عوارض کلونوپین و نحوه جلوگیری از آنها

کلونوپین یک داروی تجویزی با نام تجاری است که برای مدیریت انواع خاصی از تشنج در بزرگسالان و کودکان استفاده می شود. همچنین برای درمان حملات پانیک در بزرگسالان مبتلا به اختلال پانیک استفاده می شود. ماده فعال کلونوپین، کلونازپام است، یک بنزودیازپین که با افزایش اثرات یک انتقال دهنده عصبی به نام GABA، فعالیت مغز را آرام می کند. GABA  به عنوان یک مولکول بازدارنده، از عوارض کلونوپین این که فعالیت عصبی در مغز را کند می کند.

در حالی که می تواند به عنوان یک داروی ضد تشنج و ضد اضطراب موثر باشد، کلونوپین می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. برای جلوگیری از مشکلات هنگام مصرف کلونوپین، شناخت عوارض جانبی مصرف دارو و همچنین تداخلات دارویی احتمالی و خطرات سوء استفاده و وابستگی کمک می کند.

عوارض جانبی رایج کلونوپین

اکثر افرادی که کلونوپین مصرف می کنند برخی از عوارض جانبی، معمولاً خواب آلودگی یا سایر اختلالات را تجربه خواهند کرد. شایع ترین عوارض جانبی کلونوپین عبارتند از:

• گیجی
• یبوست
• گلو درد
• خستگی
• سرگیجه
• تاری دید
• افسردگی
• لکنت زبان
• نعوظ اختلال
• خواب آلودگی
• بثورات پوستی
• مشکلات حافظه
• کاهش میل جنسی
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن هماهنگی
• دردهای قاعدگی دردناک
• اختلال در عملکرد فکری
• افزایش آنزیم های کبدی

عوارض جانبی جدی کلونوپین

عوارض جدی کلونوپین عبارتند از:

• سوء استفاده و وابستگی
• افکار یا رفتارهای خودکشی
• تشدید تشنج در افراد مبتلا به اختلالات تشنجی
• واکنش های ترک، از جمله سندرم ترک طولانی مدت
• واکنش های متناقض مانند تحریک پذیری، اضطراب، بی قراری و روان پریشی
• مشکلات تنفسی یا افسردگی تنفسی، به ویژه زمانی که با مواد افیونی مصرف شود.

کلونوپین و اختلال روانی

کلونازپام با کند کردن فعالیت مغز به عنوان یک داروی آرام بخش و ضد اضطراب عمل می کند. در نتیجه، تغییرات ذهنی، حرکتی و خلقی از جمله خواب‌آلودگی (50% بروز)، هماهنگی حرکتی ضعیف (30% بروز) و تغییرات رفتاری غیرقابل توضیح (20% بروز) از عوارض جانبی رایج هستند. در نتیجه، کلونوپین می تواند افراد را در برابر سقوط، جراحات و تصادفات آسیب پذیرتر کند. در صورت استفاده از کلونوپین، یک پزشک ممکن است نسبت به رانندگی یا استفاده از فعالیت های پرخطر با ماشین آلات هشدار دهد. ممکن است لازم باشد اقدامات ایمنی در خانه برای جلوگیری از سقوط و تصادف انجام شود. در حین مصرف کلونوپین باید از سایر موادی که باعث اختلال می شوند، مانند قرص های خواب آور نیز اجتناب شود.

کلونوپین و خودکشی

تعداد کمی از افرادی که کلونازپام مصرف می کنند ممکن است تشدید افسردگی و افکار یا رفتارهای خودکشی را تجربه کنند. در آزمایش‌های بالینی اولیه که ایمنی و اثربخشی کلونوپین را ارزیابی کردند، 0.43 درصد از بیمارانی که کلونوپین مصرف می‌کردند علائم خودکشی را نشان دادند. افکار و رفتارهای خودکشی ممکن است به اندازه کافی جدی باشند که بیماران باید مراقب هرگونه تغییر در خلق و خو، احساسات، افکار و رفتار باشند و در صورت بروز این تغییرات فوراً به دنبال مشاوره پزشکی باشند. پزشک برای شناسایی نشانه های خودکشی آموزش دیده اند، بنابراین تمام قرار ملاقات های بعدی را انجام دهید.

عوارض جانبی چقدر طول می کشد؟

بیشتر عوارض جانبی کلونازپام اغلب با اثرات آرام بخش این دارو همراه است. این اثرات معمولا موقتی هستند و ممکن است حدود یک یا دو روز پس از آخرین دوز از بین بروند. با این حال، بسته به مدت زمان درمان با کلونوپین قبل از قطع دارو، اثرات ترک می تواند یک تا سه روز پس از آخرین دوز شروع شود و برای هفته ها تا ماه ها ادامه یابد.

