سندرم قلب شکسته یا broken heart یک بیماری موقتی قلبی است که غالباً توسط اوضاع استرس زا و احساسات شدید به وجود می آید. این بیماری همچنین می تواند توسط یک بیماری جسمی یا انجام عمل جراحی نیز ایجاد شود. البته سندرم قلب شکسته نام های دیگری نیز داشته و به عنوان کاردیومیوپاتی استرس، کاردیومیوپاتی تاکاتسوبو یا سندرم بالون آپیکال نیز شناخته می شود. افراد مبتلا به سندرم قلب شکسته ممکن است به یکباره دچار درد ناگهانی قفسه سینه شده یا فکر کنند که دچار حمله قلبی شده اند. سندرم قلب شکسته فقط بخشی از قلب را تحت تأثیر قرار داده و به صورت موقتی عملکرد پمپاژ طبیعی قلب را مختل می کند. اما بقیه قسمت های قلب قلب به طور عادی به عملکرد خود ادامه داده یا حتی ممکن است انقباضات بیشتری نسبت به قبل داشته باشند.
علائم broken heart قابل درمان بوده و معمولاً این بیماری بعد از گذشت روزها یا هفته ها بهبود خواهد یافت.
علت بروز سندرم قلب شکسته
علت دقیق بروز broken heart مشخص نیست. اما تصور بر این است که افزایش هورمون های استرس مانند آدرنالین ممکن است به طور موقت به قلب برخی از افراد آسیب برساند. البته چگونگی اینکه این هورمون ها می توانند به قلب آسیب برسانند یا اینکه چه چیز دیگری باعث بروز این سندرم می شود، همچنان مشخص نیست. البته انقباض موقت عروق بزرگ یا کوچک قلب نیز ممکن است نقشی در بروز این سندرم داشته باشند. همچنین افرادی که به سندرم قلب شکسته مبتلا می شوند نیز ممکن است ساختار عضله قلب آن ها با دیگران متفاوت باشد. سندرم قلب شکسته اغلب در اثر یک حادثه ناگهانی جسمی یا عاطفی به وجود می آید.
برخی از محرک های احتمالی در بروز broken heart شامل موارد زیر می شوند:
- طلاق
- مهمانی غافلگیرانه
- مرگ یکی از عزیزان
- از دست دادن یا برنده شدن پول زیاد
- از دست دادن شغل یا بروز مشکلات مالی
- تشخیص بیماری که باعث وحشت فرد شود.
- مشکلات جسمی مثل حمله آسم، شکستگی استخوان یا یک جراحی مهم
همچنین در موارد نادر ممکن است بعضی از داروها با ایجاد هورمون های استرس باعث بروز سندرم قلب شکسته در فرد مصرف کننده شوند.
داروهایی که به broken heart کمک می کنند عبارتند از:
- اپی نفرین که برای درمان واکنش های آلرژیک شدید یا حمله شدید آسم مورد استفاده قرار می گیرد
- دولوکستین، دارویی که برای درمان مشکلات عصبی در مبتلایان به دیابت یا به عنوان درمانی برای افسردگی استفاده می شود
- ونلافاکسین که درمانی برای افسردگی است
- لووتیروکسین، دارویی که برای افراد دارای مشکلات غده تیروئید استفاده می شود
- محرک های بدون نسخه یا غیر قانونی مانند متامفتامین و کوکائین
عوامل خطر ابتلا به سندرم قلب شکسته
عواملی وجود دارد که می تواند احتمال بروز broken heart در فرد را افزایش دهد، این عوامل شامل موارد زیر می شود:
- جنسیت. این بیماری زنان را بسیار بیشتر از مردان مبتلا می کند.
- سن. به نظر می رسد بیشتر افرادی که به سندرم قلب شکسته دچار می شوند، سن بالای 50 سال دارند.
