قطره چشمی آتروپین می تواند از پیشرفت نزدیک بینی در کودکان جلوگیری کند. غلظت 0.01٪ تا 0.05٪ بیشتر برای کنترل نزدیک بینی طولانی مدت استفاده می شود و معمولاً فقط تأثیرات کمی بر حساسیت نور و دید نزدیک دارد. همچنین از آتروپین با غلظت 1% در معاینه چشم برای گشاد کردن مردمک چشم در برخی از کودکان استفاده می شود.
قطره های چشمی آتروپین در صورت استفاده معمولی از ایمنی بالایی برخوردار هستند. اگر چه آتروپین از سال 1800 میلادی در پزشکی استفاده می شود. اما اخیراً به دلیل توانایی آن در کند کردن پیشرفت نزدیک بینی در کودکان مورد توجه قرار گرفته است.
atropine دارویی است که از گیاه آتروپا بلادونا به دست می آید. بلادونا در ایتالیایی به معنای «زن زیبا» است و این نام به عادت رایج زنان در دهه‌های 1300 و 1400 اشاره دارد که برگ‌های گیاه را روی چشمان خود می‌مالیدند تا مردمک چشم‌های خود را بزرگ کنند و معتقد بودند که این امر باعث جذابیت بیشتر آنها می‌شود.
چرا از آتروپین در پزشکی استفاده می شود؟
atropine اولین بار در سال 1800 میلادی در پزشکی برای درمان انواع بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، بیماری های تنفسی، اختلالات روده و برخی بیماری های چشمی استفاده شد.
یکی از معایب آتروپین این است که انتخاب درمانی پایینی دارد، به این معنی که بسیاری از قسمت های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
علیرغم انتخاب درمانی کم آتروپین، از این دارو همچنان برای درمان برخی بیماری ها استفاده می شود، این در حالی است که باید امکان بروز عوارض را در بسیاری از قسمت بدن در نظر گرفت. به طور خاص، مصرف نادرست آتروپین مانند استفاده خوراکی آن می تواند منجر به مسمومیت و اثرات بالقوه کشنده دارو شود.
چرا از آتروپین در مراقبت از چشم استفاده می شود؟
وقتی atropine به صورت قطره چشمی مصرف می‌شود، همان اثری را ایجاد می‌کند که برگ‌های گیاه بلادونا روی چشم ایجاد می کرد، به این ترتیب که باعث بزرگ شدن مردمک چشم می‌شود. مردمک های بزرگ شده به اپتومتریست ها کمک می کنند تا پشت چشم را با میدان دید وسیع تری ببینند. آتروپین با گشاد کردن مردمک (سوراخ کلید)، دیدن تمام ساختارهای پشت چشم را آسان تر می کند.
استفاده از یک دارو به این روش “تشخیصی” نامیده می شود، زیرا دارو به جای “درمان” برای “تشخیص” مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از معایب آتروپین به عنوان یک داروی تشخیصی برای بزرگ شدن مردمک این است که اثرات آن بیشتر از چیزی است که برای مشاهده پشت چشم لازم است. امروزه داروهای تشخیصی دیگری توسعه پیدا کرده اند که اثر کوتاه‌تری دارند. در نتیجه آتروپین اکنون به ندرت برای بزرگ کردن مردمک استفاده می شود.
قطره آتروپین برای چیست؟
از قطره چشمی atropine می تواند برای موارد زیر استفاده شود:
- قطره های چشمی آتروپین معمولاً در طول معاینه چشم برای گشاد کردن (بزرگ شدن) موقت مردمک و توقف مکانیسم تمرکز چشم استفاده می شود تا امکان آزمایش دقیق تجویز عینک توسط کودک فراهم شود. این یک آزمایش بسیار مهم برای کودکان مبتلا به تنبلی چشم یا استرابیسم (چشم چرخانده) است. این انکسار سیکلوپلژیک نامیده می شود و قطره ها معمولاً حدود 30 تا 60 دقیقه قبل از معاینه چشم استفاده می شود.
- قطره چشمی آتروپین به عنوان یک درمان خانگی برای آمبلیوپی در کودکان، که به عنوان تنبلی چشم نیز شناخته می شود، از سن 3 تا 12 سالگی تجویز می شود. این قطره به عنوان جایگزینی برای چسباندن چشم قوی تر استفاده می شود.
