یک عارضه رایج برخی از دارو ها است. میزان خواب آلودگی به عوامل فردی مانند سن، سلامت کلی و ژنتیک بستگی دارد.
خواب‌آلودگی ممکن است بر توانایی شما برای انجام برخی کارها که نیاز به هوشیاری ذهنی دارند، تأثیر بگذارد. خواب‌آلودگی شدید همراه با علائم دیگر، مانند تنفس آهسته، ممکن است نشان دهنده مصرف بیش از حد باشد.
خارش
اکسی کدون ممکن است باعث احساس خارش شود. این یک عارضه جانبی رایج دارو است. اما، اگر خارش شدید، همراه با بثورات پوستی و گرگرفتگی دارید، احتمال دارد واکنش آلرژیک جدی به اکسی کدون داشته باشید. اگر خارش به دلیل آلرژی دارویی نیست، پزشک ممکن است محصولات بدون نسخه را توصیه کند که خارش را تسکین دهد. اگر به دلیل آلرژی باشد، پزشک در صورت نیاز آن را مدیریت خواهد کرد.
واکنش آلرژیک
برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به قرص خوراکی اکسی کدون IR داشته باشند. علائم یک واکنش آلرژیک خفیف می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خارش
- بثورات پوستی
- گرگرفتگی (گرمی موقت، قرمزی یا عمیق شدن رنگ پوست)
واکنش آلرژیک شدیدتر نادر است اما احتمال بروز آن وجود دارد. علائم یک واکنش آلرژیک شدید می تواند شامل تورم زیر پوست، به طور معمول در پلک ها، لب ها، دست ها یا پاها باشد. آنها همچنین می توانند شامل تورم زبان، دهان یا گلو باشند که می تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
مشکلات ادراری. اگر سابقه بیماری های سیستم ادراری دارید، اکسی کدون می تواند مشکل شما را بدتر کند. این مشکلات شامل بزرگ شدن پروستات یا انسداد مثانه است. در صورت مصرف اکسی کدون ممکن است در ادرار کردن دچار مشکل شوید.
بیماری پانکراس و کیسه صفرا. اگر تا به حال مشکلات کیسه صفرا یا پانکراتیت (التهاب پانکراس) داشته اید، اکسی کدون ممکن است این شرایط را بدتر کند. مصرف اکسی کدون خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش می دهد. مصرف دارو در این شرایط ممکن است برای شما بی خطر نباشد.
بیماری های کبدی
در صورت ابتلا به بیماری های کبدی ممکن است مصرف اکسی کدون برای شما بی خطر نباشد. چون در این شرایط بدن نمی تواند دارو را به درستی دفع کند. این وضعیت می تواند خطر بروز عوارض جانبی دارو را افزایش دهد. در برخی موارد، سایر داروهایی که مصرف می کنید نیز ممکن است عوارض جانبی مرتبط با کبد را افزایش دهند. پزشک قبل از اینکه اکسی کدون را برای تجویز کند، عملکرد کبد را بررسی می کند. اگر سابقه هپاتیت یا هر گونه مشکل جدی کبدی داشته اید به آنها بگویید.
اختلال غده آدرنال
اگر بیماری آدیسون یا سایر مشکلات مربوط به غدد فوق کلیوی خود دارید، اکسی کدون ممکن است برای شما مناسب نباشد. اکسی کدون ممکن است وضعیت تان را بدتر کند و خطر بروز عوارض را افزایش دهد. در صورت داشتن هر گونه بیماری غده فوق کلیوی با پزشک خود مشورت کنید.
کم کاری تیروئید
اگر کم کاری تیروئید دارید (شرایطی که در آن بدن هورمون های تیروئید کافی نمی سازد)، اکسی کدون ممکن است وضعیت شما را بدتر کند. همچنین در صورت ابتلا به این بیماری، احتمال بروز عوارض بیشتر می شود.
مشکلات گوارشی
اگر ایلئوس فلجی (آهسته شدن حرکت در روده ها که ممکن است منجر به انسداد شود) یا هر مشکل دیگری در دستگاه گوارش (GI) دارید، اکسی کدون ممکن است برای شما بی خطر نباشد. با پزشک خود در مورد هر گونه مشکل گوارشی که دارید مشورت کنید.
آسیب مغزی یا تومورهای مغزی
اکسی کدون می تواند فشار را در مغز افزایش دهد. اگر تا به حال آسیب مغزی یا تومور مغزی داشته اید، مصرف اکسی کدون ممکن است برای شما بی خطر نباشد. قبل از مصرف این دارو، هر گونه آسیب به سر یا سایر مشکلات مغز خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
اکسی کدون در مقابل هیدروکودون
قرص خوراکی Oxycodone IR و hydrocodone هر دو داروهای مخدر هستند. آنها برخی کاربردهای مشابه و برخی تفاوت هایی را با هم دارند.
