قرص شیمی درمانی زلودا

زلودا (Xeloda) حاوی داروی فعال کپسیتابین و یک داروی تجویزی که برای درمان انواع خاصی از سرطان در بزرگسالان استفاده می شود. Xeloda نوعی شیمی درمانی است که آنتی متابولیت نامیده می شود. Xeloda به صورت قرص خوراکی و در دو مقدار   150 میلی گرم و 500 میلی گرم در دسترس است. زلودا بلافاصله پس از شروع مصرف شروع به اثربخشی می کند. با این حال، ممکن است متوجه عملکرد آن نشوید. این احتمال وجود دارد که پزشک در طول زمان مصرف این دارو آزمایش‌های خاصی مانند آزمایش خون را برای کمک به نظارت بر پیشرفت درمان شما تجویز کند.

قرص زلودا برای چیست؟

پزشک برای درمان برخی از سرطان های خاص در بزرگسالان ممکن است کاپیتیباتین را تجویز کند، از جمله:

سرطان سینه متاستاتیک: در سرطان سینه متاستاتیک  که به سایر قسمت های بدن انتشار پیدار کرده است، اگر سایر روش های شیمی درمانی موثر نباشند، ممکن است Xeloda همراه با یک داروی شیمی درمانی به نام دوستاکسل (Taxotere) تجویز شود.

سرطان کولورکتال متاستاتیک: با سرطان کولورکتال متاستاتیک، سرطان از روده بزرگ یا رکتوم به سایر قسمت های بدن انتشار یافته است. برای این منظور، Xeloda برای استفاده به تنهایی به عنوان اولین گزینه درمانی تجویز می شود.

سرطان کولون C دوکس: به این شکل از سرطان روده بزرگ، مرحله 3 سرطان روده بزرگ نیز گفته می شود. زمانی رخ می دهد که سرطان از طریق دیواره روده بزرگ به غدد لنفاوی مجاور انتشار یابد. در مبتلایان به این بیماری Xeloda به تنهایی به عنوان یک درمان کمکی  پس از جراحی برای حذف سرطان استفاده شود.

عوارض قرص زلودا 

زلودا می تواند عوارض خفیف یا جدی ایجاد کند که عوارض خفیف آن نیاز به مراجعه پزشک ندارند و ممکن است بعد از چند روز برطرف شوند. آنها عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• درد شکم
• تغییر در حس چشایی
• کاهش اشتها
• ضعف یا کمبود انرژی
• ریزش مو
• یبوست
• بثورات پوستی
• قرمزی، تیرگی یا تغییر رنگ پوست شما
• سرگیجه
• سردرد
• زخم های دهان
• اسهال
• عوارض چشمی

بیشتر این عوارض جانبی ممکن است طی چند روز تا چند هفته از بین بروند. اما در صورت تشدید آنها یا تداوم بعد از چند روز بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

عوارض جدی Xeloda

مصرف این دارو در برخی شرایط ممکن است با بروز برخی عوارض جدی همراه باشد که نیاز به مراجعه پزشک دارد. عوارض جدی و علائم آنها می تواند شامل موارد زیر باشد:

مشکلات قلبی:

مشکلات قلبی مانند تغییرات در ضربان قلب، و همچنین آنژین، حمله قلبی و نارسایی قلبی که علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد قفسه سینه
• مشکل در تنفس
• سرگیجه یا غش
• افزایش وزن ناگهانی
• ورم پاها یا مچ پا
• احساس می کنید که قلب شما در حال تپیدن یا پرش است.

افزایش سطح بیلی روبین (سلول های خونی که تجزیه می شوند) در خون که علائم آن می تواند شامل زردی و تیره شدن ادرار باشد.

کاهش گلبول های سفید خون: 

علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب
• گلو درد
• زخم های دهان

کاهش پلاکت:

علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کبودی غیر معمول
• لکه های بنفش روی پوست
• خونریزی غیر معمول، مانند خونریزی لثه یا خونریزی بینی

کاهش گلبول های قرمز:

علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تنگی نفس
• رنگ پریدگی پوست، لثه یا بستر ناخن

واکنش های پوستی شدید(مانند سندرم استیونز-جانسون و نکرولیز اپیدرمی سمی):

علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بثورات پوستی شدید
• تاول زدن پوست
• لایه برداری پوست

تهوع شدید، استفراغ، اسهال، زخم های دهان، یا از دست دادن اشتها که می تواند منجر به کم آبی بدن و نارسایی کلیه شود.

