کپسول تیوتیکسن (Navane) یک داروی نسخه ای است که به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان علائم اسکیزوفرنی استفاده می شود. بیماران مسن مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل که با داروهای ضد روان پریشی درمان می شوند، در معرض افزایش خطر مرگ هستند. برهمین اساس تیوتیکسن برای درمان بیماران مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل تایید نشده است و نباید مصرف شود.
اما مصرف آن مشابه بسیاری از داروهای مربوط به سیستم عصبی مرکزی ممکن است توانایی ذهنی و یا فیزیکی افراد را هنگام کارهای خطرناک مانند رانندگی را به خصوص در چند روز اول مصرف مختل کند. بنابراین، بیمار باید بر این اساس احتیاط کند. مانند سایر داروهای مؤثر بر CNS، باید به بیمارانی که Navane (تیوتیکسن) دریافت می کنند در مورد اثرات افزایشی احتمالی (که ممکن است شامل افت فشار خون باشد) با داروهای مضعف CNS و الکل هشدار داده شود.
عوارض جانبی داروی تیوتیکسن
مصرف تیوتیکسن ممکن است منجر به بروز برخی عوارض احتمالی شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- تب
- لرز
- تعریق
- گیجی
- لرزش
- گلو درد
- سرفه کردن
- مشکل تنفس
- تب شدید
- مشکل در بلع
- تشنج
- سبکی سر
- یبوست شدید
- زخم های دهان
- زخم های پوستی
- کندوها
- دشواری در تنفس
- سفتی در گردن و گلو
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو
- حرکات عضلانی کنترل نشده در صورت (جویدن، لب زدن، اخم کردن، حرکت زبان، پلک زدن یا حرکت چشم)
در صورت بروز هر یک از علائم بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید.
سایر عوارض احتمالی ناشی از مصرف تیوتیکسن
از طرفی هم مصرف این دارو می تواند منجر به بروز عوارض رایجی شود که نیاز به مراجعه پزشک ندارد. برخی از آنها عبارتند از:
- خشکی دهان
- تاری دید
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- یبوست
- بی قراری
- تند شدن ضربان قلب
- تورم یا ترشح سینه
- تغییر در وزن یا اشتها
- تورم در دست یا پا
در صورت تداوم این علائم و یا بدتر شدن آنها بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض قلبی داروی تیوتیکسن
احتمال بروز برخی عوارض قلبی همزمان با مصرف تیوتیکسن وجود دارد که برخی از آنها شامل تاکی کاردی، افت فشار خون، سبکی سر و سنکوپ هستند. در صورت بروز افت فشار خون ناشی از مصرف تیوتیکسن، نباید از اپی نفرین به عنوان یک عامل فشار دهنده استفاده شود، زیرا ممکن است منجر به کاهش بیشتر فشار خون شود. این عوارض معمولاً برگشت پذیر هستند و اغلب در ادامه درمان با تیوتیکسن ناپدید می شوند.
عوارض تیوتیکسن بر روی سیستم عصبی
خواب‌آلودگی، معمولاً خفیف، ممکن است همزمان با مصرف تیوتیکسن رخ دهد اما این عارضه معمولاً با ادامه درمان با Navane از بین می‌رود. هایپررفلکسی در نوزادانی که از مادرانی که داروهای مرتبط ساختاری دریافت کرده بودند، گزارش شده است.
علاوه بر این، مشتقات فنوتیازین با ادم مغزی و ناهنجاری های مایع مغزی نخاعی مرتبط هستند.
دیستونی
علائم دیستونی، شانل انقباضات غیرطبیعی طولانی مدت گروه های عضلانی، ممکن است در افراد مستعد در چند روز اول مصرف تیوتیکسن بروز پیدا کنند. در حالی که این علائم ممکن است در هنگام مصرف دوزهای پایین تیوتیکسن رخ دهند، اما با قدرت بالا و در دوزهای بالاتر داروهای نسل اول آنتی سایکوتیک، اغلب و با شدت بیشتری بروز می کنند. خطر ابتلا به دیستونی حاد در مردان و گروه های سنی جوان تر بیشتر مشاهده می شود.
