زردی در بزرگسالان

اصطلاح زردی از کلمه فرانسوی jaune گرفته شده است که به معنی زرد است. زردی در بزرگسالان، هایپربیلیروبینمی، یرقان و یا ایکتروس نامیده می شود. زردی، رنگ زرد پوست، غشاهای مخاطی و سفیدی چشم است. زردی ناشی از بالا رفتن میزان بیلی روبین شیمیایی در خون است. زردی به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از روند بیماری زمینه ای است که برخی از آن ها جدی و خطرناک هستند. در زمان زردی معمولاً سطح بیلی روبین در خون از 2.5-3 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر شود.

هر فرد بالغ که دچار زردی می شود، برای تعیین علت آن، باید پزشک مراجعه کند.

علت زردی در بزرگسالان

علائم زردی بزرگسالان

زردی، ممکن است به سایر بافت ها و مایعات بدن انتشار یابد و ادرار را تیره کند. زرد شدن پوست در حالت طبیعی فقط به دلیل خوردن زیاد هویج یا آب هویج ممکن است ایجاد شود. افراد مبتلا به زردی، تغییر رنگ زرد پوست را در درجات مختلفی دارند. همچنین ممکن است زردی غشاهای مخاطی و سفیدی چشم را درگیر کند. با این حال، بسته به علت اصلی زردی، افراد علائم مختلفی را تجربه می کنند. برخی از افراد احتمال دارد علائم بسیار کمی داشته باشند. در حالی که برخی دیگر علائم شدیدتری را تجربه کنند.

افراد مبتلا به زردی و یا یرقان ممکن است هر یک از علائم زیر را تجربه کنند:

• لرز
• اسهال
• سردرد
• تورم پاها
• ادرار تیره
• کاهش وزن
• کاهش اشتها
• خارش پوست
• مدفوع کم رنگ
• خون ریزی رکتال
• حالت تهوع و استفراغ
• تورم و بزرگ شدن شکم به دلیل تجمع مایع (آسیت)

بیشتر مطالعه کنید: شایع ترین علل زرد شدن چشم ها

چه عواملی باعث بیماری زردی در بزرگسالان می شود؟

عوامل خطر ابتلا به زردی با توجه به علت اصلی آن متفاوت است. افراد با شرایط ارثی (تالاسمی یا اسفروسیتوز) در معرض خطر ابتلا به زردی ناشی از همولیز قرار دارند. مصرف کنندگان الکل زیاد در معرض خطر ابتلا به هپاتیت الکلی، پانکراس و سیروز منجر به زردی هستند.

برخی از بیماری ها و شرایط اخاصی ممکن است باعث زردی شود. آن ها عبارتند از:

• التهاب حاد کبد، التهاب کبد، عملکرد کبد و ترشح بیلی روبین را مختل کند.
• انسداد مجرای صفراوی، انسداد مجرای صفراوی از ترشح بیلی روبین در کبد جلوگیری می کند.
• کم خونی همولیتیک، با شکسته شدن مقادیر زیادی گلبول های قرمز و تجزیه آن ها، تولید بیلی روبین افزایش می یابد.
• سندرم گیلبرت، سندرم گیلبرت یک بیماری ارثی است که توانایی آنزیم ها را برای تجزیه و دفع صفرا مختل می کند.
• کلستاز، کلستاز جریان صفرا از کبد را قطع می کند. مایع صفرا حاوی بیلی روبین کونژوگه به جای دفع در کبد باقی می ماند.
• التهاب مجرای صفراوی، التهاب مجرای صفراوی می تواند از ترشح صفرا و دفع بیلی روبین جلوگیری کرده و باعث زردی شود.

موارد نادر که ممکن است باعث زردی شود عبارتند از:

• سندرم کریگلر-نجار، سندرم کریگلر-نجار یک بیماری ارثی است که باعث اختلال در آنزیم خاص مسئول تجزیه بیلی روبین می شود.
• سندرم Dubin-Johnson، نوعی بیماری ارثی از زردی مزمن است و از ترشح بیلی روبین کونژوگه در سلول های کبد جلوگیری می کند.
• Pseudojaundice، زرد شدن پوست ناشی از بتاکاروتن اضافی است و معمولاً از خوردن مقادیر زیادی هویج، کدو تنبل یا خربزه ناشی می شود. Pseudojaundice، نوعی زردی بی ضرر است.

سایر عوامل خطرزا عبارتند از:

• خال کوبی کردن
• خوردن صدف خام
• واکسینه نشدن در برابر هپاتیت
• داشتن فعالیت های جنسی پرخطر

برای مشاوره با پزشک آنلاین در پزشکت کلیک کنید.

تشخیص زردی در بزرگسالان

تشخیص زردی در بزرگسالان برای تعیین بیماری اصلی به ارزیابی پزشکی نیاز دارد. در ابتدا، پزشک تاریخچه مفصلی در مورد بیماری فرد می پرسد و یک معاینه جسمی انجام می دهد. پزشک آزمایش خون اولیه و در صورت نیاز آزمایش های زیر را توصیه می کند:

آزمایشات بیلی روبین، سطح بالایی از بیلی روبین را در مقایسه با سطح بیلی روبین کونژوگه اندازه گیری می کند.

شمارش کامل خون  (CBC)، میزان گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت در خون را اندازه گیری می کند.

آزمایشات هپاتیت A، B و C، این آزمایش برای تایید و یا رد کردن طیف وسیعی از عفونت های کبدی انجام می شوند.