- تاریخچه بیماری عصبی. افرادی که اختلالات عصبی مانند آسیب دیدگی سر یا اختلال تشنجی (صرع) دارند خطر بیشتری برای ابتلا به broken heart دارند.
- اختلال روانپزشکی قبلی یا فعلی. اگر فرد دچار اختلالاتی مانند اضطراب یا افسردگی شدید باشد، احتمال ابتلا به این سندرم در او افزایش خواهد یافت.
علائم سندرم قلب شکسته
علائم broken heart ممکن است بسیار شبیه به بروز یک حمله قلبی باشد.
علائم شایع در هنگام بروز سندرم قلب شکسته شامل موارد زیر می شود:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
البته دقت داشته باشید که درد طولانی مدت قفسه سینه ممکن است نشانه حمله قلبی باشد، به همین خاطر بهتر است در صورت بروز درد قفسه سینه جدی با اورژانس تماس بگیرد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت بروز هرگونه درد در قفسه سینه یا تپش نامنظم، غیر طبیعی، سریع، تنگی نفس بعد از یک شرایط استرس زا بهتر است سریعاً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.
تفاوت سندرم قلب شکسته با حمله قلبی
حملات قلبی عموماً به علت انسداد کامل یا تقریبای یکی از شریان های قلبی ایجاد می شود. این انسداد به دلیل تشکیل لخته خونی در محل باریک شدن ناشی از تشکیل چربی (آترواسکلروز) در دیواره شریان ها است. اما نکته اینجاست که در broken heart، شریان های قلبی مسدود نخواهد شد. با این حال ممکن است در نتیجه بروز سندرم قلب شکسته جریان خون در شریان های قلب کاهش یابد.
عوارض سندرم قلب شکسته
در موارد نادر ، این سندرم می تواند کشنده است. با این حال بیشتر افرادی که سندرم قلب شکسته را تجربه می کنند به سرعت بهبود یافته و اثرات ناشی از آن طولانی نخواهد بود.
دیگر عوارض جانبی ناشی از سندرم قلب شکسته ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تجمع مایعات در داخل ریه های (پولموناری ادما)
- فشار خون پایین (افت فشار)
- اختلال در ضربان قلب
- نارسایی قلبی
همچنین ممکن است فرد در صورت وقوع یک رویداد استرس زا دیگر، دوباره دچار سندرم قلب شکسته شود. با این حال احتمال بروز مجدد این عارضه در مدت زمان کوتاه بسیار کم است.
پیشگیری از بروز سندرم قلب شکسته
گاهی اوقات سندرم قلب شکسته ممکن است در مدت زمان کوتاهی مجدداً تکرار شود. به همین خاطر پزشکان درمان طولانی مدت با بتا بلاکر ها یا داروهای مشابهی که عوارض جانبی هورمون های استرس بر روی قلب را کاهش می دهند را تجویز می کنند. یکی از کلیدی ترین نکات برای پیشگیری از بروز سندرم قلب شکسته، کنترل استرس و مدیریت این موضوع است.
تشخیص سندرم قلب شکسته
در صورتی که پزشک مشکوک به بروز سندرم قلب شکسته باشد، از معاینات و آزمایشات برای تشخیص این عارضه استفاده خواهد کرد:
- سابقه بیماری و معاینه. پزشک علاوه بر معاینه فرد، سؤالاتی در مورد سابقه بیماری ها یا احتمال ابتلا به بیماری های قلبی یا علائم آن را مطرح خواهد کرد. افرادی که سندرم قلب شکسته دارند معمولاً قبل از تشخیص این سندرم، هیچ علامتی از بیماری قلبی ندارند. همچنین پزشک برای تشخیص این عارضه سؤالاتی در مورد فشارهای روحی و روانی یا اتفاقات اخیر مطرح خواهد کرد تا از وجود عامل استرس زا اطمینان حاصل کند.
