تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
قبل از پرداختن به شایع ترین علائم آسیب عصبی، لازم است، بدانیم که ده ها هزار عصب در بدن انسان وجود دارد. آنها نقش بسیار مهمی ایفا و به عنوان سیستم عصبی بدن عمل می کنند. وظیفه اصلی آنها انتقال پیامها بین مغز و بقیه بدن است. در حالی که برخی از اعصاب مسئول انتقال پیام از مغز به عضلات به منظور حرکت بدن هستند، اعصاب دیگری نیز وجود دارند که پیام هایی در مورد درد، فشار یا دما از بدن به مغز ارسال می کنند.
برای کمک به انتقال صحیح پیام ها، هر عصب دارای فیبرهای کوچکی است که در داخل خود قرار گرفته اند و توسط یک لایه خارجی پوشانده شده اند که آنها را عایق و محافظت می کند.
با این حال، گاهی اوقات، اعصاب آسیب می بینند. به گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، حدود 20 میلیون آمریکایی از آسیب عصب محیطی رنج می برند که به آن نوروپاتی نیز گفته می شود.
شایع ترین علل آسیب عصبی
دلایل زیادی برای آسیب عصبی وجود دارد. این می تواند به دلیل فشار بیش از حد بر روی یک عصب خاص باشد که در اثر کشش، بریدگی یا پارگی عضله ایجاد می شود.
سایر علل و عوامل موثر عبارتند از:
- سن
- دیابت
- عفونت ها
- بیماری لایم
- کمبود ویتامین
- حرکت تکراری
- سیگار کشیدن بیش از حد
- قرار گرفتن در معرض سموم
- اختلالات خود ایمنی مانند هپاتیت، دیفتری، ویروس اپشتین بار، آرتریت روماتوئید و سندرم گیلن باره
علائم هشدار دهنده آسیب عصبی
صرف نظر از دلیل آسیب عصبی، علائم و نشانه ها به تدریج ظاهر می شوند. اما دیر یا زود، علائم خاصی را تجربه خواهید کرد که نشان می دهد احتمال دارد از آسیب عصبی رنج ببرید. در صورت مشاهده چنین علائم، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. در اینجا برخی از علائم رایج آسیب عصبی آورده شده است.
بی حسی در دست ها یا پاها
هنگامی که صحبت از آسیب عصبی حسی می شود، اولین نشانه هایی که شاید به آن مبتلا شوید بی حسی و سوزن سوزن شدن، به ویژه در دست ها، انگشتان و پاها است. اعصاب حسی، مسئول انتقال احساسات هستند. هنگامی که این اعصاب آسیب دیده اند، احتمال دارد احساس سوزن سوزن شدن در دست یا پا داشته باشید که در نهایت می تواند منجر به بی حسی شود.
در صورت عدم درمان، بی حسی می تواند به سایر نواحی بدن انتشار یابد. بی حسی معمولاً به صورت گذرا و در توزیع های مختلف تکه ای روی پوست شروع می شود. با گذشت زمان، مشکل می تواند شدید و در نهایت باعث اختلال در برنامه روزانه یا خواب شود.
برخی از دلایل دیگر بی حسی دست ها و پاها عبارتند از:
- شیوه زندگی بی تحرک
- فشردگی موقت عصب ها
- قرار گرفتن در معرض سرما
- فشار مداوم روی دست ها یا پاها
- کمبود تغذیه ای ویتامین B یا منیزیم
درد در دست یا پا
یکی دیگر از علائم رایج آسیب عصبی، درد شدید، چاقو یا سوزش است. این نوع درد معمولاً در دست ها یا پاها ایجاد می شود و احساس آن با سایر انواع درد متفاوت است. فرد به دلیل آسیب به اعصاب حسی که احساسات را به مغز منتقل می کنند، احساس درد خواهد کرد. هنگامی که اعصاب آسیب می بینند، انتقال سیگنال های حسی بین مغز و پوست تا حدی ممکن نیست. در نتیجه درد متوسط تا شدید در مناطق آسیب دیده ایجاد می شود.