سندرم دست و پا

مصرف زلودا معمولاً باعث ایجاد یک عارضه جانبی جدی به نام سندرم دست و پا می شود که نوعی سمیت پوستی (واکنش پوستی شدید) است که در برخی موارد همراه با انواع شیمی درمانی بروز پیدا می کند. اصطلاح پزشکی برای این عارضه جانبی، erythrodysesthesia کف دست-پلانتار است.

سندرم دست و پا بر کف دست، کف پا یا هر دو اثر می گذارد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی
• ورم
• درد
• درد و ناراحتی
• زخم های پوستی
• پینه یا تاول ضخیم
• قرمزی، تیرگی یا تغییر رنگ پوست
• ترک خوردگی یا لایه لایه شدن پوست
• احساس سوزن سوزن شدن، گزگز، یا سوزش

سندرم دست و پا معمولاً خفیف است، اما گاهی اوقات می تواند شدید و باعث ایجاد مشکل در فعالیت های روزانه شود. برای مثال، ممکن است در نگه داشتن اشیا یا راه رفتن مشکل داشته باشید. در هنگام مصرف این دارو بهتر است برای پیشگیری از بروز و یا مدیریت سندرم دست – پا، راهکارهای زیر را رعایت کنید:

• دست و پاهای خود را خنک نگه دارید.
• از راه رفتن با پای برهنه حتی در اطراف خانه خودداری کنید.
• قرار گرفتن دست ها و پاهای خود را در معرض آب داغ محدود کنید.
• مرطوب کننده را به آرامی و بدون مالش یا ماساژ به دست ها و پاهای خود بزنید.
• از انجام فعالیت هایی که به دست ها یا پاهای شما فشار وارد می کند، مانند دویدن یا بازی تنیس، خودداری کنید.
• از استفاده از ابزارهایی که می توانند به دست شما فشار بیاورند، مانند چاقو، پیچ گوشتی یا ابزار باغبانی خودداری کنید.

قرص زلودا و سندرم دست و پا

در صورت بروز علائم شدید تر از پزشک خود بخواهید تا نکات دیگری را برای کمک به احساس راحتی بیشتر ارائه دهد. آنها ممکن است استفاده از مرطوب کننده حاوی اوره یا اسید سالیسیلیک یا یک کرم کورتیکواستروئیدی مانند کلوبتازول (Cormax، Embeline E) را تجویز کنند.

حتی در صورت بروز علائم شدید تر که با درد همراه باشد احتمال دارد استفاده از بی حس کننده های موضعی مانند لیدوکائین یا مصرف مسکن هایی مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل) را نیز توصیه کنند.

اگر علائمی دارید که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. آنها معمولاً از شما می خواهند تا زمانی که علائم شما بهبود یابد یا از بین برود، مصرف Xeloda را متوقف کنید.

زخم های دهان

احتمال بروز زخم های دهان، گلو یا زبان در طول درمان با Xeloda وجود دارد. این یک عارضه جانبی رایج دارو است. اصطلاح پزشکی این عارضه جانبی موکوزیت است. علائم زخم دهان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• زخم یا سایر نواحی دردناک، قرمز یا متورم داخل دهان یا گلو یا روی زبان
• درد هنگام جویدن یا بلعیدن

آفت‌ های دهان معمولاً خفیف هستند، اما علائم می‌توانند شدید شوند و خوردن یا آشامیدن را دردناک کنند. در این شرایط عدم مصرف مایعات کافی می تواند منجر به کم آبی بدن و نارسایی کلیه شود.

اگر در حین مصرف Xeloda دچار زخم های دهانی شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید، به خصوص اگر در خوردن یا نوشیدن مشکل دارید. آنها معمولاً از شما می خواهند تا زمانی که علائم شما بهبود یابد یا از بین برود، مصرف Xeloda را متوقف کنید.

همچنین ممکن است پزشک مصرف مسکن را 30 دقیقه قبل از غذا و حتی مکمل های غذایی را برای تغذیه اضافی یا مایعات بیشتر برای کمک به جلوگیری از کم آبی توصیه کنند. هنگامی که دوباره مصرف Xeloda را شروع می کنید، پزشک ممکن است دوز کمتری را نسبت به قبل تجویز کند. اما اگر زخم‌های دهان شما بسیار شدید بود، پزشک معالج تان احتمالا گزینه درمانی دیگری را تجویز می کند.