در صورت شک به انسداد، پزشک ساختار کبد را بررسی می کند. در موارد خاص، برای ارزیابی بیماری های کبدی، کیسه صفرا و لوزالمعده، آزمایشات تصویر برداری گرفته می شود. این مطالعات تصویر برداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سونوگرافی شکمی
• توموگرافی اشعه ایکس
• تصویربرداری رزونانس (MRI)
• Cholescintigraphy و یا اسکن HIDA

گاهی اوقات، افراد برای تعیین علت زردی به آزمایشات آسیب زننده تر بیشتری نیاز دارند. روش هایی تهاجمی که گاهی سفارش داده می شوند شامل کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) یا بیوپسی کبد است. بیوپسی کبد می تواند التهاب، سیروز، سرطان و کبد چرب را بررسی کند. بیوپسی شامل قرار دادن یک سوزن به داخل کبد برای به دست آوردن نمونه بافت است. سپس نمونه زیر میکروسکوپ بررسی می شود.

بیشتر مطالعه کنید: افزایش بیلی روبین نشان دهنده چیست؟

عوارض زردی در بزرگسالان

نوع عارضه و شدت این بیماری به علت اصلی زردی بستگی دارد و به طور کلی عوارض مربوط به بیماری اصلی و نه خود زردی است.

برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:

• سرطان
• کم خونی
• خون ریزی
• نارسایی کبد
• نارسایی کلیه
• هپاتیت مزمن
• عفونت یا سپسیس
• ناهنجاری های الکترولیت
• انسفالوپاتی کبدی (اختلال عملکرد مغز ناشی از اختلال کبد)

برخی از افراد پس از اثرات طولانی مدت عوارضی ندارند و بهبودی کامل پیدا می کنند. در حالی که برخی، رنگ زرد اولین علامت و نشان دهنده وضعیت جدی می باشد. خارش که همراه با زردی است، گاهی اوقات می تواند به حدی شدید باشد که بیماران پوست خود را خراشیده و باعث بی خوابی و حتی افکار خودکشی می شود.

درمان زردی در بزرگسالان

درمان زردی کاملا به علت اصلی بستگی دارد. پس از تشخيص، می توان دوره مناسب درمان را شروع كرد. برخی از بیماران نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، در حالی برخی سرپایی درمان می شوند. در بعضی از بیماران، درمان شامل مراقبت در خانه می باشد. به عنوان مثال، بیشتر موارد هپاتیت ویروسی خفیف را می توان در خانه با مراقبت، مدیریت کرد. داروهای جدید درمان کننده هپاتیت C می توانند درمانی برای این بیماری باشند.

بر اساس علت اصلی این بیماری، درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• زردی ناشی از مواد مخدر نیاز به قطع مصرف و ترک آن دارد.
• تزریق خون در افراد مبتلا به کم خونی ناشی از همولیز کاربرد دارد.
• آنتی بیوتیک ها برای علل عفونی زردی مانند کولانژیت لازم و ضروری است.
• قطع مصرف الکل در بیماران مبتلا به سیروز، هپاتیت الکلی یا پانکراتیت حاد ثانویه ضروری است.
• در مواردی که سرطان منجر به زردی می شوند، بیمار نیاز به مشاوره با انکولوژیست دارد. بسته به نوع و میزان سرطان، درمان متفاوت خواهد بود.
• از دارو های مختلفی برای درمان علت اصلی زردی استفاده می شود. مثلا برخی از بیماران مبتلا به سیروز ممکن است نیاز به داروهای ادرار آور و لاکتولوز داشته باشند .
• احتمال دارد جراحی و روش های مختلف آسیب زننده دیگر برای برخی از بیماران لازم باشد. به عنوان مثال، برخی از بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. سایر افراد مبتلا به نارسایی کبد و یا سیروز کبدی احتمالا نیاز به پیوند کبد دارند.

بیشتر مطالعه کنید: درمان خانگی برای زردی 

پیشگیری زردی در بزرگسالان

برخی از علت های اصلی زردی قابل پیشگیری هستند. اقدامات خاصی برای کاهش خطر ابتلا به زردی، عبارتند از:

• الکل را ترک کنید. الکل می تواند منجر به هپاتیت الکلی، سیروز الکلی و پانکراتیت شود.
• هنگام مسافرت به مناطقی که مالاریا شایع است، اقدامات لازم را انجام دهید و داروهای پیشگیری را مصرف کنید.
• از خوردن مواد غذایی آلوده و یا آب غیر بهداشتی خودداری کنید. زیرا ممکن است خطر ابتلا به هپاتیت A را افزایش دهد.
• از کشیدن سیگار خودداری کنید. زیرا سیگار یک عامل خطر برای ایجاد سرطان لوزالمعده و انواع دیگر سرطان می باشد.
• خودتان را علیه هپاتیت A و هپاتیت B  واکسینه کنید. در حال حاضر هیچ واکسنی در دسترس علیه هپاتیت C وجود ندارد.
• برای جلوگیری از آسیب احتمالی کبد داروها را طبق دستورالعمل ها استفاده کنید. افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند (کمبود G6PD یا سیروز) باید از مصرف داروهای خاص خودداری کنند.
• از رفتارهای پرخطر مانند نزدیکی محافظت نشده یا استفاده از مواد مخدر تزریقی خودداری کنید. در هنگام کار با محصولات خونی و سوزن ها و سرنگ احتیاطی لازم را انجام دهید. سرنگ های آلوده می تواند خطر ابتلا به هپاتیت B یا C را افزایش دهد.