دیسکینزی دیررس پایدار
مانند سایر داروهای ضد روان پریشی، دیسکینزی دیررس ممکن است در برخی از بیماران تحت درمان طولانی مدت با تیوتیکسن بروز پیدا کند. حتی ممکن است این عارضه پس از قطع مصرف این رخ دهد. این سندرم با حرکات غیر ارادی ریتمیک زبان، صورت، دهان یا فک (به عنوان مثال، بیرون زدگی زبان، پف کردن گونه ها، پر کردن دهان، حرکات جویدن) مشخص می شود. گاهی اوقات ممکن است با حرکات غیر ارادی اندام ها همراه باشد.
دیسکینزی دیررس، سندرم حرکات غیرارادی برگشت ناپذیر است که می تواند در بیماران تحت درمان با داروهای ضد روان پریشی از جمله تیوتیکسن ایجاد شود. البته به نظر می‌رسد شیوع این سندرم در میان سالمندان، به‌ویژه زنان مسن، بیشتر باشد.
به نظر می رسد هم خطر ابتلا به سندرم و هم احتمال برگشت ناپذیر شدن آن با افزایش طول مدت درمان و کل دوز تجمعی داروهای ضد روان پریشی تجویز شده به بیمار افزایش می یابد. با این حال، این سندرم می‌تواند پس از دوره‌های درمانی نسبتاً کوتاه در دوزهای پایین ایجاد شود.
هیچ درمان شناخته شده ای برای موارد ثابت شده دیسکینزی دیررس وجود ندارد، اگرچه ممکن است مصرف این داروها بعد از مدت زمان کوتاه متوقف شود، این سندرم ممکن است به طور جزئی یا کامل از بین برود.
از آنجایی که تشخیص زود هنگام دیسکینزی دیررس بسیار مهم است، بیمارانی که از این دارو استفاده می کنند باید به طور مداوم تحت نظر باشند. گزارش شده است که حرکت ورمیکولی ظریف زبان ممکن است نشانه اولیه این سندرم باشد. در صورت بروز سایر علائم مربوط به دیسکینزی دیررس پایدار، پزشک ممکن است قطع مصرف دارو را توصیه کند.
عوارض تیوتیکسن بر روی کبد
افزایش ترانس آمیناز و آلکالین فسفاتاز سرم، به ندرت در برخی بیمارانی که از این دارو استفاده کرده اند مشاهده شده است. اما هیچ مورد تایید شده بالینی زردی منتسب به Navane (تیوتیکسن) گزارش نشده است.
عوارض هماتولوژیک Navane
مصرف Navane همانند سایر داروهای روانگردان در برخی شرایط ممکن است منجر به بروز لکوپنی و لکوسیتوز به طور موقت شود.
عوارض تیوتیکسن بر روی غدد درون ریز / تولید مثل
مصرف تیوتیکسن در برخی از زنان با بروز عارضه های مربوط به غدد درون ریز / تولید مثل همراه بود است که برخی از آنها شامل
هیپرپرولاکتینمی، بی نظمی قاعدگی، بزرگ شدن متوسط سینه و آمنوره بوده است. در صورتی که این علائم همچنان ادامه پیدا کنند شاید پزشک قطع مصرف دارو یا کاهش دوز را توصیه کند. علاوه بر آن مصرف انواع فنوتیازین ها با تست های حاملگی مثبت کاذب، ژنیکوماستی، هیپوگلیسمی، هیپرگلیسمی و گلیکوزوری مرتبط هستند.
چه افرادی نباید از Navane استفاده کنند؟
مانند سایر داروهای روان گردان افراد با سابقه اختلالات تشنجی یا افرادی که در حال ترک الکل هستند باید در مصرف Navane خیلی زیاد احتیاط کنند. چون مصرف این دارو در این افراد می تواند آستانه تشنج را کاهش دهد. علاوه بر آن، Navane دارای خواص آنتی کولینرژیک نسبتاً ضعیفی است و در بیمارانی که ممکن است در معرض گرمای شدید قرار بگیرند یا آتروپین یا داروهای مرتبط دریافت می کنند، باید با احتیاط بیشتری استفاده شود. از طرفی هم مبتلایان به بیماری های قلبی عروقی باید در مصرف آن احتیاط کنند.