اسهال

اسهال یکی از عوارض جانبی رایج این دارو است. اما در برخی موارد ممکن است شدید تر و باعث از دست دادن مایعات بیش از حد معمول شود. این وضعیت می تواند منجر به کم آبی و نارسایی کلیه شود.

اگر در حین مصرف Xeloda دچار اسهال شدید، حتماً مایعات فراوان بنوشید تا از بروز کم آبی جلوگیری شود. سعی کنید در طول روز ، به خصوص بعد از اجابت مزاج مایعات بنوشید. نوشیدنی های ورزشی یا محلول های آبرسانی می توانند مفید باشند زیرا حاوی مواد معدنی مانند سدیم و پتاسیم هستند. همچنین بهتر است در صورت بروز هر یک از موارد زیر با پزشک یا داروساز خود در مورد مصرف داروهایی مانند لوپرامید (Imodium) برای درمان اسهال مشورت کنید:

• اسهال شدید در شب
• بی اختیاری مدفوع
• اسهال خونی، درد شدید شکم یا تب
• اجابت مزاج بیش از چهار یا بیشتر در طول روز

اگر هر یک از این علائم را داشته باشید، پزشک معمولاً از شما می‌خواهد تا زمانی که اسهال بهبود یابد یا از بین برود، مصرف Xeloda را متوقف کنید.

عوارض چشمی

برخی از عوارض احتمالی چشمی در هنگام مصرف این دارو می تواند شامل ورم ملتحمه (چشم صورتی)، سوزش چشم، دید غیر طبیعی و اشک چشم باشد. با این حال، عوارض جانبی چشمی به خصوص با Xeloda زیاد شایع نیستند و به ندرت رخ می دهند.  علائم عوارض جانبی چشم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• قرمزی، درد یا خارش چشم
• تغییرات در بینایی شما، مانند تاری دید

اگر در حین مصرف Xeloda دچار عوارض چشمی شدید، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. آنها ممکن است قطره های چشمی را توصیه کنند که می تواند به تسکین و پیشگیری از بروز عوارض کمک کند.

واکنش آلرژیک

مانند بسیاری از داروها، برخی از افراد ممکن است پس از مصرف Xeloda واکنش آلرژیک داشته باشند. علائم یک واکنش آلرژیک خفیف می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بثورات پوستی
• خارش
• گرگرفتگی

واکنش آلرژیک شدیدتر نادر است اما  احتمال بروز آنها وجود دارد.

قرص زلودا و الکل

شناخته شده است که زلودا با الکل تداخل ندارد. با این حال، نوشیدن الکل در حین مصرف Xeloda ممکن است خطر ابتلا به برخی عوارض جانبی را افزایش دهد. اینها عبارتند از اسهال، حالت تهوع، سرگیجه و سردرد. در صورت داشتن زخم های دهانی ناشی از Xeloda، مصرف الکل نیز ممکن است دردناک باشد.

مصرف زلودا با چه داروهایی تداخل دارد؟

Xeloda می تواند با چندین داروی دیگر تداخل داشته باشد. همچنین می تواند با مکمل های خاصی تداخل داشته باشد. انواع تداخلات دارویی مختلف می تواند اثرات متفاوتی ایجاد کند. به عنوان مثال، برخی از تداخلات می تواند در نحوه عملکرد دارو اختلال ایجاد کند. سایر تداخلات می توانند عوارض جانبی را افزایش دهند یا آنها را شدیدتر کنند.

در زیر لیستی از داروهایی که می توانند با Xeloda تداخل داشته باشند آورده شده است. این فهرست شامل تمام داروهایی که ممکن است با Xeloda تداخل داشته باشند، نیست. قبل از مصرف Xeloda، با پزشک و داروساز خود صحبت کنید. در مورد تمام داروهای تجویزی، بدون نسخه و سایر داروهایی که مصرف می کنید به آنها بگویید. همچنین در مورد ویتامین ها، گیاهان و مکمل هایی که استفاده می کنید به آنها بگویید.

خطر تداخل با وارفارین

Xeloda می تواند باعث کاهش تعداد پلاکت شود. (پلاکت ها سلول های خونی هستند که به لخته شدن خون شما کمک می کنند.) با تعداد پلاکت های کمتر، خون شما رقیق می شود و به خوبی معمول لخته نمی شود. بنابراین، خطر خونریزی شما می تواند افزایش یابد. رقیق کننده های خون به نام کومارین با رقیق کردن خون شما از لخته شدن خون جلوگیری می کند. نمونه ای از کومارین وارفارین (Jantoven) است.