جدی ترین عوارض جانبی کلونوپین افکار یا رفتارهای خودکشی، افسردگی تنفسی، تشنج و کما است که اغلب می تواند در نتیجه سوء استفاده، استفاده نادرست و وابستگی فیزیکی به دارو رخ دهد. افسردگی تنفسی، تشنج و کما معمولاً نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.  افکار یا رفتارهای خودکشی باید پس از قطع دارو بهبود یابد.  وابستگی فیزیکی با کاهش تدریجی دوز دارو طی چند هفته کنترل می شود.  علائم ناشی از مصرف دارو یک مشکل طولانی مدت است که ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا حل شود.

موارد منع مصرف و هشدارهای کلونوپین

پزشکان ممکن است چندین فاکتور را قبل از تجویز بنزودیازپین مانند کلونوپین در نظر بگیرند. اقدامات احتیاطی خاصی وجود دارد که باید قبل از مصرف کلونوپین در نظر گرفت زیرا این دارو ممکن است برای همه مناسب نباشد.

سوء استفاده و وابستگی

کلونازپام یک داروی جدول IV است که دارای پتانسیل سوء مصرف مواد است. بدن می تواند وابستگی فیزیکی به کلونازپام و همچنین تحمل اثرات کلونازپام پس از مصرف طولانی مدت داشته باشد. وابستگی فیزیکی و تحمل می تواند منجر به علائم ترک پس از قطع مصرف دارو شود.  وابستگی و تحمل فیزیکی می تواند منجر به سوء مصرف مواد شود که می تواند شامل مصرف بیش از حد دوزهای تجویز شده، دریافت چندین نسخه غیر ضروری و خرید غیرقانونی دارو باشد. حدود 1% تا 2% از افراد در ایالات متحده از بنزودیازپین استفاده نادرست یا سوء استفاده کرده اند.

از آنجایی که بدن می تواند بنزودیازپین ها را تحمل کند، افرادی که از کلونوپین سوء استفاده می کنند ممکن است مجبور شوند دوزهای فزاینده ای را برای دستیابی به اثرات مشابه در طول زمان مصرف کنند. مصرف مزمن و بیش از حد کلونوپین می تواند خطر عوارض جانبی جدی، تداخلات دارویی خطرناک را افزایش دهد. در دوزهای تجویزی، کلونازپام را می توان با خیال راحت برای دو تا چهار هفته مصرف کرد. پس از آن، قطع کلونازپام ممکن است منجر به علائم ترک شود. علائم ترک می تواند خفیف تا شدید باشد و معمولاً برای چند هفته، در موارد خفیف، تا چند ماه و در موارد شدید ادامه می یابد.

برای جلوگیری از ترک، پزشک معمولاً دوز کاهش یافته را طی چند روز یا چند هفته تجویز می کند، اگرچه ممکن است برخی از علائم ترک همچنان وجود داشته باشد. حدود 15 تا 44 درصد از بیمارانی که بنزودیازپین مصرف کرده اند برای سه تا شش هفته ممکن است پس از قطع دارو علائم ترک طولانی مدت را تجربه کنند. قطع طولانی مدت می تواند از چند ماه تا بیش از 12 ماه پس از قطع بنزودیازپین ادامه یابد .

مصرف بیش از حد

در صورت آشکار شدن علائم مصرف بیش از حد، مانند خواب آلودگی، گیجی، کند شدن واکنش ها، ضعف عضلانی و کما، به اورژانس مراجعه کنید.

محدودیت ها

همه نمی توانند کلونوپین را مصرف کنند، به خصوص آنهایی که دارای برخی بیماری های زمینه ای هستند. به برخی از افراد به دلیل شرایط از قبل موجود، هرگز کلونوپین تجویز نمی شود. اینها شامل افرادی می شود که به بنزودیازپین ها مانند والیوم (دیازپام)، زاناکس ( آلپرازولام ) و آتیوان (لورازپام) حساسیت دارند. کلونوپین برای افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی یا گلوکوم حاد توصیه نمی شود. از آنجایی که کلونازپام به راحتی مورد سوء استفاده قرار می گیرد، افراد با سابقه اختلالات سوء مصرف مواد ممکن است برای تعیین اینکه آیا درمان با کلونازپام مناسب است یا خیر، معاینه شوند.