به عنوان مثال، هر دوی آنها برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شوند که با داروهای غیرافیونی قابل کنترل نیستند. هر دو دارو عوارض جانبی، تداخلات و هشدارهای مشابهی دارند.
Oxycodone در مقابل OxyContin
اکسی کدون و Oxycontin هر دو اپیوئید هستند و برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شوند که با داروهای غیرافیونی کنترل نمی‌شوند.
Oxycodone IR یک داروی عمومی است که یک فرم رهش فوری است. Oxycontin یک داروی با نام تجاری است، که یک فرم با رهش طولانی است.
فرم های آزادسازی فوری بلافاصله پس از مصرف، محتویات خود را در بدن آزاد می کنند. این بر خلاف فرم‌های انتشار طولانی است که محتویات خود را در یک دوره زمانی منتشر می‌کنند. داروهای با رهش طولانی معمولا کمتر از داروهای با رهش فوری مصرف می شوند.
اکسی کدون در مقابل ترامادول
ترامادول نیز مانند اکسی کدون یک ماده افیونی است. همچنین برای درمان دردهای متوسط تا شدید که نیاز به درمان با مواد افیونی دارد استفاده می شود.
اکسی کدون در مقابل پرکوست
Percocet یک داروی با نام تجاری است که از هر دو اکسی کدون و استامینوفن (تیلنول) ساخته می شود. از آن برای درمان درد متوسط تا شدید استفاده می شود.
علاوه بر این، Percocet می تواند تبی را که همراه با درد اتفاق می افتد، مدیریت کند. حتی برای درمان درد ناگهانی (دردی که با داروهای مسکن طولانی اثر کنترل نمی شود) استفاده می شود.
اکسی کدون در مقابل دیلاودید
دیلاودید یک داروی با نام تجاری و حاوی هیدرومورفون هیدروکلراید است. مانند اکسی کدون، این یک داروی مخدر است. هیدرومورفون داروی قوی تری نسبت به اکسی کدون است. به طور کلی برای درمان دردهای شدید که مربوط به سرطان یا انواع خاصی از جراحی است، مانند جراحی بر روی استخوان های شکسته، استفاده می شود.
علائم ترک اکسی کدون چیست؟
قطع ناگهانی اکسی کدون پس از مدتی مصرف آن ممکن است باعث بروز علائم ترک شود. اگر دوزهای بالای قرص خوراکی oxycodone IR را برای چندین هفته یا بیشتر مصرف کرده باشید، احتمال بروز علائم ترک بیشتر است.
این امکان وجود دارد که بدن از نظر فیزیکی به اکسی کدون وابسته شود. این بدان معناست که بدن به دارو نیاز دارد تا مانند همیشه عمل کند. به همین دلیل است که قطع ناگهانی دارو پس از مدتی مصرف ممکن است منجر به بروز علائم ترک شود.
علائم ترک قرص خوراکی oxycodone IR ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- بی قراری
- تعریق بیش از حد
- آبریزش بینی
- گرفتگی یا درد شکم
- دردهای عضلانی
- ضربان قلب سریع
- فشار خون بالا
قبل از قطع قرص خوراکی oxycodone IR حتما با پزشک خود صحبت کنید. اگر نیاز به قطع مصرف دارو داشته باشید، پزشک برنامه‌ای تنظیم می‌کند تا به تدریج مصرف اکسی کدون را متوقف کنید. انجام این کار از بروز علائم ترک پیشگیری می کند.
مصرف اکسی کدون با چه دارو هایی تداخل دارد؟
قبل از مصرف قرص خوراکی oxycodone IR، حتماً پزشک خود را در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، از جمله انواع نسخه ای و بدون نسخه، مطلع کنید. همچنین ویتامین ها، گیاهان دارویی یا مکمل های مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. پزشک یا داروساز می تواند در مورد هرگونه تداخلاتی که این موارد ممکن است با قرص خوراکی oxycodone IR ایجاد کنند اطلاعات لازم را به شما ارائه دهد. قرص خوراکی Oxycodone IR می تواند با چندین نوع دارو تداخل داشته باشد.
مصرف قرص خوراکی oxycodone IR با سایر داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی (CNS) مانند بنزودیازپین ها، می تواند خطر افسردگی CNS را افزایش دهد. نمونه هایی از داروهای مضعف CNS عبارتند از:
- بنزودیازپین ها مانند آلپرازولام (زاناکس)
- مواد افیونی غیر از اکسی کدون، از جمله ترامادول و مورفین
- داروهای ضد روان پریشی، مانند کلرپرومازین
- داروهای خواب، مانند زولپیدم (Ambien)
- شل کننده های عضلانی، مانند سیکلوبنزاپرین
- داروهای آنتی کولینرژیک مانند پروپانتلین و اسکوپولامین
- دارو های ضد افسردگی مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI).