در صورت مصرف همزمان این دو دارو احتماب بروز خطر خونریزی ممکن است افزایش یابد. حتی تداخل دارویی این دو با هم می تواند مدت زمان لخته شدن خون شما را افزایش دهد و منجر به خونریزی جدی یا در موارد نادر منجر به خونریزی کشنده شود. هنگام مصرف Xeloda با وارفارین، این تداخل می تواند طی چند روز یا چند ماه پس از شروع درمان رخ دهد. همچنین ممکن است تا یک ماه پس از توقف درمان رخ دهد. در افراد بالای 60 سال شایع تر است. اگر Xeloda را همراه با وارفارین مصرف می کنید، پزشک به طور مکرر آزمایشاتی را برای بررسی مدت زمان لخته شدن خون شما تجویز می کند. در صورت نیاز، دوز وارفارین شما را تنظیم می کنند.

در صورت بروز هر گونه علائم مشکلات لخته شدن خون در حین مصرف Xeloda با وارفارین، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کبودی غیر معمول
• خون در ادرار یا مدفوع
• خونریزی غیر معمول، مانند خونریزی لثه یا خونریزی بینی

سایر داروها

انواع دیگر داروهایی که می توانند با Xeloda تداخل داشته باشند عبارتند از:

• آلوپورینول. داروی آلوپورینول (Lopurin، Zyloprim) برای کاهش سطح اسید اوریک و درمان نقرس استفاده می شود. مصرف Xeloda با آلوپورینول می‌تواند اثربخشی Xeloda را کمتر از حد معمول کند. این ترکیب معمولا توصیه نمی شود.
• لوکوورین. داروی Leucovorin مربوط به اسید فولیک است. Leucovorin اغلب برای افزایش اثربخشی داروی شیمی درمانی فلوئورواوراسیل استفاده می شود. مصرف Xeloda همراه با Leucovorin می تواند خطر عوارض جانبی Xeloda را افزایش دهد.
• فنی توئین. داروی فنی توئین (دیلانتین) برای درمان تشنج استفاده می شود. مصرف Xeloda همراه با فنی توئین می تواند باعث تجمع فنی توئین در بدن شما شود. این می تواند خطر عوارض جانبی فنی توئین را افزایش دهد.

بسترهای CYP2C9. داروهایی به نام سوبستراهای CYP2C9 توسط یک آنزیم (پروتئین) در کبد شما به نام CYP2C9 تجزیه می شوند. مصرف Xeloda با این داروها می تواند باعث تجمع آنها در بدن شما شود. این می تواند خطر عوارض جانبی از بسترهای CYP2C9 را افزایش دهد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:

• سلکوکسیب (Celebrex)
• گلیمپراید (آماریل)

مصرف مکمل های اسید فولیک همراه با Xeloda می تواند خطر عوارض جانبی Xeloda را افزایش دهد. اینها شامل زخم های دهان، اسهال و تعداد کم سلول های خونی است. شما نباید مکمل های اسید فولیک را با Xeloda مصرف کنید مگر اینکه پزشک آنها را توصیه کند.

علائم مصرف بیش از حد زلودا

مصرف بیش از دوز توصیه شده Xeloda می تواند منجر به عوارض جدی شود. علائم مصرف بیش از حد آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• تحریک و خونریزی در معده و روده

مصرف زلودا در بارداری و شیردهی

مصرف زلودا در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند. احتمالاً پزشک قبل از شروع درمان با Xeloda از شما آزمایش بارداری می‌خواهد. اگر باردار هستید، احتمالاً به شما توصیه می شود که  از مصرف این دارو خودداری کنید. همچنین مصرف Xeloda  ممکن است خطر باروری در مردان و زنان را تا حدودی زیاد کاهش دهد. اگر شما یا همسرتان می خواهید باردار شوید، قبل از شروع درمان با Xeloda حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است امکان فریز کردن تخمک یا اسپرم برای استفاده در آینده وجود داشته باشد.  اگر می می خواهید باردار شوید، باید در حین مصرف Xeloda و تا 6 ماه پس از آخرین دوز، از کنترل بارداری موثر استفاده کنید.

در حین مصرف Xeloda و تا 2 هفته پس از آخرین دوز، نباید به کودک خود شیر دهید. مشخص نیست که آیا Xeloda به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. با این حال، در صورت احتمال انتقال این دارو به شیر مادر امکان بروز برخی عوارض در نوزاد شیرخوار وجود دارد.