پزشک ممکن است استفاده از کلونوپین را در افراد مبتلا به افسردگی کنترل کنند، زیرا کلونوپین ممکن است خطر تشدید افسردگی را افزایش دهد. کلونوپین، یک داروی ضد تشنج، ممکن است تشنج را در برخی از افراد مبتلا به اختلالات تشنجی پیچیده بدتر کند. پزشک ممکن است یک یا دو ضد تشنج دیگر را به رژیم درمانی برای درمان تشنج اضافه کنند. از آنجایی که کلونوپین می تواند باعث مشکلات تنفسی شود، بیماران مبتلا به مشکلات ریوی، مانند آپنه خواب، باید با احتیاط از کلونوپین استفاده کنند. افراد مبتلا به بیماری کلیوی ممکن است نیاز به آزمایش خون منظم داشته باشند تا مطمئن شوند که محصولات جانبی کلونازپام در جریان خون تجمع نمی کنند. افراد مبتلا به پورفیری ممکن است نیاز به نظارت داشته باشند تا مطمئن شوند که کلونوپین وضعیت را بدتر نمی کند.

بارداری و شیردهی

هیچ مطالعه ای وجود ندارد که خطرات کلونوپین را برای جنین شناسایی کند و تجربه مصرف کلونازپام در زنان باردار قطعی نیست. با این حال، کلونوپین ممکن است به جنین آسیب برساند و به طور کلی به زنان باردار توصیه نمی شود. مهم است که زنان در مورد هر بارداری به پزشک اطلاع دهند. هنگامی که کلونازپام در سه ماهه آخر مصرف می شود، نوزادان ممکن است علائم ترک، مشکلات تغذیه یا مشکل در تنفس را تجربه کنند. کلونوپین می‌تواند وارد شیر مادر شود، که باید در تجویز کلونازپام در دوران شیردهی احتیاط شود. شیرخوارانی که مادرشان کلونازپام مصرف می کنند ممکن است تحت تاثیر دارو قرار بگیرند. برای یک مادر مهم است که با یک پزشک برای تعیین روش مناسب برای تغذیه نوزاد مشورت کند.

مصرف در کودکان 

FDA کلونوپین را برای درمان اختلالات تشنج در کودکان تایید کرده است. با این حال، برخی از پزشکان، کلونوپین را برای اختلالات اضطرابی یا سایر شرایط در کودکان و نوجوانان تجویز می کنند، اما ایمنی و اثربخشی درمان با کلونوپین برای این شرایط در افراد زیر 18 سال ثابت نشده است. اگر کلونوپین تجویز شود.، پزشک ممکن است دوز مناسب را بر اساس وزن کودک تعیین کند. در صورت مصرف دارو برای کودک باید اثرات نامطلوب احتمالی، مانند تغییرات خلقی و رفتاری، و همچنین مشکلات رشد ذهنی و جسمی تحت نظر باشد.

مصرف در سالمندان

محدوده دوز نرمال کلونوپین در افراد سالمند با جوانان یکسان است. با این حال، دوز شروع ممکن است کمتر باشد. پزشکان ممکن است بیماران سالمند را از نظر عوارض جانبی از نزدیک تحت نظر داشته باشند.

تعاملات کلونوپین

مانند تمام داروهای تجویزی، کلونوپین می تواند در صورت مصرف با سایر داروهای تجویزی یا بدون نسخه، مشکلاتی ایجاد کند. به طور کلی، جدی ترین تداخلات دارویی یا باعث آرامبخشی بیش از حد یا تشنج می شود. آرام بخش بیش از حد می تواند منجر به تعدادی از مشکلات بالقوه جدی شود، مانند تنفس سطحی، اختلالات ذهنی، غش، سقوط، تصادف و صدمات. آرامبخشی شدید اغلب با مصرف بیش از حد همراه است که می تواند منجر به افسردگی تنفسی، کما و مرگ شود.

داروهایی که آستانه تشنج را کاهش می دهند.

کلونوپین به عنوان یک ضد تشنج یا دارویی برای مدیریت تشنج استفاده می شود. با این حال، برخی داروها می توانند آستانه تشنج را کاهش دهند و در صورت مصرف با کلونوپین، تشنج را بیشتر می کنند. هنگام مصرف کلونوپین ممکن است لازم باشد از مصرف برخی از این داروها اجتناب شود یا تحت نظارت باشد.