ناحیه درد احتمال دارد گسترده (منتشر) یا محدود به یک یا چند عصب باشد. همچنین، این نوع درد اغلب در شب بدتر می شود. گذشته از آسیب عصبی، شاید به دلیل دیابت، کمبود ویتامین B یا آسیب به مغز یا نخاع، دچار درد عصبی شوید.
ضعف عضلانی
اعصاب عضلات، اعصابی که به شما توانایی حرکت می دهند. هر نوع صدمه ای به اعصاب که سیگنال های حرکتی را حمل می کنند، باعث ضعف عضلانی و از دست دادن کنترل ماهیچه می شود.
اول از همه، آسیب سیگنال هایی را که از طریق اعصاب بین مغز و گروه عضلانی خاص منتقل می شوند مختل می کند. این ممکن است می تواند باعث مشکل در راه رفتن یا در مهارت های حرکتی شود. مانند مهارت هایی که برای برداشتن یا گرفتن محکم چیزی لازم است.
دوم، وقتی از گروه عضلانی آسیب دیده به دلیل آسیب عصبی کمتر استفاده می شود، ماهیچه ها به مرور ضعیف (آتروفی) خواهند شد. این امر در نهایت باعث دشواری بیشتری در انجام برخی از عملکردهای حرکتی می شود.
گذشته از آسیب عصبی، می توانید به دلیل میاستنی گراویس، بیماری پارکینسون، آرتریت روماتوئید، دیسک های لغزنده و حتی سکته مغزی ضعف عضلانی داشته باشید.
گرفتگی یا پیچ خوردگی
هر نوع صدمه ای به اعصاب حرکتی می تواند باعث گرفتگی های مکرر یا لرزش ماهیچه ها شود. از آنجا که اعصاب حرکتی با ماهیچه ها در هم تنیده شده اند، حتی حداقل آسیب عصبی می تواند منجر به گرفتگی عضلات شود. درعین حال، گرفتگی و انقباض می تواند اعصاب را بیشتر تحت تأثیر قرار دهد و به طور بالقوه باعث آسیب بیشتر شود.
در حالی که گرفتگی عضلات در اثر تحریک مداوم عصب های حرکتی متعدد ایجاد می شود، هنگامی که یک یا چند اعصاب حرکتی دچار اختلال شوند، انقباض ایجاد می شود.
گرفتگی یا انقباض همراه با آسیب عصبی ممکن است از نظر شدت از خفیف تا شدید و بسیار دردناک متفاوت باشد. گرفتگی عضلات همچنین می تواند به دلیل ورزش بیش از حد، کم آبی بدن یا کمبود مواد معدنی رخ دهد.
تعریق زیاد یا کم
آسیب به اعصاب که به عملکرد اندام ها و سیستم ها اثر می کند، ممکن است باعث ایجاد بیماری به نام نوروپاتی اتونوم شود. هنگامی که اعصاب خودکار تحت تأثیر قرار می گیرند، می تواند منجر به مشکلات تعریق شود.
در حالی که برخی احتمال دارد عرق بیش از حد را تجربه کنند، به ویژه در قسمت بالای بدن و سر، برخی دیگر متوجه تعریق کمتر می شوند، که می تواند از تنظیم دمای بدن در هنگام فعالیت بدنی شدید پیشگیری کند. مطالعه نشان داد که تعریق می تواند در شروع پلی نوروپاتی از نظر محیطی افزایش یابد و با پیشرفت آسیب عصبی از بین برود.
مثانه بیش فعال
وقتی از آسیب عصبی رنج می برید، مثانه شما احتمال دارد بیش فعال شود و مجبور شوید زیاد به دستشویی بروید. تعداد زیادی ماهیچه و عصب باید با هم کار کنند تا مثانه ادرار را تا زمانی آماده تخلیه می شوید، نگه دارد. پیام های عصبی بین مغز و عضلات کنترل کننده تخلیه مثانه رفت و برگشت می کنند.