- الکتروکاردیوگرام (ECG). در این آزمایش غیر تهاجمی، سیم هایی بر روی قفسه سینه فرد نصب می شود تا ضربان های الکتریکی ضربان قلب داخل دستگاه ثبت شود. نوار قلب این سیگنال های الکتریکی را ضبط کرده و پزشک با استفاده از این نوار قلبی می تواند هر گونه بی نظمی در ضربان قلب را تشخیص دهد.
- اکوکاردیوگرام. علاوه بر موارد گفته شده پزشک ممکن است برای تشخیص از اکوکاردیوگرام استفاده کند تا ببیند که آیا قلب بزرگ شده یا شکل غیر طبیعی دارد یا خیر. زیرا همانطور که پیش از این هم گفته شد، ساختار غیر طبیعی قلب می تواند یکی از عوامل بروز سندرم قلب شکسته باشد. این آزمایش غیر تهاجمی با استفاده از سونوگرافی از قفسه سینه صورت خواهد گرفت.
- آزمایش خون. افرادی که broken heart دارند اغلب آنزیم های قلبی در خون آن ها بیشتر از افراد سالم خواهد بود.
- ام آر آی (MRI). برای انجام این آزمایش فرد در داخل دستگاهی شبیه لوله قرار خواهد گرفت تا تصاویر دقیقی با استفاده از میدان مغناطیسی دستگاه از قفسه سینه گرفته شود.
آنژیوگرام کرونر
در طی آنژیوگرافی عروق کرونر، نوعی از رنگ که توسط دستگاه اشعه ایکس قابل مشاهده است به رگ های خونی قلب تزریق خواهد شد. سپس، یک دستگاه اشعه ایکس با سرعت زیاد یک سری تصاویر (آنژیوگرام) خواهد گرفت که این تصاویر گرفته شده به پزشک اجازه می دهد تا قسمت داخلی رگ های خونی شما را مورد بررسی قرار دهد.
از آن جا که علائم broken heart اغلب شبیه علائم و نشانه های حمله قلبی است، شیوه تشخیصی آنژیوگرام عروق کرونر نیز با هدف رد احتمال بروز حمله قلبی انجام خواهد شد. افراد مبتلا به سندرم قلب شکسته معمولاً هیچ انسدادی در رگ های خونی ندارند. این در حالی است که افراد دچار حمله قلبی معمولاً انسداد رگ ها در داخل تصاویر آنژیوگرام قابل مشاهده است. بعد از اطمینان از عدم بروز حمله قلبی، پزشک فرد را از نظر علائم و نشانه های ناشی از broken heart بررسی خواهد کرد.
درمان سندرم قلب شکسته
در حال حاضر هیچ درمان استانداردی برای سندرم شکسته قلب وجود ندارد. تا زمانی که تشخیص این سندرم به طور قطعی تأیید نشود، درمان سندرم قلب شکسته مشابه تشخیص حمله قلبی خواهد بود. بیشتر افراد تا زمان بهبودی کامل در بیمارستان بستری خواهند شد.
دارو درمانی
هنگامی که مشخص شود که سندرم قلب شکسته علت بروز علائم فرد بوده است، پزشک به احتمال زیاد داروهای قلبی را در زمان بستری بودن فرد تجویز خواهد کرد. این داروها شامل مهار کننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE)، مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II، بتا مسدود کننده ها یا دیورتیک خواهد بود. این داروها در زمان بستری بودن فرد به کاهش فشار روی قلب کمک کرده و ممکن است از بروز حملات بعدی جلوگیری کند.
بیشتر افراد مبتلا به سندرم قلب شکسته بعد از گذشت یک ماه به صورت کامل بهبود خواهند یافت. احتمالاً بعد از گذشت 4 تا 6 هفته بعد از تشخیص و مداوا برای تأیید بهبودی نیاز به انجام اکوکاردیوگرام مجدد خواهید داشت. بهتر است از پزشک در مورد مدت زمان مورد نیاز برای ادامه مصرف داروها سؤال کنید. معمولاً مصرف داروهای تجویزی باید تا 3 ماه بعد از تشخیص ادامه یابد.