• ولبوترین (بوپروپیون)
• آمپیرا (دالفامپریدین)
• رگلان (متوکلوپرامید)
• لودیومیل (ماپروتیلین)
• فرداپس (آمیفامپریدین)

داروهای خاصی مانند تئوفیلین و آنتی بیوتیک ها مانند لووفلوکساسین و سیپروفلوکساسین می توانند آستانه تشنج را کاهش دهند. استفاده از این داروها با کلونوپین ممکن است نیاز به نظارت داشته باشد.

تداخلات دارویی که باعث آرامبخشی بیش از حد می شود.

بسیاری از انواع مختلف داروها باعث کاهش سرعت مغز می شوند. این داروها را مضعف‌کننده‌های سیستم عصبی مرکزی یا مضعف‌کننده‌های CNS می‌نامند. FDA در مورد مصرف کلونوپین هشدار داده است و توصیه می کند از مصرف مواد افیونی به دلیل خطر افسردگی تنفسی، کما و مرگ خودداری شود. داروهای مضعف CNS که باید در ترکیب با کلونوپین از آنها پرهیز یا نظارت شود عبارتند از:

• مواد افیونی
• باربیتورات ها
• آرام بخش ها

سایر داروها می توانند مغز را کند کرده و اثرات آرام بخش کلونوپین را بدتر کنند. همچنین باید از مصرف آنها اجتناب کرد یا با احتیاط استفاده کرد. این داروها عبارتند از:

• آنتی هیستامین ها
• داروهای ضد تشنج
• سایر بنزودیازپین ها
• داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی و ضد روان پریشی

نحوه جلوگیری از عوارض جانبی کلونوپین

مانند سایر داروها، عوارض جانبی در هنگام مصرف کلونوپین ممکن است. با این حال، راه هایی برای به حداقل رساندن خطر و شدت عوارض جانبی کلونوپین وجود دارد.

کلونوپین را طبق دستور مصرف کنید. این دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید. دوز ممکن است چندین بار در طول درمان تغییر کند. ممکن است لازم باشد دوزها طبق برنامه مصرف شوند.

راهنمای دارو را بخوانید. راهنمای دارویی کلونوپین اطلاعات ارزشمندی در مورد شناسایی و اجتناب از عوارض جانبی و همچنین دستورالعمل هایی در مورد نحوه مصرف ایمن دارو دارد. چ راهنمای دارویی را به طور کامل بخوانید. اگر سؤالی دارید، با یک داروساز یا پزشک صحبت کنید.

در مورد تمام سابقه پزشکی به پزشک اطلاع دهید. بسیاری از عوارض جانبی به دلیل سابقه پزشکی است. هنگامی که یک پزشک کلونوپین را تجویز می کند، آنها باید در مورد تمام سابقه پزشکی مطلع باشند، به ویژه:

• پورفیریا
• شیردهی
• مشکلات کبدی یا کلیوی
• برنامه های بارداری یا بارداری
• مشکلات ریوی یا بیماری تنفسی
• سابقه واکنش های آلرژیک به بنزودیازپین ها
• افسردگی، مشکلات خلقی، یا افکار یا رفتارهای خودکشی

مصرف کلونوپین را قطع نکنید.

اگر کلونوپین مشکلی ایجاد می کند یا موثر نیست، به پزشک مراجعه کنید. ایمن ترین راه برای متوقف کردن کلونوپین استفاده از یک دوز به طور پیوسته در حال کاهش طبق دستور پزشک است.

هرگونه تغییر یا مشکل را به پزشک گزارش دهید. بسیار مهم است که هنگام مصرف این دارو با یک پزشک صحبت کنید. تغییرات خلقی، تغییرات رفتاری، اضطراب، مشکلات خواب، یا سایر مسائل مربوط به سلامت روان باید قبل از تبدیل شدن به مشکلات جدی گزارش شود. عوارض جانبی و هرگونه بدتر شدن علائم، مانند تشنج، باید فوراً به بپزشکی که تجویز می کند گزارش شود. در صورت مصرف بیش از حد دارو که ممکن است منجر به مشکلات تنفسی، کما یا مرگ شود، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در هنگام رانندگی و سایر فعالیت های پرخطر مراقب باشید. کلونوپین می تواند باعث خواب آلودگی و سرگیجه شود و همچنین می تواند بر مهارت های حرکتی و هماهنگی شما تأثیر بگذارد. رانندگی، کار با ماشین آلات، یا درگیر شدن در فعالیت های مخاطره آمیز که نیاز به توجه، تمرکز و هماهنگی دارند می تواند خطرناک باشد. بهتر است تا زمانی که اثرات دارو به خوبی درک نشده یا درمان متوقف شده است از این فعالیت ها خودداری کنید.

منبع: https://www.singlecare.com/blog/klonopin-side-effects/