هنگامی که نوعی آسیب عصبی وجود دارد، شاید ماهیچه ها نتوانند در زمان مناسب سفت یا شل شوند. علاوه بر این، اعصاب آسیب دیده می توانند به مثانه پیام های معیوب بدهند، بنابراین احساس می کنید مجبورید بیشتر از دستشویی استفاده کنید.
زنانی که از زایمان طبیعی دارند یا افرادی که دیابت دارند نیز می توانند مشکلات مثانه داشته باشند.
لازم به ذکر است که همه مشکلات مثانه ناشی از نقص سیستم عصبی نیست. آنها همچنین می توانند ناشی از مشکلات مکانیکی و انسدادی باشند. به بیماران توصیه می شود تا توسط پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرند.
سردردهای شدید
اگر سردردهای کوتاه مدت و شدیدی را تجربه می کنید که شبیه شوک الکتریکی است، می تواند نشانه آسیب عصبی باشد.
در حقیقت، احتمال دارد از چیزی به نام نورالژی اکسیپیتال رنج ببرید، این وضعیت زمانی رخ می دهد که عصبی در گردن فشرده شود. این می تواند به دلیل التهاب در یکی از 12 عصب جمجمه ای باشد که از مغز خارج می شود و ماهیچه ها را کنترل و سیگنال های حسی را به سر و گردن منتقل می کند. در این حالت، درد در قسمت بالای گردن و پشت سر احساس می شود. درد می تواند به صورت ضربان دار، سوزش، یا تیز و چاقو باشد.
از دست دادن تعادل
یکی دیگر از علائم رایج آسیب عصبی، از دست دادن تعادل است. نباید این علامت را نادیده بگیرید زیرا با زمین خوردن شما را بیشتر در معرض تصادفات و جراحات قرار می دهد. علاوه بر این، این علائم می تواند ناشی از فشار روی نخاع باشد که نیاز به درمان فوری دارد. ارزیابی این علائم توسط جراح ستون فقرات بسیار مهم است.
وقتی اعصابی که احساسات را کنترل می کنند آسیب ببینند، ممکن است منجر به عدم هماهنگی بین سیگنال های مغزی و حرکات بدن شود. این عدم ارزیابی مناسب موقعیت بدن می تواند منجر به زمین خوردن و صدمات بیشتر شود. از دست دادن تعادل نیز می تواند به دلیل بیماری مانند پارکینسون باشد، که در آن سلول های عصبی مغز آسیب می بینند.
عوارض مربوط به آسیب عصبی
نوروپاتی محیطی می تواند عوارض زیر را ایجاد کند:
از دست دادن حس: آسیب عصبی می تواند باعث بی حسی تدریجی در قسمت های خاصی از بدن شود، به طوری که نمی توانید تغییرات دما یا درد را احساس کنید. در نتیجه، در برابر سوختگی ها و ضربه های پوستی که بدن قادر به تشخیص آن در زمان وقوع نیست، آسیب پذیرتر می شوید.
سقوط: آسیب عصبی اغلب بدن را بیش از حد ضعیف، بی حس و متعادل می کند، که با افزایش حوادث ناشی از سقوط همراه است.
عفونت: افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی، به ویژه افرادی که دیابت طولانی مدت دارند، حساسیت کمتری را در نواحی حساس بدن به آسیب مانند پاها تجربه می کنند. زیرا آنها غالباً برای مدت طولانی درمان نمی شوند. حتی راه را برای زخم ها و عفونت ها هموار می کنند. علاوه بر این، افراد مبتلا به دیابت طولانی مدت توانایی بهبود زخم را به خطر انداخته اند.
سوالات متداول در مورد آسیب عصبی
آیا امکان برگشت آسیب عصبی وجود دارد؟
بله، اما 2 سر عصب های آسیب دیده رشد می کند. اگر شکاف آسیب دیده کوچک باشد، آنها به هم متصل می شوند. اما اگر خیلی بزرگ باشد، آنها به طور طبیعی بهبود نمی یابند. برای تسهیل نیاز به تکنیک های مختلف جراحی، مانند پیوند اینترپوزیتینو با سایر اعصاب دارند. عصب ها در سیستم عصبی محیطی در مقایسه با سیستم عصبی مرکزی مانند مغز یا نخاع بهتر رشد می کنند.