جراحی
روش هایی که اغلب برای درمان سکته قلبی استفاده می شوند شامل آنژیوپلاستی بالون و قرار دادن استنت یا حتی جراحی هستند که برای درمان broken heart مفید نخواهند بود. این روش ها برای رفع انسداد شریان ها مورد استفاده می شود که پیش از این گفتیم فرد مبتلا به broken heart دچار انسداد شریانی نشده است.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
تشخیص broken heart معمولاً در اورژانس صورت می گیرد زیرا علائم این سندرم بسیار شبیه به یک حمله قلبی است.
در صورتی که شاهد بروز درد قابل توجه در قفسه سینه یا فشاری بودید که بیشتر از چند لحظه طول کشید باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده یا با اورژانس تماس بگیرید. از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید.
بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
- لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
- اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
- دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
- سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.
به محض رسیدن به بیمارستان احتمالاً پزشک به سرعت برای ارزیابی وضعیت شما از آزمایش های تشخیصی الکتروکاردیوگرام و آزمایش خون استفاده خواهد کرد.
سوالات بیمار از پزشک
در این زمان می توانید در مورد بیماری سندرم قلب شکسته سؤالاتی را مطرح کنید:
- آیا نیاز است تا به متخصص مراجعه کنم؟
- الان نیاز به چه درمان های خواهم داشت؟
- آیا ممکن است این اتفاقات دوباره تکرار شود؟
- برای تشخیص نیاز به چه آزمایشاتی خواهم داشت؟
- آیا نیاز به رعایت محدودیت های غذایی خواهم داشت؟
- این شیوه های درمانی ممکن است باعث بروز چه خطراتی شود؟
- فکر می کنید علت اصلی بروز علائم این بیماری چیست؟
- آیا این علائم ممکن است باعث بروز مرگ ناخواسته شود، من قبلاً هیچوقت دچار چنین علائمی نشده ام؟
سوالات پزشک
پزشک همزمان با بررسی وضعیت قفسه سینه و تصاویر گرفته شده، ممکن است سؤالات زیر را مطرح کند:
- چه علائمی دارید؟
- از چه زمانی علائم شروع شد؟
- آیا درد با هر ضربان قلب افزایش پیدا می کند؟
- می توانید درد را در قالب کلمات توصیف کنید؟
- آیا سابقه بروز بیماری های قلبی در خانواده شما وجود داشته است؟
- آیا درد به قسمت های دیگر بدن شما را نیز تحت تأثیر قرار داده است؟
- آیا تا کنون دچار بیماری رفلاکس معده دستگاه گوارش (GERD) شده اید؟
- آیا اخیراً به خاطر بیماری خاصی تحت درمان قرار گرفته اید؟ آیا داروی خاصی مصرف می کنید؟
نتیجه گیری
سندرم قلب شکسته یک بیماری موقتی قلبی است که غالباً توسط اوضاع استرس زا و احساسات شدید به وجود می آید. این بیماری همچنین می تواند توسط یک بیماری جسمی یا انجام عمل جراحی نیز ایجاد شود. افراد مبتلا به سندرم قلب شکسته ممکن است به یکباره دچار درد ناگهانی قفسه سینه شده یا فکر کنند که دچار حمله قلبی شده اند. سندرم قلب شکسته فقط بخشی از قلب را تحت تأثیر قرار داده و به صورت موقتی عملکرد پمپاژ طبیعی قلب را مختل می کند.
در حال حاضر هیچ درمان استانداردی برای سندرم شکسته قلب وجود ندارد. تا زمانی که تشخیص این سندرم به طور قطعی تأیید نشود، درمان سندرم قلب شکسته مشابه تشخیص حمله قلبی خواهد بود. بیشتر افراد تا زمان بهبودی کامل در بیمارستان بستری خواهند شد.