هشدار ها و دستورالعمل های جدی زلودا

مصرف این دارو در برخی از شرایط با هشدارهای سازمان غذا و دارو (FDA) همراه است که مهمترین آنها عبارتند از:

قبل از مصرف زلودا، با پزشک خود در مورد سابقه بیماری های زمینه ای خود صحبت کنید. در صورت داشتن شرایط پزشکی خاص یا سایر عوامل موثر بر سلامتی، مانند موارد زیرXeloda ممکن است برای شما مناسب نباشد:

• واکنش آلرژیک. اگر تا به حال واکنش آلرژیک به Xeloda یا هر یک از ترکیبات آن داشته اید، پزشک شما احتمالا Xeloda را تجویز نمی کند.
• همچنین اگر تا به حال واکنش آلرژیک به یک داروی شیمی درمانی مرتبط به نام فلوئورواوراسیل (Efudex) داشته باشید، احتمالاً پزشک شما Xeloda را تجویز نخواهد کرد.
• بیماری قلبی. مصرف زلودا گاهی اوقات می تواند باعث مشکلات قلبی، مانند تغییرات در ضربان قلب، و همچنین آنژین، حمله قلبی و نارسایی قلبی شود. اگر قبلاً بیماری قلبی دارید، ممکن است بیش از حد معمول این عوارض جانبی را با Xeloda داشته باشید. در مورد اینکه آیا Xeloda برای شما مناسب است یا خیر، با پزشک خود صحبت کنید.
• مشکلات کبدی. در صورت ابتلا به مشکلات کبدی ، ممکن است خطر عوارض جانبی با Xeloda افزایش یابد. در مورد اینکه آیا Xeloda برای شما مناسب است یا خیر، با پزشک خود صحبت کنید.
• مشکلات کلیوی. Xeloda گاهی اوقات می تواند باعث کم آبی بدن و در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود. اگر سابقه ابتلا به بیماری ها و مشکلات کلیوی دارید، ممکن است خطر ابتلا به این عارضه در شما بیشتر باشد. Xeloda همچنین ممکن است در بدن شما تجمع پیداکند و خطر سایر عوارض جانبی را افزایش دهد.
• کمبود دی هیدروپیریمیدین دهیدروژناز (DPD): یک بیماری ارثی نادر است. در صورت ابتلا به کمبود DPD ، ممکن است خطر عوارض جانبی جدی مرتبط با مصرف Xeloda در شما افزایش پیدا کند. اگر کمبود DPD داشته باشید، احتمالاً پزشک شما Xeloda را تجویز نمی کند. از پزشک خود بپرسید که چه داروهای دیگری برای شما گزینه های بهتر و مناسب تری هستند.

سوالات متداول

آیا Xeloda یک داروی شیمی درمانی است؟

بله، Xeloda یک داروی شیمی درمانی است. با این حال، با اکثر داروهای شیمی درمانی دیگر متفاوت است. Xeloda به جای تزریق به صورت خوراکی مصرف می شود. همچنین کمی بیشتر از سایر داروهای شیمی درمانی علیه سلول های سرطانی هدف قرار می گیرد. داروهای شیمی درمانی اکثر سلول های بدن را که به سرعت در حال تکثیر هستند از بین می برند. در نتیجه شیمی درمانی اغلب عوارض جانبی متعددی دارد. Xeloda عمدتا سلول های سرطانی را هدف قرار می دهد. در نتیجه، Xeloda معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر داروهای شیمی درمانی ایجاد می کند.

آیا Xeloda برای سرطان پانکراس استفاده می شود؟

بله، Xeloda گاهی اوقات برای درمان سرطان پانکراس استفاده می شود. با این حال، این یک استفاده خارج از برچسب دارو است. استفاده خارج از برچسب به استفاده از دارو برای هدفی اشاره دارد که توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید نشده است. شبکه ملی جامع سرطان (NCCN) در دستورالعمل های خود Xeloda را به عنوان یک گزینه درمانی برای سرطان پانکراس توصیه می کند.

آیا Xeloda سرطان سینه سه گانه منفی را درمان می کند؟

بله، Xeloda می تواند سرطان سینه سه گانه منفی را در شرایط خاص درمان کند. اما سازمان غذا و دارو آن را تایید نمی کند. سرطان سینه سه گانه منفی رایج ترین نوع سرطان سینه و سخت ترین درمان است. بر اساس دستورالعمل های NCCN، سرطان متاستاتیک سینه که منفی سه گانه است را می توان با Xeloda درمان کرد.