- داروهای ضد افسردگی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI).
- دارو های بیهوشی مانند بوتورفانول، نالبوفین و پنتازوسین
علاوه بر این، مصرف قرص خوراکی oxycodone IR همراه با داروهایی که بر آنزیم خاصی (نوع پروتئین)، به نام CYP3A4 تأثیر می‌گذارند، ممکن است بر اثرات اکسی کدون تأثیر بگذارد.
نمونه هایی از داروهایی که CYP3A4 را مهار می کنند، عبارتند از:
- آنتی بیوتیک اریترومایسین
- ضد قارچی به نام کتوکونازول
- ریتوناویر ضد ویروسی
- داروهای آریتمی قلب، مانند آمیودارون
- مخمر سنت جان و سایر گیاهان دارویی
علاوه بر این، مصرف اکسی کدون با دارویی که CYP3A4 را القا می‌کند، در صورت قطع مصرف دارویی که باعث القای CYP3A4 می‌شود، ممکن است سطح اکسی کدون و عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
نمونه هایی از داروهایی که CYP3A4 را القا می کنند، عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ریفامپین
- داروهای تشنجی به نام کاربامازپین و فنی توئین
- داروی فیبروز کیستیک لوماکفتور
- قرص خوراکی اکسی کدون IR و الکل
الکل به عنوان یک مضعف کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) در نظر گرفته می شود. نوشیدن الکل در حین مصرف قرص خوراکی اکسی کدون IR می تواند خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این شامل:
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- گیجی
- افسردگی تنفسی (تنفس آهسته یا کم عمق)
- کما
- در موارد نادر، مرگ
- بارداری و شیردهی
در صورت بارداری و شیردهی، قبل از مصرف اکسی کدون حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده از oxycodone در دوران بارداری ممکن است باعث وابستگی جنین به مواد افیونی شود. به این وضعیت سندرم محرومیت از مواد افیونی نوزادی (NOWS) می گویند.
اگر کودک NOWS داشته باشد، پس از تولد علائم ترک مواد افیونی را خواهد داشت. NOWS نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. برخی از علائم احتمالی NOWS عبارتند از:
- لرزش
- اسهال و استفراغ
- گریه غیر طبیعی و تحریک پذیری
- ناتوانی در افزایش وزن
- مشکل خواب
- اکسی کدون و شیردهی
قرص خوراکی oxycodone IR ممکن است به شیر مادر منتقل شود. بنابراین، مصرف دارو در دوران شیردهی می تواند خطر عوارض جانبی خاصی را در کودک شیرده افزایش دهد.
این عوارض جانبی عبارتند از:
- خواب آلودگی شدید
- افسردگی تنفسی (تنفس آهسته یا کم عمق)
- با پزشک خود برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمنی مصرف اکسی کدون در دوران شیردهی مشورت کنید.
سوالات متداول
آیا قرص خوراکی oxycodone IR را می توان جوید، خرد کرد یا تقسیم کرد؟
نه، نباید قرص اکسی کدون IR را برش دهید، بجوید یا خرد کنید. در عوض، باید قرص ها را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید. اگر در بلعیدن قرص ها مشکل دارید، از پزشک خود در مورد سایر گزینه های کنترل درد سوال کنید. پزشک می تواند اشکال دیگر دارو، مانند محلول مایع را که ممکن است گزینه بهتری برای شما باشد را تجویز کند.
آیا باید قرص خوراکی oxycodone IR را با غذا مصرف کنم؟
می توانید قرص خوراکی oxycodone IR را با یا بدون غذا مصرف کنید. اما باید از مصرف آنها با آب گریپ فروت یا هر محصولی که با گریپ فروت ساخته شده است، خودداری کنید. انجام این کار ممکن است اثرات دارو را افزایش داده و عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند. همچنین، هنگام مصرف اکسی کدون، حتماً مایعات فراوان بنوشید و فیبر کافی در رژیم غذایی خود دریافت کنید. این به کمک می کند از یبوست با دارو جلوگیری کنید.
قرص خوراکی oxycodone IR چقدر طول می کشد تا اثر کند؟
مدت زمانی که طول می کشد تا قرص خوراکی oxycodone IR اثر کند به دوز و سایر عوامل فردی بستگی دارد. به طور کلی، دارو بلافاصله پس از مصرف، در عرض 20 تا 30 دقیقه، شروع به کار می کند. پزشک می تواند در مورد مدت زمانی که طول می کشد تا اکسی کدون برای درد اثر کند، را به شما اطلاعات بیشتری بدهد.
آخرین دیدگاه‌ها