- قطره چشمی آتروپین برای درمان درد چشم در صورت وجود عفونت یا التهاب شدید استفاده می شود. این شرایط می تواند در کودکان یا بزرگسالان رخ دهد
- قطره چشمی آتروپین را می توان برای کودکان مبتلا به نزدیک بینی پیشرونده تجویز کرد تا پیشرفت نزدیک بینی را کاهش دهد که به عنوان کنترل نزدیک بینی نیز شناخته می شود.
قطره چشم آتروپین برای کنترل نزدیک بینی
بررسی ها نشان می دهد که آتروپین در کنترل پیشرفت نزدیک بینی بسیار موثر است. در اولین مطالعات از قطره‌های چشمی آتروپین با غلظت 1% برای کاهش سرعت پیشرفت نزدیک‌بینی در کودکان استفاده کردند که با عوارض قابل توجهی همراه بود از جمله اینکه بزرگ شدن مردمک چشم کودک را به نور حساس و دید نزدیک او را تار می‌کرد.
مطالعات در 10 سال گذشته آتروپین را در غلظت های پایین تر بررسی کرده اند که حداقل عوارض احتمالی را دارند. غلظت قطره های چشمی آتروپین که برای کنترل نزدیک بینی تحقیق شده است از 0.01٪ تا 1٪ متغیر است. براساس تحقیقات فعلی بهترین تعادل برای داشتن حداقل عوارض با حداکثر اثر برای کند کردن پیشرفت نزدیک بینی مصرف atropine با غلظت 0.025٪ تا 0.05٪ است.
در کنترل نزدیک بینی، قطره آتروپین یک بار به طور روزانه استفاده می شود. مشخص نیست که آتروپین چگونه پیشرفت نزدیک بینی را در کودکان کند می کند. دانشمندان هنوز در حال بررسی این مکانیسم هستند، که چگونه قطره های چشمی آتروپین بر نحوه ارسال سیگنال های شیمیایی در شبکیه، لایه حساس به نور در پشت چشم تأثیر می گذارند. مدیریت پیشرفت نزدیک بینی و انتظارات برای درمان در گروه های سنی مختلف، متفاوت است.
عوارض قطره آتروپین
atropine بر عدسی فوکوس کننده داخل چشم تأثیر می گذارد، توانایی چشم برای تنظیم فوکوس روی اشیاء نزدیک را کاهش می دهد و باعث تاری دید برای خواندن و کار نزدیک می شود. این اثر بیشتر برای غلظت آتروپین از 0.1٪ تا 1٪ مشخص است.
این اثرات زمانی مفید است که آتروپین 1% برای معاینه چشم، درمان تنبلی چشم در کودکان یا برای درمان التهاب چشم استفاده شود. اما در کنترل نزدیک بینی، این ها عوارض ناخواسته هستند و می توانند بینایی را تحت تاثیر قرار دهند.
خوشبختانه، تحقیقات اخیر نشان می دهد که مزایای کنترل نزدیک بینی موثر آتروپین را می توان با غلظت آتروپین 0.025٪ تا 0.05٪ به دست آورد. در این غلظت‌های پایین، آتروپین کمترین تأثیر را بر اندازه مردمک و تمرکز چشم دارد، در نتیجه این امر عوارض ناخواسته را تا حد زیادی به حداقل می‌رساند.
مدیریت عوارض چشمی آتروپین
اکثر مطالعات تحقیقاتی کنترل نزدیک بینی، مقداری افزایش در اندازه مردمک را از درمان آتروپین گزارش کرده اند. اما این اثر معمولاً کوچک است و برای ایجاد مشکل کافی نیست. بررسی ها نشان می دهد که آتروپین 0.025٪ و 0.05٪ فقط اندازه مردمک را تا حدود 1 میلی متر افزایش می دهد، در حالی که آتروپین 0.1٪ و قوی تر می تواند مردمک را تا 3 میلی متر یا بیشتر افزایش دهد.
هر گونه بزرگ شدن مردمک باعث ورود نور بیشتری به چشم می شود و در نتیجه می تواند منجر به افزایش حساسیت به نور شود. محافظت از چشم‌های کودکان در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا مردمک‌های آنها بازتر است و عدسی فوکوس واضح‌تر است، به این معنی که نور و UV بیشتری نسبت به بزرگسالان به پشت چشم می‌رسد.