بهبودی از آسیب عصبی چقدر طول می کشد؟
اعصاب معمولاً ماهانه 1 میلی متر رشد می کنند. بنابراین پیش آگهی بهبودی بستگی به شکاف دارد، اگر بریده یا دچار کوفتگی، یا فقط خرد شود. در موارد خاص، قسمت آسیب دیده یا از دست رفته عصب باید با یک قطعه عصبی تازه به آن تعمیر شود.
اگر آسیب عصبی درمان نشود چه رخ می دهد؟ عملکردهای عصب آسیب دیده در طولانی مدت از بین می رود. همچنین، دو انتهای عصب می توانند نوروما ایجاد کنند و باعث درد فانتوم شوند.
بین درمان گرما و سرما، چه چیزی برای درمان دردهای عصبی بهتر عمل می کند؟ هر دو حالت افقی برای هدایت عصب مضر هستند.
آیا آسیب عصبی می تواند منجر به بی خوابی شود؟ آسیب عصب محیطی ارتباط مستقیمی با بی خوابی ندارد اما درد ناشی از آسیب عصبی می تواند مانع از به خواب رفتن بیمار شود.
آیا ماساژ به تسکین درد ناشی از آسیب عصبی کمک می کند؟ ماساژ مستقیم کمک نمی کند، اما گاهی اوقات آسیب عصبی یا درد مرتبط با آن می تواند باعث اسپاسم عضلات شود و ماساژ احتمال دارد به آرامش ماهیچه ها کمک کند.
کدام بیماری زمینه ای می تواند شانس آسیب عصبی را افزایش دهد؟
دو نوع آسیب عصبی وجود دارد: آسیب عصبی آسیب زا و غیر ترومایی.
موارد غیر تروماتیک شامل بیماریهای خود ایمنی است، جایی که عصب یا موقعیت اطراف آن، که باعث می شود هدایت عصبی سریعتر شود، توسط سیستم ایمنی بیش فعال بدن مورد حمله قرار می گیرد. دو نمونه شناخته شده از این مورد نوروپاتی های شارکو ماری توت و مولتیپل اسکلروزیس (MS) هستند. همچنین، افت کیفیت شریان های کوچک که خون را به اعصاب می رساند، می تواند به آنها آسیب برساند. ما معمولاً این را در دیابت می بینیم.
فتق دیسک در ستون فقرات همچنین می تواند به ریشه عصبی آسیب برساند. حتی باعث درد، ضعف و نقص حسی شود. گاهی اوقات یک رگ معمولی می تواند بر روی یک عصب طبیعی مغز تپش ایجاد کند. حتی باعث ایجاد حالتی به نام نورالژی سه قلو شود. نوراگلیای سه قلو که باعث ایجاد درد شدید در صورت می شود، می تواند با تکنیکی به نام فشرده سازی میکروعروقی عمل کند.
گاهی اوقات ساختارهای طبیعی احاطه کننده عصب با گذشت زمان ضخیم تر می شوند و باعث سندرم به اصطلاح گیر افتادن عصب می شوند، یک نمونه شناخته شده سندرم تونل کارپال است.
توصیه آخر
در صورت بروز هر گونه آسیب عصبی بهتر است برای پیشگیری از بروز عوارض احتمالی سریعا به دنبال درمان باشید و از یک متخصص مغز و اعصاب و حتی جراح مغز و اعصاب با تجربه و خوب مشورت بگیرید. مشاوره غیرحضوری و آنلاین با متخصصین پزشکی این امکان را به شما می دهد که شایع ترین اختلالات سیستم عصبی و حتی شایع ترین علائم بیماری های سیستم عصبی را در مراحل اولیه شناسایی و برای درمان آن هر چه سریعتر اقدام کنید. این خدمات را از پزشکت دنبال کنید.
آخرین دیدگاه‌ها