مصرف تیوتیکسن در بارداری
هنوز اثبات نشده است که مصرف تیوتیکسن در دوران بارداری بی خطر و ایمن باشد. برای همین این دارو تنها زمانی باید در زنان باردار استفاده شود که به تشخیص پزشک، مزایای آن بسیار بیشتر از خطرات احتمالی مصرف دارو برای مادر و جنین باشد.
مقدار و نحوه مصرف تیوتیکسن
دوز تجویزی تیوتیکسن به میزان و شدت علائم اسکیزوفرنی در بیماران تعیین می شود. به طور کلی دوز اولیه برای درمان بیماری از کمترین مقدار شروع می شود و بسته به شرایط بیمار ممکن است دوز مصرفی به تدریج افزایش پیدا کنند. برخی از بیماران با مصرف یک بار در روز این دارو به راحتی می توانند علائم خود را تسکین دهند. در شرایط خفیف تر، دوز اولیه 2 میلی گرم سه بار در روز توصیه می شود. اگر نشان داده شود، افزایش بعدی به 15 میلی گرم در روز کل دوز روزانه اغلب مؤثر است. در صورت بروز علائم شدیدتر، دوز اولیه 5 میلی گرم دو بار در روز توصیه می شود.
اما مناسب ترین دوز برای اکثر بیماران 20 تا 30 میلی گرم در روز است. در صورت لزوم، افزایش تا 60 میلی گرم در روز کل دوز روزانه اغلب مؤثر است. بیش از دوز روزانه 60 میلی گرم توصیه نمی شوند.
مصرف تیوتیکسن با چه داروهایی تداخل دارد؟
بررسی ها نشان می دهد که عوامل القا کننده آنزیم میکروزومی کبد، مانند کاربامازپین، به طور قابل توجهی باعث افزایش سطح تیوتیکسن می شوند. برای همین بیمارانی که از تیوتیکسن استفاده می کنند باید تحت نظر باشند.
مصرف تیوتیکسن همراه با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند یا تنفس شما را کند می کنند، می تواند عوارض جانبی خطرناک یا جدی ایجاد کند. قبل از استفاده از داروهای مخدر، قرص خواب، شل کننده عضلانی، یا داروی اضطراب یا تشنج با پزشک خود مشورت کنید.
علائم مصرف بیش از حد تیوتیکسن
مصرف بیش از حد تیوتیکسن می تواند منجر به بروز برخی علائم مانند پرش عضلانی، خواب آلودگی و سرگیجه شود. علائم مصرف بیش از شدیدتر ناشی از مصرف دارو ممکن است شامل افسردگی CNS، سفتی، ضعف، تورتیکولی، لرزش، ترشح بزاق، دیسفاژی، افت فشار خون، اختلال در راه رفتن، یا کما باشد. در صورت مصرف بیش از حد این دارو در بیماران شستشوی فوری معده انجام شود و مجاری تنفسی بیمار بازنگه داشته شوند. زیرا مصرف این دارو ممکن است باعث اختلال بلع و مشکلات تنفسی شود.
سوالات متداول
داروی تیوتیکسن برای چه مواردی استفاده می شود؟ تیوتیکسن برای درمان یک بیماری روانی به نام اسکیزوفرنی استفاده می شود. این دارو نباید برای درمان مشکلات رفتاری در بیماران مسن که زوال عقل دارند استفاده شود. این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس است.
نام تجاری تیوتیکسن چیست؟ کپسول ناوان (تیوتیکسن) یک داروی نسخه ای است که برای درمان علائم اسکیزوفرنی استفاده می شود. Navane ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر داروها استفاده شود. Navane متعلق به دسته ای از داروها به نام Antipsychotics، نسل اول است.
تیوتیکسن چه نوع دارویی است؟ تیوتیکسن در گروهی از داروها به نام آنتی سایکوتیک های معمولی قرار دارد. با کاهش هیجان غیر طبیعی در مغز عمل می کند.
عوارض جانبی تیوتیکسن چیست؟ خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر، خشکی دهان، تاری دید، یبوست و مشکلات خواب ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر افتادن و سقوط را افزایش دهد.