ورود نور بیشتر به چشم می تواند خطر آسیب دیدن چشم به وسیله نور خورشید را افزایش دهد. بنابراین مهم است که اقدامات احتیاطی اضافی برای محافظت از چشم در برابر نور خورشید برای کودکان تحت درمان با آتروپین انجام شود. این شامل استفاده از عینک آفتابی یا لنزهای عینک فتوکرومیک است که در نور روشن‌تر تیره می‌شوند و استفاده از کلاه لبه‌دار در هنگام بیرون رفتن است.
دیگر هشدار اصلی که باید مراقب آن بود، مشکلات فوکوس از نزدیک برای خواندن و کار با صفحه نمایش است. این اثرات معمولاً در غلظت آتروپین تا 0.05٪ حداقل است، اما در هر کودک متفاوت است.
اگر متوجه شدید که فرزندتان هنگام تلاش برای خواندن، چشمانش را می مالد، پس عاقلانه است که برای مشاوره بیشتر به اپتومتریست یا چشم پزشک مراجعه کنید عینک هایی که دارای قدرت خواندن اضافی به سمت پایین لنز هستند (به نام لنزهای افزودنی پیشرونده یا دو کانونی) می توانند برای حمایت از دید خواندن تجویز شوند.
اثرات سیستمیک قطره چشمی آتروپین
قطره های چشمی atropine زمانی که روی چشم استفاده می شود باید کمترین اثر را روی بقیه بدن داشته باشد. در مطالعات کنترل نزدیک بینی 2 تا 4 ساله نشان داده شده است که این دارو برای کودکان بی خطر است. پس از استفاده قطره روی چشم، بسته نگه داشتن چشم و فشار دادن گوشه داخلی چشم برای یک دقیقه یا بیشتر می تواند به جذب قطره روی چشم کمک و از تخلیه اضافی قطره به داخل چشم جلوگیری کند. این تکنیک DOT یا «چشم ها را باز نکنید» نامیده می شود و برای هر نوع قطره چشم دارویی مفید است.
اگر قطره چشمی آتروپین به طور تصادفی از طریق دهان مصرف شود، می تواند کل سیستم بدن را تحت تاثیر قرار دهد. آتروپین می تواند باعث افزایش ضربان قلب، مهار غدد عرق و بزاق، افزایش دمای بدن و هذیان شود. این اثرات سیستمیک می تواند بسیار خطرناک باشد، بنابراین نظارت والدین بر استفاده و نگهداری قطره چشم بسیار مهم است.
مصرف آتروپین در کودکان
از آنجایی که قطره‌های چشمی آتروپین معمولاً باید کمترین جذب را در سایر نقاط بدن داشته باشند و استفاده از آنها بسیار ایمن باشد، استفاده از آن در برخی کودکان و نوجوانان به دلیل سایر بیماری‌ها یا داروهای مصرفی مناسب نیست.
atropine نباید در درکودکان یا نوجوانان مبتلا به بیماری های مادرزادی قلب استفاده شود زیرا این دارو بر ضربان قلب تأثیر می گذارد. قطره چشمی آتروپین می تواند عوارض بیشتری در کودکان یا نوجوانان مصرف کننده داروهای مشابه داشته باشد. اینها شامل برخی از داروها برای آسم، داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب یا داروهای ضد هیستامین است.
این داروها می توانند با آتروپین تداخل داشته باشند و منجر به عوارض اضافی هر دو دارو شوند. بنابراین باید در درمان آتروپین برای کودکانی که از این داروها استفاده می کنند باید احتیاط کرد.
آیا استفاده از آتروپین بی خطر است؟
قطره‌های چشمی آتروپین که برای کنترل نزدیک‌بینی استفاده می‌شوند، معمولاً در غلظت‌های بسیار پایین هستند. که باعث می‌شود در صورت استفاده از چشم، هیچ گونه عوارض روی بدن وجود نداشته باشد. چشم فقط می تواند حجم بسیار کمی از قطره های چشمی را قبل از سرریز شدن و جذب نشدن نگه دارد.
مطالعات علمی متعددی در مورد آتروپین نشان می دهد که استفاده از این دارو در کودکان و نوجوانان مطمئن و قابل تحمل است. با اپتومتریست یا چشم پزشک در مورد هر سوالی که ممکن است داشته باشید مشورت کنید. همچنین لازم است به برنامه درمانی که برای کودک شما تجویز کرده است پایبند باشید.
آخرین دیدگاه‌ها